رهبری دانش

پژوهش هایی که پیرامون رهبری انجام می شوند، نقش رهبران در مدیریت دانش را علیرغم اهمیتی که برای سازمان دارند، چندان مورد توجه قرار نمی دهند. از سوی دیگر مدیریت دانش و اطلاعات نیز علیرغم اینکه کلید فعالیت های رهبری هستند، چندان مورد توجه نظریه های رهبری نبوده اند. پژوهش توصیفی حاضر در صدد است تا از طریق بررسی ساختار عاملی پرسشنامه رهبری دانش ویتالا (2004)، به گسترش پیوند بین رهبری و مدیریت دانش کمک نماید. جامعه آماری شامل کارکنان دانشگاه های آزاد اسلامی واحد سنندج، دانشگاه کردستان و دانشگاه پیام نور سنندج بود (434 نفر). با درنظر گرفتن نسبت کارکنان در هر دانشگاه، نمونه ای به حجم 204 نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه رهبری دانش ویتالا (2004) بود که روایی و پایایی آن تأیید شد. جهت تحلیل داده ها از تحلیل عاملی اکتشافی، آزمون t تک نمونه ای و تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که ساختار عاملی پرسشنامه رهبری دانش ویتالا (2004) مشتمل بر چهار بعد جهت یابی یادگیری، ایجاد فضای حمایت از یادگیری، حمایت از فرایند یادگیری در سطح فردی و گروهی، و عمل در نقش الگو (الگو بودن)، با اندکی تغییرات در نحوه ارتباط شاخص ها و  ابعاد، پذیرفته می شود. یافته ها همچنین نشان داد که وضعیت رهبری دانش در دانشگاه های مورد مطالعه، بالاتر از متوسط بود. با توجه به نتایج بدست آمده بر مبنای یافته های پژوهش، پرسشنامه رهبری دانش ویتالا (2004) در ایران قابل استفاده است.

هدف از این پژوهش، مطالعه نقش میانجی فرهنگ یادگیری مشارکتی در تبیین ارتباط بین رهبری دانش و انتقال آموزش است. این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ روش، توصیفی از نوع همبستگی است. سازمان موردمطالعه، ادارات آموزش و پرورش شهر سنندج هستند. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، نمونه ای به حجم 193 نفر از کارکنان مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها سه پرسشنامه رهبری دانش، فرهنگ یادگیری مشارکتی و انتقال آموزش است. روایی ظاهری پرسشنامه ها با استناد به نظر متخصصان و پایایی آنها نیز با استناد به ضریب آلفای کرونباخ تأیید شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون t  تک نمونه ای، آزمون همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که بین رهبری دانش، فرهنگ یادگیری مشارکتی و انتقال آموزش، روابط مثبتِ معناداری وجود دارد. براساس نتایج مدل یابی معادلات ساختاری نیز تأثیر مستقیم رهبری دانش بر انتقال آموزش، معنادار نیست اما این متغیر به صورت غیرمستقیم و با واسطه فرهنگ یادگیری مشارکتی، تأثیر معناداری بر انتقال آموزش دارد.

هدف اصلی تحقیق، بررسی اهمیت نسبی ابعاد رهبری دانش در تاثیر بر بروز ارزشهای فردی در بین کارکنان بانک ها و موسسات مالی آذربایجان شرقی می باشد. روش پژوهش از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری شامل کلیه کارکنان بانک ها و موسسات مالی آذربایجان شرقی میباشد. مطابق فرمول کوکران، حجم نمونه 252 نفر انتخاب گردید و پاسخ دهندگان با روش نمونه گیری تصادفی ساده گزینش شدند. برای جمع آوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شد. برای آزمون فرضیه ها، ابتدا جهت آگاهی از نرمال بودن متغیرها از آزمون اسمیرنوف – کولموگروف استفاده شد،که مشاهده گردید متغیرها از توزیع نرمال برخوردارند و در این حالت با استفاده از آمار استنباطی به تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق پرداخته شد و از آزمون ضریب همبستگی پیرسون برای یافتن ارتباط بین متغیرهای مستقل و وابسته و از تکنیک اهمیت نسبی برای یافتن وزن نسبی ابعاد رهبری دانش در بروز ارزشهای فردی کارکنان استفاده شد. یافتهها حاکی از آن است که اهمیت نسبی ابعاد رهبری دانش در بروز ارزشهای فردی کارکنان دارای اهمیت نسبی یکسانی نیست.

