مطالب مرتبط با کلیدواژه

اصفهان


۲۲.

مناسبات ایران و گرجستان از آغاز تا عصر صفویه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ایران اصفهان جلفا قفقاز گرجستان صفوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۴۴ تعداد دانلود : ۱۸۲۰
گرجستان به لحاظ موقعیت عالی و حساس جغرفیایی از کهن ترین روزگار در معرض تاخت و تاز قرار داشت . دولتهای باستانی ایران ، روم و بیزانس برای کسب نفوذ فراوان و با تسخیر گرجستان بسیار کوشیدند و سالها بر سر این مسئله به مناقشه و درگیری پرداختند ، با وجود این نقش گرجستان در دوران باستان بسیار حساس بود. با ظهور اسلام و آغاز جهانگشایی اعراب ، گرجستان نیز از یورشهای آنان در امان نماند. اعراب با حضور درازمدت خود،خسارتهای فراوانی به گرجستان وارد ساختند . با کاهش نفوذ خلفای عباسی در قفقاز و ظهور ترکان سلجوقی ، وضعیت گرجستان به سبب تجاوز ترکان و فتوحات بزرگ آنان ناگوار شد و این روند با حمله های ویرانگرانه مغولها و تاخت و تاز تیمورلنگ و عثمانیها و سپس صفویان تداوم یافت. سیاست همسایگان گرجستان بر توسعه ارضی استواربود. بدین ترتیب سه نیروی خردکننده و نیرومند ایران ،عثمانی و روسیه از سه جهت گرجستان را درگیر کلاف سردرگم و پیچیده ای از مناسبات و دشمنیها کردند.حمله های پی در پی شاهان صفوی به گرجستان سبب شد بیش از دویست هزار سال به ایران کوچ کنند.این دسته از گرجیها افزون بر ایفای نقش در تشکیلات لشکری و کشوری در شکوفایی اقتصاد دولت صفوی نقش به سزایی داشتند.
۲۳.

پژوهشی در روابط ایران و فرانسه در دوره صفویه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران اعراب فرانسه اصفهان تجارت مسقط نیروی دریایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹۰ تعداد دانلود : ۲۱۷۴
در دوره صفویان ،فصل جدیدی در تاریخ روابط ایران با کشورهای بزرگ اروپایی از جمله فرانسه گشوده شد. در این دوره ،اوضاع سیاسی - اقتصادی خاص پادشاهی صفوی از یک سو و تحولاتی که در غرب پدید آمده است از سوی دیگر ،سبب شد دولتهای بزرگ غربی مانند فرانسه رویکرد جدیدی نسبت به قدرت نوظهور بزرگ شرقی ،یعنی دولت صفوی داشته باشند . با وجود این ،فرانسویان به دلیل اوضاع اروپا و مسائلی دیگر نتوانستند همانند رقبای اسپانیایی ، انگلیسی و هلندی خود روابط استوار و پایداری با ایران برقرار کنند و حضوری فعال در زمینه سیاست و اقتصاد ایران داشته باشند،هرچند در عرصه دینی و فرهنگی از رقیبان خود پیشی گرفنه بودند . این مقاله میکوشد تا ضمن بازنگری این روابط به تجزیه و تحلیل علل وانگیزه های ایران و فرانسه برای ایجاد روابط بپردازد و میزان کامیابی یا ناکامی و دلائل آن را بررسی کند . بدین منظور روابط دو کشور در این دوره ،در قالب محورهای کلی زیر بررسی شده است : 1. چگونگی ارتباط دو کشور در قرن شانزدهم و اوایل قرن هفدهم . 2. حضور جهانگردان ،کشیشان و بزرگانان خصوصی فرانسه در ایران و نقش آنان در معرفی استعدادهای دو کشور جهت فراهم نمودن زمینه های مناسب ارتباطی . 3. علل و انگیزه های دو کشور در طول قرن هفدهم و به ویژه پس از تاسیس شرکت هند شرقی فرانسه در سال 1075ق/1664م . 4. چگونگی روابط دو کشور پس از ظهور اعراب مسقط در خلیج فارس تا سقوط اصفهان در سال 1135 ق / 1722 م .
۲۴.

