گردشگری رویداد

رویدادهای فرهنگی فرصت های خوبی را فراهم می آورند تا در چارچوب آنها علاوه بر استحکام بخشیدن پیوندهای بین قومیت ها و بهبود کیفیت زندگی ساکنین، هویت و غرور ملی را نیز تقویت کرد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل عوامل انگیزشی مؤثر بر حضور بازدیدکنندگان در رویدادهای مبتنی بر جوامع محلی انجام شد. این پژوهش از نوع کاربردی- اکتشافی است. تعداد نمونه 357 نفر، روش نمونه گیری در دسترس و جامعه آماری 7000 گردشگر بازدیدکننده از جشنواره گل غلتان در امیرآباد دامغان در سال 1394 هستند. تحلیل عاملی موارد انگیزشی، شش عامل مهم شامل گل غلتان و خانواده، اکتشاف فرهنگی، اجتماعی شدن، حمایت، تازگی رویداد و گریز را مشخص نمود. تحلیل عاملی تأییدی نیز روایی همگرا و واگرای پرسشنامه را مورد تأیید دانست. نتایج حاکی از آن است که می توان این رویداد را به عنوان یک برنامه فراغت جمعی برای خانواده های جوان و فرهیخته ایرانی با سطوح مختلف درآمدی در نظر گرفت. در جهت توسعه این رویداد فرهنگی، به مدیران و بازاریابان جشنواره گل غلتان پیشنهاد می شود تمرکز اصلی خود را به ارتقای کیفیت برگزاری آن و تنوع بخشیدن به فعالیت های فراغتی جنبی مورد نیاز خانواده ها با محوریت بازسازی آیین های سنتی و تاریخی بخش امیرآباد معطوف نمایند.

صنعت رویدادهای ویژه شامل جشنواره ها، کنفرانس ها، نمایشگاه ها و گردهمایی ها به سرعت در حال توسعه است؛ این صنعت نقش مهمی در توسعة گردشگری و فعالیت های وابسته به آن دارد. توسعة رویدادهای ویژه از جنبه های مختلف از جمله بهبود کیفیت زندگی جامعة محلی و تأثیرگذاری در توسعة پایدار منطقه، مهم است. با توجه به اهمیت بخش بندی بازار که ابزار مهمی برای شناسایی و درک ویژگی های هر بخش از بازار براساس انگیزه های آنهاست، این پژوهش با هدف بخش بندی بازار رویدادی فرهنگی تدوین شده است. تحلیل عاملی عوامل انگیزشی روی نمونة 287 عددی انجام شده و 6 عامل مهم را مشخص کرده است. همچنین تحلیل خوشه ای به روش سلسله مراتبی و k-means سه خوشة اصلی شامل «طرفداران جامعة محلی، فرهنگ و خانواده»، «علاقه مندان گِل غلتان و حامیان میراث فرهنگی» و «جستجوگران تازگی و فرهنگ برای تعامل» را بخش های اصلی بازار جشنوارة گِل غلتان مشخص کرده است. خوشه ها از نظر ویژگی های جمعیت شناختی (جنسیت، سن، تحصیلات و وضعیت تأهل)، روانشناختی (رضایت) و رفتاری، ناهمگون بوده و تفاوت معنادار داشته اند. وجود این تفاوت ها بیانگر ضرورت انتخاب راهکارهای بازاریابی متنوع و متناسب با هر بخش از بازار است.