هدف اصلی از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین رهبری دانش با توسعه حرفه ای کارکنان دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال تحصیلی 99-98 بوده است. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه ی آماری شامل کلیه ی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی تهران به تعداد 180 نفر می باشد. حجم نمونه بر اساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و جدول مورگان تعداد 60 مرد (2/38) و تعداد 97 زن (8/61) که به صورت کلی تعداد 157 نفر میباشد. ابزارهای پژوهش شامل؛ پرسشنامه های استاندارد رهبری دانش ویتالا (2004)، توسعه ی حرفه ای براساس دیدگاه های نوا (2008) ترجمه پورصادق و علی میرزایی (1384) است. روایی پرسشنامه ها از طریق روش محتوایی و با تایید استاد راهنما مورد تایید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه ها از طریق آزمون آلفای کرونباخ به ترتیب برای رهبری دانش 91/0 و توسعه حرفه ای 85/0 گزارش شد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی انجام گرفت. نتایج وضعیت سنجی نشان داد میزان رهبری دانش در دانشگاه علوم پزشکی تهران بالاتر از حد متوسط (3) است و میزان توسعه حرفه ای پایین تر از حد متوسط (3) است. نتایج ضریب همبستگی نشان داد بین رهبری دانش با توسعه حرفه ای کارکنان رابطه معنادار مشاهده نشد. ضریب پیش بینی نشان داد ابعاد رهبری دانش تنها 001/0 از تغییرات توسعه حرفه ای ناشی از ابعاد رهبری دانش است و مولفه های رهبری دانش سهم معنی داری در پیش بینی توسعه حرفه ای کارکنان ندارند.

هدف اصلی از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین رهبری دانش با موفقیت شغلی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال تحصیلی 99-98 بوده است. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی می-باشد. جامعه ی آماری شامل کلیه ی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی تهران به تعداد 180 نفر می باشد. حجم نمونه بر اساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و جدول مورگان تعداد 60 مرد (2/38) و تعداد 97 زن (8/61) که به صورت کلی تعداد 157 نفر میباشد. ابزارهای پژوهش شامل؛ پرسشنامه های استاندارد رهبری دانش ویتالا (2004)، موفقیت شغلی گل پرور و قضوی(1389) است. روایی پرسشنامه ها از طریق روش محتوایی و با تایید استاد راهنما مورد تایید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه ها از طریق آزمون آلفای کرونباخ به ترتیب برای رهبری دانش 91/0 و موفقیت شغلی 87/0 گزارش شد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی انجام گرفت. نتایج وضعیت سنجی نشان داد میزان رهبری دانش در دانشگاه علوم پزشکی تهران بالاتر از حد متوسط (3) است، میزان موفقیت شغلی کمتر از حد متوسط (3) است. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که بین رهبری دانش و موفقیت شغلی رابطه وجود دارد. ضریب پیش بینی نشان داد 04/0 از تغییرات موفقیت شغلی ناشی از ابعاد رهبری دانش است.

