مطالب مرتبط با کلیدواژه

ارمنستان


۲۱.

لابی ارامنه و سیاست خارجی ایالات متحده در قفقاز جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۶)

کلیدواژه‌ها: ارمنستان قفقاز جنوبی لابی ارامنه سیاست خارجی ایالات متحده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۹ تعداد دانلود : ۵۸۰
لابی ارامنه یکی از لابی های قومی قدرتمند در ایالات متحده آمریکا است. تلاش اصلی سازمان های مختلف لابی ارامنه در ایالات متحده تاثیر گذاری بر سیاست خارجی ایالات متحده در جهت اهداف و مسائل مربوط به خودشان است. کمیته ملی ارامنه و مجمع ارامنه آمریکا دو سازمان اصلی لابی ارامنه هستند که سه هدف اصلی لابی ارامنه یعنی، شناسایی قتل عام ارامنه توسط امپراتوری عثمانی در سال های ۱۹۲۲-۱۹۱۵، شناسایی استقلال و خومختاری منطقه ناگورنو- قره باغ و دریافت کمک های مالی از ایالات متحده را دنبال می کنند. سیاست خارجی در ایالات متحده متاثر از عوامل و عناصر مختلفی است، لابی ها یکی این عناصر هستند که در چارچوب کلی گروه قرار می گیرند. بنابراین توضیح جایگاه گروه در سیاست خارجی ایالات متحده ضرورت می یابد؛ که تحقیق حاضر این مبحث را با نظریه گروه در ایالات متحده ارائه شده توسط آرتور بنتلی توضیح می دهد.
۲۲.

پیامدهای صلح راندیا؛ تهاجم ترایان و جانشینان او به ارمنستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی دوره جدید سال نهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۳۶)

کلیدواژه‌ها: ارمنستان امپراتوری روم شاهنشاهی اشکانی صلح راندیا ترایان

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران باستان اشکانی روابط خارجی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
تعداد بازدید : ۱۰۸۷ تعداد دانلود : ۷۷۵
با هم مرزشدن ایران و روم در زمان مهرداد دوم اشکانی (124تا87پ.م)، رویارویی های پیوﺳﺘﮥ دو قدرت بزرگ برای دستیابی به مناطق مهم مرزی، به ویژه ارمنستان، آغاز شد. در سال 63میلادی، این رویارویی ها به انعقاد پیمان صلح راندیا منجر شد. طبق این پیمان شاخه ای از خاندان شاهنشاهی اشکانی، یعنی ﺳﻠﺴﻠﮥ آرشاکونی، به این شرط قدرت را در ارمنستان به دست گرفتند که به تخت نشستن آنها با ﺗﺄیید و تنفیذ امپراتوری روم صورت گیرد. موفقیت اشکانیان در به تخت نشاندن شاهزاده ای از خاندان خود بر تخت ارمنستان و به وجودآوردن ﺳﻠﺴﻠﮥ آرشاکونی ارمنستان، بعدها زمینه های ناخرسندی روم را فراهم آورد؛ زیرا این پیمان ﻣﺴﺌﻠﮥ ارمنستان را در ظاهر به نفع روم، اما درواقع به نفع ایران خاتمه داده بود؛ چنان که رومی ها به دنبال فرصتی بودند که منافع ازدست رفته در پیمان راندیا را باز پس گیرند. این فرصت در زمان ترایان، امپراتور قدرتمند روم، مهیا شد. ﻧﺘیﺠﮥ این پژوهش ناظر بر این است که تهاجم ترایان در اوایل قرن دوم میلادی، به دنبال بهره مندنبودن روم از پیمان راندیا صورت گرفت؛ لشکرکشی او نخست، موفقیت آمیز بود و او ارمنستان و بین النهرین را به تصرف خود درآورد؛ اما به دنبال آن، اشکانیان باتوجه به شیوﮤ جنگ وگریز خود، موفق شدند رومی ها را با شکست بدرقه کنند. بنابراین اشکانیان بار دیگر بر این ﻣﻨﻂﻘﮥ مهم تسلط یافتند؛ ولی تنش میان دو قدرت بزرگ تا اواخر عمر ﺳﻠﺴﻠﮥ اشکانی بر سر دستیابی بر ارمنستان ادامه پیدا کرد.
۲۳.