گردشگری رویداد به عنوان یک گونه تازه از گردشگری، در الگوهای فضایی مختلفی به سرعت در جهان در حال رشد است. گردشگری رویداد تقریباً 400 میلیون دلار از تجارت سالانه در جهان را به خود اختصاص داده و برطبق گزارشات ارائه شده در دو دهه اخیر، گردشگری رویداد یکی از سریع ترین بخش های در حال رشد سفر و گردشگری بوده است. این در حالی است که ایران سرزمین سنت ها، آیین ها و آداب و رسوم و رویدادهای بزرگ است و هر یک از آن ها دنیایی از رازها و ناشناخته ها را در خود نهفته دارد. هر یک از این آیین ها و رویدادها در فضای سرزمین ایران قابلیت آن را دارد که در صورت « تولید محصول گردشگری» از آن ها، گردشگرانی را در مقیاس های داخلی و بین المللی جذب کرده و سرچشمه ایجاد اشتغال و درآمد برای ساکنان مقاصد گردشگری کشور باشد. در این بین، «جشنواره طلای سرخ» در قائنات که مصادف با فصل برداشت زعفران در منطقه قائنات برگزار می گردید، از جمله رویداد هایی بود که می توانست بستری مناسب درجهت شکل گیری گردشگری رویداد در منطقه قائنات باشد. با این وجود، این جشنواره تنها سه دوره برگزار گردید و متوقف شد. در این راستا، این مقاله در چارچوب یک روش ارزیابی استراتژیک، به بررسی گردشگری رویداد مبتنی بر جشنواره طلای سرخ قائنات پرداخته است و از تعداد 32 کارشناس و متخصص، به وسیله پرسشنامه محقق ساخت بر مبنای مدل SWOT، نظرخواهی کرده و نتایج به دست آمده را در چارچوب مدل MS-SWOT مورد ارزیابی قرار داده است. نتیجه نشان دهنده انتخاب استراتژی محافظه کارانه یا تدافعی (WO) است؛ از این رو لازم است که از فرصتی که توسط گردشگری کشاورزی، گردشگری تاریخی- فرهنگی و گردشگری عشایری در منطقه ایجاد می شود، هم پیوند با گردشگری رویداد استفاده کرده و جشنواره طلای سرخ توسط ساکنان محلی و سازمان های مردم نهاد برگزار شود. بازار هدف گردشگریِ رویداد جشنواره طلای سرخ در وهله اول در مقیاس ملی می باشد که نیازمند بازاریابی از طریق رسانه های دیداری داخل کشور است. برنامه ریزی تورهای مختلف گردشگری به مقصد قائنات در زمان جشنواره، اولویت اول بازار هدف، بازار تقاضای گردشگری داخلی است.

مقصدهای گردشگری به عنوان کانون اصلی جذب گردشگران، نقش بنیادی را در توسعه صنعت گردشگری دارند زمانی می توان یک مقصد گردشگری را متمایز و موفق جلوه داد که بتوان تجربه های منحصر به فرد و جدیدی را به گردشگر ارائه داد. این وظیفه بر عهده رویدادهای گردشگری نهاده شده است. رویداد در ترکیب با توسعه گردشگری باعث شکل گیری جاذبه در میان گردشگران می شود و از طریق برنامه ریزی، بازاریابی و اجرای اصولی، به عنوان یکی از استراتژی های مهم برای توزیع گردشگری به صورت عادلانه و منظم در مناطق مختلف و در زمان های مختلف در کشور محسوب می گردد. پژوهش حاضر به بررسی منابع و عوامل مؤثر جهت توسعه گردشگری رویدادهای فرهنگی در راستای تعدیل فصلی بودن گردشگری شهر همدان پرداخته است. جامعه آماری پژوهش، خبرگان گردشگری شهر همدان می باشند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه و برای تجزیه و تحلیل داده ها از رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری مبتنی بر حداقل مربعات جزئی استفاده شده است . نتایج نشان می دهد وضعیت منابع گردشگری، منابع حمایتی، منابع مصنوع و عوامل موقعیتی جهت توسعه گردشگری رویدادهای فرهنگی در شهر همدان به جز منابع حمایتی، جهت تعدیل فصلی بودن گردشگری در وضعیت مطلوبی قرار دارند.

ارزش: گردشگری رویداد یکی از جدیدترین گونه های گردشگری است که به سرعت در سراسر جهان در حال گسترش است. از جمله این موارد می توان به برگزاری جشنواره های کوچ و جشنواره محصولات تولیدی روستاها اشاره داشت. هدف: روستای سیف آباد با قابلیت بهره گیری از منابع طبیعی و جاذبه های گردشگری عشایری و روستایی و نیز باغات گردو مکان مناسبی برای جذب گردشگری رویداد می باشد. وجود این جاذبه ها باعث شده تا نیاز و ضرورت بررسی حضور گردشگر در روستا و حفظ سبک زندگی کوچ نشینی وو حمایت از باغداری مبتنی بر گردشگری رویدادها احساس شود. پرسشی که مطرح می شود این است که چگونه می توان براساس رویدادهای منطقه در جذب گردشگر اقدام نمود؟ روش شناسی: با انجام پیمایش های میدانی، و بهره گیری از مدل SWOT سعی گردیده پیشنهادها و راهبرد های مناسب در زمینه توسعه گردشگری رویداد در این منطقه ارائه گردد. یافته ها: یافته ها مبین آن است که ارائه جاذبه های سنتی و پیرامونی و رویدادهای روستا، در جذب گردشگر موثر است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که روستای سیف آباد به دلیل دارا بودن رویدادی همچون کوچ عشایر و آداب و رسوم آن ها و نیز تولید گردو، ظرفیت فراوانی برای برگزاری جشنواره کوچ عشایر و رویدادهای زندگی آن ها و جشنواره گردو و محصولات تولیدی دارا می باشد.