تداخل فرهنگی و زیستی گروه های انسانی در ایران مورد مطالعه: روستاهای بخش چادگان از استان اصفهان

کلیدواژه‌ها: اصفهان چادگان تداخل فرهنگی و زیستی مشخصه های فرهنگی انسان سنجی گرایش های فرهنگی گرایشهای جسمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۹
در یک بحث مردم شناختی تداخل فرهنگی و زیستی گروههای انسانی از جمله مباحثی است که می تواند محققان علوم اجتماعی را به بسیاری از نهفته های فرهنگی انسان در ارتباط با مسائل زیستی اش رهنمون شود‘ مقاله حاضر خلاصه ای از بخش اول طرح تداخل فرهنگی و زیستی گروه های انسانی در ایران است که در روستاهای بخش چادگان اصفهان به انجام رسیده است. این بخش ازطرح مزبور به مطالعه مشخصه های فرهنگی و نتایج بررسی داده های و خانوارهای ساکن در روستاهای بخش چادگان و نیز به مشخصه های انسان سنجی (آنتروپومتری) اعضاء خانوارهای مورد بررسی در روستاهای فوق می پردازد. در جستجوی این مسأله که تحولات فرهنگی تا کجا به تحولات جسمانی ارتباط می یابد و آیا می توان میان گرایشهای فرهنگی و گرایشهای جسمانی رابطه ای قایل شد‘ با استفاده و با به کارگیری روشها و ابزار متداول در مردم شناسی و انسان سنجی در منطقه مورد مطالعه به این نتیجه می رسد که گرایشهای فرهنگی گروههای ترکیبی در ارتباط مستقیم با گرایشهای جسمانی است. به طوری که تغییرات و تحولات ناشی از آنها به طور همسو و هماهنگ صورت می پذیرد یا به عبارت دیگر گرایشهای فرهنگی نمی تواند جدا از گرایشهای جسمانی باشد.
۲۵.

سنجش سطوح توسعه یافتگی کشاورزی شهرستان های استان اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحلیل عاملی اصفهان تحلیل خوشه ای سامانه اطلاعات جغرافیایی سنجش سطوح توسعه یافتگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸۴
کشاورزی یکی از بخش های اقتصادی به شمار می آید، تا جایی که می توان گفت رشد اقتصادی بدون توسعه کشاورزی امکان پذیر نیست. حال با تکیه بر تحقیقات علمی دقیق و با توجه به شناخت توان ها و قابلیت های محیطی هر منطقه می توان به توسعه کشاورزی اصولی و دقیق دست یافت. از این جهت، ضرورت ایجاب می نماید که مناطق کشاورزی از لحاظ میزان توسعه یافتگی و توسعه نیافتگی شناسایی شوند تا با برنامه ریزی های دقیق در راستای رسیدن به توسعه پایدار کشاورزی اقدام شود.متغیرها و پارامترهای گوناگونی در تعیین توسعه کشاورزی دخالت دارند. مقایسه جداگانه هر متغیر، ترتیب قرار گرفتن هر شهرستان را در جدول تغییر می دهد. از این جهت، در بررسی حاضر با بهره گیری از آمار سرشماری کشاورزی سال 1382 استان اصفهان، تعداد 95 متغیر که به 24 شاخص در سه گروه عمده بهره برداری کشاورزی، اراضی زراعی و باغ و قلمستان نرم سازی شده، ‌مورد مطالعه قرار گرفته است و متغیرهای مورد مطالعه با روش تحلیل عاملی کاهش یافته و به صورت ترکیبی در عوامل معنی دار ارایه گردیده است، سپس درصد سهم هر عامل در توسعه کشاورزی تعیین گردیده و در نهایت برای سطح بندی شهرستان ها و تعیین شهرستان های همگن با استفاده از روش آماری تحلیل خوشه ای (که بر اساس کوتاهترین فاصله ها و تعیین گروه های همگن به وسیله نرم افزار آماری (SPSS) طبقه بندی صورت گرفته) شهرستان ها در چهار خوشه سطح بندی گردیده است. در پایان، با استفاده از نرم افزار سامانه اطلاعات جغرافیایی (Arc view) سطح بندی شهرستان های استان، جهت تحلیل فضایی وضعیت توسعه کشاورزی استان نمایش داده شده و جایگاه هر یک از شهرستان های استان اصفهان در توسعه کشاورزی استان مشخص گردیده است.
۲۶.

