محاسن

در این مقاله آرای فقهای شیعه درباره نگاه مرد به زنی که خواستار ازدواج با اوست، ذیل سه نظریه مطرح و دلایل هر یک بررسی شده است. بر اساس نظریه چهارمی که در این مقاله مطرح شده، شارع مقدس در این موضوع، بر خلاف مسأله نگاه به اجنبیه، اعمال تعبد نکرده و با تجویز اصل نگاه، در محدوده ای فراتر از نگاه به اجنبیه، تعیین دایره آن را به عرف مسلمین واگذار کرده است. به عبارت دیگر، شارع در این مورد به جای تأسیس، اقدام به تأیید مرتکز عقلایی مسلمین کرده است. عرف مسلمانان، با دریافتی که از مبانی اسلام درباره لزوم رعایت عفاف در رابطه زن و مرد دارد، باید محدوده رابطه زن و مردی را که خواهان ازدواج با یکدیگرند، در هر زمان، به گونه ای تعیین کند که بتواند اهداف مورد نظر شارع را در خصوص استفاده از دیدار قبل از ازدواج زن و مرد )که برای اطلاع از خصوصیات یکدیگر و نیز به منظور ایجاد علاقه میان آن‏ها انجام می شود( محقق سازد. در قسمت پایانی مقاله، ادله این نظریه مورد بحث قرار گرفته است.

مجموعه حدیثیکافی نوشتهٔ محمد بن یعقوب کلینی از مهم ترین مجموعه های حدیثی شیعیان دوازده امامی است. برخی از مستشرقان به بررسی تفاوت های میان این اثر با دو مجموعهٔ حدیثی دیگرِ شیعی،یعنیمحاسن و بصائر الدرجات پرداخته و به این نتیجه رسیده اند که کتاب کافی هرچند از نظر محتوایی همانند دو اثر دیگر نمایندهٔ فضای آکنده از غلو قم است، اما چون شیعیان عقل گرای بغداد را مخاطب قرار داده در انتخاب احادیث و چینش آن ها به نوعی راه اعتدال را پیموده است. این پژوهش در پی واکاوی این فرضیه است و این انگاره که شیعیان بغداد دچار عقل گرایی افراطی بوده و بدین جهت برای «نقل» هیچ اعتباری قائل نبود ند را به چالش می کشد و بر این باور است که کلینی در اثر گران سنگ خود به شکل سنتیدر پی جمع آوری و تنظیم میراث حدیثی شیعه بوده است و اساساً آن را نه در بغداد که در ری گردآورده است.

در این پژوهش سعی شده تا به مواردی چند از موانع آموزش الکترونیک پرداخته شود. با شیوع ویروس کرونا، نظام آموزشی کشور به یکباره به سمت و سوی آموزش در بستر فضای مجازی روی آورد. این امر سبب مشغولیت ذهنی و فشار روانی روی فراگیران و والدین آنها جهت فراهم آوری تجهیزات آموزش الکترونیک از یک طرف، و وجود اشکالات زیرساختی متعدد و ضعف علمی منابع انسانی در راستای تحقق بخشیدن به این روش تدریس و هدف های یاددهی یادگیری از طرف دیگر گردید. این معضلات و همچنین موانع دیگر که در ادامه پژوهش به آن می پردازیم؛ باعث بی میلی و بی انگیزگی فراگیران نسبت به یادگیری مطالب و علاوه بر آن نبود میل و علاقه کافی در استفاده از این شیوه آموزشی از طرف معلمان و اساتید (که نتیجه آن کاهش کیفیت و اثر بخشی یادگیری است) گردید؛ ولی آموزش الکترونیک در کنار معایبی که دارد می تواند مکمل آموزش حضوری در نظر گرفته شود؛ پس از این جهت محاسن قابل توجهی نیز دارد. در هر جریان آموزشی، عنصر ارزشیابی نقش کلیدی را در آن دارد.

موضوع نوشتار حاضر عوامل مؤثر بر مرتفع شدن معایب و تقویت محاسن تک شبانه دستاورد دفاع مقدس و شیوه نبرد آینده را مورد بررسی قرار می دهد. که متأثر از تحول بنیادی در صحنه نبرد در سطح عملیاتی و تاکتیکی طی چهار دهه گذشته؛ و تأثیر تحول فوق در تغییر نگرش طراحان جبهه مقاومت بر تغییر شیوه نبرد از تک روزانه به تک شبانه در راستای تحقق اهداف با بهره گیری بهینه از منابع با توجه به ضعف ها، فرصت ها و قوت ها در صحنه نبرد می باشد. این نوشتار که نتیجه یک طرح پژوهشی است از حیث هدف، تحقیقی کاربردی؛ از حیث سطح تحلیل، برخوردار از ماهیتی توصیفی-تحلیلی و از حیث رویکرد و طبقه بندی روش کتابخانه ای؛ و داده های مورد نیاز با بهره گیری از ابزار فیش گردآوری شده است. سؤال اصلی تحقیق عبارت است از: عوامل مؤثر در مرتفع شدن معایب و تقویت محاسن تک شبانه کدام اند؟ طی مطالعات اکتشافی کارگروه مطالعاتی، مصاحبه، بررسی اسناد دفاع مقدس، تجربه محقق و ضریب لاشه- شش عامل: آموزش، تأمین، تمرین، توجیه، طرح ریزی، کنترل و هماهنگی به عنوان عوامل مؤثر بر موفقیت این شیوه نبرد تعیین، تبیین و تشریح گردید. با توجه نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل صورت گرفته در راستای نهادینه شدن عوامل فوق در مبحث نتیجه گیری پیشنهادهایی برای دو سطح منابع انسانی تکاوران و افسران و طراحان، هدایتگران و اجراکنندگان این نبرد ارائه شده است.

بایستگی تحقیق دقیق، جامع و منسجم پیرامون منابع متقدم شیعی، بسیار مهم و متقدم بر صرف بازنمایی توصیفی نوشته های حدیثی است. کتاب المحاسن اثر احمد بن محمد برقی به عنوان اولین و قدیمی ترین منبع برجای مانده از دوران آغازین غیبت صغری می تواند با رویکرد مهدویت مورد کاوش قرار گیرد. نوشتار پیش رو با روش توصیفی - تحلیلی ضمن شخصیت شناسی احمد بن محمد برقی و اثر وی، به رویکرد برقی نسبت به روایات مهدوی پرداخته است. حاصل آنکه از مجموع روایات برجای مانده از کتاب المحاسن ، چهارده روایت مهدوی وجود دارد. این روایات از مشایخ قم و کوفه اخذ شده است. به غیر از محمد بن علی کوفی معروف به ابوسمینه، دیگر مشایخ وی ثقه هستند. محتوای روایات وی با سه رویکرد انتظار، عصر ظهور و سیره حکومتی امام مهدی (عج) گسترش یافته است. از مهم ترین احادیث وی که به دوران بعد منتقل شده است گزارش ویژه وی از ملاقات حضرت خضر با امیرالمومنین (ع) در المحاسن و بازتاب آن با تصریح به اسامی امامان دوازده گانه در منابع بعدی است.