تحلیل جامعه شناختی گردشگری ازدواج در بین زوج های جوان ایرانی هدف پژوهش حاضر است. نبود شناخت کافی از علل، فرایندها و پیامدهای این نوع گردشگری مسئله ای است که در این پژوهش دنبال می شود. رویکرد پژوهش حاضر کیفی و روش گردآوری و تحلیل داده ها نیز تحلیل مضمون است. یافته ها نشان می دهد، مهم ترین نوع گردشگری ازدواج در ایران، سفر ماه عسل است. این سفر به مقاصد طبیعی و مذهبی صورت می گیرد و کیفیت خدمات مناسب، متنوع و در دسترس، حمایت خانواده و انگیزه های فردی همچون نشاط، توانمندی، گریز از محدودیت ها و تبلیغات عمده علت گرایش به این نوع گردشگری است. ازدواج به عنوان یک رویداد فرهنگی امروزه به یکی از محورهای گردشگری تبدیل شده و شهرهای مهم ایران از جمله مشهد، کیش و اصفهان از یک سو و کشورهای خارجی از سوی دیگر مقصد گردشگری ازدواج هستند. سفر خانوادگی، بدون حضور اطرافیان و با هزینه های قابل توجه بخش فرایند این نوع گردشگری را شکل می دهد. عمده پیامدهای آن نیز دریافت بازخوردهای روانی، اجتماعی و خانوادگی از یک سو و گرایش هرچه بیشتر به سفر از سوی دیگر است. پژوهش حاضر تلاش کرده است مسئله گردشگری ازدواج را از جوانب مختلف تحلیل و بررسی نماید

هدف از انجام پژوهش حاضر، مطالعۀ تأثیر تجربة خدمت بر حضور مجدد تماشاگران در استادیوم های فوتبال با نقش میانجی رضایتمندی بود. اینپژوهشتوصیفیوازنوعهمبستگیبود. جامعةآماریپژوهش همة تماشاگران لیگ برتر فوتبال ایران در فصل 98-1397 بودند. براساس نظر کلاین (2011) مبنی بر مطلوب بودن نمونه های بین 200 تا 300 نفر برای مدل سازی معادلات ساختاری، 282 نفر با روش نمونه گیری دردسترس ازبین تماشاگران دو تیم استقلال و پرسپولیس تهران، به عنوان نمونۀ پژوهش در این مطالعه شرکت کردند. برای گردآوری داده ها، از پرسش نامه های تجربۀ خدمت پین و گیلمور (1998) و رضایتمندی و تمایل به حضور مجدد اوه و همکاران (2007) استفاده شد. مدل سازی نیز با استفاده از رویکرد حداقل مربعات جزئی انجام شد. نتایج نشان داد که تجربة خدمت تأثیر مستقیم و معناداری بر رضایتمندی و حضور مجدد تماشاگران داشت. رضایتمندی نیز تأثیر مثبت و معناداری بر حضور مجدد تماشاگران داشت. همچنین، تجربة خدمت به واسطۀ رضایتمندی بر حضور مجدد تماشاگران تأثیرگذار بود. به طورکلی، تجربة خدمت می تواند تاحدود زیادی تمایلات رفتاری تماشاگران را پیش بینی کند؛ ازاین رو، به نظر می رسد که طراحی تجارب معنادار برای تماشاگران می تواند رویکرد جدید برگزارکنندگان رویدادهای ورزشی برای کسب سهم بیشتر در بازار گردشگری و اوقات فراغت باشد.

