مطالب مرتبط با کلیدواژه

زیرنویس


۱.

هنجارهای زیرنویس: بررسی مقایسه ای فیلمهای ایرانی و آمریکایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ترجمه پاییز ۱۳۸۶ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: ترجمه فیلم زیرنویس حوزه های چالش برانگیز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲۷
مقاله حاضر حاصل پژوهشی است درباره چالشهای ترجمه فیلم و به طور اخص زیرنویس به عنوان یکی از انواع آن (دوبله و زیرنویسی). هدف از نگارش این مقاله بررسی نحوه عملکرد مترجمان فیلم در برخورد با موارد چالش برانگیز در فرآیند ترجمه است. روند تحقیق بررسی ای مقایسه ایست میان فیلمهای ایرانی و آمریکایی از نظر نحوه برخورد مترجمان آنها با موقعیتهای چالش برانگیز موجود در فیلمها. در گام نخست هدف از این تحقیق یافتن پاسخ برای این پرسشها بوده است: مترجمان فیلم در روند ترجمه از چه هنجارهایی پیروی کرده اند؟ چه تفاوتها و شباهتهایی بین هنجارهای به کار رفته توسط مترجمان ایرانی و آمریکایی در ترجمه فیلمها وجود دارد؟ بدین منظور ده فیلم ایرانی و آمریکایی زیرنویس شده به زبان انگلیسی مورد بررسی مقایسه ای قرار گرفتند. حوزه های چالش برانگیز در ترجمه فیلم از نظر پژوهش گرا این تحقیق به چهار گروه قابل تقسیم است:
۲.

بررسی شیوه های ترجمه عبارتهای طنزآمیز در زیرنویس انگلیسی مجموعه های طنز تلویزیونی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه بهار ۱۳۹۰ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: رسانه ترجمه طنز زیرنویس عبارت های طنزآمیز مجموعه های تلویزیونی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ترجمه
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط ترجمه شناسی
تعداد بازدید : ۱۹۱۴ تعداد دانلود : ۲۱۸۹
فرایند ترجمه در رسانه های دیداری و شنیداری، دارای ابعاد گوناگون است که با توجّه به ماهیت برنامه های مختلف و اهداف برنامه سازان از شیوه های متفاوتی بهره می برد. مقاله حاضر حاصل پژوهشی است درباره چالش های ترجمه عبارت های طنز در رسانه به ویژه در زیرنویس انگلیسی سریال های تلویزیونی. هدف از نگارش آن، ارزیابی عملکرد مترجم در مواجهه با موارد اشکال برانگیز در ترجمه زیرنویس است. روند تحقیق مبتنی بر بررسی و تقسیم بندی داده های به دست آمده از دو مجموعه ی طنز فارسی است که همراه با زیرنویس انگلیسی از صدا و سیما پخش شده است. بدین منظور 135 عبارت و جمله طنزآمیز از این دو مجموعه استخراج شد و بر اساس میزان کاربرد روش های ترجمه طنز مبتنی بر طبقه بندی نیومارک (1988) تحلیل گردید. سپس بسامد هر روش محاسبه و میزان توفیق مترجم در ایجاد حس طنز مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان می دهد از میان شیوه های ترجمه طنز روش «دگرنویسی» پرکاربردترین شیوه مترجم زیرنویس است که شیوه ای ناکارآمد در انتقال طنز به خصوص طنز کلامی و مربوط به لهجه و مسائل فرهنگی است. بر این اساس، از آنجا که مترجم زیرنویس اغلب نتوانسته است لهجه و تلفّظ غلط را که در این مجموعه ها از مهم ترین عوامل ایجاد حس طنز در زبان فارسی هستند، بدرستی منتقل کند، محصول نهایی خالی از هرگونه حس طنز شده است.
۳.