برنامه ریزی توسعه توریسم درمانی در محدوده چشمه های آب معدنی و آب گرم استان اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه برنامه ریزی اصفهان توریسم درمانی چشمه های آب معدنی شاخص Z-score

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۹۶
امروزه انواع بیماری های جسمی و روانی به علت گسترش زندگی شهری و همچنین توسعه صنعتی شهرها افزایش یافته است. از طرف دیگر، اهمیت چشمگیر گردشگری، بویژه در بخش طبیعت گردی در سطح جهانی و از جنبه های مختلف بر همگان آشکار گردیده است. به علاوه، با برنامه ریزی های بهینه ای که در برخی از کشورها صورت گرفته است، تا حد بالایی هزینه های درمان کاهش یافته و همچنین زمینه بهبود و بازتوانی بیماران فراهم گردیده است. چشمه های آب معدنی و گرم به عنوان یکی از شگفتی های خلقت که از گذشته های دور در درمان استفاده می شده اند، جایگاه خاصی را در توریسم درمانی برای گردشگران دارا هستند. استان اصفهان به دلیل موقعیت و وضعیت ژئومورفولوژیک ویژه ای که دارد، دارای چشمه های آب معدنی و گرم فراوانی با خواص و قابلیت های درمانی ویژه که دارد، دارای چشمه های آب معدنی و گرم فراوانی با خواص و قابلیت های درمانی ویژه است که به صورت پراکنده در سطح استان قرار گرفته اند. در این پژوهش، پس از گردآوری اطلاعات و داده های آماری و سپس پردازش آن، وضعیت چشمه های آب معدنی و آب گرم استان اصفهان تحلیل گردیده است که با در نظر گرفتن 52 چشمه و 12 شاخص، سطح بندی انجام شده است. براین اساس، چشمه هایی که از لحاظ دارا بودن شرایط اقلیمی، امکانات رفاهی، خدماتی و تفریحی در موقعیت مساعدتری هستند، در سطوح بالاتر قرار گرفته اند و با کاهش این موارد با توجه به این که برخی از چشمه ها دارای خواص درمانی ویژه ای هستند، در سطوح پایین تر قرار می گیرند. بنابراین، راهکارهایی در جهت برنامه ریزی برای گسترش تاسیسات و امکانات مناسب ارایه گردیده تا بتوان از آنها در جهت توریسم درمانی به شکل بهینه استفاده کرد.
۲۷.

بررسی روند برنامه ریزی فعالتی های فرهنگی دانشگاه های دولتی اصفهان طی برنامه دوم و سوم توسعه کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی اصفهان دانشگاه های دولتی برنامه دوم توسعه برنامه سوم توسعه فعالیت فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹۳
هدف از انجام این پژوهش بررسی روند برنامه ریزی فعالتی های فرهنگی دانشگاه های دولتی اصفهان طی برنامه دوم و وسم توسعه کشور است برای دستیابی به این هدف تلاش گردید تا پژوهش امکان دستیابی به چهار هدف جزیی را فراهم آورد که شامل بررسی مولفه های برنامه ریزی شاخص های کمی و کیفی شاخص ها و الگوهای برنامه ریزی و نهایت تفاوت عمکلرد مجریان فعالیت های فرهنگی در دانشگاه های دولتی اصفهان طی برنامه دوم و سوم توسعه کشور بوده است رونش انجام این پژوهش پیمایشی است نتایج به دست آمده بیانگر آْن است که میان مولفه های شاخص های کیفی در برنامه ریزی فعالتی های فرهنگی طی برنامه دوم و سوم توسعه تفاوکت چندانی وجود ندارد ولی در خصوص شاخص های کمی میان دو برنامه تفاوت اساسی مشاهده می شود میان عملکرد مجریان فرهنگی در برنامه دوم نیز تفاوت چندانی وجود ندارد ولی در برنامه سوم بیشترین تفاوت میان عملکرد اداره کل امور فرهنگی و جهاد دانشگاهی با مجریان دیگر فعالیت های فرهنگی مشا هده می شود.
۲۸.