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل بر مؤثر بر سکوت سازمانی با تأکید بر نقش رهبری دانش تیم پذیری مدیران بود. روش این تحقیق توصیفی- همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مدیران مدارس دوره ابتدایی شهر ساری به تعداد 186 نفر بود. با توجه به حجم جامعه آماری پژوهش پرسش نامه های پژوهش بین تمامی مدیران مدارس توزیع و تعداد 162 پرسش نامه جمع آوری شد. بر این اساس روش نمونه گیری تمام شمار استفاده شد. برای گردآوری داده های پژوهش از سه پرسش نامه استاندارد رهبری دانش استاگدیل، سکوت سازمانی دیمیترس و وکولا و تیم پذیری مدیران سلطانی استفاده شد. داده های تحقیق پس از جمع آوری با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری در نرم افزارهای آماری Lisrel وSPSS تحلیل شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که رابطه رهبری دانش با سکوت سازمانی منفی و معنی دار بود. رابطه رهبری دانش با تیم پذیری مدیران مثبت و معنی دار بود. رابطه تیم پذیری مدیران با سکوت سازمانی منفی و معنی دار بود. همچنین مشخص شد که نقش میانجی تیم پذیری مدیران در ارتباط بین رهبری دانش با سکوت سازمانی منفی و معنی دار است. در نتیجه با توجه به مؤلفه های رهبری دانش و تیم پذیری مدیران می توان شاهد کاهش سکوت سازمانی در مدارس بود.

هدف از پژوهش حاضر، شناسایی رابطه بین رهبری دانش با مدیریت سرمایه فکری در دانشگاه بوعلی سینای همدان در سال تحصیلی 92-1391 است. روش پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه ی آماری شامل کلیه کارکنان (غیرعضو هیئت علمی) به تعداد 313 نفر بوده، حجم نمونه براساس فرمول کوکران به تعداد 173 آزمودنی تعیین شد. روش نمونه گیری با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انجام شد. برای گردآوری داده ها از دو پرسشنامه با عناوین، پرسشنامه رهبری دانش ویتالا (2004) و پرسشنامه مدیریت سرمایه فکری بونتیس (2001)، پیکه و همکاران (2002) استفاده شد. برای تعیین روایی پرسشنامه ها از روش روایی محتوایی و برای سنجش پایایی پرسشنامه ها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. ضریب پایایی محاسبه شده برای پرسشنامه های رهبری دانش و مدیریت سرمایه فکری به ترتیب 93/0 و 92/0 برآورد شد. یافته ها حاکی از آن است که وضعیت رهبری دانش و مدیریت سرمایه فکری در دانشگاه بوعلی سینا بالاتر از سطح متوسط است. ضریب همبستگی پیرسون نشان داد، بین رهبری دانش با مدیریت سرمایه فکری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه بیانگر آن است که از بین مؤلفه های رهبری دانش، مؤلفه حمایت از فرایند یادگیری فردی و گروهی بیشترین تأثیر را در پیش بینی مدیریت سرمایه فکری دارد.  

هدف این پژوهش عبارت است از تبیین ارتباط رهبری دانش و توانایی جذب دانش در ادارات کل ورزش و جوانان غرب ایران بود. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی و به شیوه میدانی انجام گرفت. برای گردآوری داده های پژوهش از دو پرسشنامه استاندارد رهبری دانش بر اساس مدل ویتالا و توانایی جذب دانش بر اساس مدل مینباوا و همکاران استفاده شده است. جامعه آماری شامل تمامی کارکنان مرد و زن ادرات کل ورزش و جوانان شمال غرب کشور که با استفاده از روش نمونه گیری غیر تصادفی هدفمند 274 نفر به عنوان نمونه آماری جهت مطالعه انتخاب شدند. برای سنجش میزان پایایی از ضریب آلفای کرونباخ در یک مطالعه مقدماتی روی یک نمونه 40 نفری، پرسشنامه رهبری دانش 93/0 =α و توانایی جذب دانش 83/0=α به دست آمد. داده های تحقیق پس از جمع آوری با استفاده ازt تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند گانه تحلیل شدند نتایج گویای آن است که، وضعیت رهبری دانش با مقدار (5.66 t= ، 001/ 0 p= ) بالاتر از سطح متوسط و توانایی جذب با مقدار (0.33- t= ، 001/ 0 p= ) پایین تر از حد متوسط بود همچنین بین رهبری دانش و ظرفیت جذب دانش ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد و مولفه حمایت از فرایند یادگیری فردی و گروهی می توانند ابعاد قابلیت جذب دانش{ انگیزش کارکنان (0.45=β) و توانایی کارکنان (0.68=β)} را پیش بینی کنند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که وجود یک رهبری دانش محور در ادارات تربت بدنی می تواند در افزایش توانایی جذب دانش کارکنان نقش موثری داشته باشد.

تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر رهبری دانش بر توسعه حرفه ای معلمان با میانجی گری ظرفیت یادگیری معلمان مدارس متوسطه دوم شهر ایلام انجام شده است. از نظر هدف، کاربردی، از نظر شیوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی و از لحاظ زمانی، مقطعی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر، شامل تمام معلمان مدارس متوسطه دوم شهر ایلام به تعداد 576 نفر است که با مراجعه به جدول مورگان حجم نمونه 231 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای تحقیق، از پرسشنامه 15 سؤالی توسعه حرفه ای معلمان ایوبی (1393)، پرسشنامه رهبری دانش ویتالا و همکاران (2004) و پرسشنامه ظرفیت یادگیری سازمانی فام و اسوایرسزک (2006) استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها در بخش توصیفی، از میانگین و انحراف معیار و در بخش استنباطی از مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار spss نسخه 22 و نرم افزار لیزرل نسخه 8/8 استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که متغیر رهبری دانش، از طریق ظرفیت یادگیری سازمانی، بر توسعه حرفه ای معلمان تأثیر مستقیم دارد. با توجه به تأثیر رهبری دانش و ظرفیت یادگیری سازمانی بر توسعه حرفه ای معلمان، مدارس و سازمان های آموزشی می توانند رهبری دانش را در بین مدیران و معلمان مدارس تقویت نمایند؛ همچنین ظرفیت یادگیری سازمانی را به عنوان یکی از عناصر مهم مدرسه در تسهیل رابطه بین رهبری دانش و توسعه حرفه ای معلمان مورد توجه قرار دهند تا توسعه حرفه ای معلمان در مسیر مطلوب قرار گیرد.

رهبری دانش به معنی به کارگیری دانش جدید در جهت ایجاد شیوه های نوین در سازمان است. این نوع رهبری باید در جهت کسب، ایجاد و یا تسهیم دانش گام بردارد. پژوهش حاضر ضمن بررسی تأثیر رهبری دانش بر کارآفرینی سازمانی، نقش میانجی گر نوآوری سازمانی را در این رابطه موردبررسی قرارداده است. نوع پژوهش ازنظر هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت روش کار توصیفی همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان گمرک استان اردبیل به تعداد 203 نفر بوده که از روش سرشماری به جای نمونه گیری در این پژوهش استفاده گردید که درنهایت تعداد 198 پرسشنامه قابل تجزیه وتحلیل به دست آمد. برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شد که روایی و پایایی آن ها با استفاده از روایی محتوایی و ضریب آلفای کرونباخ بررسی و مورد تائید قرار گرفتند. داده های به دست آمده با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری و تحلیل مسیر مورد بررسی قرار گرفتند، کلیه مراحل توسط نرم افزارهایSPSS و Amos محاسبه گردید. نتایج تحقیق نشان داد که نوآوری سازمانی در تأثیر رهبری دانش بر کارآفرینی نقش میانجی گر دارد و رهبری دانش بر کارآفرینی سازمانی و نوآوری سازمانی تأثیر مثبت و معناداری دارد و همچنین نوآوری سازمانی بر کارآفرینی سازمانی تأثیر معناداری داشت. یافته های این پژوهش می تواند در حرکت سازمان ها به سمت توجه بیشتر به نقش رهبری دانش بر کارآفرینی مؤثر واقع گردد.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه رهبری دانش با بهبود سازمانی از دیدگاه کتابداران کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران است. روش پژوهش : پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه کتابداران کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران تشکیل می دهند که مجموعاً 140 نفر می باشند. جهت گردآوری داده از دو پرسشنامه رهبری دانش ویتالا (2004) و بهبود سازمانی اورتون (2007) استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آمار توصیفی، آزمون های آماری و از نسخه 19 نرم افزار اس پی اس استفاده شده است. یافته ها: نشان داد که وضعیت رهبری دانش با 6005/3 درصد و بهبود سازمانی با 5500/3 درصد در بین کتابداران کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران بالاتر از حد متوسط قرار دارد. همچنین، بین رهبری دانش و بهبود سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: می توان چنین نتیجه گیری نمود که بین رهبری دانش و بهبود سازمانی کتابداران رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. تحلیل رگرسیون چندگانه نیز در این پژوهش نشان داد رهبری دانش توان پیش بینی بهبود سازمانی را دارد. از بین مولفه های رهبری دانش، مؤلفه گرایش به یادگیری بیشترین تأثیر را در پیش بینی بهبود سازمانی دارد

