مطالب مرتبط با کلیدواژه

بوشهر


۶۱.

سنجش و تحلیل برخی مؤلفه های فرهنگی توسعه در شهرستان های استان بوشهر با بهره گیری از مدل های ترکیبی تصمیم گیری چند شاخصه

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال ششم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۲ ۶۳-۸۰

کلیدواژه‌ها: مؤلفه های فرهنگی توسعه تصمیم گیری چند شاخصه بوشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲ تعداد دانلود : ۲۰۴
در عصر حاضر شاخص های فرهنگی به عنوان یکی از اصلی ترین ارکان توسعه جوامع مطرح می باشند که ضمن برخورداری از جایگاه ویژه در برنامه ریزی ملی، بستر رشد اقتصادی و توسعه سرزمینی را نیز مهیا می سازند. با عنایت به اهمیت بنیادین فرهنگ و نقش آن به عنوان کلیدی ترین عنصر تحولات اجتماعی در جهان امروزی، این پژوهش درصدد است تا جهت تبیین کمی توسعه فرهنگی در شهرستان های استان بوشهر، 24 مؤلفه اساسی فرهنگی را مورداستفاده و بررسی قرار دهد. این مطالعه با تکیه بر منابع اسنادی و بهره گیری از نرم افزار Spss و مدل های تاپسیس، وایکور و ساو، سعی دارد با روشی توصیفی-تحلیلی، داده های موجود را مورد ارزیابی و تحلیل قرار دهد. یافته های پ ژوهش حاکی از آن است که در برخورداری از امکانات و زیرساخت های فرهنگی، شکاف عمیقی بین شهرستان های استان بوشهر وجود دارد. به طوری که از یک سو شهرستان های بوشهر و دشتستان ازنظر برخورداری فاصله زیادی با سایر شهرستان ها داشته و در سطح بالایی از توسعه قرارگرفته اند و از سوی دیگر شهرستان های جم و دیلم در زمره مناطق محروم از توسعه جای گرفته اند. نتایج نشان می دهد دستیابی به توسعه فرهنگی مطلوب در مناطق کمتر توسعه یافته، محروم و بسیار محروم، مستلزم توجه خاص به شرایط طبیعی، اجتماعی و فرهنگی مناطق، بازنگری در وضعیت موجود و برنامه ریزی فضایی جهت افزایش کمی و کیفی منابع در شهرستان های استان است. چراکه آمایش فرهنگی جز در سایه تمرکززدایی، به کارگیری ظرفیت های جدید، سیاست گذاری های نوین فرهنگی- اجتماعی و اتخاذ راهبرد عدالت اجتماعی در تخصیص هدفمند خدمات میسر نخواهد گردید.
۶۲.

ارزیابی و تبیین میزان دسترسی زنان به فرصت های آموزشی در نواحی جنوبی کشور (مطالعه موردی: شهرستان های استان بوشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال هشتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۸ ۸۹-۱۰۴

کلیدواژه‌ها: فرصت های آموزشی زنان وایکور بوشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۲۸۴
پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان دسترسی زنان به فرصت های آموزشی در شهرستان های استان بوشهر انجام گردید. این مطالعه به لحاظ ماهیت یک پژوهش کاربردی و از منظر روش شناسی در زمره تحقیقات توصیفی- تحلیلی قرار می گیرد. شیوه گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ایی و ابزار جمع آوری داده ها با توجه به اهداف پژوهش مبتنی بر ابزارهای استاندارد شده در قالب جداول و فرم های رایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن(بویژه سالنامه آماری سال 1393 استان بوشهر) بوده است. شایان ذکر است که جامعه آماری پژوهش 9 شهرستان واقع در استان بوشهر بوده است که جهت سنجش سطح دسترسی زنان به فرصت های آموزشی، 19 مولفه در قالب شاخص های توسعه آموزشی، از آمارنامه رسمی استان، استخراج و با استفاده از تکنیک تحلیل مولفه های اصلی وزن دهی و سپس با استفاده از روش های وایکور و تحلیل سلسله مراتبی خوشه ای مورد بررسی قرار گرفتند. تحلیل یافته های پژوهش ضمن تایید وجود شکاف عمیق در توزیع و تخصیص فرصت های آموزشی بین شهرستان های استان بوشهر، حاکی از آن است که در مجموع شاخص ها، تنها شهرستان های بوشهر با ضریب 0 و گناوه با 12/0 دارای بالاترین سطح توسعه یافتگی به لحاظ دسترسی زنان به فرصت های آموزشی بوده و شهرستان های دیلم با ضریب 84/0، تنگستان با ضریب 89/0 و دیر با ضریب 1 در پایین ترین سطح دسترسی قرار گرفته اند. همچنین نتایج سطح بندی شهرستان ها نیز نشان داد به لحاظ میزان دسترسی زنان به فرصت های آموزشی نوعی محرومیت کلی بر فضای استان بوشهر حاکم است.
۶۳.