پیش بینی دماهای کرانگین اصفهان با استفاده از روش سری های زمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اصفهان سری زمانی مقادیر کرانگین پیش بینی دما مدل هالت - وینترز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵۱
با توجه به تاثیر دما در شرایط اقلیمی هر منطقه و اهمیت پیش بینی آن در برنامه ریزی های محیطی، استفاده از روش های دقیق تر آماری برای مطالعه تغییر و پیش بینی عناصری مثل دما، کاربرد وسیعی پیدا کرده است. یکی از روش های مذکور کاربست مدل سری زمانی هالت - وینترز است. با توجه به هدف پیش بینی که تخمین مقادیر کرانگین دمای اصفهان برای 10 سال آتی در بازه 2006 تا 2015 بوده است، ابتدا با توجه به تعداد داده های موجود از هر یک از سری ها که 55 عدد (بازه زمانی داده ها 1951 تا 2005 میلادی بوده است) بود، روش های مختلف پیش بینی سری زمانی مورد آزمون قرار گرفت. از میان روش های مذکور فقط مدل سری زمانی هالت - وینترز قابلیت پیش بینی اعداد منفی سری حداقل مطلق دماهای به ثبت رسیده سالانه اصفهان را داشت. پس از بررسی و آزمون مدل ها و درنظر گرفتن شاخص های ارزیابی، دقت و صحت مدل بار دیگر ثابت شد که مدل هالت - وینترز نتایج بسیار بهتری نسبت به سایر مدل ها ارایه می کند و به این علت به عنوان مدل مطالعاتی برای پیش بینی مقادیر 10 سال آتی دماهای مطلق حداقل و حداکثر اصفهان انتخاب گردید. این مطالعه نشان داد که بهترین مدل برای پیش بینی آتی دماهای مطلق حداقل و حداکثر اصفهان، مدل هالت - وینترز است.
۳۰.

بررسی نگرش مدیران مدارس نسبت به مطالعه ی غیر درسی دانش آموزان شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۶۶۸ تعداد دانلود : ۹۴۸
"بررسی نگرش مدیران شهر اصفهان نسبت به مطالعه غیردرسی دانش آموزان با هدف تعیین نمره کلی و تفکیکی نگرش مدیران در سال 82 به روش پیمایشی و شیوه اجرای ارسالی، روی نمونه 210 نفری از مدیران مدارس سه دوره تحصیلی شهر اصفهان که با روش نمونه گیری «تصادفی طبقه ای متناسب با حجم» انتخاب شده بودند، صورت گرفت. مهمترین یافته های حاصل از 146 پرسش نامه برگشت داده شده عبارت است از: 1) در مجموع مدیران مدارس اصفهان نسبت به مطالعه غیردرسی دانش آموزان، نگرش مثبتی دارند X=222) و S=21.8 مشاهده شده و نطقه برش C.P=174). همچنین میانگین نمره نگرش مدیران در خرده مقیاس شناختی، عاطفی و روانی حرکتی بیشتر از حد مورد انتظار بود. 2) آزمونهای آماری مقایسه ای، هیچگونه تفاوت معناداری را بین نمره نگرش مدیران نسبت به مطالعه غیردرسی به تفکیک بین جنس، سابقه کار، سابقه مدیریت، مدرک تحصیلی و نواحی مختلف نشان نداد. غنی سازی کتابخانه ها، برگزاری مسابقات کتابخوانی، مقاله نویسی، نمایشگاه های کتاب و دوره های ضمن خدمت برای بهبود نگرش و مطالعه غیردرسی از پیشنهادهای این پژوهش است."
۳۱.

