سیستم پویا

تسهیم دانش یکی از فرایندهای ضروری پیاده سازی مدیریت دانش است و زمانی اتفاق می افتد که فرد تمایل به کمک به دیگران یا یادگیری از دیگران جهت توسعه توانمندی های جدید در سازمان دارد. امروزه استفاده از دانش سازمانی و تسهیم مؤثر آن بین کارکنان سازمان های دانش محور به منبعی راهبردی برای دستیابی سازمان ها به مزیت رقابتی و حفظ آن تبدیل شده است. مؤسسات و سازمان ها برای دستیابی به چنین مزیتی به دنبال مدل ها و راه کارهایی هستند که عوامل انگیزشی تسهیم دانش را شناسایی و شبیه سازی کنند تا سازمان را در دستیابی به موقعیت بهتر یاری می نماید. بر این اساس این پژوهش با هدف ارائه مدلی برای بررسی عوامل انگیزشی تسهیم دانش در سازمان مورد نظر تعریف گردید. در همین راستا محقق سعی دارد تا با به کارگیری متدولوژی سیستم های پویا به بررسی سیاست های انگیزشی تسهیم دانش در سازمان مورد نظر بپردازد. در این پژوهش و در مرحله نخست، سیاست های انگیزشی و ضدانگیزشی تسهیم دانش شناسایی از طریق ادبیات تحقیقاتی و مصاحبه با خبرگان شناسایی گردید. عوامل شناسایی شده شامل 26 عامل زیر است: تخصیص بودجه، آموزش، فرهنگ تسهیم دانش، تدوین تسهیم دانش بین اهداف سازمان، فضا و جو تسهیم دانش، داشتن زمان کافی برای تسهیم دانش، داشتن زمان کافی برای تسهیم دانش، داشتن زمان کافی، تشویق شدن مدیران و کارکنان به تسهیم دانش، ارائه پیشنهادات دانشی، تعهد سازمانی، رضایت شغلی، پاداش فردی و گروهی، کیفیت عملکرد، اشتیاق و تمایل به تسهیم دانش، کمبود رقابت، ارتباطات و تعامل، نبود اعتماد بین طرفین، سوء استفاده از دانش، نبود امنیت شغلی، ترس از اعلان شکست ها، سلسله مراتب سازمانی، نبود دسترسی به دانش، محرمانگی دانش، نبود اعتماد درباره صحت دانش، جهت گیری سیاسی در تسهیم دانش، دیدگاه منفی کارکنان و دیدگاه منفی مدیر نسبت به تسهیم دانش. سپس مدل دینامیکی مربوط سیاست های انگیزشی تسهیم دانش بر پایه اصول متدولوژی سیستم های پویا با ترسیم انگیزش کل به عنوان متغیر انباشت و 26 متغیر جریان ساخته شده و پس از حصول اطمینان از کارکرد مدل، در بخش نتیجه گیری به پرسش های پژوهشی پاسخ مناسبی داده شد.

یکی از مسائل مهم ادیان، بحث فرقه گرایی است. از یک طرف زمینه های پیدایش و گسترش فرقه ها چند بعدی و پیچیده بوده و از طرف دیگر دستگاه هایی که به نحوی در حل مسئله دخالت دارند نیز متعدد می باشند. بررسی ها نشان داده است اکثر پژوهش های انجام شده به صورت موردی و مصداقی به جریان های انحرافی پرداخته و کمتر وجه اشتراک این فرقه ها مورد کنکاش واقع شده است. لذا در این پژوهش، ابتدا علل مشترک رویش فرقه ها تشریح و سپس برای تحلیل آن از روش سیستم پویا یا تفکر سیستمی استفاده گردیده است. هدف از این پژوهش بکارگیری تکنیک سیستم پویا و تجمیع علل گسترش این فرقه ها در یک نمودار و مشخص ساختن، تأثیر هریک از عوامل و تصمیمات مختلف می باشد. بر این اساس علل رویش فرقه ها شبیه سازی شده و با ایجاد سه سناریو، نتایج هریک در یک افق زمانی ده ساله، مورد بررسی قرار گرفته شده است. مقدار اولیه جمعیت فرقه گرایان برای انجام شبیه سازی 300 هزار نفر تخمین زده شده است. بیشترین میزان رشد مربوط به زمانی است که برخورد قهری در دستور کار قرار گرفته و بهترین وضعیت زمانی است که تمرکز مسئولین بر رفع خلاءها صورت گرفته است.