معرفی الگوی علمی شناسایی مناطق بسیار محروم در جهت هدفمند سازی نظام حرکت های جهادی (مطالعه موردی: استان بوشهر، شهرستان دشتی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال نهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۲ ۴۱-۶۰

کلیدواژه‌ها: محرومیت بسیج سازندگی حرکت های جهادی منطق فازی بوشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۱۸۸
برای دستیابی به توسعه در مناطق محروم به عنوان هدف غایی برنامه ریزی محرومیت زدایی، گام نخست بررسی و شناخت واقعی از وضع موجود و سطح برخورداری مناطق به عنوان مقدمه حصول به توسعه است. بدین سان، ارائه مدل و الگویی قوی از محرومیت برای شناسایی شاخص های محرومیت و پارامترهای مرتبط برای کاهش محرومیت، مهم است. بر این اساس، مطالعه حاضر باهدف معرفی الگوی علمی شناسایی مناطق بسیار محروم جهت هدفمند سازی اردوهای جهادی انجام شد. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و روش انجام آن توصیفی- تحلیلی بود. شیوه جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی و ابزار گردآوری داده ها نیز با توجّه به اهداف پژوهش مبتنی بر داده ها و اطلاعات جداول و فرم های رایج آمارنامه سرشماری نفوس و مسکن (به ویژه سالنامه آماری سال 1390 استان بوشهر) بود. منطقه موردمطالعه شهرستان دشتی و تکنیک مورداستفاده وایکور فازی بود. یافته ها نشان داد در سطح استان بوشهر، بیشترین محرومیت به شهرستان های دیر، دیلم و جم بیشترین اختصاص داشت. تحلیل یافته ها در سطح شهرستان دشتی نیز حاکی از آن بود که بخش کاکی محروم ترین بخش شهرستان دشتی و دهستان های کاکی و چغابور به ترتیب محروم ترین مناطق روستایی بوده اند. نتایج پژوهش نشان داد با تعیین دقیق و سلسله مراتبی مناطق محروم، از سطح شهرستان به بخش و از بخش به دهستان و از دهستان به روستا، می توان کانون های محرومیت را شناسایی نمود و پس از مشخص نمودن منطقه هدف، با شناخت علمی و نیازسنجی دقیق از شاخص های موردنیاز هر منطقه، می توان شاخص های هدف را شناسایی و نسبت به رفع آن ها اقدام نمود. در انتها نیز الگوی علمی شناسایی مناطق بسیار محروم پیشنهاد گردید. هرچند الگوی پیشنهادی حاضر هرچند خالی از اشکال نیست؛ اما می تواند گامی هرچند کوچک جهت اجرای طرح های تحقیقاتی به مراتب وسیع تر و علمی تر باشد.
۶۴.

روایت اسنادی علل بروز قحطی مناطق جنوبی ایران طی جنگ جهانی اول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخی جنگ سال پنجم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۵) 95 - 118

کلیدواژه‌ها: قحطی مناطق جنوب بوشهر شیراز جنگ جهانی اول آرشیو ملی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۰ تعداد دانلود : ۵۶۱
قحطی بزرگ سال های 1296-1298ه .ش /1917-1919م، طی جنگ جهانی اول ازجمله مباحث تاریخ معاصر ایران محسوب می شود که دچار فقر تاریخ نگاری است و تا سال های اخیر، اهمیت و اثرگذاری آن در تعیین سرنوشت جامعه ی ایران مورد غفلت مورخان قرار داشت. انتشار پاره ای مقالات و تک نگاری ها با ذکر مصائبی که مردم ایران به واسطه ی نقض بی طرفی و حضور قوای بیگانه متحمل شدند، موجب شناسایی گوشه هایی از فجایع این سال ها شد. از همین رو مقاله حاضر تلاش دارد با تأکید بر اسناد منتشرنشده ی آرشیو ملی ایران به بررسی سیاست های دول درگیر جنگ و سوابق استعمارگرایانه ی آن ها طی دوره ی قاجار و بحران قحطی سال های جنگ جهانی اول در مناطق جنوبی ایران بپردازد و به این پرسش پاسخ دهد که چه عوامل در بروز قحطی و اتلاف نفوس مردم این مناطق مؤثر بوده است؟ نتیجه حاصل از پژوهش نیز حکایت از آن دارد که عوامل مختلفی در قحطی و هلاکت شمار زیادی از ایرانیان طی جنگ جهانی اول دخالت داشته که از مهم ترین آن ها می توان به کشیده شدن دامنه ی جنگ به جنوب کشور و حضور بیگانگان ازجمله نظامیان انگلستان اشاره کرد.
۶۵.

تحلیلی بر نابرابری های فضایی با رویکرد آمایش سرزمین (مطالعه ی موردی: استان بوشهر)

نویسنده:
منبع: مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای دوره اول بهار ۱۴۰۰ شماره ۳ 1 - 16