فرایند و ویژگی های زیرنویس غیرحرفه ای در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال چهل و نهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: زیرنویس ترجمه دیداری شنیداری ترجمه غیرحرفه ای زیرنویس غیرحرفه ای انیمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۲ تعداد دانلود : ۶۶۱
این پژوهش اکتشافی به توصیف پدیده نوظهور زیرنویس غیرحرفه ای در بستر ترجمه دیداری شنیداری در ایران می پردازد. این تحقیق با استفاده از داده های کیفی جمع آوری شده از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با نمونه ای منتخب از زیرنویس گذارن غیرحرفه ای ایرانی و محصولات ایشان، فرآیند تولید و نحوه عرضه زیرنویس غیرحرفه ای فارسی، دست اندرکاران و جزئیات فنی، و امکانات و تجهیزات مورد نیاز را معرفی می نماید. تحصیلات شرکت کنندگان (۳ نفر مرد و ۴ نفر زن) غالبا در رشته های علوم پایه و مهندسی با میانگین سنی حدود ۲۳ و سابقه فعالیت بین ۷ تا ۱۰ سال بود. مراحل اصلی معرفی شده فرآیند تولید زیرنویس غیرحرفه ای فارسی شامل ۱) تهیه نسخه اصلی انیمه، ۲) ترجمه، ۳) ویرایش ترجمه، ۴) زمان بندی، ۵) فرمت بندی و تنظیم ترانه تیتراژ، ۶) ویرایش نهایی، ۷) انکد فایل ویدئو و اسکریپت ترجمه شده، ۸) کنترل کیفیت، و ۹) انتشار نسخه نهایی می باشد. همچنین، در بررسی کیفیت نمونه ای تصادفی از محصولات زیرنویس غیرحرفه ای اشتباهات زبانی و ترجمه ای واضحی مشاهده گردید که با توجه به عدم آموزش رسمی زیرنویس گذارن غیرحرفه ای ایرانی، همانند دیگر همتایان خود در دیگر نقاط جهان دور از انتظار نبود.
۴.

عاملیت مترجم و ویژگی های ترجمه غیرحرفه ای بازی های ویدئویی (موردپژوهی آنچارتد 4: فرجام یک دزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره هشتم آذر و دی ۱۳۹۶ شماره ۵ (پیاپی ۴۰)

کلیدواژه‌ها: بازی های ویدئویی محلی سازی ترجمة غیرحرفه ای عاملیت مترجم پیدایی مترجم زیرنویس آنچارتد 4: فرجام یک دزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۶ تعداد دانلود : ۳۸۴
هدف این پژوهش اکتشافی بررسی پدیدة محلی سازی بازی های ویدئویی به فارسی ازمنظر ترجمة غیرحرفه ای در ایران است. به طور خاص، در این مقاله، ترجمه های گیم پلی بازی معروف آنچارتد 4: فرجام یک دزدرا ازمنظر عاملیت مترجم و ویژگی های ترجمه بررسی می کنیم. زیرنویس های ترجمه شده به فارسی این گیم پلی، به صورت غیرحرفه ای انجام شده و محصول ترجمه شده از سرویس اشتراک ویدئوی آپارات قابل دریافت است. در این پژوهش، در دو سطح کلان و خرد، تحلیل کیفی داده ها را انجام دادیم. در مرحلة نخست، ازطریق مصاحبه با مترجم این گیم پلی، اطلاعاتی را درمورد انگیزه و همچنین دانش این مترجم غیرحرفه ای به دست آوردیم. در مرحلة دوم پژوهش، معادل پنج ساعت ویدئوی زیرنویس شدة گیم پلی بازی مذکور را با تمرکز بر پیدایی مترجم، مسائل فنی و زبانی مطالعه  کردیم. نتایج سطح کلان پژوهش نشان داد که هدف زیرنویس گذار تقویت بسندگی زبان انگلیسی خود است و ازمنظر جامعه شناختی بوردیو، درپی کسب سرمایه های فرهنگی و نمادین است. یافته های سطح خرد، ازجمله ارائة  توضیحات و تفسیر محتوای متن اصلی در زیرنویس ها، پیدایی مترجم و ارتقای عاملیت او را نشان می دهند. نتایج موردپژوهی این گیم پلی نشان می دهد که زیرنویس های موجود در بیشتر موارد، از اصول و قواعد استاندارد در صنعت زیرنویس گذاری حرفه ای فاصلة زیادی دارد و برگردان فارسی شامل خطاهای مختلف زبانی و استنباطی است.
۵.

