نگاشت دانش

هدف: توسعه و پیشرفت علم و فن آوری، روزانه موجب ایجاد حجم زیادی از داده های ساخت یافته، نیمه ساختاریافته و بدون ساختار با سرعتی بسیار سریع از منابع مختلف گردیده که منجر به اشتراک گذاشتن الگوهای مشترک بسیاری شده به نحوی که می توان با استفاده از سیستم های توصیه کننده که بر اساس نیازهای کاربران طراحی شده با فیلتر و تجزیه وتحلیل این داده هایشان، توصیه هایی مربوط به محصول، کالا یا خدمات مورد علاقه آن ها ارائه داد. یکی از مسائل مهم در سیستم های توصیه کننده ارائه توصیه های شخصی سازی شده متناسب با روحیات کاربران است. روش شناسی پژوهش: در این پژوهش با رویکرد نگاشت دانش با استفاده از کتابخانه bibliometrix در نرم افزار R به مرور کلیه پژوهش های انجام شده در خصوص کاربرد سیستم های توصیه کننده در شخصی سازی پرداخته می شود. یافته ها : در این پژوهش با استفاده از روش نگاشت دانش ضمن تعریف سیستم های توصیه کننده و انواع آن، به معرفی نمای کلی از حیطه شخصی سازی پرداخته و انواع مختلف شخصی سازی ارائه می شود. همچنین در مورد روند شخصی سازی بحث نموده و در خصوص سیستم های توصیه کننده به عنوان بخش جدایی ناپذیر از این فرایند نیز توضیحاتی مطرح شده است. در ادامه چالش هایی که برای پیاده سازی سیستم های توصیه کننده وجود دارد ارائه شده است و نهایتاً حوزه هایی که بحث شخصی سازی سیستم های توصیه کننده می تواند در آن مطرح شود، ارائه می شود. اصالت/ارزش افزوده علمی: نتایج این پژوهش با مروری جامع بر کلیه پژوهش های این حوزه می تواند به عنوان جعبه ابزاری در جهت کاربرد سیستم های توصیه کننده در شخصی سازی محققان را در ایده پردازی و انتخاب روش مناسب در طبقه بندی و تحلیل داده ها یاری دهد.

نقشه دانش به عنوان یکی از حیاتی ترین ابزارها و رویکردهای مدیریت دانش، نقش بسزایی در استقرار صحیح فرآیندهای مرتبط با آن را در سازمان ها دارد. همچنین تدوین نقشه دانش در یک بازه زمانی به نسبت مناسب و کوتاه، بسیاری از چالش های پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان را مرتفع می سازد و خروجی های ملموس و با قابلیت دستیابی آسان را برای مخاطبان دانش های تولید شده ارائه می دهد که این امر، انگیزه لازم را برای ادامه فرایند زمان بر پیاده سازی مدیریت دانش فراهم خواهد ساخت. با توجه به اهمیت بالای نقشه دانش، همچنان الگو و مدل استاندارد بومی جهت پیاده سازی در سازمان های ایرانی، ارائه نشده است. بر این اساس در تحقیق پیش رو، تیم تحقیق با هدف ارائه مدل بومی توسعه نقشه دانش سازمانی، مطالعه جامع و دقیق در حوزه ادبیات موضوعی نقشه دانش بر اساس بکارگیری تکنیک مرور نظام مند را بکار گرفته و ضمن استخراج مؤلفه ها و ابعاد مختلف نقشه دانش، تجربه پیاده سازی این رویکرد در بیش از 20 سازمان ایرانی را تلفیق نموده و در با بکارگیری نرم افزار Smart PLS تحلیل های آماری تحقیق انجام شد. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد ابعاد 5 گانه نقشه دانش شامل نوع دانش، منابع دانشی، ذینفعان نقشه دانش، گام اجرایی نقشه دانش و ویژگی سازمانی، از ضریب معناداری و بار عاملی مناسبی برخوردار بوده و ابعاد دانش دارای پایایی و میانگین واریانس استخراج شده (AVE) مورد تایید قرار گرفتند. در نهایت بر اساس روش مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM) و تکمیل ماتریس های آن با مشارکت 5 نفر از خبرگان حوزه مدیریت دانش، الگوی مناسب با سازمان های ایرانی جهت تبیین و طراحی نقشه دانش سازمانی توسعه پیدا کرد. در الگوی بدست آمده مولفه های اصلی تاثیر گذار بر فرایند توسعه نقشه دانش سازمانی در قالب 18 مولفه و 7 سطح طبقه بندی و ارائه شده است.

هدف: نگاشت دانش مدیریت دانش بر پایه پایان نامه های فارسی پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) برای شناسایی حوزه های مدیریت دانش است. روش: پژوهش از نوع کاربردی و روش پیمایشی است. پیشینه های مدیریت دانش در ایران بر پایه پایان نامه های فارسی موجود پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) چهار دهه؛ پیش از دهه 60، دهه 60، دهه 70، و دهه هشتاد مرور نظام مند و تحلیل شد. در تحلیل دو روش تحلیل اسنادی و تحلیل محتوا انجام شد. در تحلیل اسنادی از روش سرشماری با فیش و جست وجو در پایگاه (گنج) پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران با کلیدواژه «مدیریت دانش» واژگان کلیدی موجود در عنوان، کلیدواژه، چکیده، و فهرست مندرجات تمام پیشینه های مرتبط با موضوع شناسایی شد. با غربالگری تکراری ها حذف شد. با ارزیابی 357 پیشینه در ایران انتخاب شد. در تحلیل محتوا، روش ترسیم نگاشت دانش استفاده شد. پیشینه ها در نرم افزار اکسل کدگذاری شد. پیشینه ها با روش هم رخدادی کلمات آمده در عنوان، کلیدواژه، چکیده، و فهرست مندرجات تحلیل شد. با نرم افزار ایکس ماند نگاشت دانش ترسیم شدند. یافته ها: 21 حوزه مدیریت دانش شناسایی و ترسیم شد. مدیریت، کسب و کار، و فناوری بیشترین سهم موضوعی پژوهش ها را دارد. کمترین  موضوع ها نگهداری دانش، مهندسی دانش، بازنمایی دانش، و اندازه گیری دانش است. نتیجه گیری: مدیریت دانش در دهه هشتاد مورد پژوهش دانشجویان تحصیلات تکمیلی بود. ترسیم گرافیکی مدیریت دانش در ایران وضعیت پژوهش های این حوزه را نشان داد. مصورسازی جنبه های گوناگون پژوهش های مدیریت دانش، در پژوهش های آتی و برنامه ریزی برای توسعه متوازن حوزه های مدیریت دانش و ارتقای کمی و کیفی پژوهش های تولید شده این حوزه موثر است.