گردشگری رویداد به عنوان یکی از انواع گردشگری که به گفته گتز، چندین دهه است که در صنعت گردشگری و جامعه تحقیقاتی مطرح می شود، از عوامل انگیزشی مهم در گردشگری است که در برنامه های توسعه و بازاریابی اکثر مناطق، عاملی مهم به شمار می رود. درصورتی که مدیران و برنامه ریزان در تمامی سطوح و اشکال گردشگری، توسعه ای تک بعدی را درنظر بگیرند و بدون توجه به ذی نفعان برای توسعه اقدام کنند، نخواهند توانست جاذبه ای پایدار ایجاد کنند و دستیابی به اهداف متنوع توسعه رویداد امکان پذیر نخواهد بود. پژوهش حاضر درراستای دستیابی به توسعه چندبعدی گردشگری مقصد با هدف تحلیل مؤلفه های مؤثر بر ادراک سازمان دهندگان رویدادهای گردشگری فرهنگی و مدیریت بهینه رویداد تنظیم و با استفاده از روش شناسی ترکیبی و روش توصیفی-تحلیلی پیمایشی، ابعاد و مؤلفه های مختلف مؤثر بر ادراک سازمان دهندگان به عنوان بخشی از ذی نفعان رویداد شناسایی، تحلیل و اولویت بندی شد. بدین منظور، ابعاد مختلف ارائه شده ازسوی پژوهشگران واکاوی و به وسیله پنل خبرگان دسته بندی و هم مفهوم سازی شد و مؤلفه های مؤثر بر ادراک سازمان دهندگان رویداد ارائه گردید. پس از آن، با توزیع پرسشنامه درمیان 50 نفر از سازمان دهندگان رویداد بزرگداشت فردوسی در منطقه توسِ شهر مشهد که با تکنیک تمام شماری و به روش دلفی منتخب شدند، مؤلفه های مؤثر بر رویداد سنجیده شد و سپس مؤلفه های شناسایی شده با روش تاپسیس فازی تجزیه و تحلیل، دسته بندی و اولویت بندی گردید. نتایج تحلیل ها نشان می دهد که ادراک فیزیکی با کسب رتبه نخست بیشترین تأثیر را بر درک سازمان دهندگان از رویداد دارد؛ مقوله ای که بیانگر این مهم است که فضاسازی های فیزیکی، دسترسی پذیری، توسعه زیرساخت ها، کیفیت های محتوایی متنوع و زیبایی شناسانه و تصویرِ موردنظر به اندازه زیادی بر ایجاد درک بهتر و مؤثرتر از رویدادها و برنامه ریزی متناسب با منطقه تأثیر می گذارد.

گردشگریِ رویداد به عنوان یکی از عوامل انگیزشی مهم در گردشگری است که در برنامه های توسعه و بازاریابی اکثر مناطق، عاملی مهم به شمار می رود. در صورتی که مدیران و برنامه ریزان در تمامی سطوح و تمامی اشکال گردشگری، توسعه ای تک بعدی را مد نظر قرار دهند و بدون توجه به ذینفعان درون نسلی و بین نسلی و تمامی ارکان توسعه اقدام به توسعه کنند، قادر نخواهند بود جاذبه ای پایدار ایجاد نمایند و دستیابی به اهداف متنوع توسعه رویداد امکان پذیر نخواهد بود.<br /> در این مقاله با مطالعه و تحلیل ابعاد مختلف موفقیت رویداد، ابعادی که به بهترین وجه بر ادراک جامعه ذینفعان مؤثر و موفقیت رویدادها را تضمین می کند، ارائه شد. بدین منظور ابعاد مختلف ارائه شده توسط پژوهشگران بررسی و به وسیله پنل خبرگان دسته بندی و هم مفهوم سازی گردید. در این فرایند از ضریب کندال در قالب نرم افزار SPSS 22 استفاده شد. بدین ترتیب ابعاد و شاخص هایی مورد تأیید قرار گرفت که در فرایند اجماع نهایی ضریب کندال آنها بیش از 7/0 بود. نتایج حاکی از این است که عوامل مؤثر بر انتظار و ادراک سه گروه ذینفع مردم محلی، گردشگران و سازمان دهندگان رویداد در پنج بُعد فیزیکی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و توسعه فردی دستیابی به موفقیت برگزاری یک رویداد فرهنگی را ممکن خواهد کرد.

