دوستان خدا

این نوشتار به شرح و تفسیر سخنان حضرت علی علیه‏السلام در توصیف بندگان و دوستان خدا می‏پردازد. آن حضرت در این بخش از خطبه 87، مهم‏ترین ویژگی مؤمنان و دوستان خداوند متعال را اخلاص و عدالت‏ورزی قلمداد می‏کنند. اخلاص و نیل به مقام مخلِصین، از طریق ریاضت و مجاهدت، خلوص در نیت، سخن و عمل حاصل می‏شود. مقام مخلَصین، پس از مبارزه با نفس و تحصیل اخلاص در فکر، سخن و رفتار، به بنده برگزیده خدا اعطا می‏شود. با خلوص عمل، و خودسازی بنده برای خدا، معارف الهی و دین بر قلب بندگان خدا جاری می‏شود. اهل‏بیت علیهم‏السلام چشمه‏سار معارف الهی بر قلب بندگان مخلص خداوند هستند.

این مقاله به بررسی جلوة بندگی مؤمنان و شیعیان واقعی می پردازد. امیرمؤمنان† دربارة نشانة پانزدهم و شانزدهم و هفدهم شیعیان واقعی و پرهیزگاران می فرمایند: «یَسْتَبْطِئُ نَفْسَهُ فِی الْعَمَلِ وَ هُوَ مِنْ صَالِحِ عَمَلِهِ عَلَى وَجَلٍ، یُصْبِحُ وَ شُغْلُهُ الذِّکْرُ وَ یُمْسِی وَ هَمُّهُ الشُّکْرُ، یَبِیتُ حَذِراً مِنْ سِنَةِ الْغَفْلَةِ وَیُصْبِحُ فَرِحاً لِمَا أَصَابَ مِنَ الْفَضْلِ وَالرَّحْمَة»؛ خویشتن را در اعمالش مقصر و کندکار شمرد و از کارهای نیک خود نیز واهمه دارد. صبح می کند، درحالی که به ذکر خدا مشغول است؛ و شب می کند، درحالی که به سپاسگزاری از خداوند اهتمام می ورزد. هنگامی که به خواب می رود از خوابِ غفلت می ترسد و صبح از خواب برمی خیزد و از فضل و رحمت خدا که به او رسیده، خوشحال است.