مطالب مرتبط با کلیدواژه

حجاب


۱۴۱.

مطالعه پوشش و ججاب زنان ایرانی طی ادوار تاریخی و بررسی پوشش زنان با پیشرفت و توسعه اجتماعی زنان (نشان موردی زنان درباری دوره هخامنشیان با زنان صفویه در دوره اسلامی)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات در علوم رفتاری سال سوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۶ 158 - 142

کلیدواژه‌ها: جایگاه زنان پیشرفت و توسعه حکومت ادوار تاریخی پوشش زنان ایرنی حجاب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۷ تعداد دانلود : ۸۹۴
جایگاه زنان در دوره های تاریخی و مشارکت آنان در امور سیاسی و اداری حکومت ها به منزله ی یکی از شاخصه های عمده ی توسعه ی جوامع به حساب می آید،که این جایگاه به نوعی می تواند با پوشش زنان در همین ادوار تاریخی رابطه مستقیم داشته باشد. به نحوی که عده ای پوشش زنان را مانع پیشرفت و توسعه زنان در جوامع می دانند؛ این مقاله با رویکرد مطالعه تاریخی-توصیفی، با نگاهی تحلیلی به منابعی که آگاهی هایی را درباره پوشش و نوع جامعه زنان در ادوار حکومتی ایران تا رسیدن به حکومت اسلامی داشته را مورد مطالعه قرار داده و از مقایسه پوشش زنان درباری هخامنشی با زنان در ادوار دوره های اسلامی به خصوص زنان صفوی و رابطه آن با پیشرفت و توسعه جوامع، به نتایجی از جمله عدم پوشش هیچ ارتباطی با مشارکت زنان در امور سیاسی و اداری حکومت ها ندارد، حتی جایگاه اجتماعی زنان در دوره اسلامی با داشتن پوشش و حجاب خیلی بهتر از ادوار دیگر تاریخی شده است.
۱۴۲.

آسیب شناسی ارتباطات بین سازمانی متولیان حجاب و عفاف (پلیس، شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۹۰ 65 - 95

کلیدواژه‌ها: حجاب ارتباطات بین سازمانی ناجا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شورای عالی انقلاب فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۷ تعداد دانلود : ۴۵۸
مسئله اصلی تحقیق حاضر نیز آسیب شناسی ارتباطات بین این سازمان ها در زمینه حفظ و ترویج فرهنگ حجاف و عفاف می باشد. تحقیق حاضر با روش توصیفی و تحلیلی از نوع کیفی انجام پذیرفته است. جامعه ی آماری تحقیق شامل افراد دخیل در مصوبه 427 شورای عالی انقلاب فرهنگی می باشد که شامل پلیس، اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و کارکنان و اعضای مرتبط به موضوع در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می باشد که جمعاً برابر 158 نفر می باشند. حجم نمونه به روش هدف مند برابر 30 نفر در حد اشباع نظری در نظر گرفته شد. روش جمع آوری اطلاعات میدانی و ابزار آن مصاحبه نیمه ساختار یافته بوده است. برای تجزیه و تحلیل مصاحبه از روش تحلیل گراوندد تئوری به کمک نرم افزار مکس کیودا استفاده شده است. نتایج تحلیل مصاحبه ها نشان داد تعاملات بین سازمانی در حوزه حجاب و عفاف تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد. انتخاب مدیران متولی و دخالت دادن منافع شخصی مدیران، برداشت و نوع نگاه کارمندان به حجاب و عفاف، دیدگاه های متضاد و متفاوت سازمان های متولی و سرگشتگی و ابهام در درک صحیح مصوبه 427 و عدم مشورت گیری از نهاد نظارتی مسئول برای ارزیابی فعالیت هر یک از سازمان های متولی از جمله مهم ترین آسیب-های مربوط به ارتباطات بین سازمانی در این زمینه می باشد.
۱۴۳.

راستی آزمایی تفکر سختی گرایانه در خصوص زنان با بررسی تأثیر جنسیت بر وضع احکام خاص آنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ در دانشگاه اسلامی سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۸) 95 - 116
تعداد بازدید : ۳۸۱ تعداد دانلود : ۵۵۷
هدف: یکی از تفکرات متداول بین زنان این است که تمام سختی ها، از جمله: سختی فرزندداری، درد زایمان و بارداری مربوط به زنان است؛ این مقاله در پی راستی آزمایی چنین تفکری، به بررسی امور عبادی، مدنی و جزایی در خصوص زنان پرداخته است. روش: برای نیل به این هدف، مصادیقی از هر موضوع بنا به درجه اهمیت آن، انتخاب و پس از بیان ادلّه فقهی، حکمت آنها بررسی شد و در تمام مراحل به دنبال پاسخگویی به این سؤال بود که وجود احکام خاص در زنان، به چه علت بوده است. آیا می تواند به علت نوعی ترحّم بر آنان باشد که در این صورت از آن فروتری و ضعف زنان منتج شود؟ یافته ها: با بررسی نمونه های مختلف، دیده شد که در مقابل سختی ها، معافیتهایی در احکام خاص زنان نهاده شده که انگیزه ای ورای تحقیر بوده است؛ به طوری که وجود تبعیض مثبت در قوانین بین المللی، امروزه معادلی کوچک از این امتیازات در قوانین اسلامی است که وضع آنها حکایت از درماندگی جامعه غرب در ایجاد تساوی زنان و مردان دارد. نتیجه گیری: قرار دادن این امتیازات در زنان، در عین حال که نوعی تسهیل و تخفیف بوده است و نشان از وجود فضل و رحمت الهی دارد؛ از این لحاظ حاِئز اهمیت است که این میزان توجه و دقت نظر در وضع احکام خاص زنان، با توجه به خصوصیات روحی آنان، به واقع نشان از خالقی بی نظیر دارد.
۱۴۴.