هدف: این پژوهش با روش سناریونویسی به بررسی وارائه مدل کفایت آموزشی کارکنان سازمان تامین اجتماعی پرداخته است. روش شناسی: روش تحقیق ، ترکیبی از تحلیل تم و سیستم های پویا است. جامعه تحقیق ، سازمان تامین اجتماعی استان آذربایجان غربی است و خبرگان سازمان براساس شرایط خاص خبرگی به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ایاقدام شده و همچنین جهت تبیین و شناخت بهتر موضوع، از مصاحبه باز استفاده شده است. مطالعه از نظر ماهیت حالت اکتشافی دارد و روش گردآوری اطلاعات نیز میدانی است. تحلیل داده ها با رویکرد سیستم های پویا، در محیط نرم افزار (Vensim) صورت گرفته و رفتار سیستم و تاثیر سیاست های مختلف بر آن مورد آزمون قرار گرفته است. یافته ها: نتایج نشان داد که مدل مرجع کفایت آموزشی نمی تواند اهداف آموزش را در آینده پوشش دهد.ولازم است با بررسی سناریوها ی مختلف بهترین سیاست گذاری برای دستیابی به کفایت آموزشی فراهم گردد. از تعداد 10 سناریو طرح شده بترتیب سناریوهای احساس موثر بودن ، جانشین پروری ، و نیازسنجی برای افزایش کفایت آموزشی بهترین سیاست گذاری هستند. نتیجه گیری: توانمند سازی روانشناختی وایجاد احساس موثر بودن در کارکنان فرایندی زمان بر است اما در صورت ایجاد این حس پتانسیل ها و توانایی های سرمایه انسانی شکوفا شده و در مرحله رشد ذهنی توانمندی افرد در حل، تعبیر، تغییر، تجزیه، تحلیل، نقد و ارزشیابی امور به منظور دستیابی به کفایت آموزشی در اختیار سازمان قرار خواهد گرفت.

وجود تعارض میان افزایش رفاه ناشی از تولید و کاهش رفاه ناشی از پیامدهای منفی زیست محیطی عقیده به وجود آمدن حداکثر رفاه در نتیجه افزایش تولید را زیر سوال برده است و زمینه مطالعات بیشتر در این زمینه را فراهم ساخته است. هدف مطالعه حاضر ارزیابی مسیر رشد اقتصادی به کمک الگوی سیستم پویا است زمانی که آلودگی به عنوان یک محصول جانبی تولید می باشد. در این الگو فرض بر این است که بخشی از درآمد برای کاهش آلودگی هزینه می شود. اثر مثبت مطلوبیت مصرف و اثر منفی آلودگی در تابع رفاه منعکس می شود. در مطالعه حاضر روند متغیرها در بازه زمانی 50 ساله مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج شبیه سازی حاکی از آن است که با وجود افزایش سرمایه گذاری روی بهبود کیفیت محیط زیست جهت کاهش آلودگی، آلودگی افزایش یافته و ارزش حال خسارت آلودگی بر محیط زیست افزایش و ارزش حال مطلوبیت کاهش و نهایتاً رفاه انباشته کاهش پیدا می کند. بنابراین سیاست گذاران بایستی توجه خاصی روی آلودگی محیط زیست و خسارتهای زیست محیطی آنها داشته باشند و نرخ سرمایه گذاری بر کنترل آلودگی محیط زیست را افزایش دهند. زیرا نرخ افزایش آلودگی بیشتر از نرخ افزایش سرمایه گذاری ها روی کنترل آلودگی می باشد.

امروزه دانش موجود در سازمان ها از مهم ترین دارایی های آنها محسوب می شود. اهمیت این سرمایه فکری به حدی است که کسب موفقیت های اجرایی سازمان ﺑﺪون ﻣﺪیﺮیﺖ و اﺳﺘﻔﺎده ﺻﺤیﺢ از ایﻦ ﻣﻨﺒﻊ ارزﺷﻤﻨﺪ، اﻣﺮی ﺳﺨﺖ و گاه ﻧﺎﻣﻤکﻦ اﺳﺖ. بنابراین سازمان ها در شرایط رقابتی کنونی برای بقای خود، راهی جز به کارگیری سیستم های مدیریت دانش مناسب و نهادینه کردن آن ندارند. این پژوهش با بهره گیری از پویایی سیستم، مدلی برای مدیریت دانش ارائه کرده و در کنار آن به بررسی یک شرکت حمل و نقل برای مطالعه موردی می پردازد. به کمک مدل پیشنهادی، ابتدا دلایلی که سبب ایجاد فاصله زیاد بین وضعیت مطلوب اجرای مدیریت دانش و وضعیت فعلی آن در شرکت مذکور شده، جمع آوری می شوند و پس از آن به ارزیابی این دلایل پرداخته خواهد شد. درواقع این پژوهش تلاش می کند تا با استفاده از مدل پویای ارائه شده، عوامل تأثیرگذار در به وجودآمدن این فاصله را مشخص کند و با بررسی آن، اهرم های عملیاتی مناسب را برای برطرف کردن آنها پیشنهاد دهد. نتایج نشان می دهد با تغییر در سطح این عوامل تأثیرگذار، سطح پایگاه دانش سازمان ارتقا یافته و به وضعیت مطلوب نزدیک تر خواهد شد.

