فرایند نوآوری

ایران بعنوان یک کشور در حال توسعه نیاز گسترده به سرمایه گذاری در زیرساخت های اقتصادی خود دارد و همه ساله بخش اعظم بودجه عمرانی خود را در این زمینه مصرف می کند، هر چند پیمانکاران عمرانی نقش قابل توجهی در اقتصاد کشور بازی می کنند ولی در خصوص نوآوری در این صنعت تحقیقی انجام نشده است. هدف این تحقیق آن است که فرایند و استراتژی نوآوری در این صنعت شناسایی شود. در این تحقیق از روش تحقیق موردی استفاده شد. برای این منظور پنج شرکت پیمانکاری عمرانی بعنوان آزمودنی (مورد) انتخاب شدند و داده ها و اطلاعات لازم از روش های مختلف و چندگانه جمع آوری و به روش تئوری بنیادین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق در قالب فرآیند نوآوری در شرکت های عمرانی و استراتژی تکامل و توسعه شرکت های پیمانکاری عمرانی ارائه و در پایان پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی در این زمینه ارائه شد.

در این تحقیق به ارزیابی مدل تأثیر سبک رهبری و یادگیری سازمانی بر رقابت پذیری با میانجی گری های نوآوری کارکنان و فرایند نوآری در بین کارکنان مخابرات منطقه یزد پرداخته شده است، روش این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را 360 نفر از کارکنان مخابرات منطقه یزد در بر می گیرد. قلمرو زمانی تحقیق در سال های 97-1396 می باشد. حجم نمونه با بهره مندی از روش نمونه گیری تصادفی ساده و فرمول کوکران، 140 نفر به دست آمد. داده ها به کمک پرسشنامه گردآوری شدند که روایی و پایایی آن به تأیید رسید. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از مدل سازی معادلات ساختاری و تکنیک حداقل مربعات جزئی در نرم افزار آماری Smart – PLS 3.2.7 استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که مؤلفه های: سبک رهبری بر یادگیری سازمانی، یادگیری سازمانی بر نوآوری کارکنان و فرایند نوآوری و همچنین نوآوری کارکنان بر فرآیند نوآوری اثر مثبت و معناداری (مستقیم) داشته و فرایند نوآوری با در نظر گرفتن اثر متغیر مداخله گر استراتژی نوآوری بر رقابت پذیری اثر مثبت و معناداری دارد.

همکاری های علمی از محرک های اصلی نوآوری و از مؤلفه های اصلی توسعه فناوری های بومی است. در عرصه دفاعی، نوآوری در بهبود تجهیزات، فرایندها و ارائه خدمات پیشرفته به نیروهای نظامی نقش اساسی دارد. بنابراین تحقیق حاضر در راستای تحلیل شبکه های همکاری دفاعی با توجه به نیاز ویژه در هر یک از بخش های گوناگون فرایند توسعه فناوری و نوآوری به بررسی شبکه، نوآوری و فرایند توسعه فناوری و نوآوری، انواع همکاری های دفاعی، انواع شبکه همکاری و تجارب شبکه سازی دنیا پرداخته است. سپس با کمک تحلیل محتوا شاخص ها و ویژگی های هر یک از شبکه های همکاری استخراج گردیده است. و در ادامه انواع شبکه های همکاری با توجه به فرایند توسعه فناوری و نوآوری در صنعت دفاعی سطح بندی شده است. در نهایت با کمک پانل خبرگان متشکل از اندیشمندان و مدیران حوزه دفاعی، انواع تعاملات بازیگران شبکه همکاری دفاعی بر حسب ماهیت همکاری، قابلیت های شبکه و نیاز صنعت دفاعی در فرایند توسعه فناوری و نوآوری شناسایی و سطح بندی شده است.

در این تحقیق به ارزیابی مدل تأثیر سبک رهبری بر رقابت پذیری با توجه به نقش نوآوری در مخابرات منطقه یزد پرداخته شده است، روش این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را 360 نفر از کارکنان مخابرات منطقه یزد در بر می گیرد. قلمرو زمانی تحقیق در سال های 97-1396 می باشد. حجم نمونه با بهره مندی از روش نمونه گیری تصادفی ساده و فرمول کوکران، 140 نفر به دست آمد. داده ها به کمک پرسشنامه گردآوری شدند که روایی و پایایی آن به تأیید رسید. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از مدل سازی معادلات ساختاری و تکنیک حداقل مربعات جزئی در نرم افزار آماری Smart – PLS استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که سبک رهبری بر نوآوری کارکنان و فرایند نوآوری و نیز نوآوری کارکنان بر فرآیند نوآوری تأثیر مثبت و معناداری (مستقیم) داشته و همچنین فرایند نوآوری و نوآوری کارکنان با در نظر گرفتن اثر متغیر مداخله گر اثربخشی استراتژی نوآوری بر رقابت پذیری اثر مثبت و معناداری (مستقیم) دارند.