آیات حجاب و چالشهای معاصر (نقد شبهات)

نویسنده:
منبع: شبهه پژوهی مطالعات قرآنی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳) 113 - 136

کلیدواژه‌ها: حجاب عفاف خمار جلباب تبرج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲۲ تعداد دانلود : ۷۰۱
یکی از شبهات پر تکرار شبکههای مجازی عدم حجاب اجباری در عصر نبوی و پیامد آن عدم جواز حجاب اجباری در عصر کنونی است. اهمیت نداشتن حجاب، و بسنده بودن حجاب حداقلی به دلیل تأخیر در نزول آیات حجاب، و تأخّر نزول حجاب حداکثری (جلباب) بر حجاب حداقلی (خمار) از دیدگاه برخی بر پایه غالب روایات ترتیب نزول، و نیز رفع حکم حجاب با رفع حکمت آن، چالشها و شبهات دیگر حجاب میباشد که فراروی تحقیق درباره آیات حجاب و چگونگی تحقّق و رواج آن در عصر نزول با وجود بقای فرهنگ جاهلی است؛ از این رو تحقیق پیشرو، با تکیه بر قرائن آیات و مبتنی بر پژوهش روشمند در آیات حجاب و شرایط معاصر نزول قرآن و با تمرکز بر چهار محور چرایی تأخیر حکم حجاب، حکمت دو مرحلهای بودن نزول آن، بسترسازی هوشمندانه بین دو مرحله نزول، و استفاده حداکثری از فضای حاکم بر جامعه عصر نبوی، میکوشد به دفع شبهات یادشده فائق آید و مهمترین نتیجه تحقیق پیشرو اثبات وجود ظرفیت حجاب اجباری در آیات قرآن و نقش نظام اسلامی در آن خواهد بود.
۱۴۵.

نسبیت ضرورت حجاب اسلامی با اصل کاهش جرم در پرتو آثار و قوانین آن؛ تاکید بر سیاست مشارکتی مردم نهاد

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال سوم مرداد ۱۴۰۰ شماره ۲۵ 97 - 82

کلیدواژه‌ها: حجاب آثار اجتماعی کاهش جرم سیاست مشارکتی قانونگذاری کیفری کنترل اجتماعی ابزار فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۴ تعداد دانلود : ۳۲۰
حجاب به عنوان امری مهم در قوانین مختلف مورد تاکید قانونگذار قرار گرفته است با این قید که در برخی از متون قانونی دارای مفهوم جزایی و در مواردی نیز به عنوان تخلف اداری یا انضباطی قابل بررسی است.حجم بالای قوانین در این زمینه نشان می دهد فرهنگ عفاف و حجاب با توجه به آثار زیادی که در عرصه های مختلف فردی و اجتماعی دارد باید به عنوان یکی از مبانی فرهنگ اصیل اسلامی همواره مورد توجه حاکمیت و جامعه قرار گیرد بنابراین جهت کاهش خطرات ناشی از عدم رعایت حجاب لازم است تا نهادهای قانونی با این پدیده برخورد نمایند همچنین ضرورت وجود اقدامات قانونی به عنوان عاملی برای کاهش حجاب نامتعارف اگرچه ضروری و لازم است اما کافی نیست از این رو ایجاد سیاست مشارکتی جهت جلوگیری از ارتکاب بی حجابی با محوریت حضور نیروی مردمی در عرصه اجتماع،امری قابل توجه و غیر قابل انکار خواهد بود به همین علت می بایست علاوه بر ضرورت نقش آفرینی مراجع قانونی،از نقش مردم و نیروی جامعه نیز در این زمینه استفاده حداکثری برد چه اینکه ایجاد جامعه سالم در خصوص موضوعی فرهنگی اجتماعی همچون حجاب با استفاده از بسترهای فرهنگ ساز و مشارکت مردمی،از نتیجه مطلوب تری برخوردار خواهد بود تا آنکه بخواهیم از ضمانت اجراهای قانونی یا قضایی برای تحقق هدف مطلوب استفاده نماییم بنابراین بهره گیری از ابزار مردمی جهت تحقق اصل حجاب در اجتماع و در نتیجه جلوگیری از جرایم خلاف عفت و اخلاق جنسی و به طور کلی کاهش جرم به عنوان ضرورتی مهم،قابل توجه است.
۱۴۶.