گردشگریِ رویداد به عنوان یکی از عوامل انگیزشی مهم در گردشگری است که در برنامه های توسعه و بازاریابی اکثر مناطق، عاملی مهم به شمار می رود. در صورتی که مدیران و برنامه ریزان در تمامی سطوح و تمامی اشکال گردشگری، توسعه ای تک بعدی را مد نظر قرار دهند و بدون توجه به ذینفعان درون نسلی و بین نسلی و تمامی ارکان توسعه اقدام به توسعه کنند، قادر نخواهند بود جاذبه ای پایدار ایجاد نمایند و دستیابی به اهداف متنوع توسعه رویداد امکان پذیر نخواهد بود. در این مقاله با مطالعه و تحلیل ابعاد مختلف موفقیت رویداد، ابعادی که به بهترین وجه بر ادراک جامعه ذینفعان مؤثر و موفقیت رویدادها را تضمین می کند، ارائه شد. بدین منظور ابعاد مختلف ارائه شده توسط پژوهشگران بررسی و به وسیله پنل خبرگان دسته بندی و هم مفهوم سازی گردید. در این فرایند از ضریب کندال در قالب نرم افزار SPSS 22 استفاده شد. بدین ترتیب ابعاد و شاخص هایی مورد تأیید قرار گرفت که در فرایند اجماع نهایی ضریب کندال آنها بیش از 7/0 بود. نتایج حاکی از این است که عوامل مؤثر بر انتظار و ادراک سه گروه ذینفع مردم محلی، گردشگران و سازمان دهندگان رویداد در پنج بُعد فیزیکی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و توسعه فردی دستیابی به موفقیت برگزاری یک رویداد فرهنگی را ممکن خواهد کرد.

گردشگری رویداد یکی از عوامل انگیزشی مهم در گردشگری است که در برنامه های توسعه و بازاریابی اکثر مناطق، عاملی مهم به شمار می رود. درصورتی که مدیران و برنامه ریزان در تمامی سطوح و تمامی اشکال گردشگری، توسعه ای تک بعدی را مدنظر قرار دهند و بدون توجه به ذی نفعان اقدام به توسعه کنند، قادر نخواهند بود جاذبه ای پایدار ایجاد کنند و دستیابی به اهداف متنوع توسعه رویداد امکان پذیر نخواهد شد.پژوهش حاضر، در راستای برنامه ریزی توسعه و بازاریابی منطقه ای و دستیابی به توسعه چندبعدی با هدف تحلیل ابعاد مؤثر در ادراک گردشگران رویدادهای فرهنگی با استفاده از روش شناسی ترکیبی و روش توصیفی پیمایشی به شناسایی، اولویت بندی و تحلیل ابعاد مختلف موفقیت مؤلفه های مؤثر در ادراک گردشگران پرداخته است. بدین منظور ابعاد گوناگونی که پژوهش های پیشین ارائه کرده اند، واکاوی و به دست خبرگان دسته بندی و از طریق تحلیل کیفی و هم مفهوم سازی، ابعاد مؤثر در ادراک گردشگران رویداد استخراج شد. سپس با مطالعه پیمایشی و با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 350 نفر از گردشگران شرکت کننده در رویداد بزرگداشت فردوسی سال ۱۳۹۸ در شهر مشهد به عنوان نمونه انتخاب و ادراک آنان از چگونگی موفقیت رویداد سنجیده شد و سپس ابعاد شناسایی شده با روش تاپسیس فازی تجزیه وتحلیل، دسته بندی و اولویت بندی شد. تحلیل نهایی مؤلفه های تبیین کننده ادراک گردشگران از رویداد بزرگداشت فردوسی بیانگر این مهم است که ادراک تعاملی اجتماعی مهم ترین اولویت برای گردشگران است. در رتبه دوم اهمیت، درک فردی قرار دارد که می تواند خود را در رضایت فردی، حس امید و کیفیت مدنظر از رویداد نشان دهد. 

