گوگول

برخلات تالستوى و داستایفسکى، که شخصیت هاى خارق العاده و حوادث بزرگ و مهم روسیه و جهان را در آثارشان وصف مى نمودند چخوف در آثارش به توصیف موضوعات و اتفاقات عادى و روزمرهء شخصیت هایى از طبقهء متوسط جامعه مى پرداخت. چخوف موضوعات سنتى و قدیمى را، که قبلا در آثار نویسندگان دیگرى مانند گوگول مطرح شده بود، به صورت طنز در داستان هاى کوتاه خود مطرح و بررسى مى کرد. او نه تنها برخورد انتقادى با موضوعات سنتى ادبیات داشت، بلکه آنها را با روش جدیدى مطرح و بررسى مى کرد و، به این ترتیب، نظر خود را راجع به دیدگاه هایى که در آثار نویسندگان دیگر مطرح شده بود بیان مى کرد.

گوگول در میانه ی سنت ادبی رومانتیسم و رئالیسم داستان می نوشت. اگر فرض بر این باشد که خیال ویژگی رومانتیسم و واقعیت مبنای رئالیسم قلمداد می شوند، آثار گوگول می توانند در میانه ی خیال و واقعیت قرار گیرند که این حوزه  به باور تودوروف قلمروی فانتاستیک است. تودوروف اولین کسی بود که نظریه ی کامل و مدونی برای فانتزی  نوشت و دامنه ی معنایی فانتزی را از به دو سوی شگفت و غریب وسعت بخشید. از آنجایی که آثار گوگول می توانند در حوزه ی معنایی فانتزی قرار گیرند و در منابع فارسی کمتر به مفهوم فانتزی و آثار گوگول که پرداخته شده است، به نظر می رسد این بررسی امکان ایجاد معیارهایی برای سنجش یا خلق قلمرو فانتاستیک در ادبیات ایجاد خواهد کرد. این نوشتار سعی دارد ابتدا به مطالعه ی قلمرو فانتاستیک بر اساس آراء تودوروف پرداخته و در ادامه از این دیدگاه سه سطح فانتزی را به عنوان عناصر تحلیل انتخاب کرده و سپس در انتها ویژگی های این سطوح در داستان های بلوار نفسکی، دماغ و شنل گوگول را بازیابی کند. در سطح نحوی زبان و راوی، در سطح معنایی توصیف های جاندارانگارانه، توصیف جز از کل و موجودات خیالی و در سطح کاربردی میانه ی رویا و واقعیت و مداخله های راوی قلمرو فانتاستیک  خلق می کنند.