ارمنستان و عملیات های نظامی هراکلیوس علیه ساسانیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ایرانی سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۳۲

کلیدواژه‌ها: ارمنستان خسروپرویز هراکلیوس نینوا

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران باستان ساسانی روابط خارجی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان آسیا روسیه و قفقاز
تعداد بازدید : ۳۲۱۹ تعداد دانلود : ۱۰۵۶
ارمنستان از جمله سرزمین های حائل میان ایران و روم در عصر باستان است که از اواسط دوره اشکانیان تا پایان دوره ساسانی، همواره به عنوان یکی از کانون های درگیری میان دو قدرت بزرگ عصر باستان نقش آفرینی کرده است؛ چراکه این سرزمین نه تنها ازلحاظ اقتصادی بلکه ازلحاظ جغرافیایی، سیاسی و استراتژیکی نیز از موقعیّت مناسبی بهره مند بوده است. این پژوهش بر آن است که با استفاده از شیوه پژوهش های تاریخی و با استناد به منابع دست اوّل دوره مورد بررسی، به بررسی نقش و جایگاه ارمنستان در لشکرکشی های هراکلیوس در اواخر دوره ساسانی بپردازد. یافته های این پژوهش بیانگر این است که سپاه ساسانی پس از قتل موریس، نزدیک به دو دهه بر بسیاری از سرزمین های شرقی بیزانس تسلّط پیداکرده بود تا اینکه  هراکلیوس با کمک مالی کلیسا، پس از احیا و سازمان دهی نیروها به جای اینکه با نیروهای ایرانی حاضر در قلمرو بیزانس وارد کارزار شود؛ به عقب جبهه در ارمنستان لشکر کشید تا بتواند از این منطقه مهم مناطق غربی ایران ازجمله پایتخت ساسانی را موردحمله خود قرار دهد. سیاست هراکلیوس نتیجه بخش بود و توانست اوّلین پیروزی خود را در ارمنستان به دست آورده، سپس ساسانیان را در نبرد نینوا با شکست قطعی روبرو سازد.
۲۴.

جغرافیای تاریخی شهر دوین و جایگاه آن در مناسبات ایران و بیزانس در روزگار ساسانیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۱)

کلیدواژه‌ها: ساسانیان ارمنستان بیزانس دوین آرشاکونی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران باستان ساسانی روابط خارجی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه جغرافیای تاریخی
تعداد بازدید : ۱۶۴۹ تعداد دانلود : ۱۱۵۸
بررسی جغرافیای تاریخی شهرهایی که در دوره هایی از تاریخ، اهمیت سیاسی، نظامی، اقتصادی و مذهبی ویژه ای داشته اند، باعث می شود که تحلیل و تعلیل دقیق تری از رویدادهای آن دوران صورت گیرد. از جمله این شهرها بایستی به شهر مرزی دوین اشاره کرد که به لحاظ موقعیت جغرافیایی از جایگاه ویژه ای برخوردار است؛ گرچه قدمت این شهر به هزاره سوم پیش از میلاد می رسد، اما رشد و گسترش آن به اواسط قرن چهارم میلادی باز می گردد. به صورتی که در همین زمان جایگزین پایتخت قبلی ارمنستان یعنی آرتاشات شد و پس از انقراض سلسه اشکانیان ارمنستان، به عنوان مرزبان نشین انتخاب گردید. در واقع این پژوهش در پی آن است تا به موقعیت جغرافیایی این شهر پرداخته و به چرایی اهمیت آن در دایره رقابت های ایران و بیزانس بپردازد. برای نیل به این هدف تلاش شده است از شیوه پژوهش های تاریخی (توصیفی تحلیلی) و بر اساس شواهد موجود و نظریات پژوهشگران، استفاده شود. یافته های این پژوهش حاکی از این است که اهمیت سیاسی- نظامی، اقتصادی- تجاری و مذهبی این شهر، برخاسته از موقعیت ژئوپلیتکی آن بود؛ چنان که تصرف این شهر توسط ایران و بیزانس به منزله تسلط بر مناطق بین النهرین و مناطق ساحلی دریای سیاه به شمار می رفت و از این مناطق می توانستند به راحتی مرکز حکومت یکدیگر را مورد تهدید قرار دهند. از لحاظ اقتصادی و مذهبی نیز به عنوان یکی از مراکزی بود که تبادلات تجاری دو کشور در آنجا صورت می گرفت و در مواقع خاص شوراهای دینی در آنجا تشکیل می شد.
۲۵.