رویدادها از جاذبه های مهم گردشگری اند. گردشگری رویداد، علاوه بر تأثیرات اقتصادی، در جنبه های دیگر حیات اجتماعی و فرهنگی مردمان میهمان و میزبان اهمیت بسیاری دارد. رویدادهای فرهنگی، از جمله اجرای موسیقی، در جای جای کشور وجود دارد. برای اینکه این اماکنِ اجرایی به مقصد گردشگری تبدیل شود و میهمانان مشتاق را به خود جلب کند، ضروری است رویدادهای موسیقی مدیریت شود و فضاهای موسیقی به جاذبه های گردشگری مبدل شود. طراحی گردشگری رویداد، از هر نوعی که باشد، به سه بُعد اصلی وابسته است: 1. مکان؛ 2. زمان؛ 3. مخاطب. تجزیه و تحلیل این سه مؤلفه در طراحی محتوای بسته گردشگری موسیقی نقش تعیین کننده ای خواهد داشت. برخی فعالیت های قابل استفاده در سبد گردشگری موسیقی عبارت اند از: دیدار گردشگران با خوانندگان و آهنگ سازان خاص و گروه های موسیقی؛ شرکت در کنسرت ها؛ بازدید از مکان های ساختِ ساز و سازندگانِ ساز؛ دیدار از زادگاه، محل زندگی، و مقبره موسیقی دانان؛ بازدیدِ موزه های موسیقی و خانه موسیقی دانان قدیمی؛ آشنایی با خاطرات هنرمندان موسیقی؛ آشنایی با موسیقی و رقص محلی؛ و کسب مهارت های جدید در نواختن موسیقی بومی یا مشارکت در حرکات موزون گروهی. برای جلب گردشگر بیشتر، به داشته های موجود نباید بسنده کرد و باید اتفاقات موسیقایی را به شکل طراحی شده برای گردشگران ارائه کرد. این شیوه از صنعتِ جلب گردشگر از نظر زمان، مکان، فرم، و محتوای برنامه به طراحان امکان کنترل بیشتری را می دهد.

پژوهش حاضر به دنبال توسعه گردشگری و ایجاد منافع آن، حاصل برگزاری جشنواره بین المللی تئاتر خیابانی به عنوان نمادی از گردشگری رویداد محور، در شهرستان مریوان -قطب گردشگری استان کردستان- است؛ جشنواره ای که با کیفیت و اعتباری مناسب، برگزار شده و مریوان را به پایتخت تئاتر خیابانی کشور بدل کرده است. فرصتی که در صورت بهره گیری از آن، می توان در بازار و ماراتن رقابتی امروزی گردشگری، گوی سبقت را از رقبا ربود. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی، به شیوه کیفی و با دیدی جامع و سیستمی و رویکردی مشارکتی که خاصیت مطالعات و مدیریت فعالیت های گردشگری است، به انجام رسید. داده های موردنیاز با بهره گیری از مصاحبه های نیمه ساختارمند، در میان گروه های متعدد ذی نفع و اثرگذار بر اعتباربخشی هنری و توسعه گردشگری جشنواره، جمع آوری شدند و درنهایت، داده های گردآوری شده با تکنیک تئوری بنیادی با طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی، مورد تجزیه و تحلیل و بهره گیری قرارگرفتند. در این راستا چالش ها و موانع پیشِ روی بهره مندی از منافع و توسعه گردشگری جشنواره در سه سطح شناسایی شدند. سطح اول که عمومی ترین و کلی ترین سطح نیز به شمار می رود، مرتبط با ضعف ها و چالش های توسعه گردشگری به طور عام در سطح شهرستان مریوان؛ سطح دوم، مرتبط با توسعه گردشگری رویداد و ایام محور در سطح شهرستان مریوان و سطح سوم، مرتبط با ضعف ها و چالش های پیشِ روی تبدیل جشنواره بین المللی تئاتر خیابانی به یک رویداد با بازدهی گردشگری است. این یافته ها نشان دادند که نیاز است در راستای بهره مندی و توسعه منافع گردشگری جشنواره، مدیریت یکپارچه و سیستمی گردشگری، آموزش و حرفه ای سازی فعالان و ذی نفعان و بازنگری در شیوه جذب و بازاریابی بخش گردشگری در کنار برجسته سازی و تقویت بخش هنری، مدنظر قرار گیرد

