مخاطب گرایی

تحولات اجتماعی و توجه به درخواستها و دغدغه های مردم، از عوامل عمده دگرگونی شعر مشروطه است. این مقاله با تاسی به آرای نظریه پردازان غربی و منتقدان ایرانی، به مخاطب گرایی شعر مشروطه و جایگاه قابل توجه مخاطب در ساختار و تحول شعر آن دوره پرداخته است. با بررسی سبک شناسانه و تحلیل جامعه شناختی شعر مشروطه و تحلیل محتوایی آثار، رابطه مخاطب، شعر و تحولات اجتماعی – فرهنگی این دوره تبیین شده است. ارزش و اهمیت این پژوهش در این است که بسیاری از نکات اجتماعی – تاریخی را می توان در لابلای اشعار ردیابی و تجزیه و تحلیل کرد. مخاطب در تکوین و تحول شعر مشروطه نقش مؤثری داشته و از ارکان شعر و علت غایی آن محسوب می شود. شاعران وضعیت یکسانی نداشته اند: گروهی سنت گرا و پیرو سبک بازگشت بوده اند؛ مثل صفای اصفهانی و فرصت شیرازی و شاعرانی که تا حدودی به مسائل اجتماعی با نگاهی انتقادی پرداخته اند، مثل ایرج میرزا، بهار و ادیب الممالک؛ و شاعرانی که در متن انقلاب و پیشگام مبارزه مردمی بوده اند؛ مثل نسیم شمال، عارف، عشقی و لاهوتی. هر دسته از این شاعران مخاطبان خاصِ خود را داشته اند.

سینما هم هنر است و هم صنعت و هر صنعتی برای بقاء نیاز به کسب سود دارد. تحقیقاتی که در زمینه سینما انجام می شود یا به فیلم (به عنوان محصول) می پردازد و یا به مخاطبان آن. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی است که بصورت توصیفی (پیمایشی) انجام شده است. داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه جمع آوری شد. جامعه آماری پژوهش متشکل از شهروندان زنجان و ساری است که در زمان انجام این پژوهش به سینماهای شهر زنجان و ساری مراجعه و فیلم های سینمایی را به تماشا می نشستند. حجم نمونه مورد نظر، با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد. سپس پاسخ دهندگان به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده های حاصل با استفاده از نرم افزارهای AMOSو SPSS و با استفاده از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج پژوهش حاکی از آن است که تأثیر ویژگی های فیلم و مخاطب گرایی بر رضایت مخاطبان سینما معنی دار می باشد. از بین مؤلفه های فیلم فقط تأثیر ستاره فیلم، فیلم نامه و موفقیت فیلم بر رضایت مخاطبان سینما معنی دار است. از بین دو مؤلفه مخاطب شناسی نیز تأثیر سبک زندگی بر رضایت مخاطبان سینما معنی دار است ولی تأثیر مسائل اجتماعی معنی دار نمی باشد.