جایگاه اشکانیان ارمنستان در روابط شاهنشاهی ساسانی با امپراتوری روم در سده سوم میلادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی ایران و اسلام بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: ساسانیان ارمنستان امپراتوری روم اشکانیان ارمنستان

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران باستان اشکانی روابط خارجی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان آسیا روسیه و قفقاز
تعداد بازدید : ۲۴۲۹ تعداد دانلود : ۱۱۹۱
اشکانیان ارمنستان در دوران شاهنشاهی اشکانی به دلیل قرابت سببی و نسبی که با فرمانروایان ایران داشتند و همواره متحد ایران دربرابرِ روم بودند؛ اما با سقوط اشکانیان و روی کار آمدن ساسانیان در ایران فصل جدیدی در روابط ارمنستان با ایران و روم آغاز شد. برخلافِ دوران پیش از آن، که اشکانیان ارمنستان همواره در نزاع بین ایران و روم در صف مقدم مقابله با نفوذ امپراتوری روم بودند، این بار با سقوط اشکانیانِ ایران و روی کار آمدن خاندان ساسانی، از درِ اتحاد با دشمنان ساسانیان درآمدند. در این میان، ساسانیان نیز سیاست پرتنشی را نسبت به ارمنستان در مقابله با امپراتوری روم در پیش گرفتند که در ابتدا منجر به جنگ های پی درپی اردشیر بابکان و جانشینش، شاپور یکم با امپراتوری روم بر سر ارمنستان شد که درنهایت، به موفقیت شاپور در به زیر سلطه درآوردن ارمنستان انجامید. به گونه ای که از اواسط نیمه سده سوم میلادی، ارمنستان تبدل به مرکز فرماندهی نیروهای ساسانی در جنگ با روم شد. در این دوران، شاهان اشکانی ارمنستان برای درامان ماندن از گزند احتمالیِ ساسانیان، به امپراتوری روم پناهنده شدند و از جانب روم بر بخش هایی از ارمنستان غربی که زیر سلطه روم باقی مانده بود، به عنوان شاهان دست نشانده روم حکومت می کردند. نفوذ اشکانیان در ارمنستان تا بدان جا بود که پس از شکست شاهنشاه نرسه از امپراتوری روم در پایان سده سوم، خواستار پذیرش و رجعت دوباره تیرداد، شاهزاده اشکانی شدند که پیش از این ازدستِ نیروهای ساسانی به امپراتوری روم پناهنده شده بود.
۲۶.

بررسی مناقشه ی قره باغ از منظر حق تعیین سرنوشت ملت ها

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخی جنگ سال اول زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ 1-18

کلیدواژه‌ها: مناقشه ی قره باغ حق تعیین سرنوشت حقوق بین الملل ارمنستان جمهوری آذربایجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷۹ تعداد دانلود : ۷۹۲
ارمنستان با تفسیر آزادانه از حق تعیین سرنوشت ملت ها ولایت خودمختار ارمنی نشین قره باغ در جمهوری آذربایجان را به تصرف خود درآورده است. به رغم تلاش های صورت گرفته از سوی کشورها و نهادهای گوناگون هنوز طرفین بر سر این مسأله به توافق نرسیده اند. از این رو، پرسش این است که ارمنستان با تفسیر آزادانه از حق تعیین سرنوشت ملت ها چگونه می تواند تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان را خدشه دار سازد؟ در پاسخ این مدعا مطرح می شود که به علت اهمیت پذیرش اصل تمامیت ارضی در حقوق بین الملل هرگونه اقدامی علیه آن مشروعیت ندارد. بنابراین مقاله ی حاضر با رویکرد حقوقی به این مسأله سیاسی تاریخی تلاش دارد به بررسی حق تعیین سرنوشت ملت ها و اصل تمامیت ارضی کشورها پرداخته و به این نتیجه رهنمون شده که به استناد پذیرش حاکمیت اصل تمامیت ارضی کشورها بر حق تعیین سرنوشت ملت ها در حقوق بین الملل، هرگونه اقدامی علیه این اصل مشروعیت نداشته و ارامنه ی ساکن قره باغ صرفاً می توانند از مقررات حقوق بین الملل برخوردار باشند.
۲۷.