کلیدواژه‌ها: عدم تعادل منطقه ای آمایش سرزمین شاخص ویکور بوشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۰ تعداد دانلود : ۲۸۱
     استان بوشهر با برخورداری از توان  بالقوه و بالفعل محیطی و اقتصادی، در زمینه ی توسعه با توزیع ناعادلانه ی امکانات و خدمات در کنار موقعیت مرزی با عدم تعادل فضایی و چالش های اجتماعی روبه رو است. توسعه ی استان در نظام برنامه ریزی می تواند نقش تعیین کننده ای در پایداری و امنیت پایدار منطقه ی جنوب داشته باشد. هدف گذاری پژوهش از نوع کاربردی و روش شناسی آن توصیفی و تحلیلی است. ابتدا اوزان شاخص ها به روش FUZZY محاسبه و سپس با استفاده از مدل VIKOR  شهرستان ها اولویت بندی شده است. مطابق تحلیل ها، شهرستان بوشهر برخوردارترین شهرستان استان و در رتبه ی بعدی شهرستان های عسلویه، کنگان و جم قرار دارند. شهرستان دشتستان نیز پایین ترین سطح برخورداری را دارد. صنعت به عنوان بخش پیشروی اقتصادی بیش ترین نقش را در تعیین سطح توسعه ی شهرستان ها و هم چنین ایجاد عدم تعادل ها ایفا کرده است. بارگذاری بیش از ظرفیت صنعت در شهرستان ها موجب بروز آلودگی ها  و آثار مخرب زیست محیطی شده و ساختار نظام سکونتگاهی را با چالش و تهدیدهای اساسی روبه رو خواهد کرد هم چنین عدم تعادل های ایجاد شده پیامدهایی نظیر بیکاری، فقر، ناامنی و ناپایداری سکونتگاه ها را به وجود خواهد آورد. برنامه ریزی در قالب آمایش سرزمین در ایجاد ساختار فضایی متعادل منطقه ضروری تشخیص داده می شود. از مهم ترین پیشنهادهای پژوهش می توان به بهره گیری از تمام ظرفیت های استان در راستای تعادل بخشی اشاره کرد به طوری که شمال محدوده از ظرفیت و توان بالایی در زمینه ی گردشگری برخوردار است که در صورت بهره گیری از آن می تواند نقش بسزایی در بهبود و تعادل بخشی منطقه داشته باشد.
۶۶.

سدیدالسلطنه و مطالعات زنان بوشهر در عصر قاجار

نویسنده:
منبع: پژواک زنان در تاریخ سال اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 143-161

کلیدواژه‌ها: سدیدالسلطنه بوشهر زنان مطالعات زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۲۵۶
اگرچه رشته «مطالعات زنان» بیش از چند دهه (مشخصاً از دهه هفتاد میلادی قرن بیستم) نیست که در مغرب زمین در دانشگاه ها به صورت یک رشته مستقل دانشگاهی رونق گرفته و از اواخر دهه هفتاد قرن چهاردهم شمسی نیز در ایران این رشته در برخی از دانشگاه های تهران افتتاح شده است، اما پیش از این نیز نویسندگان و مورخان فرنگی و ایرانی به طور سنتی، مطالبی در این باره نوشته بودند که امروزه باید با دیدی علمی و روشمند، مورد استفاده دانشجویان رشته مطالعات زنان قرار گیرد.یکی از این افراد پیشگام و پیشتاز، محمدعلی خان سدیدالسلطنه (1320 1253ش.) می باشد که در فاصله دو سال پیش از انقلاب مشروطه تا نیمه جنگ جهانی اول، مطالعات و یادداشت های جالبی درباره زنان بوشهر انجام داده و نوشته که تا امروز چندان مورد توجه اساتید رشته مطالعات زنان و جامعه شناسان در ایران و همچنین بوشهرپژوهان محلی قرار نگرفته است. وضعیت زنان بوشهر و روستاهای اطراف در سال های نخست قرن بیستم چندان روشن نیست. جهانگردان و مسافران اروپایی نیز که به بوشهر سفر می کردند، به دلیل محدودیت های فرهنگی و ساختار مردسالارانه حاکم بر جامعه و تقریباً حذف زنان از روابط و مناسبات اجتماعی بیرون از خانه، قادر به ارتباط با زنان و لاجرم کسب هرگونه آگاهی از وضعیت آنان نبودند.سدیدالسلطنه اطلاعات جسته و گریخته، اما جالب و خوبی دراین باره در یادداشت های خود ارائه داده است و خوشبختانه این خلاء تاریخی تا اندازه ای پُر شد .
۶۷.

کارخانه نساجی اعتمادیه بوشهر از تأسیس تا انحلال (1315تا1388ش/1936تا2009م)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی دوره جدید سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 95 - 110

کلیدواژه‌ها: بوشهر صنایع ریسندگیوبافندگی دواس اعتمادیه اقتصاد ایگار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۰ تعداد دانلود : ۳۰۱
تاریخ اقتصادی و صنعتی بوشهر یکی از ابعاد ناگفته و ناگشوده این دیار است. تاریخ اقتصادی بوشهر فرازوفرودهای بسیاری دارد. در دوران جدید که اقتصاد استان به سوی وضعیتی نوین و مدرن سوق یافته است، این فرازوفرودها بیشتر به چشم می خورد. در اقتصاد نوین و مدرن استان بوشهر، صنایع گوناگونی نقش دارند که صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، صنایع کشتی سازی و صنایع غذایی در رأس آنها قرار می گیرند؛ اما صنعت نساجی، پیشگام صنایع نوین در استان بوشهر بوده است. کارخانه پارچه بافی اعتمادیه بوشهر در سال 1315ش/1936م تأسیس شد و سال 1388ش/2009م، به کار خود پایان داد.این مقاله در پی بررسی زمینه ها و پیامدهای تأسیس کارخانه از یک سو و علت های انحلال و تعطیلی آن از سوی دیگر است. فرضیه اصلی این پژوهش آن است که شکل گیری کارخانه اعتمادیه در بوشهر، محصول ظهور دورانی از توسعه صنعتی ایران است که مشخصه اصلی آن، ورود بخش خصوصی به عرصه صنعت و ازجمله صنایع ریسندگی وبافندگی است. انگیزه این دسته از صاحبان سرمایه، علاوه بر کسب سود، همانا انگیزه های ملی و میهنی و تلاش در راستای ایجاد صنعت بومی بوده است؛ همچنین تأسیس این کارخانه، شکل گیری طبقه کارگر در بوشهر و کاهش بیکاری را باعث شد.پرسش اصلی این پژوهش این است که زمینه های احداث کارخانه پارچه بافی اعتمادیه در بوشهر و پیامدهای آن چه بود. یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که انگیزه های میهنی برخی تجار، همراه با مشکلات اساسی بوشهر در زمینه تأمین محصولات نساجی و همچنین دوری بوشهر از مراکز مهم نساجی کشور، زمینه ساز تأسیس این کارخانه شد.
۶۸.