بررسی علل کشمکش های مذهبی میان خجندیان و صاعدیان در اصفهان عصر سلجوقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اصفهان سلجوقیان اختلافات مذهبی خجندیان صاعدیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸۴ تعداد دانلود : ۹۹۲
اختلافات مذهبی یکی از بلاهای خانمان براندازی است که همیشه اتحاد مسلمانان را در معرض نابودی قرار داده و نیروی زیادی را به هدر داده است. روزگاری دراز این اختلافات میان فرقه های مختلف سنی، شهرهای زیادی از ایران را در آتش فتنه سوزاند و آثار دینی و علمی مانند مساجد و مدارس را نابود کرد.درگیری های مذهبی میان فرقه ها نه تنها در بغداد که در بسیاری از شهرهای ایران با شدت ادامه داشت. مهمترین شاخص اختلاف در قرن پنجم و ششم هجری قمری میان حنفیان و شافعیان است. در این زمان شافعیان اشعری در برابر فشار ترکان سلجوقی که از مرام حنفی دفاع می کردند سخت ایستادگی می کردند.اصفهان، محل نزاع حنفیان و شافعیان بود که ریاست این دو فرقه در اختیار صاعدیان و خجندیان مدت یک قرن و نیم ریاست مذهبی و بلدی اصفهان را بر عهده داشتند و صاعدیان چند قرن ریاست منصب قضا را در این شهر از آن خود داشتند. در این پژوهش سعی می گردد به پرسش های زیر پاسخ داده شود: 1- نقش خجندیان و صاعدیان در منازعات مذهبی اصفهان چیست؟ 2- کشمکش های مذهبی میان صاعدیان و خجندیان ساکن دو محله دردشت و جوباره چه تاثیری بر حیات اجتماعی و فرهنگی اصفهان داشت؟
۳۲.

بررسی اثربخشی سازمانی مدارس آموزش و پرورش شهر اصفهان (آزمون مدل AGIL پارسونز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحقیق پیمایشی معلمان اصفهان اثر بخشی سازمانی اثر بخشی مدرسه پارسونز

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی مدیریت آموزشی نوآوری در سازمانهای آموزشی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی نظری مکتب ساختی کارکردی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی آموزش و پرورش
تعداد بازدید : ۸۵۲۱ تعداد دانلود : ۴۶۹۵
"اثر بخشی سازمانی موضوعی اصلی در نظریه های سازمانی است و یکی از ملاک های ارزیابی عملکرد سازمانی به شمار می رود. با توجه به اهمیت و نقش آموزش و پرورش در جامعه، این پژوهش سعی در تحلیل اثربخشی سازمانی مدارس خواهد داشت. این پژوهش حاضر به تعریف، نظریه و تحقیق اثر بخشی سازمانی مدرسه با تکیه بر رویکرد ترکیبی توجه دارد. در این راستا از مدل نظری کارکردهای چهارگانه ضروری نظام اجتماعی پارسونز (AGIL) استفاده خواهد شد. پس از بررسی نظریات پنجگانه و تحقیقات داخلی و خارجی انجام شده، مولفه های چهارگانه پارسونزی اثربخشی مدرسه، شامل نوآوری (A)، تعهد سازمانی، (G) رضایت شغلی (I) و سلامت سازمانی (روحیه) (L) مورد توجه قرار خواهد گرفت. هدف عمده تحقیق، آزمون مدل AGIL پارسونز برای تحلیل اثر بخشی سازمانی مدرسه در سطح معلمان است و افزون بر آن، سعی در بررسی موضوع در میان مدارس دخترانه و پسرانه و هم چنین نواحی پنجگانه شهر اصفهان دارد. روش تحقیق پیمایشی و ابزار تحقیق با استفاده از پرسشنامه های استاندارد و معتبر استفاده و اطلاعات آن از میان 300 معلم دبیرستان های دولتی دخترانه و پسرانه نواحی پنجگانه شهر اصفهان در سال تحصیلی 83-1382 جمع آوری شده است که برای کدبندی، استخراج و تحلیل های آماری، از برنامه کامیپوتری SPSS.11 در محیط Windows استفاده می شود. روش های آماری شامل تحلیل یک متغیره (شاخص های آمار توصیفی)، دو متغیره (آمار آزمون t، ضریب همبستگی r پیرسون، تحلیل واریانس یک راهه) و تحلیل چندمتغیره (تحلیل عاملی) خواهد بود. "
۳۳.