صنعت معدن با وجود پیشرفت شایان توجه فناوری های مرتبط با آن، بر نیروی انسانی متکی است و نیروی کار یکی از نهاده های مهم تولید را تشکیل می دهد. در این مقاله، رویکردی مبتنی بر پویایی سیستم به منظور ارزیابی بهره وری نیروی کار در معادن ارائه شده است. بدین منظور ضمن شناسایی متغیرهای مؤثر بر بهره وری، دو مدل کیفی و کمّی طراحی و پیاده سازی شد. مدل کیفی توصیف کننده روابط علّی و چگونگی بازخورد سیستمی بین متغیرها در قالب 14 حلقه علت معلولی است. مدل کمّی بر روابط ریاضی بین متغیرها و بازخوردهای مرتبط با آن مبتنی است. برای آزمایش کارکرد مدل، از داده های شرکت معدنی و صنعتی چادرملو استفاده شد و چگونگی تأثیر دو متغیر اصلی مهارت و انگیزه بر بهره وری نیروی کار بررسی گردید. بر اساس شبیه سازی های انجام شده کاهش 50 درصدی در مهارت و انگیزه به ترتیب افت 10 و 13 درصد بهره وری را به دنبال خواهد داشت. با استفاده از مدل ارائه شده، مدیران شرکت قادر خواهند بود که عوامل مؤثر و میزان تأثیر آنها را بر بهره وری نیروی کار ارزیابی کنند و برای بهبود تصمیم های لازم را اتخاذ نمایند.

همه گیری کووید-19 تمامی صنایع را تحت تأثیر و رکود قرار داد. نحوه مواجهه در این دوران و تأثیرات میان مدت و بلندمدت آن تمام صنایع اعم از ورزش را مورد چالش بزرگ قرار داده است. تحقیق حاضر بر آن است مدلی پویامحور از دوران پساکرونا برحسب آشوبناکی سیستم صنعت ورزش ارائه دهد. روش تحقیق حاضر دلفی است که به صورت کیفی در چهار دور انجام پذیرفت. نمونه گیری تحقیق به صورت هدفمند انجام پذیرفت. در این تحقیق از خبرگان مدیریت ورزشی و خبرگان روان سنجی به عنوان نمونه مورد هدف استفاده شد. برای بررسی کفایت روش تحقیق از چهار متخصص به عنوان نمونه موازی به منظور تضمین کیفیت تحقیق استفاده شد. برای تحلیل داده از نرم افزار  Vensim.PLE و Checkmate استفاده شد. نتایج تحقیق در دور میزان توافق خبرگان بر وضع آشوبناکی در هفت گزاره اصلی به عنوان نقاط دارای آشوب و بی نظمی نشان داد. در دور دوم، نقاط دارای خودمانایی و تعاملات بین گزاره ها گزارش شد. در دور سوم، میزان وضعیت آتی صنعت ورزش برحسب گزاره های اصلی و فرعی به دست آمده در دوران پساکرونا، برحسب ماتریس راهبرد اصلی تعیین شد. نوع راهبرد های مورد نیاز برحسب مکان جای گیری هر گزاره در ماتریس تعیین شد. در نهایت، مدل سیستم پویا صنعت ورزش کشور برای دوران پساکرونا ترسیم شد. به طور کلی، اجرای چنین سیستمی نیاز اساسی دوران پساکروناست و از این طریق می توان چرخه بازخورد سیستم را تشخیص داد تا در بی نظمی و آشوب موجود در صنعت ورزش کشور به نظم رسید.