استوره اَناهیتا در ایران و ارمنستان باستان

نویسنده:
منبع: هنر و تمدن شرق سال پنجم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۱۷ 51 - 60

کلیدواژه‌ها: اناهیتا ایران ارمنستان اردشیر دوم هخامنشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۴ تعداد دانلود : ۱۰۰۰
ایران و ارمنستان دارای روابط تاریخی، سیاسی و فرهنگی بسیار گسترده در طی هزاره های متمادی تاریخی بوده اند، ارمنستان از دوران حاکمیت مادها تحت نفوذ شاهنشاهی ایران قرار گرفت؛ این آغاز اثرگذاری هم در عرصه سیاست و هم در عرصه فرهنگ و باورهای دینی بود. اثرگذاری ایرانیان بر ارامنه از لحاظ دینی تا زمان مسیحی شدن ارمنستان در میانه قرن سوم به دست “گریگوری روشنگر1” برقرار بود، با توجه به هم نژادی ارامنه و ایرانیان و نزدیکی جغرافیایی دو سرزمین به یکدیگر چنین به نظر می آید که این دو قوم در زمینه های گوناگون از جمله ادیان و باورها تأثیرات متقابل بر هم داشته اند، با این نگاه در پژوهش حاضر به بررسی جایگاه ایزد بانو اَناهیتا در میان ارامنه و ایرانیان در دوران باستان پرداخته شده و ریشه های اثرگذاری الهه ایرانی بر ایزد ارمنی مورد بررسی قرار می گیرد.
۲۸.

مطالعه تطبیقی اساتیر ایران و ارمنستان با تکیه بر ایزد «مهر»

نویسنده:
منبع: هنر و تمدن شرق سال ششم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱۹ 30 - 37

کلیدواژه‌ها: مهر میترا ایران ارمنستان باورهای دینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۵ تعداد دانلود : ۶۲۲
ایران و ارمنستان دارای روابط تاریخی، سیاسی و فرهنگی بسیار گسترده در گذر هزاره های تاریخی بوده اند، ارمنستان از دوران حاکمیت مادها تحت نفوذ شاهنشاهی ایران قرار گرفت؛ و این آغاز اثرگذاری در عرصه سیاست و هم در عرصه فرهنگ و باورهای دینی بود. تأثیر ایرانیان بر ارامنه از لحاظ دینی تا زمان مسیحی شدن ارمنستان در میانه قرن سوم میلادی به دست "گریگوری روشنگر1" برقرار بود، با توجّه به هم نژادی ارامنه و ایرانیان و نزدیکی جغرافیایی دو سرزمین به یکدیگر چنین به نظر می آید که این دو قوم در زمینه های گوناگون از جمله ادیان و باورها تأثیرات متقابل بر هم داشته اند، با این نگاه در پژوهش حاضر به بررسی جایگاه ایزد "مهر" در باورهای کهن ارامنی و ایرانی پرداخته شده و تا تأثیرات تفکّر مهرپرستی در ایران را بر گرایش به ایزد مهر در ارمنستان پیش از مسیحیت بررسی می کند.
۳۰.

زمینه های واگرایی در روابط ترکیه و ارمنستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۰) 35 - 52