رابطه حجاب با جایگاه معنوی زنان مسلمان از دیدگاه قرآن و حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال سی ام فروردین ۱۴۰۰ شماره ۲۸۰ 49-58

کلیدواژه‌ها: حجاب روح زنان مسلمان قرآن لباس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۵ تعداد دانلود : ۲۷۰
پوشش و حجاب دارای ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و نیز دارای مؤلفه های مذهبی، معنوی، منزلتی، شخصیتی و رفتاری است که می توان از زوایای مختلفی بدان نگریست؛ لکن با توجه به تأثیرات و تعاملات متقابل میان روح و عمل، این مسائل اصلی مطرح است که اساساً چه نوع رابطه ای بین روح و پوشش انسان از دیدگاه قرآن وجود دارد؟ و نحوه شکل گیری و تکامل روح و عمل در فلسفه اسلامی و در رابطه با حجاب چگونه است؟ این مقاله بر آن است تا با رویکردی توصیفی تحلیلی و با تتبع در منابع تفسیری، فلسفی، روایی و برخی گزاره های جامعه شناختی و روان شناختی، به روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و تحلیل محتوا، و با بررسی موضوعاتی نظیر وجود نفس (روح) و نیز تعامل دوجانبه روح با عمل و بالعکس و تجسم اعمال، اثبات کند که اساساً رابطه حجاب با جایگاه و قداست زنان مسلمان و با ایمان، رابطه ای عینی و حقیقی است.
۱۴۷.

شناسایی و تحلیل متغیرهای سبک زندگی مؤثر در حجاب و پوشش زنان براساس قرآن و حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 59 - 76

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی زنان حجاب پوشش زنان قرآن و حدیث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۰ تعداد دانلود : ۳۰۷
سبک زندگی اسلامی در قرآن و حدیث متغیرهایی دارد که آشنایی با آنها برای جهت استحکام خانواده ضرورت دارد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل متغیرهای سبک زندگی مؤثر در حجاب و پوشش اسلامی زنان به روش ترکیبی (کمی و کیفی) انجام شد. داده های کیفی براساس متغیرها و پیشران های تأثیرگذار و با استفاده از پرسش نامه پاسخ باز و مصاحبه جمع آوری شد و و داده های کمی به صورت عددی و با وزن دهی پرسش نامه های دلفی به دست آمد. پس از جمع آوری داده های کیفی و شناسایی متغیرها در چارچوب مدل دلفی، تعداد 10 پرسش نامه تهیه و بین خبرگان علوم قرآنی توزیع و اطلاعات کمی جمع آوری گردید. تحلیل ساختاری داده ها با استفاده از نرم افزار میک مک انجام شد. نتایج نشان داد که متغیرهای ازدواج ساده و پایدار، پذیرش عرف مطابق با شرع، اعتقاد به اصل تسکین، اعتقاد به اصل مودت، الگوسازی از شخصیت های نمونه اسلام، امنیت و مصونیت، خانواده مستحکم و سالم، توحیدمحوری و اعتقادات دینی از مهمترین متغیرهای سبک زندگی اسلامی مؤثر بر حجاب زنان است. 
۱۴۸.

تبیین اصول ارتباط اجتماعی زن و مرد از منظر اسلام با تأکید بر سیره ی انبیاء و اولیاء الهی علیهم السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 393 - 421

کلیدواژه‌ها: ارتباط اجتماعی زن ومرد سیره ی انبیاء و اولیاء الهی (ع) اختلاط عفاف حجاب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۲۲۵
گسترش روابط اجتماعی و اقتضائات زندگی نوین بشری، سبب فزونی حضور زنان در جامعه و افزایش ارتباط اجتماعی زنان و مردان گردیده است. یکی از مهم ترین مسائل اجتماعی، مسئله ی ارتباط زن و مرد، شناخت مبانی و اصول این ارتباط می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اصول ارتباط اجتماعی زن و مرد از دیدگاه اسلام با بهره گیری از سیره ی انبیاء و اولیاء الهی (ع) به روش تحلیلی- توصیفی انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که اسلام برای هر نوع حضور اجتماعی زن و مرد و معاشرت با هم، بایدها و نبایدهای اخلاقی توصیه می نماید و بر این نکته تأکید دارد که باید از هر آنچه منجر به فساد و فتنه شود، اجتناب کرد. احترام به شخصیت زن و حفظ حریم، توصیه به عدم اختلاط، رعایت اصل حیا، عفاف و حجاب، ترک برخوردهای غیرضروری بین زن و مرد در محیط های اجتماعی از جمله اصول روابط اجتماعی زن و مرد است که روح معارف اسلام و سیره ی عملى معصومین(ع) آن را تأکید و تقریر مى کند.
۱۴۹.