جایگاه و کارکرد بازرگانان بوشهر در جنبش جنوب ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران سال نهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 129 - 154

کلیدواژه‌ها: بازرگانان بوشهر بوشهر کازرون جنبش جنوب پلیس جنوب جنگ جهانی اول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۱۷۰
جنوب ایران پس از پیروزی انقلاب مشروطیت تحولات سیاسی زیادی را پشت سر نهاد که اوج آن در جنگ جهانی اول رقم خورد. بازرگانان بوشهر که از ابتدای قرن نوزدهم توان اقتصادی بیشتری یافته و به تدریج به فعالیت های اجتماعی و سیاسی علاقه مند شده بودند، در این جنبش، مخالف انگلستان و متحد روحانیت مشروطه خواه بودند و به عنوان یک گروه اجتماعی متنفذ، علائق مذهبی، ملی و اقتصادی داشتند. در طی حوادث جنبش جنوب، بازرگانان بوشهر همواره در کشاکش این علائق قرار داشتند و معمولا با پشت کردن به منافع اقتصادی، از مواضع روحانیان مشروطه خواه حمایت و در جهت منافع ملی عمل می نمودند. با طولانی شدن روند مبارزات جنبش و زیان های اقتصادی فزاینده ای که به سبب ناامنی مسیرهای تجاری و توقف جریان تجارت به بازرگانان وارد شد، آنها اندک اندک در تداوم حمایت از این جنبش مردد شدند و در نهایت از آن کناره گرفتند. نوشتار حاضر، با روش تحلیل کیفی، می کوشد به این سؤال پاسخ دهد که رویکرد اقتصادی بازرگانان بوشهر چه تأثیری در جهت گیری آنها برای همراهی یا عدم همراهی با جنبش جنوب داشت؟ چگونگی و چرایی مواضع دوگانه بازرگانان بوشهر هدف این پژوهش است و دستاورد تحقیق حاکی است که بازرگانان بوشهر با انگیزه برقراری نظم و امنیت و برخورداری از منافع اقتصادی و سیاسی آن، به همگرایی و همراهی با جنبش جنوب پرداختند، اما پس از ناامیدی از دستیابی به اهداف خود و تحمل هزینه های اقتصادی، از همراهی با جنبش کناره گرفتند.
۶۹.

بهداشت عمومی در بوشهر: مطالعه موردی آب آشامیدنی و مشکلات آن در دوره قاجار و پهلوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران سال نهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 231 - 246

کلیدواژه‌ها: بهداشت عمومی آب آشامیدنی بوشهر دولت پهلوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۲۳۲
فرد، گروه و جامعه موضوع بهداشت عمومی است و مؤلفه هایی چون بهداشت فردی، اجتماعی ، بهداشت محیط و آب را دربرمی گیرد و از اهمیت به سزایی برخوردار است. سلامت جامعه، بهداشت فردی و اجتماعی و محیط با وجود آب سالم و قابل دسترس تأمین می شود. این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال است که با توجه به جایگاه آب در بهداشت عمومی، آب آشامیدنی شهر بوشهر از نظر بهداشتی و نحوه دستیابی به آن، چه روندی را از دوره قاجار به دوره پهلوی طی نموده است؟ این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی به کمک داده های تاریخی از نوشته های سیاحان داخلی و خارجی، منابع تحقیقاتی، گزارش های اداری نهادهای دولتی و روزنامه های محلی بر پایه تحقیقات تاریخی به پاسخ این سؤال پرداخته شده است. یافته پژوهش نشان می دهد با تلاش های دولت قاجار و پهلوی در روند توسعه و رعایت بهداشت عمومی، مسئله آب آشامیدنی از اهمیت برخوردار شد و از دوره قاجار به بعد توجه دولت ها به این امر جلب شد. در دوره پهلوی به دنبال برنامه های توسعه کشور رعایت بهداشت عمومی شتاب بیشتری یافت و با تأسیس نهادهای بهداشتی و تلاش های مردمی، سازوکارهایی در جهت توسعه آب لوله کشی و تصفیه آب آشامیدنی بوشهر، با وجود موانع موجود، صورت گرفت.
۷۰.

نقش خاندان بوشهری در تحولات دو سده گذشته بحرین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ اسلام سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۸ ۱۲۸-۱۰۹