کلیدواژه‌ها: ارمنستان ترکیه دیاسپورا قره باغ نسل کشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۰ تعداد دانلود : ۳۴۸
ارمنستان در سال 1991 و با فروپاشی اتحاد شوروی استقلال خود را به دست آورد. از سال 1993 تاکنون مرزهایش با ترکیه بسته بوده و جو بی اعتمادی میان دو کشور همچنان قوی است. به استثنای سال 2009 و در جریان امضای پیمان ها، تاکنون تلاشی از سوی آن ها در بازگشایی مرزها و عادی سازی روابط صورت نگرفته است. هرچند نارضایتی هایی از سوی ارامنه در سازمان ها و مجامع غربی به دلیل بسته شدن مرزها از سوی ترکیه وجود داشته است. باتوجه به اهمیت این موضوع، این نوشتار درپی پاسخگویی به این پرسش اساسی است که سرمنشأ واگرایی موجود در روابط ارمنستان و ترکیه کجا است؟ در پاسخ به آن، این فرضیه مطرح شده است که مناقشه قره باغ را می توان عامل اصلی قطع روابط دو کشور همسایه دانست و در کنار آن می توان به ادعاهای ارضی ارامنه و مسئله نسل کشی اشاره کرد. این نوشتار ضمن بررسی اشغال قره باغ و تأثیر آن بر روابط ارمنستان و ترکیه به نقش ارامنه خارج از ارمنستان و مسئله ادعاهای ارامنه در قطع روابط دو کشور پرداخته است. از یک سو، ارامنه در رابطه با ترکیه، ادعاهای ارضی دارند و از سوی دیگر مدعی هستند که مورد نسل کشی واقع شده اند. مسئله ای که ترکیه آن را رد می کند. در بخش پایانی نوشتار، به تلاش نافرجام دو کشور در عادی سازی روابط و امضای پیمان ها اشاره شده است. این نوشتار نشان می دهد که با توجه به مسائل موجود در شرایط کنونی، امکان عادی سازی رابطه بین دو کشور وجود ندارد.
۳۱.

سه دوره تولید و بازتولید سیاست در نظام اجتماعی ارامنه قفقاز (430-303/ 1220-430/ 1501-1220)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۲۱) 239 - 254

کلیدواژه‌ها: ارمنستان ساخت یابی سیاست قفقاز منابع اقتداری منابع تخصیصی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۳۳۷
در طول قرن های 3 تا 15، ارمنستان قفقاز مدام تحت هجوم ملت ها و اقوام مختلف قرار داشت؛ از قرن چهارم تا هفتم عرصه رقابت ساسانیان و رومی ها/بیزانسی ها بود. سپس در طول قرن های 7 تا 11 محل منازعه خلافت اسلامی و امپراتوری بیزانس قرار گرفت. بعد برای دو قرن جولانگاه ترکان و بیزانسی ها شد و سرانجام در طول قرن های 13 تا 15 نیز به میدان تاخت و تاز مغولان و ترکمانان تبدیل شد. پرسش اصلی اینجا است که سیاست ورزی این قومیت کوچک، که در مقایسه با تمام ملت های مهاجم منابع تخصیصی و اقتداری محدودی داشته است را در آن موقعیت جغرافیایی و برهه زمانی چگونه باید فهم کرد. اتکا بر نظریه ساخت یابی و جامعه شناسی تاریخی مکمل آن نشان می دهد که باید پاسخ را در انتشار هرچه بیشتر سیاست ورزی در زمان- مکان دید. سیر تاریخی سیاست ورزی ارامنه، نشانگر حرکتی تاریخی و غیرتکاملی از سوی اتکا بر منابع تخصیصی محدود در زمان- مکان (دژنشینی، مالکیت ارضی، نیروی مسلح) به سمت منابع اقتداری (قانونگذاری، امر قدسی، میانجیگری، ترجمه، تفسیر و بایگانی، بیعت و بیعت نکردن، بیگانگان) و گونه نوینی از منابع تخصیصی (وقف، پول، تجارت) است که ویژگی هر دو گستردگی بی پایانی در زمان- مکان است. این نوشتار، تحول مورد نظر را در قالب سه مقطع تاریخی به تصویر می کشد؛ سال های 330 تا 420، سال های سیاست مبتنی بر منابع تخصیصی، سال های 420 تا 1220 دوران تکوین سیاست مبتنی بر منابع تخصیصی کناررفتن گونه کهن سیاست، 1220 تا 1501 دوران تثبیت سیاست ورزی مبتنی بر منابع تخصیصی.
۳۲.

چرایی تردید اتحادیه اروپا در پذیرش عضویت ترکیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال ششم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۴۰)