نقد ادلۀ عدم الزام پوشش موی زنان در کتاب حجاب شرعی در عصر پیامبر(ص)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقهی دوره هفدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 1377 - 1400

کلیدواژه‌ها: پوشش موی زنان حجاب حجاب کنیز کتاب حجاب شرعی در عصر پیامبر (ص)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۷ تعداد دانلود : ۲۴۷
مسئله حجاب از موضوعات چالش برانگیز در عصر حاضر است و نویسندگان مختلف با رویکردهای متفاوت در رد و تأیید آن مطالبی را نگاشته اند. کتاب حجاب شرعی در عصر پیامبر(ص) نوشتۀ امیرحسین ترکاشوند، با رویکرد نفی الزام حجاب شرعی و با استناد به گزارش های روایی، تاریخی و فقهی به رشتۀ تحریر درآمده است. وی مدعی است که شریعت دربارۀ پوشش زنان حکمی ندارد و تأکید روایات بر حجاب بانوان ناظر به رعایت عرف جامعه و نیز تمایز از کنیزان بوده است. تاکنون تحلیلی تفصیلی دربارۀ دیدگاه نویسنده در خصوص پوشش مو و مستندات تاریخی و روایی آن صورت نگرفته است؛ ازاین رو نوشتۀ حاضر، با روش تحلیلی- توصیفی به بررسی مستندات مسئله پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که برداشت نویسنده از روایات ناظر بر پوشش حضرت زهرا(س) و زنان حاضر در کربلا، یکجانبه و با سیرۀ رفتاری آنها ناسازگار است. عمده شواهد ارائه شده برای عدم وجوب پوشش کنیز، دچار ضعف سندی و یا تعارض با سایر ادله است و تفسیر نویسنده از آیۀ 59 سورۀ احزاب نیز افزون بر تضاد با روح مساوات اسلامی، مورد انکار بسیاری از مفسران فریقین قرار گرفته است. در پایان، شواهدی چون برداشت معنای پوشش موی سر از واژۀ «جلباب» توسط عموم زنان مهاجر و انصار و روایات فراوانی که در این باره وجود دارد، وجوب پوشش موی سر اثبات شده است. ضمن رد استدلالات این کتاب و بیان سایر مستندات، وجوب شرعی پوشش موی سر را اثبات کرده است.
۱۵۰.

تبیین مسأله حجاب درسیاستگذاری فرهنگی جمهوری اسلامی با کمک مدل پیر بوردیو

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه سال چهارم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۶) 105-128

کلیدواژه‌ها: حجاب ارزش ها دختران دانشجو جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۹ تعداد دانلود : ۲۴۸
این مقاله به بررسی رابطه مسئله حجاب و نگرش دختران دانشجو نسبت به ارزش های سیاسی جمهوری اسلامی ایران اختصاص دارد. و به این پرسش می پردازد که نگرش دختران دانشجو درباره ی حجاب تا چه اندازه با نگرش آن ها نسبت به ارزش های سیاسی نظام جمهوری اسلامی همبستگی مثبت یا منفی دارد. و این فرضیه را به آزمون می گذارد که برخلاف انتظار، نگرش دختران دانشجو نسبت به مسئله حجاب ارتباط چندانی با نگرش آن ها نسبت به ارزش های سیاسی بنیادین جمهوری اسلامی ندارد. مدل این پژوهش بر اساس چارچوب نظری پیر بوردیو است و این نتیجه از پژوهش حاصل شده است که هرچند نگرش دختران دانشجو نسبت به حجاب نوعی مخالفت باارزش های سیاسی جمهوری اسلامی نیست امّا این دختران با بسیاری از ارزش ها و سیاست گذاری های جمهوری اسلامی مخالف هستند.
۱۵۱.

تبارشناسی پیدایش مسئله اصلاح پوشش در جنبش زنان مصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۰ 120-91

کلیدواژه‌ها: حجاب جنبش زنان مسئله پوشش مصر پیدایش اصلاح پوشش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۲۳۰
در پی انتشار کتاب تحریر المرأه در سال 1899، مسئله حقوق زنان، خصوصا بحث اصلاح پوشش، در کانون جنبش اصلاحات اجتماعی مصر قرار گرفت. ده ها کتاب در رد یا تاییدکتاب امین منتشر شد. همین جدال قلمی موجب شد که سال مزبور به عنوان نقطه آغاز پیدایش جریان اصلاح پوشش قلمداد شود. البته، شکی نیست که امین با نوشتن کتاب مزبور توجه بسیاری از متفکران را به بحث حجاب معطوف کرد، اما مدت ها پیش از انتشار کتاب وی نیز گفتمانی در حال شکل گیری بود که در نهایت به انتشار این کتاب و اوج گیری مباحثات فکری درباره حجاب در قرن بیستم منتهی شد. فرآیند شکل گیری این گفتمان، مسئله این پژوهش است. پژوهش حاضر قصد دارد با بهره گیری از روش تبارشناسی میشیل فوکو زمینه هایی را بررسی کند که به پیداش جریان اصلاح پوشش کمک کردند. نتیجه این بررسی نشان می دهد که در اثر تحولات سیاسی و اجتماعی قرن نوزدهم، در مصر گفتمانی شکل گرفت که به تدریج بحث اصلاح پوشش را به یک مسئله جدی در قرن بیستم تبدیل کرد.
۱۵۲.