بررسی مزیت نسبی ایران در تولید و صادرات فرش دستبافت (مطالعه موردی استان اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مزیت رقابتی اصفهان مزیت نسبی صادرات غیرنفتی فرش دستبافت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۶۵ تعداد دانلود : ۱۶۵۳
یکی از پدیده های قابل توجه در سالهای اخیر روند رو به رشد جهانی شدن است. کشور ما نیز به منظور گسترش صادرات غیر نفتی و حضور در بازارهای جهانی درصدد پیوستن به سازمان تجارت جهانی(WTO)  برآمده و در حال حاضر عضو ناظر این سازمان است. بنابراین پی بردن به اینکه اقتصاد ایران در صورت ادغام در اقتصاد جهانی در روند تقسیم کار بین المللی در چه بخشهایی دارای توان رقابت است، بسیار مهم بوده و ما را رهنمون می سازد تا با سرمایه گذاری بیشتر و نیز تصحیح ساختار فعالیتها در این بخشها در رقابت جهانی قدرتمندتر ظاهر شویم. بنابراین لازم است وجود یا عدم وجود مزیت نسبی در بخشهای مختلف اقتصادی کشور و نیز میزان حمایتهای موجود در این بخشها مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرند. یکی از صنایع مهمی که بدین منظور باید مورد مطالعه قرار گیرد صنعت فرش دستبافت است. به همین دلیل این مقاله با استفاده از روش ماتریس تحلیل سیاست (PAM)، چارچوبی را فراهم می آورد تا شاخصهایی را که در ارتباط با مزیت نسبی فرش دستبافت ایران (مطالعه موردی فرش دستبافت 65 رج ابریشمی اصفهان) مطرح می شوند بطور همزمان محاسبه و تحلیل کند. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که شاخص توان رقابت صادراتی برابر با 88/0 است و بیانگر این است که فرش دستبافت 65 رج ابریشمی استان اصفهان در شرایط فعلی در بازارهای جهانی دارای توان رقابت است. شاخص مزیت نسبی نیز بر اساس هزینه واحد که همان مزیت رقابتی واقعی در شرایط رقابت آزاد شرایط بعد از پیوستن ایران به (WTO) است، برابر با 79/0 و نشان دهنده مزیت نسبی این استان در تولید فرش مذکور می باشد.
۳۴.

معرفی اجمالی آثار دوره ایلخانی در ناحیه رویدشت اصفهان

کلیدواژه‌ها: اصفهان ایلخانی رویدشت برسیان

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی ایلخانان فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه جغرافیای تاریخی
تعداد بازدید : ۳۶۵۷
در متون تاریخی، همواره از رویدشت به عنوان آخرین ناحیه مسکونی در حاشیه زاینده رود یاد شده است و در مآخذ سده های نخستین دوره اسلامی، آن را یکی از رستاق های اصفهان شمرده اند که در قرون سوم و چهارم هجری از رونق خاصی برخوردار بوده است و پس از آن در ضمن توضیح در خصوص تقسیم زاینده رود و یا مصب این رودخانه، گاه از ین بلوک هم ذکری به میان آمده است. از اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری، مورخین با شرح و بسط بیشتری از عمران آبادانی منطقه روایت می کنند. وجود این اسناد و نیز چندین اثر از مقطع زمانی مزبور در منطقه نتوانسته است کنجکاوی محققین ایرانی و خارجی را که تا حدود کوهپایه وحتی نائین را مورد بررسی ومطالعه قرار داده اند، بر انگیزد تا با شناسایی و تلاش در جهت ثبت آنها، ضمن شناساندن، به حفظ این آثار ارزشمند که شناسنامه تاریخی این حوضه به حساب می آیند، کمک کنند. از این رو نگارنده، محدوده بین اژیه تا ورزنه را به منظور شناسایی و ثبت آثار دوره ایلخانی برگزید، که در جریان مطالعه میدانی آن ناحیه، موفق به شناسایی یازده اثر تاریخی شد که از آن میان تنها شش بنا را می توان به دوره ایلخانی تا اوایل تیموری نسبت داد. در اینجا برای نخستین بار شرح مختصری از هر یک از آثار مزبور را، به همراه پلان هر بنا - که تمامی توسط نگارنده تهیه شده است- ارایه خواهم نمود. هدف نگارنده از استناد به منابع تاریخی کهن و یا جدید، نقد آنها نیست، بلکه بر پایه یافته های میدانی، قصد آن دارم تا با تکیه بر آنها این آثار را که به مثابه اوراقی پراکنده از تاریخ نانوشته و یا از یاد رفته آن به شمار می آیند، بازخوانی نمایم.
۳۵.