شهرها در حل چالش جهانی جایگاهی کلیدی دارند. نتیجه مطالعات ملاحظات اقتصادی و اندازه شهر نشان می دهد که شهرهای بزرگ از نظر اقتصادی مقرون به صرفه تر هستند، باوجود اینکه رشد و توسعه شهرها باعث توسعه اقتصادی می گردد اما مشکلات و مسایل عدیده ای را به همراه داردکه ناشی از فزایش بی رویه جمعیت می باشد. در این پژوهش پنج عامل اعم از درآمد، آلودگی هوا، قیمت آب، قیمت انرژی و اجاره بهای مسکن را به عنوان منفعت و هزینه مورد مطالعه قرار گرفته شد تا به وسیله آنها تخمینی از اندازه جمعیت شهر اصفهان درطول  1385 تا 1425بدست آید، سپس با استفاده از مدل سیستم داینامیک تاثیر هر یک از این عوامل را در صورت امکان بر تغییر جمعیت طی این سال ها مورد آزمون قرار می دهیم. نتایج بدست آمده طبق تجزیه و تحلیل مدل این است که افزایش 3000 هزار ریالی قیمت انرژی و10000 هزار ریالی قیمت آب  که به صورت مستقیم  درآمد سرانه مورد تغییر قرار می دهند و موجب می شوند تا جمعیت به ترتیب کاهشی 258320 نفر و 1568590 نفر در مقایسه با حالت عادی خود تجربه کند از طرفی اعمال 40درصدی مالیات برسوخت همزمان که باعث کاهش آلودگی و افزایش هزینه زندگی در شهر می شود جمعیت را به میزان 214020 نفر کاهش می دهد.

دست یافتن به مؤلفه های پویای فلسفه تعلیم و تربیت ضرورتی انکار ناپذیر برای طراحی سیستم پویای تربیت است. هدف اصلی این پژوهش طراحی سیستم پویای تربیت اسلامی با استفاده از مؤلفه های پویای تربیت بود. از روش کیفی پیمایشی دلفی استفاده شد. مؤلفه ها به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شدند برای احصاء مؤلفه های پویای فلسفه تعلیم و تربیت ابتدا 54 زیرمؤلفه پیش فرض که دارای پویایی بودند در 9 مؤلفه کلی تر مقوله بندی شدند. جامعه ای از متخصصان رشته فلسفه تعلیم و تربیت151 نفر در کل کشور بود که از نمونه گیری در دسترس استفاده شد و20 نفر پرسشنامه اعتبار یابی شده افتراق معنایی تاکمن را تکمیل نمودند. متغیر های سابقه تدریس و مدارک بالای علمی، کنترل شدند. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزارSpss در آمار توصیفی، با آزمون کندالW توافق نظر صاحب نظران سنجیده شد. یافته ها مؤلفه ها ی؛ آینده نگری، تکنولوژی پیشرفته، تبادل اطلاعات و ارتباطات، هماهنگی با طبیعت، امنیت، انعطاف، تکیه بر وحی، نقش سازنده انسان در تربیت و سیستمی بودن، بودند. در نتیجه، سیستم پویای تربیت اسلامی، متشکل از این 9 مؤلفه طراحی و ارائه گردید. این مدل برای استفاده در نظام تعلیم و تربیت کشور پیشنهاد می شود.

موضوع و هدف مقاله: پژوهش حاضر با هدف بررسی بودجه بندی مدارس با در نظر گرفتن وضعیت تجهیزات و ابنیه مدارس تحت سناریوهای متفاوت تعداد دانش آموزان انجام گرفته است. روش پژوهش: رویکرد پویایی شناسی سیستم ها جهت بررسی این سیستم در نظر گرفته شده است. نمودار علت و معلولی ترسیم و سپس نمودار انباشت و جریان ارائه شده است و پس از اعتبار سنجی مدل، سناریوهای مختلف اعمال و نتایج آن مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های پژوهش: 50 درصد از تجهیزات و ابنیه این مدارس در وضعیت ضعیف می باشند ولی از آنجا که بودجه فعلی مدارس بر مبنای تعداد ثبت نام تخصیص داده می شود؛ فقط در سناریوی روند افزایش، بودجه ای جهت نوسازی تجهیزات در اختیار مدارس قرار داده می شود. نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: شیوه بودجه بندی بر مبنای تعداد ثبت نام به تنهایی نمی تواند نیازهای مدارس را تامین نماید بلکه باید به وضعیت تجهیزات نیز در اعطای بودجه توجه نمود. تجزیه و تحلیل ناشی از اجرای دو سیاست افزایش نوسازی و افزایش تعمیرات و نگهداری در هر سه سناریو بیانگر بهبود شاخص وضعیت تجهیزات و ابنیه (FCI) بوده است.