کلیدواژه‌ها: ترکیه اروپا حقوق بشر هویت اقلیت علوی کرد ارمنستان قبرس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۲ تعداد دانلود : ۴۱۱
تلاش های ترکیه برای همگرایی با اروپا پس از گذشت نیم قرن همچنان بی نتیجه مانده است. در مرحله ی کنونی برای ترکیه و اتحادیه ی اروپا امکان بازگشت از این راه وجود ندارد، با این حال، اعضای این اتحادیه هنوز قادر به اتخاذ تصمیمی درباره ی عضویت آنکارا نیستند. در مقاله ی پیش رو، قصد داریم نشان دهیم که چرا کشورهای اروپایی همچنان در پذیرش ترکیه به عنوان عضوی از اتحادیه ی اروپا تردید دارند. اگرچه برخی از موارد، مانند مسائل اقتصادی و حقوق بشری به طور رسمی به عنوان دلایل مخالفت با عضویت ترکیه بیان می شود، با این حال، نمی توان از تأثیر مسائل غیرمادی و نبود هویتی یکپارچه در دو سوی این معادله چشم پوشی کرد. حزب عدالت و توسعه برای عضویت در اتحادیه ی اروپا  تا سال 2007 رویکردی کارکردگرایانه داشته است؛ اما بعد از سال 2007 و پس از کودتای قضایی، سیاست خارجی آنکارا از کارکردگرایی به سمت سازه انگاری حرکت کرده است. نویسندگان، با تأیید کارکردگرایی به عنوان بخشی از موانع اتحادیه ی اروپا، به انگاره های سازه انگاری در راستای مذاکرات معتقد هستند. در این مقاله با استفاده از رویکرد سازه انگاری نشان می دهیم که چگونه مسائل هویتی و تصویرهای بیناذهنی در مخالفت برخی کشورهای اروپایی با عضویت ترکیه در اتحادیه موثر بوده است.
۳۳.

تأثیر انقلاب اسلامی بر ارمنستان، فرصت ها و موانع همکاری دو کشور

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی انقلاب اسلامی سال اول تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: ایران انقلاب اسلامی ارمنستان قفقاز فرصت ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۸ تعداد دانلود : ۶۳۴
به باور بسیاری از صاحب نظران از نگاه نظری و معنوی هم در زمان حیات شوروی و هم پس از آن، انقلاب اسلامی تلاش نمود الگویی بدیل الگوی کمونیستی را در منطقه قفقاز ارائه کند. این الگو که برخواسته از متن دین اسلام بود، تا حدودی توانست بر بینش و فهم سیاسی قفقازی ها تأثیر بگذارد و علی رغم حضور الگوهای رقیب، انقلاب ایران، حس استقلال خواهی و آزادی خواهی را در منطقه قفقاز، وارد فاز جدیدی کند. منطقه قفقاز از گذشته های دور، چه به عنوان بخشی از سرزمین و چه به عنوان حوزه نفوذ همواره مورد توجه ایران بوده است. جمهوری اسلامی ایران با توجه به پیوندهای تاریخی دو ملت و اراده دو طرف و داشتن امتیاز همسایگی، همکاری های گسترده اقتصادی با جمهوری های قفقاز جنوبی و از جمله ارمنستان دارد. این مقاله سعی دارد با بررسی تاثیرات انقلاب اسلامی بر ارمنستان، فرصت ها و موانع همکاری آن را بیان نمایید.
۳۴.

تحلیل چشم انداز ژئوپلیتیک ارمنستان در دوره اشکانی؛ با استناد به یافته های باستان شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 203 - 230

کلیدواژه‌ها: ارمنستان ایران اشکانی روم چشم انداز ژئوپلیتیک باستان شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۱ تعداد دانلود : ۴۲۵
ارمنستان از دیرباز به دلیل موقعیت ژئوپلیتیک خاص خود، توجه بسیاری از اقوام و ملل مختلف را جلب کرده است، به گونه ای که این کشور با موقعیت راهبردی آن به کانون اصلی جنگ های ایران و روم در عصر اشکانی بدل شده بود؛ منازعاتی که سرانجام در دوران حکومت ساسانیان، با تقسیم ارمنستان میان این دو قدرت بزرگ به پایان رسید. ارتش روم بارها در رویارویی با نیروهای پارتیزان اشکانی در دشت های بین النهرین مغلوب و سرانجام برای رفع ناکامی های خود، از جغرافیای طبیعی ارمنستان به منظور نفوذ و لشکرکشی استفاده کرد. به همین منظور و در راستای اقدامات رومی ها که این منطقه را برای لشکرکشی به داخل ایران انتخاب نمودند، دولت اشکانی برای مقابله با حملات متناوب آنها، رشته استحکامات تدافعی در گذرگاه های طبیعی ورودی به فلات ایران ایجاد کرد. در این پژوهش، با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با روش میدانی و کتابخانه ای و با استناد به منابع مکتوب تاریخی و داده های باستان شناختی که شامل بررسی قلاع دوره اشکانی و مستندات باستان شناسی بوده به مطالعه ارتباطات و منازعات مابین بین ملل قدرتمند در دوران اشکانی پرداخته شده است. همچنین مطالعه فوق به بازشناسی روابط بین دو امپراتوری مذکور و به تبع آن شناخت جغرافیایی سیاسی- نظامی ارمنستان توجه کرده است. نتیجه به دست آمده نشان دهنده اهمیت موقعیت ژئوپلیتیک ارمنستان، در روابط سیاسی- نظامی ایران با کشورهای همسایه و رقبا بوده است.<br />  <br />  
۳۵.

