فضای شخصی

این مقاله تلاش دارد تا با شناسائی موانع ساختاری و میان فردی ارتباطات سازمانی، راههای غلبه بر این موانع را مورد مطاله قرار دهد و شیوه های ارتباطی مؤثر در سازمان را پیشنهاد نماید. توضیح آنکه، انسان ها از بدو تولد می دانند که چگونه باید با محیط و واقعیت های پیرامون تعامل و ارتباط داشته باشند و از موقعیت هایی که تهدید کننده قدرت ، ارزشها و خواسته های آنان است دوری نموده و فرصت های جدید را خلق نمایند. این تجربه به انسان ها می آموزد که در ارتباطات خود تا چه حد تهاجمی و تا چه اندازه تدافعی رفتار نمایند . اما اینک که سازمان ها به شدت اجتماعی شده‏اند و جوامع متشکل از بنگاه ها و سازمان ها شده‏اند، موانع ساختاری و میان فردی فراوانی ارتباطات سازمانی و ارسال مؤثر پیام را تهدید می کنند

نظارت بر فضای شخصی امری پویاست. با تغییر موقعیت میزان انعطاف پذیری فضای شخصی نیز تغییر می کند. سنجش میزان تأثیر عوامل موقعیتی بر فضای شخصی، به مطالعه دقیق نیازمند است که در مطالعات داخل کشور به این مقوله توجهی نشده است. براین اساس، در پژوهش حاضر مؤلفه های وابسته به مکان و متغیرهای اصلی مؤثر بر مرز فضای شخصی شناسایی شد. این پژوهش نظری-کاربردی است که به روش علی-ارتباطی انجام شده است. برای آزمون نتایج مطالعات نظری و مطالعات میدانی، محدوده بازار سنتی دزفول انتخاب شده است. در این پژوهش با تحلیل عاملی، هریک از متغیرهای تأثیرگذار بر مرز فضای شخصی از دیدگاه صاحب نظران، در بازار سنتی دزفول ارزیابی شد و هر متغیر در عاملی که با آن اشتراکات معنادار دارد قرار گرفت. یافته های این مطالعه ضمن ارائه مدلی کاربردی نشان می دهد عامل کالبدی-ساختاری با 41/. درصد، عامل ادراکی-معنایی با 35/. درصد و عامل فعالیتی-رفتاری با 24/. درصد تأثیر بر مرز فضای شخصی، مهم ترین عوامل اصلی مؤثر بر مرز فضای شخصی را شکل می دهند. استفاده از این مدل می تواند راهنمای مؤثری برای طراحی مکان هایی با درجه مطلوبیت بالا و تعدیلگر ازدحام باشد که در آن ها کاربران می توانند نظارت کافی بر مرزهای فضای شخصی خود داشته باشند.

فضاهای آموزشی انسان های آینده را تربیت می کنند و به نوع نگرش و شیوه رفتاری جوامع شکل م یدهند. پس محیط مدرسه باید موجب بهبود رفتار اجتماعی دانش آموزان شود. عاملی مانند فضای شخصی در مدرسه می تواند بر رفتار دانش آموز تأثیر بگذارد. الگوهای رفتاری متنوع، ورود فناوری های نوین و نیاز به فضاهای چندمنظوره، فضاهای آموزشی را به سمت انعطاف پذیری سوق می دهد. هدف از این پژوهش یافتن ارتباط بین رفتارهای اجتماعی و معماری انعطاف پذیر بوده است. ابتدا با روش تحلیل محتوای متن تأثیر تغییر چیدمان نیمک تها بر اندازه فضای شخصی دانش آموز بررسی شد. سپس با روش میدانی، مشاهده مستقیم و مداخله در محیط به صورت پیش آزمون و پس آزمون، چگونگی تأثیرپذیری پاس خهای رفتاری دانش آموزان از معماری انعطا فپذیر به کمک متغیر محیطی کالبدی، تغییر چیدمان موردبررسی قرار گرفت. یافت ههای پژوهش نشان دادند، تغییر فضای کلاس از طریق تغییر چیدمان و ایجاد محی طهای اجتماع پذیر م یتواند بر اندازه فضای شخصی دانش آموز تأثیرگذار باشد. بدین صورت که تغییر چیدمان نیمک تها، اندازه فضای شخصی و در نتیجه میزان ارتباط و تعامل دانش آموزان با یکدیگر را تغییر م یدهد. زاویه قرارگیری دانش آموز، فاصله آن از معلم و دیگر دانش آموزان، قاب لرؤیت بودن وی توسط معلم بر اندازه فضای شخصی که مانند حباب آ نها را در برگرفته، تأثیرگذار است. بنابراین از طریق تغییر چیدمان، م یتوان فضای کلاس و اندازه فضای شخصی دانش آموزان را تغییر داد.

فضای شخصی، خانگی، همسایگی، روستا، شهر، استان، ایالت، ناحیه، منطقه، قلمرو، استان، بخش، کشور، قاره، نیمکره وشاید سیاره از جمله مفاهیمی هستند که در جغرافیای سیاسی بررسی می شود. هریک از این فضاها دارای مفاهیم ومقاصد خاصی و متنوعی برای مردم هستند؛ یعنی تعریف هریک از این مفاهیم منوط به تعریف دیگری است. اما هر فرد یک فضای شخصی دارد، فضایی در پیرامون بدن خود با مرزهای نامرئی که در آن مزاحمان و میهمانان ناخوانده جایی ندارند. امروزه با پیشرفت فناوری و گسترش وسایل ارتباط جمعی، مسئله ی فضای شخصی نیاز به بازتعریف و نگاه تازه ای دارد. مسلماً آشنایی با این مفهوم، به فرد کمک می کند تا در ارتباطات خود، اجازه ندهد کسی از حدومرز خصوصی اش عبور کند. پژوهش حاضر از نظر هدف، تحقیقی کاربردی است و از نظر روش، یک تحقیق توصیفی- پیمایشی است. هدف اصلی پژوهش، بررسی قلمروسازی در فضای شخصی افراد در شهر کرمانشاه است. براین اساس، این سوال همواره برای جغرافیدانان سیاسی وجود دارد که فضای شخصی در این شهر وجود دارد یا خیر؟ کیفیت و ترتیب و سلسله مراتب آن چگونه می باشد؟ برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه و تحلیل آن از طریق Spss استفاده شده است. متغیرهای مورد بررسی در پژوهش عبارت اند از: فاصله صمیمانه یا حریم خصوصی، فاصله اجتماعی، فاصله عمومی، فرهنگ و فضای ارتباطی. جامعه مورد مطالعه نیز شامل کلیه افراد از طبقات و صنف های مختلف و تحصیل کرده شهر کرمانشاه می باشد و نمونه مورد مطالعه شامل 299 نفر از افراد فوق به صورت نمونه گیری تصادفی ساده می باشد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که هر فردی یک فضای خاصی در پیرامون خود دارد که مرزهای آن نامرئی اند؛ به عبارتی فضای شخصی در شهر کرمانشاه براساس هدفی که در فوق تعریف شد وجود دارد.