تجربه های دینی

"مقاله حاضر تلاشی برای ترسیم روند تغییرات دین داری مردم ایران طی سه دهه گذشته است. برای دستیابی به این مهم بر داده های پیمایش هایی که طی سه دهه گذشته در ایران انجام شده، تکیه کرده ایم. براساس یافته های پیمایش های سنجش دین داری در ایران تغییرات و نوسانات در وضعیت دین داری مردم را که اغلب به تفکیکِ بزرگسالان، جوانان، مردان و زنان آمده است، به تصویر کشیده ایم و نشان داده ایم این تغییرات در ابعاد مختلف دین داری و در میان اقشار مختلف جامعه و در زمان های مختلف متفاوت بوده است به گونه ای که نمی توان به طور کلی از تغییرات وضعیت دین داری سخن گفت، بلکه باید به تفکیک گروه های مختلف اجتماعی و ابعاد متفاوت دین داری وضعیت دین داری را تشریح کرد. یافته ها نشان می دهد رفتارهای فردی دینی روندی باثبات یا نسبتاً صعودی داشته اند و این افزایش در اقشار مختلف اجتماعی کمی متفاوت است. اما برخی مناسک جمعی روندی نزولی داشته و وضعیت زنان در این بُعد متفاوت با سایر ابعاد است. وضعیت اعتقادات و تجربه های دینی نیز اساساً در سطح بسیار بالایی قرار دارد. "

مقاله حاضر بر اساس پژوهشی با رویکرد کیفی، به مطالعه دین داری و دنیوی شدن در میان پسران 18-17 ساله در شهر صومعه سرا می پردازد. این مطالعه  در صدد آن است تا دریابد افراد چه تفسیری از دین دارند و سازوکار شکل گیری دین داری آنان چگونه است. هم چنین، این مطالعه بر آن است تا به بازبینی دنیوی شدن در میان آنان بپردازد. برای انجام این مطالعه، از حوزه های نظری معاصر در جامعه شناسی دین و روش کدگذاری مضمونی استفاده شده است. چهارچوب مفهومی این مطالعه برگرفته از رویکردهای نظری رابرت بلا و مردیت مگوایر در حوزه دین است. داده های پژوهش با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق و نیمه ساخت یافته در میان پانزده نفر از جوانان - عمدتاً دانش آموز- و با روش نمونه گیری در دسترس گردآوری شده است. یافته های پژوهش نشان دهنده آن است که بسیاری از دانش آموزان تفسیری شخصی از معنویت دارند و شکل دین داری آن ها به صورت رسمی نیست. هم چنین، دنیوی شدن در میان آنان در دو سطح فریضه های عملی و سطح شناختی مشهود است.