اثر شلاق چرمی

در دهه های اخیر، مقابله با پدیده ای با عنوان اثر شلاق چرمی، جزو مهم ترین مسائل در مدیریت زنجیره تأمین گردیده است. این پدیده بیان می کند که نوسان تغییرات تقاضا از انتهای زنجیره به ابتدای زنجیره بیشتر می شود. در این پژوهش به بررسی اثرات ذخیره احتیاطی و تغییرات تقاضای مشتری نهائی براثر شلاقی و هزینه های کل زنجیره تأمین پرداخته شده است. به همین منظور، یک زنجیره تأمین چهار سطحی خطی شامل فروشگاه، خرده فروش، عمده فروش و کارخانه در نظر گرفته شده و برای پیش بینی تقاضا از روش میانگین متحرک استفاده گردید. در ادامه، نه سناریوی مختلف شامل تغییرات تقاضا (کم، متوسط، زیاد) و ذخیره احتیاطی (کم، متوسط، زیاد) در نظر گرفته شد و اثر شلاقی با یک فاصله اطمینان 95درصد و دوره زمانی یک ساله محاسبه گردید. همچنین هزینه های کل شامل هزینه های سفارش دهی، هزینه های نگهداری و هزینه های پس افت هر کدام از اعضای زنجیره تأمین در سناریوهای مختلف محاسبه شد. نتایج این تحقیق نمایانگر آن است که اگر روش برآورد تقاضا در همه اعضای زنجیره تأمین با استفاده از روش میانگین متحرک باشد، با افزایش نوسان تغییرات تقاضای مشتری نهائی، اثر شلاقی از پایین دست به بالادست در زنجیره تأمین افزایش می یابد ولی اثر شلاقی کل زنجیره کاهش می یابد. همچنین اگر تغییرات تقاضا ثابت فرض شود، افزایش ذخیره احتیاطی در هر کدام از اعضای زنجیره تأمین باعث افزایش اثر شلاقی کل زنجیره تأمین می گردد. افزایش اثر شلاقی، افزایش هزینه ها را نیز در پی دارد که سهم هزینه های سفارش دهی کاهش یافته و سهم هزینه های نگهداری و پس افت افزایش می یابد.

زنجیره های تأمین، شامل شبکه ای از سازمان ها و افراد درگیر در برآورده کردن نیاز مشتری هستند. افزایش پژوهش ها و علایق پژوهشگران و مدیران صنعتی در حوزه زنجیره تأمین، بررسی رفتار سیستم های شبکه زنجیره تأمین را ضروری کرده است. در این پژوهش سعی شده است، تأثیر متغیرهای مربوط به مقدار و عدم قطعیت تقاضا و همچنین عدم اطمینان شرکای زنجیره تأمین بر عملکرد زنجیره تأمین در یک زنجیره تأمین تولید تجهیزات پزشکی دوسطحی بررسی شود. شاخص میزان برآورده سازی تقاضای مشتری و اثر شلاق چرمی به عنوان دو شاخص عملکردی زنجیره تأمین بررسی شدند. برای تحلیل رفتار سیستم نسبت به تغییر متغیرهای عدم قطعیت، از پویایی های سیستم استفاده شده است که یکی از ابزارهای نیرومند برای تحلیل و درک رفتار عملیات در زنجیره های تأمین است. نتایج پژوهش نشان می دهد که افزایش مقدار تقاضا، عدم قطعیت تقاضا، عدم اطمینان سیستم تولیدی و توان تأمین کننده اثر زیادی بر تشدید اثر شلاق چرمی و کاهش میزان برآورده سازی تقاضای مشتری در طول زنجیره تأمین دارد.

رشد روز افزون ارتباطات از طریق شبکه تلفن همراه و مطرح شدن تعداد مشترکان خطوط همراه و دسترسی به پهنای باند ارتباطی به عنوان شاخص های توسعه یافتگی، نقش غیر قابل انکاری در ایجاد مزایای رقابتی در رشد و توسعه سازمان ها و همچنین ایجاد اکو سیستم های درآمدی نوین ترسیم می نماید. ارائه خدمات ارزش افزوده به عنوان یکی از خدمات نوین در بستر تلفن همراه نیازمند بازیگرانی از قبیل تأمین کنندگان محتوا، شرکتهای واسطه و اپراتورها است. تشکیل این زنجیره تامین خدمات چالش هایی را نیز از قبیل مدیریت تقاضا، پیش بینی صحیح تقاضا و مدل سازی رفتار مشتریان جهت پاسخگویی صحیح را به همراه می آورد. تغییرات سریع تقاضا در ارائه خدمات ارزش افزوده در تشکیل اثر شلاق چرمی بسیار تأثیر گذار است. پدیده مذکور از اثرات تشدید شونده ی تغییرات تقاضای مشتریان در حین انتقال به سطح های دیگر زنجیره تامین، ناشی میشود. مقاله حاضر با توجه به وجود اثر "خودرگرسیو شرطی" در دادههای تقاضای مشتریان طی دوره زمانی معین، از مدل های خانواده ARCH برای پیش بینی تقاضای دورههای آتی استفاده می نماید. لذا نتایج مربوط به تأثیر پیش بینی تقاضا با استفاده از سه مدل خانواده ARCH بر "اثر شلاق چرمی" بیان گر این موضوع است که مدل ARMA(1,1)/EGARCH(1,1) دارای برتری نسبت به مدل های GARCH و GJR در تحلیل روند تقاضا است.