تحلیل منافع روسیه در منطقه قفقاز (مطالعه موردی: بحران قره باغ)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۳) 265 - 282

کلیدواژه‌ها: ارمنستان بحران قره باغ جمهوری آذربایجان روسیه قفقاز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۱ تعداد دانلود : ۵۸۴
روسیه در پی بازیافتن جایگاه از دست رفته خود در نظام بین الملل است. از دید کرملین ظهور روسیه در نظام بین الملل، شکل گیری یکی از قطب های این نظام حول محور روسیه و ایجاد موازنه راهبردی در برابر غرب نیازمند گسترش نفوذ روسیه در حوزه خارج نزدیک و سرانجام ایجاد ساختارها و ترتیبات منطقه ای با رهبری این کشور است. بنابراین روسیه حضور نهادهای غربی در جمهوری های جداشده از اتحاد  شوروی را تهدیدی برای امنیت و منافع ملی خود تصور می کند. نوشتار حاضر با هدف بررسی روش های سیاست خارجی روسیه در منطقه قفقاز و در رابطه با بحران قره باغ نوشته شده است. در اینجا این پرسش مطرح است که رویکرد سیاست خارجی روسیه در برابر بحران قره باغ چیست و دلیل های به کارگرفتن چنین رویکردی کدامند؟ در پاسخ به آن، این فرضیه مطرح شده است که روسیه بنا به دلایل سیاسی، نظامی و اقتصادی در پی تداوم وضع موجود در بحران قره باغ است. بر اساس یافته های نوشتار، طرف های درگیر در مناقشه قره باغ بر این موضوع واقفند که رضایت مسکو شرط لازم برای رسیدن به هرگونه توافق سیاسی مطلوب است. در نتیجه برای جلب رضایت کرملین مجبور هستند تا سیاست های کلان خود را با منافع کرملین در منطقه هماهنگ کنند یا اینکه دست کم رویکرد سیاست خارجی شان با منافع و هدف های روسیه در اوراسیا در تضاد نباشد. در این نوشتار تلاش شده است به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از چارچوب نظری ژئوپلیتیک، رویکرد سیاست خارجی روسیه در رابطه با بحران قره باغ بررسی شود.
۳۶.

عوامل اصلاحات قوانین اساسی جمهوری های قفقاز جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۸ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 1039 - 1056

کلیدواژه‌ها: ارمنستان اصلاحات قانون اساسی جمهوری آذربایجان گرجستان گردش نخبگان ماندن در قدرت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۵۲۵
هر سه جمهوری آذربایجان، ارمنستان و گرجستان در دوران استقلال، اولین قانون اساسی نوین خود را در سال 1995 به تصویب رساندند و در سال های بعد دست کم دو یا سه بار این قانون ها را اصلاح کردند. همزمانیاین اصلاحاتباانتقالقدرتوانتخابات،آثارسیاسی شانراگستردهوشایان توجهکردهاست. با توجه به اینمسئله،سؤال اصلی این نوشتار این است که مهم ترین عاملاصلاحات قانون اساسی جمهوری های قفقاز جنوبی چه بوده است؟ بررسی تطبیقی این مسئله نشان دهنده همگونی ها و ناهمگونی های میان این کشورهاست که ممکن است در دیگر کشورهای در حال توسعه نیز تجربه شود. برای پاسخ به پرسش اصلی باید بسترهای اصلاحات به ویژه فضای سیاسی، بازیگران اصلی و عناصر سود بر اصلاحات، پیامد حقوقی و همچنین پیامد سیاسی هر یک از اصلاحات را مورد توجه و تحلیل قرار داد. فرضیه اصلی این نوشتار این است که در هر سه جمهوری، طراحی سازوکاری برای جلوگیری از چرخش نخبگان حاکم، مهم ترین دلیلاصلاحاتقانون اساسی در هر دو شکل ریاستی یا پارلمانی بوده است. مقایسه سه جمهوری نشان می دهد اصلاحات به مردم سالارتر شدن جمهوری ها منجر نشده است. روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی است.
۳۷.

