عوامل جاذبه

این مقاله به بررسی عوامل مهاجرت در توسعة شهرکهای قشقائی نشین در اطراف شهرهای استان فارس و اصفهان می پردازد. روش تحقیق در این مطالعه از طریق تنظیم پرسشنامه در چارچوب تئوری لی می باشد که اطلاعات مورد نیاز از طریق روش فوق تهیه و سپس تجزیه و تحلیل شده است. عوامل دافعة مهاجرت غالباً به محیط زندگی عشایر ارتباط دارد: مانند شرایط سخت اقلیمی، تخریب مراتع و کمبود آب. همچنین رشد جمعیت، کمبود خدمات عمومی و عوامل اقتصادی از فاکتورهای اصلی و عمدة دافعه هستند. فاکتورهای جاذبه ای که مردم قشقائی را به این شهرها می کشاند، غالباً حول و حوش خدمات عمومی مانند تحلیل، شغل، حمل و نقل و بازار دور می زند که معمولاً در شهرها متمرکز هستند. از طرف دیگر، شهرهائی که برای مقصد مهاجرت انتخاب می شوند، عموماً شهرهائی هستند که مهاجر از سالها قبل با آن شهر به نوعی ارتباط و پیوند داشته است.

مقاله حاضر بر اساس بخشی از اطلاعات ماخوذ از پیمایش «اعضا هیات علمی دانشگاه های دولتی شهر تهران با هدف بررسی عوامل روانی - اجتماعی موثر بر تمایل اعضا هیات علمی به مهاجرت به خارج از کشور» تدوین و تنظیم شده است. با استفاده از روش پیمایش و تکنیک پرسشنامه، اطلاعات مورد نیاز گرد آوری شده است. جامعه آماری تحقیق را کلیه اعضا هیات علمی رسمی شاغل در دانشگاه های دولتی شهر تهران تشکیل می دهد. نمونه آماری تحقیق 120 نفر عضو هیات علمی است که بر اساس قواعد تعیین حجم نمونه و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شده اند. نتایج حاصل از آزمون فرضیات تحقیق و نیکویی برازش مدل نظری نشان می دهد که تمایل به مهاجرت به طور معکوس با رضایت شغلی، احساس امنیت شغلی، احساس رضایت از زندگی، درجه مشارکت سیاسی - اجتماعی، سال های اشتغال در دانشگاه و عوامل مداخله گر رابطه دارد. همچنین تمایل به مهاجرت به طور مستقیم با وضعیت اجتماعی - اقتصادی، عوامل دافعه و عوامل جاذبه همبسته است. نتایج حاصله از کاربرد رگرسیون چند گانه و تحلیل مسیر نشان می دهد که متغیرهای رضایت شغلی، مشارکت اجتماعی- سیاسی، عوامل جاذبه، سال های اشتغال در دانشگاه و عوامل مداخله گر به عنوان تعیین کننده ترین عوامل تاثیر گذار بر انگیزش به مهاجرت اعضا هیات علمی مطرح اند. این متغیر ها حدود 45 درصد از کل تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند

انتخاب مقصد گردشگری، فرایندی پیچیده ای است که عوامل مختلفی در این انتخاب نقش دارند. گروهی از این عوامل به مقصد و ویژگی های آن وابسته اند و دستیابی به اینکه مقصد چه ویژگی هایی دارد، به ذی نفعان این صنعت گردشگری کمک می کند تا دید بهتری به بازارهای هدف پیدا و مطابق با ذائقه گردشگران بازار هدف برنامه ریزی کنند. در پژوهش حاضر مطالعه ای میدانی با هدف شناسایی عواملی بررسی شد که بر انتخاب ایران به عنوان مقصد گردشگری مؤثر بوده است. این پژوهش از دیدگاه گردشگران فرانسوی ورودی به ایران در سال ۱۳۹۷ است که با انگیزه فرهنگی وارد شدند. از میان این جمعیت با استفاده از فرمول کوکران ۳۸۵ نفر برگزیده و پرسشنامه آنلاین، طراحی و برای گردشگران ارسال شد. نتایج به دست آمده از آزمون t حاکی از آن بود که گردشگران فرانسوی بیش از هر چیز تمایل دارند با مردم محلی در حین سفر ارتباط برقرار کنند و از تعامل با جامعه محلی، تجربه آشنایی فرهنگی کیفی برای خود رقم بزنند. همچنین نشان داده شد که نرخ ارز و هزینه های مناسب سفر نیز در کنار مهمان نوازی جذاب نقش اساسی داشته است. از سوی دیگر، مشکلات بین المللی ناشی از اخذ ویزای ایران، نبود بهداشت کافی خدمات جاده ای و اطراف جاذبه ها و محدودیت های فرهنگی و مذهبی نیز از عوامل دافعه قلمداد شده است. درنهایت با آزمون کاندال مشخص شد که تغییر نگرش گردشگران بعد از سفر، همبستگی معناداری در تشویق دوستانشان و میل به سفر مجدد به ایران دارد.

مهاجرت بین المللی، فرایندی پویا و برخاسته از شرایط درحال تغییر اجتماعی است که می تواند نه تنها مهاجران، بلکه کل جامعه را هم در مبدأ و هم در مقصد تحت تأثیر قرار دهد. هدف از این مقاله، بررسی میزان تمایل و تصمیم به مهاجرت های بین المللی و عوامل مؤثر بر آن در میان جوانان شهر تهران است. داده ها با اجرای پیمایش مقطعی و ابزار پرسشنامه ساخت یافته در میان 385 نفر از جوانان 15-29ساله در مناطق مختلف شهر تهران گردآوری شد. نتایج نشان داد نیمی از جوانان مورد بررسی تمایل زیادی به مهاجرت بین المللی دارند و همچنین حدود 40 درصد نیز تصمیم به مهاجرت گرفته اند. اروپای غربی و امریکای شمالی از مقاصد عمده مهاجرتی است. مهم ترین دلایل انتخاب آنها، جاذبه های فرهنگی اجتماعی، آموزشی و اقتصادی بوده است. نتایج تحلیل چندمتغیره نشان داد جنسیت، تحصیلات، وضعیت اشتغال، شبکه اجتماعی و میزان مطلوبیت جامعه مبدأ، تأثیر معناداری بر میزان تمایل و قصد مهاجرت بین المللی دارند. بدین ترتیب، جوانان نه تنها مطابق مشخصه های فردی (گزینشی)، بلکه براساس الزامات شرایط زندگی و ساختارهای اجتماعی جوامع مبدأ و مقصد تصمیم به مهاجرت می گیرند.