اثر شلاق چرمی که در زنجیره اتفاق می افتد، منجر به ناکارآمدی هایی همچون موجودی اضافی و سفارشات عقب افتاده در طول زنجیره می گردد. انجام پیش بینی مناسب می تواند تا حدود زیادی این مشکلات را مرتفع سازد. با توجه به اینکه زنجیره تأمین دارای سطوح مختلفی می باشد، لازم است پیش بینی در هر سطحی از زنجیره انجام شود. این مقاله به بررسی مسأله ترکیب بهینه پیش بینی جهت کاهش اثر شلاق چرمی در زنجیره تأمین چهار سطحی می پردازد. برای این منظور یک زنجیره تأمین چهار سطحی در نظر گرفته شده است که در هر یک از سطوح آن، یکی از روش-های میانگین متحرک، هموارسازی نمایی، رگرسیون خطی و شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه را برای پیش بینی مورد استفاده قرار می-دهد. برای این منظور نخست نسبت به شبیه سازی زنجیره تأمین مورد نظر اقدام و سپس نتایج با استفاده از روش تحلیل واریانس مورد آزمون قرار گرفته اند. از بین ترکیبات، دو ترکیب روش های پیش بینی با کمترین اثر شلاق چرمی بدست آمده است. میانگین متحرک، شبکه عصبی، هموارسازی نمایی و رگرسیون خطی به ترتیب برای سطح های خرده فروش، عمده فروش، تولید کننده و تامین کننده به عنوان یک جواب و دیگری به شکل میانگین متحرک، هموار سازی نمایی، شبکه عصبی و رگرسیون خطی با همان ترتیب سطوح یاد شده در زنجیره تامین می باشند و ترکیبات دیگر از مطلوبیت کمتری برخوردارند.

زنجیره های تامین و مدیریت آنها پارادایم غالب بر عرصه کسب و کار امروزی بوده و مواجهه با چالش های این مفهوم از اساسی و ضروری ترین مباحث مورد توجه محققان این زمینه است. یکی از چالش های اساسی زنجیره تامین بحث شلاق چرمی و عوامل موثر بر آن است. یکی از این عوامل مهم که بسیاری از محققان به آن اشاره داشته اند، روش های پیش بینی مورد استفاده در زنجیره های تامین است. در این مقاله یک زنجیره تامین سه سطحی در نظر گرفته شده است که در آن هر یک از سطوح یکی از روش های میانگین متحرک، هموارسازی نمایی و رگرسیون خطی را برای پیش بینی مورد استفاده قرار می دهند. برای این منظور نخست نسبت به شبیه سازی زنجیره تامین مورد نظر اقدام و سپس نتایج با استفاده از روش تحلیل واریانس مورد آزمون قرار گرفته اند. نتایج آزمون آماری انجام شده گویای آن است که با توجه به شرایط در نظر گرفته شده برای مسئله، بهترین ترکیب روش های پیش بینی شامل میانگین متحرک - رگرسیون خطی - هموارسازی نمایی و یا رگرسیون خطی - هموارسازی نمایی - میانگین متحرک می باشد و ترکیبات دیگر از مطلوبیت کمتری برخوردارند. روش شناسی مورد استفاده در این تحقیق می تواند به عنوان الگویی برای بررسی مسائل مشابه مورد استفاده قرار گیرد.

اثر شلاقی به طور شایان توجهی بر عملکرد مالی شرکت ها و سازمان ها اثر می گذارد. این پدیده بیان می کند که نوسان تغییرات تقاضا از انتهای زنجیره به ابتدای زنجیره بیشتر می شود. دانشمندان و محققان در زمینه کاهش آثار شلاقی در زنجیره تأمین، مطالعات بسیاری انجام داده و جنبه خاصی را بررسی کرده اند. در این پژوهش به بررسی آثار ذخیره احتیاطی و تغییرات تقاضای مشتری نهایی بر اثر شلاقی کل زنجیره تأمین پرداخته شده است. به همین منظور، یک زنجیره تأمین چهارسطحی خطی شامل فروشگاه، خرده فروش، عمده فروش و کارخانه مد نظر قرار گرفت و برای پیش بینی تقاضا از روش میانگین متحرک استفاده شد. در این رابطه، نُه سناریوی مختلف شامل تغییرات تقاضا (کم، متوسط، زیاد) و ذخیره احتیاطی (کم، متوسط، زیاد) در نظر گرفته شد و اثر شلاقی با فاصله اطمینان 95درصد و دوره زمانی یک ساله به دست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد اگر روش برآورد تقاضا در همه اعضای زنجیره تأمین با استفاده از روش میانگین متحرک باشد، با افزایش نوسان تغییرات تقاضای مشتری نهایی، اثر شلاقی کل زنجیره کاهش می یابد. همچنین اگر تغییرات تقاضا ثابت فرض شود، افزایش ذخیره احتیاطی در هر یک از اعضای زنجیره تأمین موجب افزایش اثر شلاقی کل زنجیره تأمین می شود.