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای فرهنگ سازمانی در ارتباط بین رهبری دانش و عملکرد شغلی در کارکنان دانشگاه بیرجند انجام شده است. این پژوهش از لحاظ شیوه گردآوردی داده ها به شیوه توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان دانشگاه بیرجند به تعداد 340 نفر است که براساس فرمول کوکران، جهت دستیابی به حداقل حجم نمونه (180 نفر)، تعداد 200 پرسشنامه استاندارد به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای برحسب واحد کار توزیع شد که از این بین، تنها 191 پرسشنامه قابل استفاده بود که مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ابزار سنجش متغیرهای پژوهش شامل سه پرسشنامه رهبری دانش ویتالا (2004)، عملکرد شغلی پاترسون (1970) و فرهنگ سازمانی دنیسون (2000) بود. پس از اطمینان از روایی و پایایی ابزار پژوهش، برای تحلیل داده ها از مدل یابی معادلات ساختاری، آزمون رگرسیون در سطح معنی داری 05/0 در محیط نرم افزارهای نرم افزارهای SPSS 25 و AMOS 24 استفاده گردید. نتایج نشان داد، فرهنگ سازمانی در رابطه رهبری دانش و عملکرد شغلی در کارکنان دانشگاه بیرجند نقش واسطه ای دارد. همچنین، نتایج حاصل از آزمون رگرسیون نشان داد، از میان مؤلفه های رهبری دانش، گرایش به یادگیری، جوّ حمایتی یادگیری و عمل در نقش الگو به ترتیب به میزان 26، 35 و 14 درصد از نمرات عملکرد شغلی کارکنان را به طور جداگانه تبیین می کنند، در حالی که حمایت از فرایند یادگیری، قادر به تبیین عملکرد شغلی کارکنان در این دانشگاه نبوده است. در مجموع نتایج نشان داد که مدل مبنی بر نقش رهبری دانش با عملکرد شغلی با توجه به متغیر میانجی فرهنگ سازمانی از برازش لازم برخوردار است.

هدف این پژوهش پیشایندهای مؤثر بر سازمان یادگیرنده با تأکید بر نقش واسطه ای رهبری دانش در سازمان نوسازی توسعه و تجهیز مدارس کشور است. این پژوهش به روش توصیفی و از نوع همبستگی است که با داده های کمی به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان سازمان نوسازی بود که به روش نمونه گیری تصادفی- طبقه ای تعداد 269 نفر در پژوهش شرکت نمودند و ابزار گردآوری اطلاعات دو پرسشنامه محقق ساخته رهبری دانش و عوامل مرتبط با سازمان و یک پرسشنامه استاندارد سازمان یادگیرنده سنگه بود. پایایی پرسش نامه ها بر اساس آلفای کرونباخ در پرسشنامه عوامل مرتبط (923/0)، سازمان یادگیرنده (893/0) و رهبری دانش (871/0) بدست آمد و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدل یابی معادلات ساختاری و از نرم افزارهای SPSS و AMOS استفاده گردید. نتایج نشان داد که مقدار t همه مسیرهای بین متغیرهای تحقیق بزرگتر از 96/1 است و در نتیجه بین تمامی متغیرهای پژوهش رابطه معنی داری وجود دارد. یافته های پژوهش نشان داد که عوامل مرتبط با سازمان یادگیرنده مبتنی بر رهبری دانش در سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور از برازش خوبی برخوردار است. همچنین عوامل مرتبط با سازمان، رهبری دانش با یادگیرنده شدن سازمان ارتباط مستقیم و معنادار و مورد تأیید قرار گرفتند.