گردشگری رویداد، گونه ای نوین از صنعت گردشگری است. بازار گردشگری رویداد را مسافرانی تشکیل می دهند که برای دیدن رویدادها و یا تجربه شرکت در رویدادها به سفر می روند. رویدادها اشکال متنوعی را شامل می شوند. جشنواره ها و رویدادها در شمار سریع ترین بخش های درحال رشد گردشگری در جهان قرار دارند و مدیران مقاصد گردشگری دریافته اند که باید جاذبه های نو، هیجان انگیز، بکر و بی رقیب را به مجموعه داشته های گردشگری مقصدهای خود بیفزایند تا شمار متقاضیان بازدید از آن مقاصد مطابق خواسته ها و اهداف درنظرگرفته شده گردشگری پیش رود. در این بین، کشورمان با توجه به اقلیم، جغرافیا و آداب و رسوم منحصر به فرد خود، ظرفیت های بالقوه ای در زمینه گردشگری رویداد دارد. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر جذب گردشگران در گردشگری رویداد بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی در شهر طوس است. در همین راستا جهت شناسایی عوامل مؤثر بر جذب گردشگران در گردشگری رویداد بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی در شهر طوس از مطالعه ادبیات گردشگری رویداد و بررسی تحقیقات انجام شده، استفاده شده است. سپس از روش تحلیل سلسله مراتبی و ابزار پرسشنامه جهت بررسی میدانی استفاده شد. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار Expert Choice 11 و منطق فرایند تحلیل سلسله مراتبی به منظور سیاست گذاری و اتخاذ راهبردهای اجرایی مؤثر اولویت بندی شد. نتایج تحقیق نشان داد مهمترین عوامل مؤثر بر جذب گردشگران در گردشگری رویداد در بُعد سازمانی و مدیریتی شامل هم سویی دستگاه های ذی نقش با اهداف گردشگری رویداد، در بُعد فرهنگی شامل گفتمان سازی خدمات مشاهیر به گردشگران، در بُعد زیرساختی و تکنولوژیکی شامل ایجاد کانال های ارتباطی، در بُعد آموزشی شامل برگزاری دوره های آموزشی است. چارچوب ارائه شده به مدیران و متولیان در دستگاه های ذی نقش که درصدد توسعه گردشگری رویداد هستند کمک می کند درک بهتری از عواملی مؤثر بر پیشبرد اهداف گردشگری رویداد داشته باشند. همچنین به سازمان های ذی نقش کمک می کند قبل از شروع پیاده سازی و اختصاص منابع مالی و اتخاذ سیاست های مشخص با مخاطرات احتمالی و عواملی که در توسعه گردشگری رویداد دارند، آشنا باشند تا از جامعه گردشگری و میراث فرهنگی از مزایای نهایی آن بهره مند شوند. 

گردشگری رویداد یکی از گونه های شناخته شده و نوین گردشگری در دنیاست که در ایران با وجود پتانسیل های بی نظیر فرهنگی و بومی، چندان مورد توجه قرار نگرفته است. آسیب شناسی گردشگری رویداد در ایران، هدف اصلی تحقیق بوده است. به منظور دستیابی به اهداف تحقیق، از راهبرد کیفی با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و میدانی بهره گرفته شده است. داده های کیفی بر پایه مطالعه منابع مکتوب پیرامون گردشگری رویداد در ایران جمع آوری شده است. بر اساس یافته های پژوهش، بازیگران و دستگاه های دخیل در برگزاری گردشگری رویداد در کشور، رویکردهای موجود دستگاه های دخیل و آسیب شناسی گردشگری رویداد در کشور مشخص شدند که در نهایت نیز پیشنهاداتی در راستای این ضعف ها ارائه شد. با توجه به فرصت های پیش روی حوزه تقنین لازم است تا ظرفیت های ممکن برای در دستور کار قرار گرفتن گردشگری رویداد به عنوان یکی از بخش های حائز اهمیت گردشگری فراهم شود. چنین ظرفیت هایی از لحاظ قانونی این امکان را داراست که ذیل وظایف و اهداف شورای عالی میراث فرهنگی تعریف شده و با مصوبات مربوط به این شورا و همچنین تدوین تقویمی در این خصوص ظرفیت های موجود را برجسته کند. همچنین برای توسعه فعالیت ها و بهره برداری از ظرفیت های محلی، قابلیت های شورای فرهنگ عمومی استان ها به این شورا کمک رسانی خواهند کرد.