مقایسه حرکات چشمی در خوانش واژگان قاموسی و دستوری زیرنویس های فارسی با استفاده از فناوری ردیاب چشمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره دهم مهر و آبان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۵۲) 313-338

کلیدواژه‌ها: ردیاب چشمی داده های چشمی زیرنویس واژگان قاموسی واژگان دستوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۶ تعداد دانلود : ۳۷۵
هدف پژوهش، بررسی نحوه خوانش و توجه به واژگان دستوری و قاموسی در زیرنویس های فارسی از سوی مخاطبان است. بدین منظور، نمونه ای معیارمحور شامل 33 شرکت کننده ایرانی فارسی زبان (16 زن و 17 مرد) انتخاب شد. سپس با استفاده از دستگاه ردیاب چشمی SMI ، حرکات چشمی آن ها هنگام تماشای سکانسی از یک فیلم فرانسوی زبان همراه با زیرنویس فارسی ثبت شد. در ادامه، داده های کمی چشمی (شامل زمان تثبیت، دفعات تثبیت، زمان اولین تثبیت و عدم تثبیت) برای هر واژه در همه زیرنویس های فیلم استخراج شد و با استفاده از برنامه آماریِ اس. پی. اس. اس. تحلیل شدند. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری در خصوص داده های واژگان دستوری و قاموسی در همه چهار سطح زمان تثبیت، دفعات تثبیت، زمان اولین تثبیت و عدم تثبیت وجود دارد. بدین ترتیب، مشخص شد که شرکت کنندگان به مراتب زمان بیشتری را صرف خواندن واژگان قاموسی کردند. همچنین، تعداد نوبت هایی که چشم افراد روی واژگان قاموسی متمرکز می شد در مقایسه با واژگان دستوری بیشتر بود. درصد عدم تثبیت در مورد واژگان دستوری نیز در قیاس با واژگان قاموسی بسیار بیشتر بود. در پایان، چنین می توان نتیجه گرفت که بینندگان به صورت معناداری به واژگان قاموسی توجه کردند. نتایج پژوهش در ارتباط با یافته های پژوهشی پیشین بحث و تبیین شد.
۶.

ترجیح بینندگان غربی در مورد زیرنویس عناصر فرهنگی در فیلم های ایرانی: مطالعه موردی نام غذاها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: زیرنویس غذا فیلم های ایرانی بینندگان غربی ترجیح مخاطب ونوتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۲ تعداد دانلود : ۳۸۳
هدف پژوهش پیش رو بررسی ترجیح بینندگان غربی به زیرنویس نام غذاها در فیلم های ایرانی است. بدین منظور، پیکره ای شامل 30 فیلم ایرانی و زیرنویس رسمی انگلیسی آن ها برای استخراج نام غذاها و تکنیک ترجمه به کاررفته بررسی شد. برای جمع آوری داده های پژوهش، پرسش نامه ای طراحی شد و در اختیار تعداد 223 بیننده غربی قرار گرفت. نظریه ناپیدایی ونوتی (1995/2008) و رویکردهای غرابت گرا و بومی گرای وی برای تحلیل نظر بینندگان به کار رفت. نتایج به دست آمده نشان دهنده رویکردی بومی گرا در زیرنویس نام غذاها در فیلم های ایرانی است. در مقابل، نتایج پژوهش حاکی از این است که بینندگان غربی رویکرد غرابت گرا در ترجمه نام غذاها در زیرنویس فیلم های ایرانی را ترجیح می دهند. با توجه به تحلیل نتایج، ترجمه ای غرابت گرا برای ترجمه نام غذاها در زیرنویس فیلم های ایرانی پیشنهاد می شود. این نوع رویکرد نه تنها با ترجیح بیننده غربی هم راستاست و انتظار وی را برآورده می کند، بلکه با حفظ تصویری از هویت ملی و فرهنگی ایرانی، می تواند به گفتمان دوطرفه فرهنگی در روابط نامتوازن قدرت در جوامع امروز تبدیل شود.
۷.