جریان کشف حجاب در شهر اصفهان

کلیدواژه‌ها: زنان کشف حجاب اصفهان شاه ایران دولت ستیزی رض‍ا پ‍ه‍ل‍وی 1257 1323

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی اول سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری تاریخ هنر تاریخ هنر ایران پیش از اسلام هنر ساسانی
تعداد بازدید : ۲۲۳۵ تعداد دانلود : ۱۱۴۹
این مقاله، بر آن است تا با استفاده از منابع و اسناد موجود، به بررسی چگونگی اجرای برنامه کشف حجاب و نتایج حاصل از آن در شهر اصفهان بپردازد. روش تحقیق در این مقاله، به صورت کتابخانه ای و تطبیق و تحلیل منابع موجود، بخصوص اسناد موجود بوده است. در این تحقیق تاریخی، پس از جمع آوری اطلاعات لازم، به سازماندهی اطلاعات و تجزیه و تحلیل و سرانجام استنتاج از آن ها پرداخته شده است. نتیجه گرفته می شود کشف حجاب، یکی از مسئله سازترین اقداماتی بوده است که در دوره پهلوی اول انجام گرفت. اجرای این برنامه در اصفهان، به واسطه آن که بافت تاریخی و اجتماعی شهر، بافتی سنتی و مذهبی بود، با واکنش ها و مخالفت های گسترده ای روبرو شد. دولت برای پیشبرد این طرح، به استفاده از زور و فشار متوسل می شود. این در حالی است که پاره ای از اقشار، با این طرح همراهی می کنند.
۳۶.

برقراری نظام سربازگیری در اصفهان دوره پهلوی اول

کلیدواژه‌ها: اصفهان پهلوی ارتش شاه ایران رض‍ا پ‍ه‍ل‍وی 1323 سربازان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۹ تعداد دانلود : ۷۳۹
همزمان با دیگر کشورهای منطقه، در خلال دو جنگ جهانی، لزوم برخورداری از ارتش منظم و یکپارچه، بیش از بیش در ایران احساس می شد.از این رو، سران نظامی ایران تلاش هائی را برای ایجاد چنین ارتشی آغاز کردند. برقراری نظام سربازگیری، در راستای تلاش هائی بود که برای ایجاد این چنین ارتشی صورت پذیرفت. البته انجام این برنامه، با مشکلات و واکنش های فراوانی همراه بود. این مقاله، بر آن است تا با استفاده از اسناد و مدارک موجود، به تحلیل و بررسی جریان برقراری نظام سربازگیری در دوره پهلوی اول بپردازد.
۳۷.