امروزه توجه به کیفیت و هزینه های آن یکی از مهم ترین عوامل موفقیت در بازارهای رقابتی است و تحولات جهانی صورت گرفته در دهه های اخیر، کیفیت را به یک ضرورت تبدیل نموده است. از این رو در تحقیق پیش رو، از مدل P-A-F جهت شناسایی هزینه های کیفیت در صنعت تولید قطعات خودرو استفاده شده است. در این تحقیق از رویکرد سیستم های پویا جهت بررسی تاثیر کاهش یا افزایش هزینه های کیفیت بر یکدیگر استفاده و به منظور تعیین روابط بین هزینه های کیفیت و فرضیه-های دینامیکی، نظرات خبرگان (مدیران و کارشناسان فنی با سابقه صنعت خودرو) در حوزه تولید قطعات خودرو بکار گرفته شده است. هدف این مقاله شناسایی عوامل موثر بر هزینه های کیفیت و همچنین بررسی تاثیر این عوامل با رویکرد دینامیکی و با استفاده از تعاملات مرتبط و اثرگذار است. تحقیق حاضر از نوع هدف کاربردی و با توجه به شناسایی هزینه های کیفیت تحقیق اکتشافی می باشد.جامعه آماری پژوهش، خبرگان شامل مدیران و کارشناسان فنی با سابقه صنعت خودرو و قطعات خودرو می باشند. در این تحقیق، از آزمون های ساختاری جهت اعتبارسنجی مدل استفاده و در در نهایت مدل تحقیق در نرم افزار Vensim شبیه سازی شده و نتیجه اجرای شش سیاست تغییر هزینه در هزینه کل کیفیت بررسی گردیده است.

مقدمه و هدف: تغییرات اقلیمی که در سال های اخیر در استان فارس رخ داده است، به عنوان یکی از مهمترین چالش های محیط زیستی در این منطقه شناخته شده است. این تغییرات اقلیمی، تاثیرات قابل توجهی بر کاربری اراضی و پوشش گیاهی این منطقه داشته است. با توجه به این موضوع، استفاده از روش های سیستمی برای مدیریت کاربری اراضی و پوشش گیاهی بسیار مفید است.مواد و روش ها: در این مطالعه با بکارگیری روش سیستم پویا، رفتار سیستم کاربری اراضی و پوشش گیاهی استان فارس شبیه سازی و عکس العمل آن نسبت به تغییرات مختلف اقلیم در طول دوره 1430-1400 بررسی شد.یافته ها: نتایج در طول دوره شبیه سازی نشان می دهد که مساحت کاربری های مسکونی و مناطق بدون استفاده در بازه زمانی 30 ساله روند صعودی خواهد داشت. در مقابل اراضی کشاورزی، پوشش جنگلی، مرتعی و مناطق آبی نیز روند نزولی تغییرات مساحت را داشته است و با گذشت زمان مساحت آن ها کاهش می یابد.بحث و نتیجه گیری: مطمئناٌ با شرایط فعلی که با کاهش نزولات آسمانی و منابع آب زیر زمینی همراه بوده ایم در آینده ای نزدیک با بحران آب زراعی روبرو خواهیم بود و موفقیت از آن کشورهایی خواهد شد که این مایه حیاتی را در اختیار داشته و آن را به خوبی حفظ کنند.

مهندسی معکوس محیطی از روش های جدید است که می توان به اتکای آن تصویری از دیرینه محیط به دست آورد. این روش می تواند این پیام را برای محققان داشته باشد که با چه شرایطی امکان تجدید حیات محیط های گذشته وجود دارد. سیستم های دینامیک که متکی به داده های محیطی زمان حال است با طبقه بندی متغیرها و براساس نظریه «کیاس»5 درنرم افزار  Vensimاین امکان را فراهم می آورد تا الگوریتم دینامیک روابط بین متغیرها و نحوه وابستگی آن ها با استفاده از مدل سازی «سیستم های پویا» امکان پذیر و با محدویت های سیستم های استاتیک مواجه نباشد. در این پژوهش با استفاده از داده های Dem 10 متری، تحلیل اسناد مکتوب و داده های میدانی، به بازسازی فضای محیط گذشته چاله جازموریان مبادرت شد. نتایج نشان داد: 1- سطح دریاچه جازموریان، در کنترل عوامل محیطی نقش مؤثری دارد؛ 2- در صورت به کارگیری سناریوی احیای دریاچه مطابق با تراس 390 متری به عنوان کارآمدترین سیاست در راستای کنترل گرد و غبارها می تواند متوسط سالیانه DSI را به یک کاهش دهد؛ 3- با احیای دریاچه، اثر منفی گرد و غبار از طریق افزایش رطوبت نسبی هوا، افزایش درصد پوشش گیاهی و رطوبت سطحی خاک تا 75 درصد خنثی خواهد شد.