هدف اصلی از اجرای این پژوهش، بازخوانی مؤلفه های رهبری دانش و بررسی وضعیت گروه های آموزشی بر مبنای آن بود. برای دست یابی به این هدف، از روش پژوهش اسنادی و موردی بهره گرفته شد. نخست، مهم ترین مؤلفه های رهبری دانش با تحلیل محتوای آثار علمی معتبر در ادبیات پژوهش شناسایی و استخراج شدند سپس، با رجوع به تجارب زیسته پانزده تن از مدیران گروه های آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد به عنوان مطلعان کلیدی که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند، وضعیت موجود رهبری دانش مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل نتایج به دست آمده از مصاحبه هانشان داد که میانجی گری در حل تعارض، ایجاد جو اعتماد، دانش افزایی اعضای گروه، ایجاد فرصت های یادگیری، جهت گیری قانونی گروه، تصمیم گیری مشارکتی، رعایت احترام، تعاملات فراسازمانی، رویکرد میان رشته ای و استادان جوان منشأ تغییر از مقوله های معطوف به رهبری دانش در گروه های آموزشی مورد مطالعه به شمار می روند. به طور کلی، شواهد به دست آمده از وجود شکاف بین وضعیت موجود و مطلوب رهبری دانش در گروه های آموزشی حکایت دارد.

هدف پژوهش طراحی الگوی رهبری شرکت های دانش بنیان اصفهان و با بهره گیری از رویکرد ترکیبی و استفاده از طرح نظریه داده بنیاد در بخش کیفی است. به این منظور ضمن انجام مصاحبه باز با 17 نفر از مدیران ارشد شرکت های دانش بنیان و خبرگان دانشگاهی، مجموعه ای از مضامین اولیه طی فرآیند کدگذاری گردآوری و از دل آن ها مقوله هایی استخراج گردید. سپس پیوند میان این مقوله ها ذیل پارادایم کدگذاری تشریح و نظریه خلق شد. در بخش کمّی پژوهش بر اساس نتایج بخش کیفی پرسشنامه ای تدوین و 220 نفر از مدیران و کارکنان شرکت های دانش بنیان آن را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از نرم افزار ایموس و روش مدل سازی معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفت. بدین ترتیب یافته ها حاکی از آن است که افزایش حرفه ای گرایی، ماهیت دانشی شرکت دانش بنیان، حفظ بقا و تداوم، تقویت مزیت رقابتی و پویایی محیطی و قابلیت شرکت در انطباق با تغییرات محیطی عوامل علّی، هدایت یادگیری، نقش الگویی رهبر، ایجاد فضای دانشی و حمایت رهبری دانش مدار از یادگیری مؤلفه های پدیده محوری، بستر فناورانه و زیرساخت ها، بستر اشتراک دانشی و کارکنان دانشی، بستر فرهنگی، بستر اقتصادی، بستر ساختاری و کنترلی و بستر تعاملی و ارتباطی عوامل زمینه ای، عوامل اجتماعی فرهنگی، عوامل اقتصادی، عوامل حقوقی و قانونی، دولت و نهادهای وابسته عوامل مداخله گر، راهبردهای انگیزش محور، جذب و نگهداشت نیروی انسانی شایسته، بهبود جوّ مشارکت، استفاده از ظرفیت های بالقوه برون سازمانی، دانش آفرینی و دانش اندوزی، راهبردهای زیرساخت محور، تأمین مالی و راهبردهای آموزش محور و فرهنگ ساز راهبردها و بهبود عملکرد و مزیت رقابتی، رضایت شغلی و بهبود کیفیت زندگی کاری، ماندگاری کارکنان دانشی و ثبات شرکت، تعلق سازمانی و درگیری ذهنی عاطفی کارکنان، بهبود و توسعه مهارت های کارکنان دانشی و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی پیامدهای الگوی رهبری دانش مدار بودند. سرانجام یافته های بخش کمّی نشان داد که الگو از برازش قابل قبول برخوردار بوده و تمامی روابط بین عوامل در این الگو مورد تأیید قرار گرفت.