کلیدواژه‌ها: بحرین بوشهر خاندان بوشهری مهاجران بوشهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۳۲۶
بحرین به دلیل قرابت های جغرافیایی و اشتراکات فرهنگی با کرانه های شمالی خلیج فارس، به ویژه بندر بوشهر، از گذشته مقصد بسیاری از مهاجران ایرانی از جمله مهاجران بوشهری بوده است. این مهاجران به دلیل جمعیت قابل توجه، همواره از گروه های تأثیرگذار اجتماعی در بحرین محسوب می شدند. نمونه بارز این مهاجران، خاندان بوشهری است. این خاندان از هنگام مهاجرت در سال 1860م تاکنون، نقش پررنگی در عرصه های گوناگون جامعه بحرین داشته و از خاندان های پرنفوذ این کشور به شمار می رود. این پژوهش درصدد است با نگاهی تحلیلی به منابع کتابخانه ای و اینترنتی و پژوهش های میدانی، به بررسی دلایل گوناگون مهاجرت مردم منطقه بوشهر به بحرین و نقش این مهاجران در تحولات جامعه بحرین، با تکیه بر نقش و جایگاه «خاندان بوشهری» در آن کشور در طول دو سده اخیر (به ویژه پیش از استقلال این کشور) بپردازد. یافته های پژوهش حاکی از آن است در سده های 19 و 20م عواملی چون قرابت جغرافیایی بوشهر با بحرین، موقعیت مناسب اقتصادی بحرین در خلیج فارس، مشابهت های فرهنگی و مذهبی این دو سرزمین، موجب مهاجرت بسیاری از مردم بوشهر به بحرین شده است. جمعیت قابل توجه و تواتمندی اقتصادی این مهاجران، سبب شده است که این مهاجران از گروه های بانفوذ و اثرگذار در عرصه های مختلف جامعه بحرین باشند.
۷۱.

ارزیابی محدوده آسایش حرارتی در اثر تهویه طبیعی در ساختمان های اداری بوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال ۱۴ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴۴ 61 - 72

کلیدواژه‌ها: آسایش حرارتی ساختمان اداری تهویه طبیعی بوشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۱۷۵
تأمین آسایش حرارتی از مهم ترین اهداف طراحی ساختمان هاست که مقادیر عمده مصرف انرژی را شامل می شود. در ساختمان های اداری آسایش حرارتی بر کیفیت محیط و کارایی کارکنان تأثیر بسزایی دارد. با توجه به تفاوت محدوده آسایش در ساختمان های تهویه مطبوع و تهویه طبیعی و نبود استانداردهای مناسب در این زمینه در ایران، ضرورت انجام پژوهش خاصه در ساختمان های برخوردار از تهویه طبیعی مشخص می شود. مقاله حاضر با هدف تعیین محدوده آسایش حرارتی در ساختمان های اداری تهویه طبیعی در بوشهر به صورت تجربی انجام شده است. با انجام مطالعات میدانی، عوامل محیطی (دما، رطوبت، سرعت باد) در بازه زمانی مناسب جهت کاربرد تهویه طبیعی، اندازه گیری شده و تعداد 180 پرسشنامه توسط کاربران و مراجعه کنندگان فضا پاسخ داده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد دمای بالای آسایش در این فضاها 6/28 درجه سانتی گراد و بالاتر از میزان پیش بینی شده طبق معادلات است. این مسئله لزوم انجام پژوهش های گسترده جهت تعیین محدوده دقیق را نشان می دهد.
۷۲.

تحلیل تأثیر جلوه های مکانی در هنرهای نمایشی آیین های عاشورایی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۱۳ بهار ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۹) 111 - 134
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۹۹
چندین قرن از واقعه عاشورا می گذرد؛ اما عاشورا و امام حسین(ع) به عنوان نمادهای هویت شیعه در متن زندگی مسلمانان و در باورهای پاک مردم جای دارد. مُحرم میراث عاشورا برای دوستداران و عاشقان اهل بیت و نقطه عطف انسانیت، آزادگی و مردانگی بوده و هر ساله میلیون ها انسان داغدار را برای عزاداری و ابراز احساسات گرد هم می آورد. کمرنگ شدن روزافزون نقش طبیعت و محیط طبیعی در مراسم سوگواری و هم چنین بی اطلاعاتی عزاداران از هویت و نماد این پدیده ها، این پژوهش را به سوی بررسی نمادهای سوگواری و ارتباط آنها با طبیعت در مناطق بوشهر و سیستان رهنمون ساخته است. این مطالعه با استفاده از متون ادبی، مقالات علمی، مطالعات میدانی و پرسش از محققان، مردم شناسان و افراد خبره در زمینه مذهبی، سعی دارد با استفاده از متغیرهای محیطی مؤثر در آیین سوگواری از قبیل آب و هوا، عارضه های طبیعی، پوشش منطقه، موقعیت منطقه و... با استفاده از روش تحلیلی توصیفی به بررسی درون مایه های جغرافیایی آیین های سوگواری در مناطق سیستان و بوشهر بپردازد. نتایج این پژوهش نشان می دهد ویژگی های خاص جغرافیایی و مکانی این دو منطقه منجر به پایداری در رفتارها و آیین های عاشورایی همراه با حفظ تمامیت سرزمینی و حراست از ارزش های مذهبی شده و این آمیختگی نیز سبب رشد ارزش های اسلامی و انسانی و هم چنین گسترش آن در پهنه های عقیدتی مجاور شده است.
۷۳.

