اثرات توزیعی

در این پژوهش، با استفاده از سیستم معادلات تقاضای تقریبا ایده آل و سیستم شکل گیری عادت به بررسی حساسیتهای درآمدی و قیمتی مصرف و فروش خانوار های شهری ایران طی دوره زمانی 1353-1385 پرداخته شده است. نتایج حاصل از این مطالعه همراه با واکاوی روند فعلی تجمیع عوارض در ایران حاکی از این است که نرخهای مالیات بر مصرف و فروش در ایران بدون در نظر گرفتن اثرات تخصیصی و توزیعی مالیاتهای غیرمستقیم و همچنین حساسیتهای قیمتی و درآمدی کالاها تعیین می شوند.

اهدافی چون افزایش درآمد مالیاتی، تشویق تولید و سرمایه گذاری، کاهش نابرابری و ارتقای رفاه اجتماعی از محورهای اصلی مرتبط با نظام مالیاتی و کارکرد اقتصادی آن است این تحقیق به بررسی اثرات توزیعی و کارایی وصول مالیات بر ارزش افزوده با نرخ 9 درصد بر بخش های تولیدی می پردازد. این مطالعه از لحاظ استفاده، کاربردی است. برای بررسی میزان تأثیرگذاری مالیات بر ارزش افزوده بر ضریب جینی به عنوان شاخص توزیع درآمد استفاده شده است روش تجزیه وتحلیل بر مبنای روش اقتصادسنجی ب ا استفاده از روش پانل دیتا و استفاده از نرم افزار EVIEWS است و برای ارزیابی کارایی وصول مالیات (نسبت بهره وری) از روش تحلی ل داده- ستانده مربوط به سال 1390 (به عنوان آخرین جدول موجود) استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که اجرای مالیات بر ارزش افزوده با نرخ 9 درصد بر بخش تولیدی بار تنازلی ندارد و تأثیری بر توزیع درآمد نخواهد گذاشت. همچنین میانگین کارایی وصول مالیات بر ارزش افزوده به شیوه تولید و مصرف در سال 94 تا 1397 به بعد ترتیب 5/39 و 32/0 درصد می باشد. این میزان از کارایی وصول و درآمد مالیاتی ناشی از اجرای مالیات بر ارزش افزوده بر بخش تولیدی (با توجه به نرخ آن) در سطح تقریباً پایینی قرار دارد.