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر تدوین الگوی جامع گردشگری ورزشی استان گلستان با محوریت فستیوال بومی سنتی اسب ترکمن و جشنواره بین المللی اسب صوفیان بود.روش پژوهش: این پژوهش از نوع آمیخته اکتشافی بود. در فاز کیفی پژوهش با استفاده از نمونه گیری گوله برفی 20 نفر از خبرگان مرتبط با پژوهش و در فاز کمی 350 نفر از گردشگران ورزشی فعال، کارشناسان آژانس های گردشگری، بازاریابان، مالکان، مربیان، نمایندگان رسانه ها و مدیران عملیاتی برگزارکنندگان کورس بهاره و جشنواره سنتی اسب صوفیان در تحقیق انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته شامل دو بعد توانمندی های انسانی و توانمندی طبیعی در قالب 8 خرده مقیاس بود. پس از آزمون نکویی برازش مطلوب الگو (شاخص های سه گانه فورنل و لارکر) و اطمینان از شاخص کفایت نمونه برداری و برازش مطلو الگوی پژوهش، داده ها با استفاده از نرم افزار اسمارت پی ال اس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: تحلیل عاملی داده ها نشان داد که در بعد پتانسیل های انسانی دو عامل زیرساخت ها  و مولفه فرهنگی- اجتماعی و در بعد پتانسیل های طبیعی- ورزشی عامل جاذبه های زیست محیطی و عامل مدیریت محیط زیست تاثیر بالایی بر توسعه گردشگری اسب دارند.نتیجه گیری: به مدیران و نهادهای متولی گردشگری اسب استان گلستان می توانند از طریق توسعه خدمات ارائه شده در مجموعه های اسب سواری از قبیل ایجاد تجربه اسب سواری برای گردشگران و همچنین توجه به اشتراکات فرهنگی ساکنان بومی با گردشگران داخلی و خارجی و توجه به شاخص های گردشگری سبز و گردشگری دوستدار محیط زیست، استان گلستان را به قطب گردشگری اسب کشور تبدیل نمایند.

گردشگری رویداد علاوه بر کمک به بازاریابی مقصد، پیامدهای اقتصادی مثبت بسیاری را برای مقاصد و کسب وکارهای گردشگری به همراه می آورد. بنابراین، گردشگری رویداد علاوه بر جلب توجه فعالان و مدیران مقاصد گردشگری، توجه پژوهشگران را نیز به خود جلب کرده و پژوهش ها در این زمینه گسترش یافته است. هدف از این پژوهش مروری کمّی بر پژوهش های گردشگری رویداد در راستای درک بهتر ساختارهای مفهومی و اجتماعی این حوزه و نیز جریان های پژوهشی حال و آینده آن است. به این منظور، در این پژوهش از روش کتاب سنجی استفاده شده و از پایگاه مقالات وب آو ساینس تعداد 2014 مقاله گردشگری رویداد بازیابی و با نرم افزار VOS viewer مصورسازی شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد، از نظر کمّی، انتشار مقالات در سال 2019 با تعداد 206 مقاله و استنادها در سال 2021 با 6783 استناد به بالاترین تعداد خود رسیده است. یافته های این پژوهش برترین مقالات، پژوهشگران، مجلات، دانشگاه ها و کشورها براساس میزان استناد را معرفی کرده و با بهره گیری از تحلیل هم تألیفی، شبکه همکاری میان کشورها در این زمینه را به تصویر کشیده که ایالات متحده امریکا بیشترین همکاری را با دیگر کشورها داشته است. نتایج تحلیل هم آیندی واژگان نیز علاوه بر شناسایی بیشترین موضوعات موردتوجه پژوهشگران، روندهای جدید در این زمینه را مشخص کرده است. توجه بیشتر به رویدادهای کوچک مقیاس و فرهنگی در مقایسه با رویدادهای کلان ورزشی، توجه به بازاریابی، رفتار مصرف کننده، تجربه گردشگران و نقش فنّاوری از مهم ترین روندهای جدید در گردشگری رویدادهاست که پژوهشگران می توانند مدنظر قرار دهند.