ترجمه (نا)پذیری عناصر فرهنگی در متون دیداری شنیداری: مورد مطالعاتی زیرنویس های فرانسوی مجموعه تلویزیونی ایرانی در چشم باد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و سوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: ترجمه دیداری شنیداری گزاره شفاهی زیرنویس عناصر فرهنگی ترجمه(نا)پذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۸ تعداد دانلود : ۶۶۱
ترجمه تولیدات دیداری شنیداری به ویژه زیرنویس ها با چالش های بسیاری همراه است. این چالش ها در تماس با فرهنگ و عناصر فرهنگی بیشتر نمود داشته و مترجم را با پیچیدگی ها و دشواری های کاری بسیاری روبرو می سازد. هدف از این پژوهش کندو کاو در خصوص چگونگی ترجمه و انتقال عناصر فرهنگی در متون شنیداری دیداری در قالب زیرنویس با توجه مقتضیات و محدودیت های فن آورانه، زبان شناختی و زیباشناختی است. در این نوشتار، پس از ارائه تعریف و بازتاب چارچوب های نظری موجود پیرامون فرهنگ و عناصر فرهنگی آغاز کرده و با گذر از امکان پذیری یا امکان نا پذیری انتقال مولفه های فرهنگی به مخاطبان غیربومی، به تحلیل پیکره مطالعاتی خود _مجموعه تلویزیونی ایرانی در چشم باد بر اساس ریخت شناسی فرهنگی نظریه پردازان لهستانی پرداخته و راهکارهای مترجم در انتقال مفاهیم فرهنگی را بررسی می نمائیم. تحلیل های توصیفی و زبان شناختی که از چگونه ترجمه گزاره های شفاهی فرهنگی در این پیکره به دست آمده اند، حاکی از آن است که ترجمه «خرده عناصر فرهنگی» و اشارات فاضلانه موجود در یک متن هرگز به صورت سیستم بسته عمل نمی کنند، بلکه قادرند در ازای فروریزش بخشی از ارزش های معنایی، گفتمانی یا سبک شناختی در زبان مبدأ، پیام را پس از فهم، تعبیر و تعدیل در متن مقصد بازتولید کرده و پلی به سوی «مفاهمه بینافرهنگی» از تغییر ترجمه باز ایجاد کنند.
۸.

پردازش پیام های متنی و زیرمتنی تلویزیون:تأثیر هدفمندی مخاطب و هماهنگی موضوعی میان پیام ها بر یادآوری

نویسنده:
منبع: رادیو تلویزیون سال نهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۲۰ 101 - 124

کلیدواژه‌ها: یادآوری پردازش پیام پیام متنی پیام زیرمتنی زیرنویس نظریه پردازش دوگانه مدل کوشش درخور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۳۱۷
توسعه فنّاوری امکان پخش هم زمان پیام های چندگانه را بر صفحه نمایش فراهم آورده است. پیام های متنی (پیام اصلی) و پیام های زیرمتنی (در قالب نوار رونده)، از نمونه های متداول این نوع پیام ها در تلویزیون هستند. با توجّه به محدودیت ذهن انسان برای پردازش اطّلاعات، این که این گونه پیام های هم زمان توسط مخاطب پردازش می شوند یا نه، محل سؤال است و اشتیاق اصحاب رسانه را برای ارسال پیام های چندگانه با مشکل روبه رو می کند. نظریه های پردازش دوگانه، به ویژه مدل «کوشش درخور» نیز چنین معضلی را پیش بینی کرده اند. این پژوهش به مطالعه تجربی چگونگی تأثیر هدفمندی مخاطب (به عنوان عامل انسانی) در تعامل با هماهنگی موضوعی پیام های متنی و زیرمتنی (به عنوان عامل رسانه ای)، بر میزان یادآوری اطّلاعات پیام ها پرداخته است. تعداد 120 شرکت کننده در قالب چهار گروه 30 نفری، در موقعیت های هدفمند/ غیرهدفمند، در معرض اَشکال مختلف پیام های متنی و زیرمتنی قرار گرفتند. نتایج تحلیل واریانس داده ها نشان داد هدفمندی نقش مهمی بر یادآوری پیام های متنی و زیرمتنی دارد. همین طور، طبق نتایج حاصل از آزمون های «تی» وابسته و مستقل، هماهنگی و ناهماهنگی پیام های متنی و زیرمتنی بر میزان یادآوری اطّلاعات پیام در مخاطبان هدفمند و غیرهدفمند تأثیرات مختلف برجا گذاشت. به طور کلّی، هدفمندی بر میزان یادآوری افزود، اما متغیر هماهنگی موضوعی با توجّه به هدفمندی مخاطب، تأثیرات متعارض داشت. ادامه مطالعه در این زمینه، به ویژه در حوزه رسانه های نوینی که در آن ها با بیش از دو پیام رو به رو هستیم، توصیه می شود. 
۹.