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی استقرار سازمان یادگیرنده با تاکید بر رهبری دانش و سطوح یادگیری در سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور با رویکرد آمیخته صورت گرفت. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری داده ها از نوع اکتشافی است که با رویکرد آمیخته (کیفی- کمی) مورد تحلیل قرار گرفته است. در مرحله اول جهت شناسایی مولفه های الگو، از روش کیفی و مصاحبه های عمیق استفاده شد. مشارکت کنندگان در بخش کیفی، 15 نفر از خبرگان دانشگاهی و مدیران ارشد سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور بودند که به روش هدفمند انتخاب شدند. جهت تحلیل داده های بخش کیفی از روش تحلیل تم و با استفاده از نرم افزار مکس کیودا استفاده شد. در ادامه جهت برازش الگوی طراحی شده در بخش کیفی، از روش کمی با رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. مشارکت کنندگان در این بخش شامل 340 نفر از مدیران و کارشناسان سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور بودند که به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کمی، پرسشنامه مبتنی بر یافته های بخش کیفی بود که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت. تحلیل داده های بخش کمی به وسیله نرم افزار اموس انجام شد. نتایج بخش کیفی نشان داد عوامل مرتبط با یادگیری با سه مقوله اصلی ویژگی های سازمان یادگیرنده، ابعاد سازمان یادگیرنده و عوامل محیطی شناسایی شد. سطوح یادگیری مشتمل بر سه مقوله اصلی فردی، گروهی و سازمانی است. رهبری دانش شامل سه مقوله اصلی رهبری، مشارکت و ادغام دانش و نوآوری است. در نهایت سازمان یادگیرنده دارای 5 مقوله اصلی قابلیت های شخصی، آرمان مشترک، تفکر سیستمی، الگوهای ذهنی و یادگیری جمعی است. در بخش کمی مشخص شد مدل عوامل مرتبط با سازمان یادگیرنده مبتنی بر رهبری دانش و سطوح یادگیری در سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور از برازش خوبی برخوردار است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر اجرای الگوی مدیریت دانش اریک چنگ در مدارس متوسطه دوره دوم استان آذربایجان غربی صورت پذیرفت. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از حیث جمع آوری اطلاعات کیفی از نوع پدیدارشناسی بوده و جامعه پژوهش مدیران مدارس متوسطه دوره دوم استان در سال تحصیلی 1402-1401 بوده که با روش نمونه گیری هدفمند از نوع همگون و به استناد اصل اشباع نظری، تعداد 8 نفر از بین مدیران نمونه استانی انتخاب گردیدند. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته می باشد و برای اعتبار پذیری داده ها از معیارهای چهارگانه لینکلن و گوبا بهره گرفته شد. بر اساس روش تجزیه وتحلیل کلایزی، در بعد «رهبری دانش» دو مضمون اصلی تحت عناوین «شبکه سازی اطلاعات با چهار مضمون فرعی» و «پشتیبانی از یادگیری با سه مضمون فرعی»؛ در بعد «چشم انداز مدیریت دانش» سه مضمون اصلی تحت عناوین «تحلیل موقعیت با چهار مضمون فرعی»، «تعامل مداوم با سه مضمون فرعی» و «بازخورد مؤثر با سه مضمون فرعی»؛ در بعد «فرهنگ تبادل دانش» سه مضمون اصلی تحت عناوین «تحلیل موقعیت با چهار مضمون فرعی»، «امنیت با چهار مضمون فرعی» و «اشتراک پایدار دانش با سه مضمون فرعی» و در بعد «استراتژی های مدیریت دانش» سه مضمون اصلی تحت عناوین «انگیزه سازی و حمایت با چهار مضمون فرعی»، «نوآوری با سه مضمون فرعی» و «تحقیق و پژوهش با سه مضمون فرعی» به عنوان عوامل مؤثر بر اجرای الگوی مدیریت دانش اریک چنگ، شناسایی و استخراج گردیدند.