در سال های اخیر، نوآوری و مباحث مربوط به آن، به عنوان یکی از عوامل موفقیت کسب وکارها و همچنین راهی برای ورود به بازارهای جهانی، بسیار مورد توجه بوده است. اینکه نوآوری در شرکت ها چگونه انجام می شود و دراصل چه فرایندی برای ارائه ی یک محصول جدید به بازار پیموده می شود، یکی از مسائل مهمی است که در حوزه ی نوآوری بسیار مورد توجه است. بر این اساس تلاش شده است، فرایند نوآوری به طور خاص در 10 شرکت فعال در زمینه ی صنعت مواد غذایی و فناوری اطلاعات مورد بحث و بررسی قرار گیرد. برای انجام این پژوهش، 10 شرکت برای بررسی انتخاب شدند و با سه نفر از مدیران ارشد هر شرکت و درجمع با 30 نفر از این مدیران، مصاحبه های نیمه ساختار به عمل آمد. داده های حاصل از مصاحبه ها با استفاده از روش آنتروپی شانون تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاکی از آن بود که شرکت های مورد بررسی در دو مرحله ی " ایده پردازی" و " تجاری سازی"، دارای آسیب های اساسی بودند.

تعامل دانشگاه-صنعت-دولت به عنوان هسته نوآوری در سطح ملی قلمداد می شود. با توجه به جایگاه حائز اهمیت نانو در پژوهش ها و توجه بالای اسناد بالادستی کشور به این حوزه، در این پژوهش با بهره برداری از قابلیت ابداعی مدلسازی مسائل پیچیده اجتماعی در تریز، به تحلیل تضادهای تعامل ارکان سه جانبه در فرایند نوآوری (از ایده تا تجاری سازی) فناوری نانو پرداخته شده است. روش پژوهش کیفی – تبیینی می باشد. داده های پژوهش با ابزارهای مشاهده میدانی، مطالعه اسناد و مصاحبه با خبرگان کلیدی جمع آوری شده است. استراتژی اصلی پژوهش مطالعه چندموردی بوده است و داده ها با رویکرد توصیف ضخیم، تحلیل تماتیک و مبتنی بر ابزارهای تریز تحلیل شده اند. تعداد 37 مسئله عادی، 63 مسئله ابداعی در میدان پژوهش شناسایی شد. مسائل ابداعی در قالب 94 تضاد فیزیکی و 130 تضاد تکنیکی مدل سازی شدند. در نهایت اولویت مسائل و تضادها با رویکرد منطق پارامتر مشترک و شبکه تضادها در تریزخلاصه سازی و اولویت بندی شدند. پیشنهادهای سیاستی به منظور کاربست مدل های تضاد در سیاستگذاری هوشمندانه ارتقای انسجام ارکان و پیشنهاد پژوهش های متعددی برای آینده ارائه شده است. در این پژوهش برای اولین بار ابزراهای نوآورانه تریز برای تحلیل ابداعی تضادهای مسائل پیچیده اجتماعی (سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری) به خدمت گرفته شده است.

در دهه های اخیر مدیریت نوآوری همواره مورد توجه و کنکاش پژوهشگران قرار گرفته و تلاش برای ارتقا و بهبود عملکرد این فرایند به شکل مستمر در جریان است. در این پژوهش به منظور طراحی مدل مدیریت روتین های فرایند نوآوری، ابتدا با مرور مطالعات پیشین، شاخص ه ای مربوطه استخراج و پس از اجرای تکنیک دلفی فازی و اجماع نظر خبرگان مدلی ارائه شد. سپس با روش پیمایشی به منظور پیاده سازی مدل طراحی شده در ANFIS از پرسشنامه استفاده شد. قواعد طراحی شده با 40 دوره آموزش به خطایی قابل قبول رسید. یافته ها نشان داد که عامل سازمانی بااهمیت ترین متغیر و عامل آموزشی در رتبه آخر قرار دارد. لذا پیشنهاد می شود اقداماتی از قبیل: ایجاد مرکز توربین گاز ایران، اهتمام در ثبات روتین های سازمانی به عنوان منبع اصلی نوآوری، ایجاد فضایی مناسب جهت تعاملات فرهنگی و اجتماعی، توانمندسازی در تعمیق قابلیت های نوآورانه و افزایش آگاهی و مهارت های فنی و مدیریتی انجام پذیرد.