رابطه دانش واژگان زبان آموزان ایرانی و تماس خارج از کلاس آنان با محتوای خوانشی، شنیداری، و صوتی تصویری انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۰ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ 484 - 497

کلیدواژه‌ها: دانش واژگان یادگیری خارج از کلاس خواندن شنیدن تماشا کردن زیرنویس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۷ تعداد دانلود : ۳۳۸
درحالی که بخش بزرگی از یادگیری خارج از فضای آموزشی اتفاق می افتد، پژوهش های کمی به میزان و نوع فعالیت های زبان آموزان در خاج از کلاس پرداخته اند. این مطالعه برآنست تا میزان تماس خارج از کلاس زبان-آموزان ایرانی با محتوای خوانداری، شنیداری، و صوتی تصویری انگلیسی را بررسی کرده و رابطه آن با دانش واژگان زبان آموزان را بسنجد. به این منظور 88 دانشجوی سال اول کارشناسی رشته آموزش زبان انگلیسی به سوالات یک آزمون دانش واژگان و پرسشنامه پاسخ دادند. پایایی هر دو ابزار نیز محاسبه و تایید شد. نتایج حاکی از این بود که زبان آموزان بیشترین زمان را به تماشای محتوای انگلیسی اعم از فیلم، سریال، و ویدیو های اینترنتی اختصاص می دهند و گوش دادن و خواندن در جایگاه های بعدی قرار می گیرند. نتایج همبستگی پیرسون نیز نشان داد که تماشا کردن و گوش دادن به محتوی انگلیسی با دانش واژگان زبان آموزان همبستگی مثبت دارد. همچنین مشخص شد که عدم استفاده از زیرنویس و استفاده از زیرنویس انگلیسی در حین تماشا کردن دارای همبستگی مثبت با دانش واژگان زبان آموزان است. برای خواندن متون و استفاده از زیرنویس فارسی اثر معناداری یافت نشد. یافته های این مطالعه نشان دهنده محبوبیت و پتانسیل رسانه های صوتی تصویری برای گسترش واژگان و حاکی از اهمیت استفاده برنامه های آموزش زبان از این ابزار و همچنین تشویق و هدایت زبان آموزان به استفاده گسترده از آن است.
۱۰.

ترجمه عناصر فرهنگی در زیرنویس عربی فیلم «کتاب قانون» بر پایه الگوی وژتاسیه ویچ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبیات تطبیقی دوره ۱۲ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۳۹) 97 - 132

کلیدواژه‌ها: Audio-visual translation Subtitles Cultural Elements untranslatability ‘The book of law’ ترجمه دیداری -شنیداری زیرنویس عناصر فرهنگی ترجمه ناپذیری کتاب قانون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴ تعداد دانلود : ۵۰
تفاوت های فرهنگی و زبانی در متون دیداری -شنیداری، همواره دشواری های بسیاری را در امر واژه گزینی و انتقال عناصر فرهنگی پیش روی مترجمان قرار می دهد و مسأله ترجمه پذیری یا ترجمه ناپذیری این عناصر، آنان را به چالش می کشد. هدف از این پژوهش، کندوکاو در زمینه چگونگی انتقال عناصر فرهنگی در قالب زیرنویس با تکیه بر روش توصیفی -تحلیلی است. به این سبب با گذر از امکان پذیری یا امکان ناپذیری انتقال مؤلفه های فرهنگی به مخاطبان غیربومی به تحلیل فیلم «کتاب قانون» بر پایه ریخت شناسی فرهنگی وُژتاسیه ویچ پرداخته، آنگاه با تکیه بر تکنیک های هفت گانه وینه و داربلنه به بررسی و تحلیل زیرنویس عربی مجموعه ی گزاره های شفاهی این فیلم می پردازیم و در پی آن هستیم که نشان دهیم کدام دسته از عناصر فرهنگی ویچ نمود بیشتری دارد و مترجم در گزینش واژگان و چینش ساختاری عبارت ها بیشتر از کدام یک از ترفندهای این دو نظریه پرداز بهره برده است. نتایج نشان از آن دارد که اصطلاحات زبانی و اشارات کاملاً فرهنگی به ادبیات، سپس اسامی و اصطلاحات ناظر بر سبک زندگی، بیشترین بسامد را به خود اختصاص داده اند. تحلیل های توصیفی و زبان شناختی حاصل از ترجمه گزاره های شفاهی فرهنگی در این پیکره نیز نشان از آن دارد که مترجم، بیشتر از ترجمه غیرمستقیم و راهکار تعادل (معادل یابی) با بسامد 14 و 40% و سپس راهکار همانندسازی (اقتباس) با بسامد 12 و 35% بهره برده است.