شناسایی راهبردهای گسترش پوشش اسلامی در دانشگاه (مورد مطالعه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال شانزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۷ 85 - 101

کلیدواژه‌ها: پوشش اسلامی دانشجویان رشته کشاورزی SWOT حجاب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۲ تعداد دانلود : ۱۸۹
دانشگاه نهادی است که به نهادینه سازی فرهنگ حجاب کمک می کند؛ ازاین رو در این پژوهش راهبردهای مؤثر بر گسترش پوشش اسلامی در محیط دانشگاهی شناسایی شدند. این تحقیق با استفاده از تحلیل SWOT انجام شد. بدین جهت 220 دانشجو به عنوان نمونه انتخاب شدند و طی پیمایشی پرسشنامه ای، داده ها جمع آوری و به کمک نرم افزار SPSS و بر مبنای تکنیک SWOT تحلیل شدند. بر پایه نتایج تحقیق، مهم ترین نقاط قوت و ضعف پیش روی گسترش پوشش اسلامی در دانشگاه، «ترویج فرهنگ پوشش اسلامی توسط نهادهای مختلف موجود در دانشگاه» و «عدم وجود برنامه های آموزشی در رابطه با پوشش اسلامی در دانشگاه» بود. همچنین، مهم ترین فرصت های دانشگاه عبارت اند از: «خانواده هایی که پوشش اسلامی را رعایت می کنند بر رعایت پوشش اسلامی فرزندان آنها در دانشگاه اثر دارد» و «آموزش الگوهای مناسب پوشش اسلامی و ملی در قالب های جذاب و با کمک طراحان لباس از طریق رسانه های جمعی»؛ و مهم ترین تهدیدهای موجود «وجود الگوها و مدل های ماهواره ای مؤثر در انتخاب مدل پوشش و آرایش ظاهر» و «تصور از پوشش اسلامی به عنوان مانعی برای فعالیت های اجتماعی و اشتغال زنان» می باشد. بر اساس همین تحلیل، راهبردهای تهاجمی، رقابتی، محافظه کارانه و تدافعی ارایه شدند. از جمله این راهبردها می توان به  تدوین الگوهای پوششی برگرفته از محصولات به روز و منطبق با پوشش اسلامی در بازار، توسعه فرهنگ پوشش اسلامی از طریق حمایت از دانشجوبان طراح و دوزنده پوشش های اسلامی در خوابگاه ها، تقویت الگوهای دانشجویی و یا پرسنلی در درون دانشگاه متناسب با پوشش اسلامی در دانشگاه ولو با تامین هزینه از طرف دانشگاه، و درخواست از خانواده ها برای نظارت بیشتر بر نوع پوشش و آرایش فرزندان خود اشاره کرد.
۱۵۳.

دانشجویان و کنش های پوشش: لغزش، نرمش، ارزش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۶ 93 - 127

کلیدواژه‌ها: حجاب لغزش نرمش ارزش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۵ تعداد دانلود : ۲۱۰
مطالعه حاضر به واکاوی تفسیر دانشجویان دختر، نسبت به حجاب و پوشش پرداخته است. مشارکت کنندگان که 30 دانشجوی دانشگاه فردوسی مشهد بودند، به روش پدیدارشناختی و نمونه گیری هدفمند از نوع «حداکثر تنوع»، مورد مصاحبه های نیمه ساختار یافته قرار گرفتند. عبارت های بیان شده از سوی آنان، در قالب 568 مفهوم، 44 مقوله و 9 مضمون بررسی شد. با بررسی تجارب زیسته افراد، یافته ها در سه محور اصلی «لغزش نسبت به حجاب»، «نرمش نسبت به حجاب» و «ارزش نسبت به حجاب» جای گرفتند. سه مضمون استنباط شده در محور اول، شامل لغزش دانشی بینشی، لغزش روانی هیجانی و لغزش فرهنگی تربیتی و مضامین محور دوم نیز، شامل نرمش فرهنگی اجتماعی و باور به حجاب حداقلی بود. ارزش دانشی بینشی، ارزش دینی قانونی، ارزش فرهنگی اجتماعی و عوامل ارزشمندی حجاب نیز، به عنوان چهار مضمون محور سوم کشف شدند. تلاش به امکان جمعِ دینداری و عفت با کشف حجاب، در گروه لغزش کار و تأثیر برخی تجارب فردی و عینی در گزینش حجاب کامل، از مهم ترین یافته ها بود. همچنین، پیشنهاداتی نیز، جهت گسترش حجاب از سوی مشارکت کنندگان عنوان شد.
۱۵۴.