چگونگی تحقق وفاق اجتماعی در بوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۱۴ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۵۶) 165 - 181
تعداد بازدید : ۲۸۸ تعداد دانلود : ۱۰۵
این مقاله در پی تبیین پدیده وفاق اجتماعی در بوشهر است. مبانی نظری این تحقیق بر سطح خرد تأکید دارد. یعنی تبلور جامعه پذیری در عواملی همچون پایگاه اجتماعی، میزان تحصیلات، میزان تعاملات با سه بخش رسمی (دولتی)، غیررسمی (اقوام و خویشان) و نهادهای مدنی، رسانه های جمعی (داخلی و خارجی) و میزان مسافرت افراد (داخلی و خارجی). فرضیه های این تحقیق در پی آزمون وفاق اجتماعی با پایگاه اجتماعی، میزان تحصیلات، نوع و میزان تعاملات افراد (با بخش رسمی غیررسمی نهادهای مدنی)، میزان مسافرت و استفاده از رسانه های جمعی است. این پژوهش با تعداد نمونه 250 نفر در شهر بوشهر انجام گرفت. شیوه نمونه گیری که این پژوهش از آن بهره گرفته، خوشه ای چند مرحله ای و تصادفی منظم است. نتایج پژوهش مبین آن است که شاخص عام گرایی بیش از شاخص های دیگر قادر است تا وفاق اجتماعی را نشان دهد. تحلیل رگرسیونی، نیز نشان داد که نقش متغیرهایی همچون فعالیت در نهادهای مدنی، تفکر ذهنی، مسافرت به خارج و تحصیلات در تغییرات وفاق اجتماعی کارسازند.
۷۴.

رابطه میان ویژگی های مصرف رسانه ای خانواده های بوشهری با شاخص های مطلوب مصرف (مطالعه موردی: شبکه های اجتماعی مجازی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۳ 61 - 94
تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۱۸۶
هدف از این پژوهش، تبیین رابطه بین ویژگی های مصرف رسانه ای با رعایت شاخص های مطلوب در مصرف شبکه های اجتماعی مجازی خانواده های بوشهری است. در این مجال با ترکیبی از رویکرد کیفی و کمی در روش شناسی برای استخراج شاخصه های مطلوب و طراحی ابزار پرسشنامه، رابطه معناداری بین متغیر مستقل (میزان مصرف، نوع مصرف، جذابیت و انگیزه مصرف شبکه های اجتماعی مجازی) و متغیر وابسته (شاخص های مطلوب مصرف شبکه های اجتماعی مجازی خانواده های بوشهری) را با بهره گیری از نرم افزار spss مورد آزمون قرار دادیم. نتایج یافته ها در آزمون فرضیه ها، حاکی از آن است که از تعداد 4 متغیر مستقل در آزمون با رعایت شاخص های مطلوب مصرف رسانه ای؛ متغیر نوع شبکه های اجتماعی مجازی مورد استفاده، رابطه معناداری را نشان داد و 3 متغیر میزان مصرف، جذابیت و انگیزه مصرف شبکه های اجتماعی مجازی رابطه معناداری را در رعایت شاخص های مصرف این شبکه نشان ندادند. به عبارت دیگر، قابل تعمیم به کل جامعه آماری نیستند.
۷۵.

تحلیل راهبردی وضعیت اجتماعی - اقتصادی مناطق مرزی بر قاچاق کالا، مطالعه موردی: استان بوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ششم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 19 - 40

کلیدواژه‌ها: قاچاق کالا اجتماعی اقتصادی استراتژی بوشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۱۵۱
توسعه بدون برنامه و یک سویه در پهنه سرزمین، بسیاری از ظرفیت های کشور را بدون استفاده گذاشته و مشکلات بسیاری را در سطوح مختلف به وجود آورده و موجب افزایش نابرابری های فضایی، اجتماعی و اقتصادی در سطح کشور شده است. از این رو، استفاده از دیدگاه آمایش سرزمین به توازن توسعه اجتماعی اقتصادی مناطق مختلف کمک کرده و از قاچاق کالا که یکی از پیامدهای شوم توسعه ناموزون و ناعادلانه است جلوگیری می نماید. این پژوهش با روش مطالعه ی کتابخانه ای و پیمایشی با استفاده از ابزار پرسش نامه انجام شده است. بر این اساس با استفاده از مدل سوات (SWOT) موقعیّت کنونی استان بوشهر مطالعه و نقاط قوّت، ضعف، فرصت و تهدید بررسی شده و درنهایت، راهکارهای رسیدن به اولویت های مبتنی بر جهت گیری های توسعه پایدار ارائه شده است. جامعه ی آماری مورد بررسی، کارشناسان 11 اداره و سازمان مرتبط با قاچاق کالا در مناطق مرزی استان بوشهر را در برمی گیرد. حجم نمونه تعداد 55 نفر تعیین شد. نتیجه اینکه؛ راهکارهای آمایشی برای کاهش قاچاق کالا از طریق بهبود وضعیت اقتصادی – اجتماعی مرزنشینان ارائه شد و اولویت اول برای استان راهبرد تغییر جهت هوشمندانه ارائه گردید. به طوری که این استراتژی ها شامل: ایجاد پایانه های صادرات محصولات زراعی با توجه به شرایط ممتاز بازرگانی بین المللی، بهبود و ساماندهی مسیرهای ترانزیت کالا با استفاده از موقعیت اقتصادی و ژئواستراتژیک استان، تقویت تعاونی ها و بازارچه های مرزی به منظور کاهش اقتصاد زیرزمینی، ایجاد صنایع کوچک و روستایی به منظور کاهش فقر و محرومیت و توزیع بهینه امکانات و منابع به منظور نگهداشت نیروی متخصص بومی در استان می باشد.
۷۶.

