ژئوتکنیک

پدیده فرونشست زمین شامل فروریزش [1] یا نشست رو به پائین سطح زمین است که می تواند دارای بردار جابجایی افقی اندک باشد. این حرکت از نظر شدت، وسعت و میزان مناطق درگیر، محدود نمی باشد . منطقه ۱۸ شهری در جنوب غربی کلان شهر تهران گسترش یافته است. مطالعات انجام شده در پژوهش حاضر در بخش های، تداخل سنجی راداری، تحلیل گمانه های ژئوتکنیکی، تحلیل چاه های پیزومتری، بررسی عوارض ژئومورفولوژیکی انجام یافت. در مرحله اول تصاویر سال های 2015 و 2017 مربوط به سنجنده سنتینل – 1 اخذ گردید و سپس در نرم افزار اسنپ( SNAP ) پردازش شد. نقشه های توزیع گراول، شن و ماسه و همچنین ریزدانه با استفاده از اطلاعات گمانه های ژئوتکنیکی تهیه گردید. نتایج نشان داد که از جهت شمال منطقه مورد مطالعه به سمت جنوب دانه بندی کوچکتر می شود. اما در کل میزان توزیع گراول قابل توجه بود. قرارگیری منطقه 18 شهری بر روی مخروط افکنه جوان کن که توزیع بالای گراول و متخلخل را در عمق های تحتانی دارا می باشد و با توجه به عمق چاه های موجود در منطقه که ضخامت بالای آبرفت را نشان می دهد، با افت سطح ایستابی و خالی شدن خلل و فرج بین دانه بندی ها و درنتیجه افزایش وزن آبرفت در جهت نیروی گرانشی وجود پدیده فرونشست را موجه نشان می دهد. حداکثر میزان فرونشست بدست آمده از مطالعه تداخل سنجی راداری در حدود 430 میلی متر و در محدوده محله یافت آباد می باشد. نرخ فرونشست از غرب به شرق و از شمال به جنوب با افزایش همراه است. با حذف فضاهای باز منطقه مورد مطالعه که اغلب در اختیار بخش کشاورزی و صنعت می باشد، از نظر جمعیتی و مسکن این منطقه جزء مناطق پرتراکم می تواند باشد. بخش شرقی منطقه 18 شهری تاثیر بالائی از پدیده فرونشست می پذیرد. نتایج نشان داد در محدوده هائی که بافت خاک ریزدانه می باشد با میزان فرونشست ارتباط دارد. از معابر اصلی موجود در منطقه که از پدیده فرونشست زمین با نرخ بالا متاثر می شود می توان اتوبان های آیت الله سعیدی در شرق و اتوبان آزادگان در قسمت جنوبی منطقه 18 شهری نام برد. خطوط ریلی بین شهری تهران – تبریز و خط مترو 3 از المان های مهم حمل و نقلی منطقه 18 می باشد که متاثر از پدیده فرونشست می باشد. [1] Sinkhole

هدف از مطالعه حاضر، تعیین محدوده های آسیب پذیر و مقاوم مناطق آبرفتی غرب شهر تهران در مقابل مخاطرات لرزه ای بوده است. روش تحقیق شامل بررسی شکستگی های مهم، گسل های مؤثر، استفاده از دیاگرام های رسوبی گمانه های حفاری شده و داده های ژئوتکنیکی است. نمونه ها از دو جنبه تراکم و آزمون نفوذ استاندارد مورد بررسی قرار گرفتند و در نهایت نقشه پهنه بندی آبرفتی مناطق غربی شهر تهران در مقابل مخاطرات لرزه ای ترسیم شد. در این تحقیق برای اولین بار تأتیر امواج لرزه ای بر اساس ارتباطات زیر سطحی گسل ها با مناطق آبرفتی در غرب شهر تهران مورد ارزیابی قرار گرفته است. طبق یافته های تحقیق بخش های جنوب شرقی منطقه مورد مطالعه، از نظر تشدید شدت امواج لرزه ای، دارای بیشترین تأتیر و ناحیه شمالی آن فاقد هرگونه تشدید است. علاوه بر این با توجه به کیفیت خاک، امکان وقوع روان گرایی نیز در منطقه مورد مطالعه، دارای اهمیت است. از آن جا که شهر تهران بر روی سازند های آبرفتی بنا شده است، بررسی نوع و گسترش آبرفت ها و عکس العمل آبرفت ها در مقابل مخاطرات لرزه ای در شهر تهران برای طراحان و سازندگان پروژه های عمرانی بسیار ضروری خواهد بود؛ زیرا این داده ها در برنامه ریز ی های لازم برای تقویت مناطق مختلف شهری و کاهش مخاطرات لرزه ای کاربرد دارد.  

در جهان پر از تغییر امروزی، فناوری به تنها سلاح رقابتی کشورها تبدیل شده است. امروزه سازمان ها از تغییرات فناوری به عنوان وسیله ای جهت ایجاد فرصت برای کسب وکارهای خود استفاده می نمایند. لذا ایجاد تغییرات فناورانه و یا دنباله روی مؤثر این تغییرات نیازمند راهبرد های مدوّنی جهت ایجاد وحدت رویه و یکپارچه سازی تلاش های درون سازمان است. اما در اغلب متون تخصصی مفهوم تدوین راهبرد فناوری با درجه ای از پیچیدگی و ابهام نقل شده است که بکارگیری الگوها و مدل های ارائه شده را با مشکل مواجه ساخته است. برای مثال در مدل هکس- مجلوف مشخص نشده است که اگر سازمان مورد بررسی یک سازمان خدماتی باشد چگونه می توان واحدهای راهبرد فناوری را مشخص نمود. و در حالتی کلی تر این نقیصه یعنی ابهام در برخورد با سازمان های خدماتی را می توان در بیشتر مدل های ارائه شده برای تدوین راهبرد فناوری مشاهده نمود. بر این اساس در مقاله حاضر سعی شده تا با تلفیق نظریات موجود الگویی ملموس و مبتنی بر واقعیت های بومی کشور پیشنهاد گردد که نه پیچیدگی های تعریف واحدهای فنی راهبردی و ... را داشته باشد و نه مشکلی در لحاظ کردن راهبرد های موجود داشته باشد. در انتها نیز به منظور تبیین بیشتر موضوع، تدوین راهبرد فناوری برای یک شرکت خدماتی در قالب مطالعه موردی ذکر گردیده است.

در این مقاله کوشش شده است که ضمن معرفی زمینه های مربوط به دانش ژئوتکنیک و حوزه فعالیت آن، با اشاره به تاریخچه اجمالی آن از آغاز تا به امروز، دیدگاههای اصولی و مسیر پیشرفت آن نیز به طور مختصر مورد بحث قرار گیرد، همچنین با توجه به عناوین مجلات و زمان شروع انتشار آنها، زمان و عنوان گردهماییها و وقایع مشابه آنها در این مبحث، سهم نسبی کشورهای مختلف در پیشرفت این موضوع نشان داده شود و در عین حال، نگاهی به وضعیت توسعه این شاخه از علوم مهندسی در کشور خودمان داشته باشیم و سرانجام پیشنهادهایی ارائه شود. که بتواند حرکتهای آینده را از "پیری فرهنگی" به " تبادل فرهنگی" سوق دهد.