با توجه به الگوی متفاوت تکامل و توسعه سامانه های محصول پیچیده (CoPS) در مقایسه با مدل های نوآوری مرسوم، این مقاله به بررسی فرایند تطور و تکامل نوآوری در سامانه های محصول پیچیده در صنعت هوانوردی ایران با استفاده از مفهوم مدل چرخه عمر در مهندسی سیستم ها می پردازد. در این مقاله، مدلی برای شناسایی و تحلیل مراحل نوآوری محصول در CoPS با تمرکز بر آشکار کردن برهم کنش بین مهندسی معکوس و مهندسی روبه جلو توسعه می یابد. برای این منظور، ابتدا با مرور پیشینه و بررسی مدل های چرخه عمر CoPS در مهندسی سیستم، چارچوبی مفهومی برای مطالعه فرایند نوآوری در CoPS ایجاد شد. سپس، از طریق مطالعه چندموردی مبتنی بر تحلیل های توالی زمانی سه محصول پیچیده در صنعت هوانوردی، یک مدل فرایندی مبتنی بر چرخه عمر در CoPS توسعه یافت که شامل مراحل مهندسی معکوس و بازیابی طراحی (دربرگیرنده مراحل ارزشیابی و تحلیل داده ها، تولید بسته داده فنی، تصدیق طراحی، تکمیل بسته داده فنی و پیاده سازی طراحی)، مفهوم، توسعه، تولید، بهره برداری، پشتیبانی و کنارگذاری است. یافته های ما چندین ویژگی بارز را درخصوص مدل نوآوری CoPS در صنعت هوانوردی ایران به شرح زیر نشان می دهد. این مدل، سیستمی پیچیده از فرایندهایی است که دارای ویژگی های همزمانی، تکرارشوندگی، بازگشتی بودن و بهم وابستگی هستند. طی فرایند نوآوری محصول، مهندسی معکوس و مهندسی روبه جلو برهم تأثیر متقابل می گذارند. همچنین، این مدل چارچوبی نظام مند و کاربردی به منظور مدیریت بهتر فرایند نوآوری در سامانه های محصول پیچیده ای فراهم می کند که براساس ایده ها و داده های فنی حاصل از مهندسی معکوس در تعامل با مهندسی روبه جلو و طراحی مستقیم شکل می گیرند.  

محیط پیچیده، متغیر و غیرقابل پیش بینى سازمان های نظامی نیازمند به نوآوری و خلاقیت، کشف راه ها و محصولات جدید، توانایى پایش، شناسایى و تسلط بر فناورى های نوین و شناسایی فرصت های جدید است. این مقاله به بررسی رابطه بین مدیریت دانش و خلاقیت و نوآوری در یک سازمان تحقیقاتی نظامی پرداخته است. جامعه آماری تحقیق 60 نفر پژوهشگران بخش تحقیقات این سازمان است و پرسشنامه های تکمیل شده مبنای تحلیل قرار گرفتند. تحقیق از نوع کمی و همبستگی_توصیفی است. ابزار جمع آوری داده تحقیق پرسشنامه استاندارد است. روایی پرسشنامه توسط افراد خبره و تحقیقات قبلی و پایایی پرسشنامه تحقیق به وسیله آلفای کرونباخ برای پرسشنامه مدیریت دانش 908/0 و برای پرسشنامه خلاقیت و نوآوری 880/0 تایید شده است. برای تجزیه وتحلیل داده های تحقیق از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد بین ابعاد مدیریت دانش شامل کسب دانش، خلق دانش، کاربرد دانش، انتقال دانش، حفظ دانش، نوآوری در مدیریت دانش و مستند سازی نتایج مدیریت دانش با مدیریت خلاقیت و نوآوری سازمانی رابطه معناداری وجود دارد. همچنین ضریب پیرسون برای فرضیه های تحقیق نشان از شدت این رابطه و همسویی دارد. این نتایج توجه مدیران را برای بهبود نوآوری در سازمان به ابعاد مدیریت دانش ضروری می نماید.