شهر اصفهان از نگاه جغرافی نویسان مسلمان سده سوم تا هشتم

کلیدواژه‌ها: اصفهان جی جغرافیای تاریخی یهودیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶۷ تعداد دانلود : ۷۹۲
پس از فتح ایران به دست عرب های مسلمان، مسئلها ى که در سطوح مدیریتى امپراتورى به وجود آمده بود، شناخت سرزمین هاى فتح شده و داشتن تصویرى روشن از راه ها و آبادى هاى آن بود. بدین سبب، دانش جغرافیاى تاریخى از حدود قرن سوم هجرى شکل گرفت. سیاحان و جغرافىن ویسان مسلمان، چه به صورت مشاهده شخصى و چه با پرسش از مسافران نقاط دور و نزدیک جهان اسلام، موفق شدند دست به جمعآ ورى اطلاعات مربوط و در نهایت نگارش کتاب هائى ارجمند در این خصوص بزنند. این نوشته ها - که از سده سوم تا هشتم هجرى در دوره هاى متمادى به وجود مىآ مد - بالغ بر ده ها جلد کتاب است که در آن ها، مىت وان روند رشد و تکامل هر شهر یا منطقه را ترسیم کرد. در این نوشتار، سعى شده است تصاویر و گزارش هاى مربوط به شهر/ منطقه اصفهان، با مراجعه به شانزده اثر جغرافیاى تاریخى (از قرن سوم تا هشتم) بررسى شود و در طى آن، روند رشد و حرکت شهر/ منطقه اصفهان بیان گردد. گفتنى است که این روند، هم شامل جغرافیاى انسانى و هم طبیعى مى شود.
۳۸.

شیخ اشراق و شعر او

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اصفهان مراغه حلب شیخ شهاب الدین سهروردی دیاربکر فقیه قزوینی زی شعر فارسی شعرعربی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تصوف و عرفان اسلامی کلیات شخصیت ها[زندگینامه ها؛ اندیشه ها و..]
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه عرفان و تصوف در ادبیات بررسی مفاهیم عرفانی و اصطلاحات تصوف در ادبیات
تعداد بازدید : ۲۴۰۳ تعداد دانلود : ۹۴۷
در این نوشته کوشش شده است مختصری از سفرهای علمی شیخ اشراق ومناظره او با علمای حَلَب وکیفیت شهادت وی وزندگی پرازدرد ورنج او وعقیده اش درباره پوشاک وخوراک بیان شود وپس از اشاره ای کوتاه به اشعار فارسی او بخش مهمی از اشعار عربی باقی مانده ودعا ومناجات وی نقل وترجمه گردد ونظراو درباره زبان عارفانه وصوفیانه آورده شود.
۳۹.

باغهای اصفهان و جاذبه های گردشگری آن

کلیدواژه‌ها: اصفهان زاینده رود پارک باغ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸۹ تعداد دانلود : ۸۵۱
اصفهان را به سبب زاینده رود، مادی ها و باغات آن از گذشته های دور می شناخته اند به طوری که برای بهره مندی بهتر از این رود شیخ بهایی طومار قدیمی را اصلاح و تنظیم کرد و نتیجه آن سرسبزی و رونق روزافزون آن از دوران صفوی تا به امروز است...
۴۰.

نخستین شاعر پارسی گوی اصفهان

کلیدواژه‌ها: اصفهان جمال الدین عبدالرزاق شاعر پارسی گوی ابوالفتح محمد بن علی بن محمد اصفهانی دیوان سنایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹۱ تعداد دانلود : ۹۰۶
شاعران پارسی گوی اصفهان در طول تاریخ چندین صد ساله ادب فارسی درخششی خاص داشته اند. شاعر نام آور قرن ششم هجری، جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی را همه شعر شناسان و ادب دوستان می شناسند و منزلتش را می دانند، اما آیا تا قبل از قرن ششم نیز در اصفهان شاعران پارسی گوی بوده اند؟ ! بیت زیر از جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی، بیانگر آن است که او خود و معاصرانش را باقی ماندگان نسلی از شاعران بزرگ می داند که در اصفهان می زیسته اند: هنوز گویندگان هستند اندر عراق که قوت ناطقه مدد از ایشان برد حکیم سنایی غزنوی در دیوان خود از شاعری ذواللسانین نام برده و در وصف او قصیده ای سروده است که شاید بتوان او را در حال حاضر قدیمترین شاعر پارسی گوی اصفهان دانست. این شاعر، ابوالفتح محمد بن علی بن محمد اصفهانی است. دوران سالخوردگی او مقارن آغاز حیات جمال الدین عبدالرزاق است. متاسفانه، جز معدودی از ابیات او که در کتاب المعجم فی معاییر الاشعار العجم آمده، دیوانی از او باقی نمانده است. این پژوهش به بازجست نشانه های این شاعر در متون ادبی می پردازد.