تبیین میزان پای بندی به پوشش و حجاب هنجاری در میان دختران و زنان شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال پانزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۷ 49 - 77

کلیدواژه‌ها: زنان حجاب پوشش هنجاری هویت ملی دین داری قانون گرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۱ تعداد دانلود : ۱۶۷
پوشش اسلامی و رعایت حجاب ازسوی زنان و مردان در جامعه، یکی از اصول اساسی و بنیادی دین مبین اسلام تلقی می شود؛ چون پوشش به عنوان ابزار مؤثری در برقراری ارتباطات اجتماعی افراد بوده و در شکل گیری هویت آنان تأثیرگذار است. تنوع و تناسب لباس که نشان دهنده هویت افراد است، امکان دارد در طول زمان همراه با تحولات اقتصادی، جمعیتی و دیگر تغییرات اجتماعی دگرگون شود. در همین راستا، هدف اصلی مقاله تعیین میزان پای بندی به پوشش و حجاب هنجاری در بین دختران و زنان 15 تا 45 ساله و تبیین تأثیر عواملی مانند هویت ملی، دین داری، قانون گرایی، سن و تحصیلات بر آن است. تحقیق به روش پیمایشی، با تعداد نمونه 542 نفر انجام شده است. روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای توأم با تصادفی ساده بوده و به وسیله پرسش نامه اطلاعات لازم از دختران و زنان 15تا 45 ساله شهر تبریز گردآوری شده است. یافته ها نشان می دهد که میانگین میزان پای بندی به پوشش و حجاب هنجاری در میان دختران و زنان شهر تبریز، 2/66 درصد برآورد شده است. این میزان بالاتر از متوسط درصدی طیف یعنی 50 بوده است. نتایج به دست آمده از تحلیل همبستگی نشان داد که هویت ملی، دین داری، سن و تحصیلات، به جز متغیر قانون گرایی با میزان پای بندی به پوشش و حجاب هنجاری همبستگی معنی داری دارند. در مجموع این متغیرها در مدل معادلات ساختاری برازش شده (Lisrel) 20 درصد از تغییرات متغیر وابسته یعنی میزان پای بندی به پوشش و حجاب هنجاری را مورد تبیین قرار می دهند. مدل نهایی تولیدشده در نرم افزار لیزرل نشانگر این است که متغیرهای دین داری، هویت ملی، تحصیلات و سن ازجمله عوامل مؤثر بر میزان پای بندی به پوشش و حجاب هنجاری دختران و زنان تلقی می شود.
۱۵۵.

مطالعه تاثیر سبک زندگی و سواد رسانه ای بر گرایش دانش آموزان به ارزش های دینی و فرهنگ عفاف و حجاب

نویسنده:
منبع: پژوهش های کاربردی در مدیریت و علوم انسانی سال دوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴ 29-35
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۲۳۰
پژوهش حاضر با هدف مطالعه تاثیر سبک زندگی و سواد رسانه ای بر گرایش دانش آموزان به ارزش های دینی و فرهنگ عفاف و حجاب، انجام شد. این پژوهش، کاربردی، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری، کلیه دانش آموزان دختر شاغل به تحصیل در نواحی 1 و 2 آموزش و پرورش شهرستان ساری بود که تعداد 377 نفر به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه محقق ساخته با 20 گویه بود که روایی صوری و محتوایی آن با نظر متخصصان و صاحب نظران تایید و مقدار پایایی از طریق ضریب آلفای کرونباخ برابر 88/0 محاسبه شد. روش تجزیه و تحلیل داده ها استفاده از آزمون t تک گروهی بود. یافته ها نشان داد که تاثیر سبک زندگی و سواد رسانه ای بر گرایش دانش آموزان دختر شهرستان ساری به ارزش های دینی و فرهنگ عفاف و حجاب بیشتر از متوسط است.
۱۵۶.

مطالعه تطبیقی سنجش تمایل ورزشکاران زن به استفاده از حجاب در ایران و کشورهای عربی منتخب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش دوره هفتم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۲۷) 107 - 116

کلیدواژه‌ها: حجاب زن ورزشکاران ایران کشورهای عربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۵ تعداد دانلود : ۱۷۳
هدف از پژوهش حاضر مطالعه تطبیقی سنجش تمایل ورزشکاران زن به استفاده از حجاب در ایران و کشورهای عربی منتخب بود. پژوهش حاضر توصیفی از نوع مقایسه ای بود که روش میدانی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل ورزشکاران زن در ایران و کشورهای عربی بود. تعداد 195 نفر در ایران و 187 نفر از کشورهای عربی ( عراق، امارات متحده عربی، اردن، بحرین، قطر) از طریق نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه پژوهش انخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه تمایل به استفاده از حجاب، خواجه نوری و همکاران (1391) بود. روایی پرسشنامه مورد تائید قرار گرفت و پایایی آن در یک مطالعه مقدماتی از طریق آلفای کرونباخ 80/0 بدست آمد. پرسشنامه در ایران به زبان فارسی و برای کشورهای منتخب به عربی ترجمه شده، بصورت الکترونیک و از طریق فضای مجازی در اختیار مشارکت کنندگان قرار گرفت. در نهایت 382 پرسشنامه جمع آوری گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیره Manova با استفاده از نرم افزارspss22 بهره گرفته شد. یافته های پژوهش در نشان داد در موئلفه های پوشش ظاهری، پیامدهای فردی، عوامل ورزشی و پیامد های اجتماعی ورزشکاران زن ایرانی به طور معنی داری دارای میانگین بالاتر، در موئلفه پوشش مطلوب و شناخت فلسفه و احکام شرعی تفاوت معنی داری مشاهده نشد.
۱۵۷.