ارزیابی ساختار شهری در راستای برنامه ریزی پدافند غیر عامل با روش SWOT (مطالعه موردی: شهر بوشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ساختار شهری پدافند غیر عامل SWOT بوشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۱۶۰
در طول تاریخ شهرها مکانی برای تأمین امنیت انسان در برابر مخاطرات انسانی و طبیعی بوده اند. اما تغییرات گسترده شهرها در طی چند دهه اخیر و تمرکز سرسام آور جمعیت در مراکز شهری، شهرها را به محیطی مخاطره آمیز تبدیل کرده است. از این رو، بحث تأمین امنیت شهروندان و دفاع از همه امکانات و تسهیلات شهری به شیوه هوشمند و برنامه ریزی شده، راه را برای مفهوم پدافند غیر عامل شهری باز کرده است. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی ساختار شهر بوشهر جهت برنامه ریزی پدافند غیر عامل می باشد. روش تحقیق حاضر که با رویکرد راهبردی و با هدف ارائه راهبردهای ایمنی – امنیتی غیر عامل متناسب با ساختارهای جغرافیایی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهر بوشهر انجام شده است؛ توصیفی – تحلیلی است. فلذا، شهر بوشهر که به دلیل دارا بودن مرزهای آبی مشترک با کشورهای همسایه، یکی از شهرهای استراتژیک کشور است، مورد مطالعه موردی قرار گرفت و پس از بررسی و تحلیل وضع موجود با استفاده از مدل SWOT، راهبردهای عملیاتی برای ایجاد و تداوم ایمنی و امنیت برای این شهر ارائه شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که شرایط کنونی شهر بوشهر فاقد یک برنامه جامع دفاعی جهت تأمین امنیت شهر و شهروندان در شرایط بحرانی و بروز حملات احتمالی از سوی دشمن می باشد و می بایست برنامه ریزان، مدیران شهری و طراحان شهری نسبت به برنامه ریزی پدافند غیر عامل چاره اندیشی داشته باشند چراکه این شهر بنا به موقعیت استراتژیکی اش دارای مراکز حساس، حیاتی و مهم متعددی است که هریک دارای وزن و اهمیت استراتژیک و نیز عمق نفوذ و تاثیرگذاری متفاوتی به منظور تحقق برنامه ریزی پدافند غیرعامل می باشند.
۷۷.

تبیین توسعه منطقه ای با تأکید بر اشتغال در حوزه اقتصاد دریا. مورد مطالعه: استان بوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 129 - 152

کلیدواژه‌ها: آینده نگاری اقتصاد دریا گردشگری دریایی آبزی پروری دریایی زیست فناوری دریایی بوشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۹ تعداد دانلود : ۲۵۹
اقتصاد دریامحور فرصت های شغلی جدیدی ایجاد می کند و منجر به افزایش تولید ناخالص منطقه ای و درآمد نیروی کار می شود. آینده نگاری فرآیند سازماندهی شده هدف مندی است که باعث گردهم آمدن بازیگران کلیدی عرصه های علم و فناوری برای ترسیم آینده ای امکان پذیر و راه های رسیدن به چنین آینده ای می شود. استان بوشهر به عنوان یکی از استان های ساحلی کشور دارای ظرفیت بسیار بالایی در راستای توسعه اقتصاد دریامحور به خصوص در زمینه های مورد تأکید در این پژوهش است. هدف این پژوهش، بهره گیری از رویکردهای آینده پژوهی و اتکا به مدل های برنامه ریزی بر پایه این رویکرد، به بحث در خصوص توسعه اشتغال در سه بُعد اقتصاد دریا (گردشگری دریایی، آبزی پروری دریایی و زیست فناوری دریایی) در استان بوشهر است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت بر اساس روش های آینده پژوهی توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری داده ها، اطلاعات اسنادی، میدانی و گروه دلفی است و مدل های پردازش داده ها آینده نگاری با استفاده از نرم افزار MICMAC است. در این پژوهش پیشران های کلیدی آینده پژوهی در ارتباط با توسعه اشتغال در بخش های اشاره شده، ارائه شد. نتایج نشان داد که رقابت پذیری شهری، مناطق نمونه و دهکده های گردشگری، سرمایه گذاری مردم محلی در بخش گردشگری، سرمایه گذاری بخش خصوصی، زمین های ساحلی مطلوب و گسترده در بخش آبزی پروری و وجود منطقه ویژه علم و فناوری دریایی، حمایت از تولیدات داخلی، صادرات محصولات زیست فناوری در بخش زیست فناوری دریایی بیشترین میزان تأثیرگذاری بر فرآیند توسعه اشتغال در استان بوشهر را خواهند داشت.
۷۸.

سطح بندی محرومیت شهرستان های استان های بوشهر و هرمزگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه معماری و شهرسازی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۲۴ 5 - 28

کلیدواژه‌ها: محرومیت فقر بوشهر هرمزگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۳ تعداد دانلود : ۱۱۷
مسئله نابرابری های منطقه ای و محرومیت تنها معضل مناطق درگیر نیست و پیامدهای آن، کل کشور را دربرخواهد گرفت. برهم خوردن تناسبات جمعیتی و فضایی، عدم بالفعل شدن پتانسیل های منطقه درگیر و امثالهم از مشکلات جدی نابرابری ها است. هدف مقاله پیش رو، سنجش و سطح بندی محرومیت در استان های بوشهر و هرمزگان، از استان های مرزی و ساحلی جنوب کشور، با بررسی مهم ترین ابعاد محرومیت است. بدین ترتیب، شاخص های محرومیت مطابق با ادبیات نظری پژوهش در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، آموزش، بهداشت و مسکن، استخراج و سپس شهرستان های دو استان، براساس ابعاد مذکور، سطح بندی و سنجش شده اند. روش مورد استفاده، روش تحلیل عاملی با رویکرد ادغام داده ها و در بخش سطح بندی شهرستان ها، روش تحلیل خوشه ای است. یافته ها نشان می دهد که محرومیت در شهرستان های استان هرمزگان، نمود بیشتری دارد و با حرکت به سمت شرق، شدت بیشتری می گیرد. سنجش تغییرات ابعاد محرومیت طی سال های 1375 تا 1390 نشان می دهد که طی سال های اخیر، به طورکلی میزان محرومیت کاهش یافته و بر تعداد شهرستان های برخوردار افزوده شده است. کاهش محرومیت در شهرستان های استان بوشهر نمود بیشتری دارد و تعدادی از شهرستان های شرقی استان هرمزگان طی سالیان گذشته، بهبود حداقلی را تجربه کرده اند. شدت محرومیت نیز در ابعاد آموزشی و بهداشتی در هر دو استان بیشتر بوده و شاخص های ابعاد اجتماعی و اقتصادی وضعیت مناسب تری داشته اند.
۷۹.

