رزم ایرانی

این مقاله به تحلیل پدیدارشناسانه روایتگری صمد شفیعی می پردازد. او که یکی از رزمندگان اهل تبریز بود، در اینجا به عنوان یک شخصیت منحصربه فرد و رزمنده ایرانی مورد تحلیل قرار می گیرد. وی در سال های نخستین جنگ عراق علیه ایران توانست (در 15 اردیبهشت 1360) یکی از شبه ملودی ها و متون بی نظیر رسانه ای را در باب روایتگری تجربه جنگ انعکاس دهد. روایتگری او در نوع خود بی نظیر است، مقاله نشان می دهد که با تحلیل پدیدارشناسانه متن روایتگری او می توان به خصلت های خالص رزم ایرانی ـ که در گذر تاریخ ایران از چهار خصلت 1. موحد بودن؛ 2. تسامح و پهلوانی رزمندگان؛ 3. تمدنی بودن؛ 4. عشق به میهن بهره می برد ـ دست یافت. این مقاله در حوزه چندرشته ای علم ارتباطات و جامعه شناسی، به خصوص جامعه شناسی تاریخی، قرار می گیرد و مدعی است که با این گونه تحلیل ها می توان به برخی اصول زندگی و هویت ایرانی که برای بسیاری هنوز هم به شکل فرهنگ و تمدن و هویت معمایی مطرح است، پی برد. مقاله نشان می دهد چگونه رزم ایرانی به دنبال برجسته کردن افراد به عنوان قهرمان نیست، بلکه شکست ها و تجربه های تلخ گذشته سبب شده است تا رزم ایرانی، با تمسک به ایدئولوژی وحدت گرا و توسل به خصلت های پهلوانی و مهر وطن، هنوز در پی اثبات مشروعیت تمدن خویش باشد. عنصر شهادت، در این فرایند، ارزش فرافردی و فراقهرمانی دارد؛ چرا که درجه والایی از فداکاری را انعکاس می دهد که قهرمان زنده از قهرمانی کمتر دیده می شود و درست به همین جهت است که رزم ایرانی را باید رزم ایرانی نامیده و ما آن را درخور شناخت و ابزار بازسازی هویت و فلسفه ایرانی می دانیم.بنابراین، مقاله با بازسازی روش شناسانه رزم ایرانی در رویتگری صمد، روشی درخور توجه را برای شناخت جلو ه ناشناخته رفتار رزم کردن در جنگ هشت ساله معرفی می کند. در این بازسازی، بیشتر بر تحلیل خصلت توحیدی رزم ایرانی تاکید خواهد شد.

این مقاله به تحلیل پدیدارشناسانه هویت رزمنده ایرانی و تأثیر آن بر جنگ آینده می پردازد. رزم ایرانی از خصلت های ویژه ای هم چون یکتاپرستی، برجستگی دوگانه خیر و شر، معاداندیشی، استشهاد و میهن دوستی برخوردار است. این خصلت های ویژه ریشه در هویت ایرانی اسلامی دارد که تأثیری ویژه در جنگ های آینده دارد.در جنگ های آینده از آنجا که بر فنآوری و انسان تکیه اساسی می شود و احتمالاً شکافی جدی به لحاظ فنآوری بین کشورها وجود دارد، لذا کارگزار اصلی آن یعنی انسان از اهمیت برخوردار می گردد. با محوریت کارگزار انسان، دوگانه هویت غیریت صورت بندی می گردد.مقاله پیشِ رو به تبیین نقش هویت در صورت بندی رزم ایرانی در جنگ آینده می پردازد و جنگ آینده را در بستر مواجهه هویت غیریت بازسازی می کند. بنابراین ابتدا هویت تعریف و بازشناسی می گردد، سپس خصلت های رزم ایرانی که ریشه در هویت ایرانی اسلامی دارد تبیین می گردد.از آنجا که پدیده جنگ، مواجهه براندازه هویت و غیریت (دشمن) است، لذا اهمیت مؤلفه هویت برای بقاء عیان می گردد. این مقاله ضمن بازسازی روش شناسانه مؤلفه های هویتی رزم ایرانی به تبیین الگوی رزم ایرانی در جنگ آینده می پردازد. در این بازسازی بیشتر بر تحلیل هویت حق جوی رزم ایرانی و تأثیر آن بر جنگ آینده تأکید خواهد شد.