بازنمود پوشش زنان ایرانی سیاستمدار در شبکه اجتماعی اینستاگرام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۲۵) 99 - 129

کلیدواژه‌ها: پوشش حجاب زنان سیاستمدار اینستاگرام بازنمود

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۲۶۳
هدف مطالعه پیش رو، تحلیل شیوه های بازنمود پوشش زنان سیاستمدار منتخب در اینستاگرام، از خلال تحلیل تصاویری است که از خودشان منتشر کرده اند. در این مقاله تلاش شده است، علاوه بر تحلیل چگونگی بازنمود پوشش زنان در نمونه منتخب تحقیق، به این پرسش پاسخ داده شود که آیا پوشش آنها در فضا و رسانه های رسمی، با پوشش آنها در فضای رسانه ای غیررسمی (اینستاگرام) متفاوت است؟ در مبانی نظری تحقیق از رویکرد نمایشی اروینگ گافمن بهره گرفته شده و در تحلیل صفحه های اینستاگرامی زنان سیاستمدار منتخب، از روش مردم نگاری مجازی استفاده شده است. جامعه تحقیق در این مقاله، صفحه های اینستاگرامی زنان فعال در عرصه رسمی سیاست ایران، با پوشش چادر بوده که صفحه پنج نفر از آنان، به عنوان نمونه تحقیق، با روش هدفمند انتخاب شده است. تحلیل تصاویر منتشرشده  زنان سیاستمدار، در صفحه های شخصی در اینستاگرام نشان داد، پوشش برخی از آنان در مجامع بین المللی یا در شرایطی که دوربین های رسمی همچون دوربین تلویزیون وجود نداشته، اندکی بازتر بوده و در شرایط مخالف آن، این پوشش بسته تر بوده است. نتیجه آنکه این زنان محجبه، در موقعیت هایی که خود را روی صحنه و در حال اجرای یک نمایش یافته اند، پوشش متناسب تری با صحنه برگزیده اند؛ اما گاهی که احساس فراغت بیشتری داشته و فشار کمتری را از جانب دوربین ها احساس کرده اند، پوشش متفاوتی پیدا کرده اند.
۱۵۸.

بررسی مفهوم «عدد چهار» و «حجاب» در نگاره هفتادهزار پرده معراج نامه شاهرخی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تطبیقی هنر سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴ 69-79

کلیدواژه‌ها: نگارگری حجاب عدد چهار معراجنامه شاهرخی شب معراج هفتادهزار پرده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴ تعداد دانلود : ۱۳۰
نگاره هفتاد هزار پرده یکی از نگاره های کتاب معراجنامه شاهرخی است. یکی از مهمترین نکاتی که با اولین نگاه به این نگاره به ذهن متبادر میشود، تقسیمبندی منحصر بهفرد قاب آن به چهار پرده عمودی است که شاید نظیر این نوع ترکیببندی در نگارگری ایرانی کمنظیر و حتی بینظیر باشد. با توجه به نام نگاره و همچنین مضمونی که نگاره متضمن آن است، سؤالاتی مطرح می شود: چرا از تقسیم بندی «چهار»گانه، برای نمایش «هفتادهزار» پرده استفاده شده؟ آیا استفاده از تعداد «چهار» پرده تعمدی بوده است؟ آیا می توان بین چهار پرده بهکاررفته و حجابهای چهارگانه ارتباطی یافت؟ مسئله مورد نظر در این مقاله بررسی واژه حجاب در فرهنگ اسلامی، بیان ارتباط میان حجاب و عدد چهار، و نشاندادن این است که تقسیمِ چهارگانه نگاره برای نشاندادن مفهوم حجابهای چهارگانه در اسلام بهکار میرود. از دیدگاه عرفان اسلامی حجابها چهارند که همان صفات رذیله انسانی هستند و مانع از رسیدن انسان به حقیقت واقعی میشوند. تقسیمبندی چهارتایی نگاره نشاندهنده همین موانع چهارگانه درونی است. هدف از این تحقیق نشاندادن این مطلب است که هفتاد هزار حجاب نور و ظلمت همان حجاب های چهارگانه ای هستند که در نهاد انسان وجود دارند؛ با توجه به این حدیث نبوی که: «شیطان من مسلمان شده است»؛ این حجاب ها از پیش روی پیامبر(ص) در شب معراج کنار رفته است و درواقع چهارگانگی تقسیمبندی نگاره معنای کناررفتن حجاب را در خود مستتر دارد. در این مقاله میبینیم که یکی از والاترین مفاهیم اسلامی– حجاب- در این نگاره مورد توجه قرار گرفته و به عنوان موانع نفسانی در مسیر لقاء پروردگار مطرح میشوند که از مقابل دیدگان پیامبر (ص) کنار رفته است و به همین دلیل از چهار پرده رنگی استفاده شده است. روشی که در این مقاله مورد استفاده قرار گرفته است، توصیفی-تحلیلی و نحوه گردآوری اطلاعات ازطریق منابع کتابخانهای است.
۱۵۹.

