حوضه طالقان

هدف از تحقیق حاضر اولویت بندی عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش با استفاده از شاخص آنتروپی شانون و تهیه نقشه خطر پذیری حوضه با استفاده از روش اولویت بندی می باشد.به این منظور با استفاده از تصاویر ماهواره ای ASAR از سنجنده ENVISAT در سال های 2003 الی 2009 و بازدیدهای صحرایی 17 پهنه لغزشی به صورت انتخابی شناسایی و نقشه پراکنش زمین لغزش های منطقه مورد مطالعه در محیط نرم افزار ARCgis تهیه گردید. لایه های اطلاعاتی شیب، جهت شیب، هیپسومتری، نسبت مساحت سطح(ASR)، شاخص موقعیت توپوگرافی (TPI)، شاخص طول شیب(ALS)، شاخص رطوبت(TWI)، زمین شناسی، کاربری اراضی، شاخص پوشش گیاهی نرمال شده(NDVI)، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه و فاصله از جاده به عنوان عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش شناسایی و نقشه های مذکور در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه ورقومی گردید.اولویت بندی عوامل موثر با استفاده از شاخص آنتروپی شانون نشان داد که لایه های جهت شیب دامنه، کاربری اراضی، ارتفاع، شیب، شاخص پوشش گیاهی نرمال شده و فاصله از رودخانه بیشترین تاثیر را بر وقوع زمین لغزش حوضه و عوامل شاخص رطوبت، زمین شناسی و شاخص موقعیت توپوگرافی کمترین تاثیر را داشته اند. همچنین تهیه نقشه خطر زمین لغزش با استفاده از مدل آنتروپی و جمع نقشه های وزنی در محیط GIS بدست آمده است. راساس نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش، مناطق واقع در شمال شرق برخی مناطق مرکزی و جنوب غرب دارای خطر بسیار کم تا کم می باشند، در حالیکه بیشتر مناطق مورد مطالعه دارای خطر متوسط تا بسیار زیاد می باشد.

مقدمه: یکی ازمهم ترین مخاطرات ژئومورفولوژیکی که خسارات زیادی بر منابع طبیعی، کشاورزی و فعالیت های عمرانی وارد نموده و دارای اثرات اقتصادی و اجتماعی متعددی است، پدیده زمین لغزش می باشد.هدف پژوهش: این تحقیق با هدف شناسایی عوامل موثر در ایجاد زمین لغزش و تعیین مناطق مستعد زمین لغزش جهت پیش گیری وقوع آن روش  LNRF انجام شده است.روش شناسی تحقیق: در این پژوهش بعد از جمع آوری اطلاعات پایه، مدل رقومی ارتفاعی(DEM)، ازنقشه های توپوگرافی به منظور ایجاد لایه های اطلاعاتی شیب، جهت شیب، ارتفاع، استفاده شد و پس از قطع دادن نقشه ه ای عام ل ب ا نقشه پ راکنش زمین لغ زش ه ا، LNRF ب رای ه ر واح د ی ک نقشه محاسبه شد. قلمروجغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه این پژوهش حوضه طالقان یکی از شهرستان های استان البرز است که در فاصله 120 کیلومتری شمال غرب شهر تهران واقع شده است.یافته ها و بحث: در ابتدا پارامترهایی مانند شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از گسل، فاصله از جاده، فاصله از رودخانه، زمین شناسی و کاربری اراضی به عنوان عوامل موثردر محیط سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS) تهیه و رقومی شدند. سپس نقشه پراکنش زمین لغزش ها با استفاده از نقشه زمین شناسی با مقیاس1:100000 و بازدیدهای میدانی و با استفاده از سیستم موقعیت یاب جهانی تهیه شد. با استفاده از روابط حاکم بر مدل، وزن هر یک از عوامل موثر که نشان دهنده میزان تاثیر آن ها در ایجاد زمین لغزش است محاسبه شده است.نتایج: نتایج نشان داد که اصلی ترین متغیرهای موثر در وقوع و پیش بینی خطر زمین لغزش ها، شیب، جهت شیب، مارن های نئوژن وکواترنر و کاربری مراتع متوسط می باشند. از سوی دیگر پهنه بندی خطر زمین لغزش و بررسی پهنه های خطر خیلی زیاد حاصله از مدل نشان داد که در36 درصد مساحت کل منطقه مورد مطالعه، حدود46 درصد از زمین لغزش ها اتفاق افتاده است.