خروس دشتی

چشم خروس در شاهنامه و دیگر متون فارسی فراوان به کار رفته است. شاعران و نویسندگان به صورتی ثابت و تقلیدی از پیشینیان آن را مظهر آراستگی، صفا و سرخی آورده اند؛ اما چشم خروس هیچ کدام از این ویژگیها را ندارد یا دست کم این ویژگیها در آن بر جسته نیست که مورد توجه شاعران قرار گرفته باشد. محققان برای تطبیق این ویژگیها با چشم خروس اظهار نظرهایی کرده اند و با تو جه به اهمیت خروس در ایران باستان، چشم خروس را برگرفته از آن فرهنگ می دانند یا آن را با عین الدیک عربی تطبیق می دهند، حتی آن را با آدونیس، در فرهنگ یونانی برابر دانسته اند. جستجو در متون، نکته ای ظریف را به اثبات می رساند که تاکنون به آن توجه نشده است. در این نوشتار کوشیده ایم، با ارایه مستنداتی نشان دهیم که منظور از چشم خروس، چشم تذرو است. تذرو با نام خروس و خروس دشتی در متون به کار رفته است و چشمی زیبا دارد و ویژگی آراستگی، صفا و سرخی در مورد چشم تذرو مصداق پیدا می کند.