شناسایی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی موفقیت زنان ورزشکار مسلمان در رویدادهای ورزشی بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت ورزشی سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۴) 767 - 781

کلیدواژه‌ها: تحقیق کیفی حجاب رویدادهای بزرگ ورزشی موفقیت زنان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۳ تعداد دانلود : ۱۷۸
هدف پژوهش حاضر شناسایی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی موفقیت زنان ورزشکار مسلمان در رویدادهای ورزشی برون مرزی بود. تحقیق به روش کیفی و دیدگاه پدیدارشناسی انجام گرفت. جامعه تحقیق شامل ورزشکارانی بود که بیشتر از 3 سال تجربه در رویدادهای بزرگ ورزشی را داشتند. روش نمونه گیری به صورت هدفمند انتخاب شد و در نهایت گردآوری داده ها با 9 نفر از ورزشکاران انجام گرفت. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود و گردآوری داده ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت، بدین معنی که محقق بعد از مصاحبه هفتم به داده و کد جدیدی دست نیافت و بدین ترتیب فرایند نمونه گیری متوقف شد (2+7). برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش کدبندی و به صورت دیدگاه استقرایی تا رسیدن به مضمون های نهایی استفاده شد. همچنین به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار تحلیل داده های کیفی ان ویوو نسخه 10 استفاده شد. یافته ها نشان داد پیامدهای موفقیت در دو طبقه پیامدهای اجتماعی و پیامدهای فرهنگی موفقیت طبقه بندی شد. نتایج نشان می دهد فرهنگ حجاب در بین زنان مسلمان ضعف و محدودیت نیست، همچنین حجاب عامل انگیزش هرچه بیشتر ورزشکاران در رویدادهای مهم ورزشی است. پیامدهای موفقیت زنان مسلمان در رویدادهای بین المللی شامل شناساندن دین اسلام به سایر ملل، ارتباط و استحکام ملت ها، میزان اهمیت دادن زنان به ورزش و تمایل هرچه بیشتر برای پر کردن اوقات فراغت و رفتن به سمت ورزش حرفه ای است.
۱۶۰.

تحلیل تطبیقی شکل و رنگ چادر زنان ایران

نویسنده:
منبع: دانش هنرهای تجسمی دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱ 73 - 86

کلیدواژه‌ها: شکل و رنگ چادر زنان ایران حجاب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۱۶۸
چادر زنان که امروزه به عنوان حجابی کامل در اکثر جوامع اسلامی مورد قبول واقع شده است، در ایران دارای پیشینه ای سه هزار ساله است . بنابر شواهد تاریخی، این نوع پوشش در ایران برای اولین بار در میان زنان پارسی استفاده می شده است. زنان ایرانی در دوره باستان پوشیدگی کامل را نشانه تشخص و ادب ، نهایت آراستگی و متانت می دانستند. پس از اسلام آوردن ایرانیان، در قرون اولیه اسلامی، اکثر زنان ایرانی ، چه آنان که مسلمان شده بودند و چه زنان معتقد به ادیان الهی دیگر، برای پوشاندن خود از چادری استفاده می کردند که در ابتدا به رنگ سفید بود. در ایران، به تدریج با توجه به دوره های تاریخی، این چادر سفید به رنگهای آبی نیلی ، چهارخانه و در اواسط قاجاریه به رنگ سیاه درآمد. استفاده از چادر سیاه تا دوره پهلوی اول، عمده ترین حجاب بیرونی زنان محسوب می شد که در آن تغییراتی نیز به وجود آمده بود. با کشف حجاب اجباری توسط رضا شاه، زنان مجبور به کنار گذاردن آن شدند و با کناره گیری رضا شاه، در دوره پهلوی دوم، بعضی از زنان دوباره به چادر رو آوردند اما مانند گذشته استفاده از آن رایج نشد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، چادر، مانند دوره های تاریخی پیش از پهلوی در میان همه زنان ایرانی باز هم چندان مورد استقبال قرار نگرفت، اما امروزه در عرصه های سیاسی و اجتماعی، چادر همچنان حجابی کامل قلمداد می شود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع ، توصیفی و تحلیلی است. از روش و ابزار تحقیقات اسنادی و کتابخانه ای در جهت جمع آوری داده ها، استفاده شده است. حاصل این تحقیق گواهی می دهد که چادر، در طول تاریخ از نظر شکل و رنگ متناسب با فرهنگ دوران خود شکل های متفاوتی گرفته است؛ و نکته قابل توجه دیگری که از این تحقیق می توان استنباط کرد این است که ، چادر، پوششی که زنان ایرانی از دوره باستان از آن استفاده می کردند، بعد ها ، الگوی مناسبی برای حجاب زنان مسلمان شده است.