منبع یابی

در روش های تاریخ گذاریِ روایات، غیر از قواعد کلی، برخی مؤلفه ها و نکات ظریف باید در کاربست هر شیوه به طور جدی مدنظر قرار گیرد؛ زیرا در غیر این صورت، اعتبار نتایج پژوهش خدشه دار می شود. در این نوشتار با بررسی آثار مختلف خاورشناسان و نیز تجربه عملی حاصل از تاریخ گذاریِ برخی روایات، مهم ترین مؤلفه ها در تاریخ گذاریِ مبتنی بر متن استخراج شده که عبارت است از: کشف منابع متقدم تر و نسخه های جدید، وجود نسخه های خطی و چاپی مختلف از یک اثر، نسخه های در دسترس شارحان کتب روایی و نویسندگان متأخر، نام مؤلفان کهن در سند روایات و تعدد عنوان یک اثر. مهم ترین مؤلفه ها در تاریخ گذاری بر اساس کهن ترین منبع نیز به این قرار است: انگیزه ها و روش های جعل، مضامین حاکی از بافت تاریخی متن و نیز سیر تطور متن و عوامل مختلف آن در تاریخ گذاری بر اساس متن.

یکی از پرسش هایی که نهادهای حوزه فناوری اطلاعات با آن مواجه هستند آنست که خدمات، محصولات، تجهیزات و مواد مورد نیاز خود را به چه شیوه ای به دست آورند؟ تکیه بر قابلیت ها و منابع داخلی (درون سپاری) و یا بهره مندی از قابلیت ها و منابع خارج از نهاد (برون سپاری) دو شیوه اصلی در کسب خدمات، محصولات، تجهیزات و مواد مورد نیاز یک کسب و کار برای دستیابی به اهداف خود است که در شکل کلی با نام منبع یابی از آن یاد می شود. کمبود منابع مالی و تأمین نیروی انسانی متخصص از اصلی ترین مسائل نهادها در منبع یابی سامانه ها، خدمات و تجهیزات فناوری اطلاعات است که موجب شده است نهادها در پاسخ به این پرسش به دنبال یک رویه قبل اتکا و نظام مند برای انتخاب بین شیوه های منبع یابی باشند. بر پایه این مسأله، این پژوهش طراحی سیستم خبره تصمیم گیری منبع یابی فناوری اطلاعات و بکارگیری آن در مورد مطالعه پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) را هدفگذاری کرده است. به منظور دستیابی به این هدف در گام نخست، 1- شناسایی عوامل موثر بر منبع یابی سامانه ها، خدمات و تجهیزات فناوری اطلاعات، و 2- طراحی سیستم خبره تصمیم گیری منبع یابی فناوری اطلاعات مدنظر قرار گرفته است. در این گام با استفاده از ابزارهای گردآوری مطالعه کتابخانه ای و گروه اسمی با آگاهان، متخصصان و تصمیم گیران حوزه فناوری اطلاعات، به منظور تصمیم گیری منبع یابی بین دو گزینه منبع یابی بیرونی (برون سپاری) و منبع یابی درونی (درون سپاری)، چارچوب قانونی و تصمیم گیری در قالب یک سیستم خبره با اجزای استخراج دانش ضمنی، موتور استنتاج، ساختار مقایسه و اولویت بندی، ساختار قانونی و فرآیند اجرایی طراحی و ارائه شد. در گام دوم به منظور نشان دادن اعتبار طراحی انجام شده، طراحی و پیاده سازی نمونه اولیه به عنوان یکی از روش های اعتباریابی مدنظر قرار گرفت. در این گام پس از طراحی نمونه اولیه، فرآیند تصمیم گیری طراحی شده درباره 10 فعالیت (پروژه) بالقوه و پیش فرض مرکز فناوری اطلاعات ایرانداک مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که سیستم خبره طراحی شده اهداف پژوهش را تأمین می کند. نتایج این پژوهش در کل می تواند الگویی ساختارمند را برای استفاده از مزایای انواع سازوکارهای منبع یابی و کاهش مخاطرات مالی و تأمین نیروی انسانی در اختیار سیاستگذاران و مدیران قرار دهد و موجب بهبود وضع موجود گردد.