کارخانه اعتمادیه و تأثیر آن بر ساختار اقتصادی اجتماعی بوشهر در دوره پهلوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی دوره جدید سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۵۲) 93 - 114

کلیدواژه‌ها: کارخانه ریسندگی وبافندگی طبقه کارگر مهاجرت پهلوی بوشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۱۷۴
در دوران پهلوی، صنعتی کردن کشور از اصلی ترین برنامه های دولت بود؛ بنابراین در این دوره به ساخت کارخانه های نوین، به ویژه کارخانه های نساجی به علت اشتغال زایی و ارزش افزوده آن، در زمره یکی از مهم ترین شاخه های صنعت توجه شد. شهر بوشهر یکی از شهرهایی بود که برای ایجاد کارخانه های نساجی مناسب تشخیص داده شد؛ پس در سال 1317ش/1938م، حسین ایگار کارخانه نساجی اعتمادیه را در این شهر به طور رسمی تأسیس کرد.هدف پژوهش حاضر بررسی و تبیین چگونگی تأسیس، روند فعالیت و اثرهای کارخانه ریسندگی وبافندگی اعتمادیه بر اوضاع اجتماعی و اقتصادی بوشهر است. پرسش اصلی نیز این است: چه علل و عواملی باعث تأسیس شرکت ریسندگی وبافندگی اعتمادیه در بوشهر شد و راه اندازی این شرکت بر اوضاع اقتصادی و اجتماعی این شهر چه تأثیراتی گذاشت؟ فرضیه اصلی این است که سیاست های صنعتی سازی دولت پهلوی موجب تأسیس شرکت ریسندگی وبافندگی اعتمادیه در بوشهر شد و این امر رونق اقتصادی اجتماعی بوشهر را به دنبال داشت. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر داده های اسنادی آرشیو سازمان اسناد و کتابخانه ملی، اسناد نویافته محلی، نشریات، منابع کتابخانه ای و متون دست اول، موضوع را بررسی و تحلیل می کند.یافته های پژوهش نشان می دهد این شرکت بر ساختار اقتصادی و اجتماعی بوشهر تأثیرات چشمگیری گذاشت و علاوه بر افزایش اشتغال و مهاجرت، رشد آگاهی کارگران و شکل گیری طبقه کارگر شهری و صادرات کالاهای غیرنفتی را در این شهر موجب شد.
۸۰.

چالش سیاست و بهداشت در قرنطینه خلیج فارس و پیامدهای آن در شهر بوشهر از اواخر دوره قاجار تا پایان دوره رضاشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام سال بیست و دوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۸۷) 273 - 306

کلیدواژه‌ها: خلیج فارس بوشهر بهداشت عمومی قرنطینه تاریخ معاصر ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۲۶۴
شیوع بیماری های واگیر، ضعف امکانات بهداشتی و افزایش مرگ ومیر در ایران، به ویژه در منطقه خلیج فارس، یکی از دغدغه های مهم کشور در اواخر دوره قاجار و عصر پهلوی به شمار می رفت. در همین دوره، رقابت های سیاسی و اقتصادی کشورهای اروپایی در این منطقه، به چالش هایی نو در حوزه سیاست و بهداشت منجر گردید که تبعات آن، در شهر بوشهر نمود یافت. انگلستان که نقش فعال تری در منطقه خلیج فارس داشت، به اقداماتی برای بهبود و توسعه بهداشت و مبارزه با بیماری ها، مانند تأسیس ایستگاه های قرنطینه در نواحی مرزی، از جمله خلیج فارس دست زد. نقطه کانونی این نوشتار، بررسی چالش سیاست و بهداشت در قرنطینه خلیج فارس و پیامدهای آن در شهر بوشهر از اواخر دوره قاجار تا پایان دوره رضا شاه می باشد که با رویکرد وصفی تحلیلی و با اتکا بر گزارش های بهداشتی و اسناد اداری، روزنامه ها و دیگر منابع تدوین شده است. یافته های پژوهش، نشان دهنده رقابت پزشکان اروپایی، به ویژه انگلیسی ها در ایران در مبارزه با بیماری هاست  که به بهبود بهداشت عمومی در بوشهر انجامید؛ اما از زاویه ای دیگر، چالش در حوزه سیاست و بهداشت، امر بهداشتی را به امری سیاسی تبدیل نمود و در نتیجه، مداخله اروپاییان با مقاومت مردم روبه رو شد تا اینکه با استقلال تشکیلات قرنطینه جنوب، این چالش به پایان رسید.