سوانح شغلی

" مقدمه: این پژوهش نقش تعدیلی متغیر سانحه شغلی را در رابطه بین نارسایی­های شناختی و مولفه­های فراشناخت مورد بررسی قرار داد. روش: پژوهش حاضر از نوع رابطه­ای است. جامعه آماری 4726 نفر از کلیه کارکنان زن و مرد (رسمی و غیر­رسمی) یک کارخانه تولید ماشین در سال 1386 بودند. در نهایت 254 نفر به­عنوان نمونه آماری مورد مطالعه قرار گرفتند. پرسش­نامه نارسایی­های شناختی و (CFQ) و پرسش­نامه فراشناخت ( MCQ ) ابزار جمع­آوری داده­ها بودند. شرکت­کنندگان براساس میزان سوانح به دو گروه با سوانح و بدون سوانح تقسیم شدند. به­منظور بررسی ارتباط و مقایسه بین متغیرها از روش­های آمار توصیفی مناسب­، همبستگی­، آزمون T مستقل و تحلیل عاملی استفاده شد. یافته­ها: بین دو گروه از نظر میزان فراشناخت و نارسایی­های شناختی تفاوت معنی­دار وجود داشت. همچنین رابطه بین نارسایی­های شناختی و مولفه­های فراشناخت در دو گروه معنی­دار بود. نتیجه­گیری: نارسایی شناختی در سنخ صبح (افرادی که بیشترین آگاهی و هوشیاری را در صبح دارند) از افراد سنخ عصر (افرادی که بیشترین آگاهی و هوشیاری را در عصر دارند) بیشتر است. با توجه به این نکته، با گماردن افراد سنخ عصر به مشاغلی که نوبت کاری و شیفت شبانه دارند، می­توان از سانحه پیشگیری کرد."

سوانح، به ویژه سوانح شغلی، سالانه هزینه هایی هنگفت بر کشور تحمیل می نماید. عوامل فردی، از عوامل اصلی مؤثر بر ایجاد سوانح شغلی است. این پژوهش با بررسی تأثیر عوامل روانی، شخصیت، فشارکاری ادراک شده، اعمال ناایمن و رفتار شغلی کارکنان در ایجاد سوانح شغلی، درصدد تبیین نقش عوامل پیش گفته است. جامعه آماری این پژوهش، شامل کارکنان شاغل در شرکت ملی گاز ایران است که در بازه زمانی مشخص، حادثه شغلی را تجربه کرده اند. نمونه ای بیش از 431 نفر با استفاده از روش نمونه گیری سهمیه ای، از جامعه آماری تعیین شد. برای بررسی شیوه اثرگذاری متغیرهای مستقل این پژوهش بر سوانح شغلی و تبیین سهم آن ها در ایجاد سوانح شغلی، از آزمون رگرسیون لجستیک بهره گرفته شد. یافته ها حکایت از تأثیرگذاری متغیرهای مورد پژوهش (به جز متغیردرگیری شغلی کارکنان به عنوان یکی از ابعاد تشکیل دهنده عوامل روانی)، بر بروز سوانح دارد که در این میان، سه مؤلفه اعمال ناایمن کارکنان، فراموش کاری و فشارکاری ادراک شده، سهمی بیش تر در تبیین سوانح شغلی دارند.