شکل گیری سلسله اشکانیان ارمنستان (سلسله آرشاکونی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ایرانی سال هجدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۶ 149-185

کلیدواژه‌ها: ارمنستان اشکانیان بلاش یکم تیرداد یکم روم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۸ تعداد دانلود : ۵۹۶
در دوران اشکانیان، ارمنستان به سبب گسترش و پیشروی روزافزون امپراتوری روم به شرق و جایگاهش در روابط ایران و روم، بیش از پیش برای پادشاهی اشکانی اهمیت یافت. هدف عمده این مقاله بررسی چگونگی شکل گیری سلسله اشکانیان ارمنستان از طریق تحلیل روابط سیاسی ایران و روم و شناساندن عوامل و زمینه های آن برای فهم بیشتر از تاریخ اشکانیان، به کمک منابع اولیه و تحقیقات جدید، است. یافته های این جستار حکایت ازآن دارد که امپراتوری روم در برابر پایداری اشکانیان برای سلطه بر این سرزمین، می کوشید با گماردن نامزدهای هوادار خود سیطره سیاسی روم را بر این سرزمین پابرجا کند. این سیاست روم، اشراف و ناخارارهای ارمنی را، که از دخالت های روم و تحمیل شاهزادگان دست نشانده آنان به تنگ آمده بودند، واداشت تا در پیِ هواداری از هم-پیمانان دیرینه خود در ایران برآیند. زمینه سیاسی و اجتماعی که، در نیمه نخست قرن یکم میلادی در جهت منافع ایران، بدین سان در ارمنستان پدید آمد، بلاش یکم اشکانی را بر آن داشت تا با گفتگوی سیاسی با روم و مداخله نظامی در این سرزمین، برادرش تیرداد را بر پادشاهی این سرزمین بگمارد. ارمنستانِ اشکانی که از جهات دیگر هم برای اشکانیانِ ایران اهمیت داشت، از این پس تا روی کا آمدن ساسانیان، نقش سپر دفاعی در برابر لشکرکشی های رومیان از غرب و یورش های چادرنشینان از شمال را برعهده گرفت.
۳۸.

روابط فرهنکی ایران و ارمنستان ظرفیت ها و پتانسیل ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۴۳

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی ایران روابط فرهنگی ارمنستان فرهنگ سازه‌انگاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۲۴۱
از اسناد تاریخی باستانی چنین بر می‌آید که روابط میانایرانیان و ارامنه دارای تاریخی چند هزار ساله است. همسایگی این دو قوم کهن پیوندی عمیق میان آنها ایجادکرده که ریشه‌ای بس محکم در مراودات فرهنگی آنهادارد.روابط ایران و ارمنستان که از پشتوانه چندهزار ساله برخوردار است، بر پایه ارتباطات فرهنگی ، سیاسی و تاریخی دیرینه دو کشور همسایه و همچنین اشتراکات معنوی و فکری دو ملت استوار می باشد . مشترکاتنژادی، جغرافیایی، تاریخی و فرهنگی آن قدر گسترده استکه تفاوت دینی به چشم نمیخورد تا جایی که می‌توان ادعاکرد نزدیکترین کشور از لحاظ فرهنگی به ایران ، ارمنستاناست.حال سوالی که مطرح می شود اینست که ظرفیت ها و پتانسیل های روابط فرهنگی ایران و ارمنستان تا چه میزان می باشد و آیا تاکنون از این ظرفیت ها به نحو احسن استفاده شده است . براین اساس در چارچوب نظریه سازه انگاری، فرضیه این نوشتار بر این نظر استوار است که با وجود پیوندهای دیرین فرهنگی میان ایران و ارمنستان و همچنین وجود ظرفیتهای و پتانسیل‌های بالقوه و بالفعل فراوان بین این دو کشور ، تاکنون روابط فرهنگی ایران و ارمنستان درسطح قابل قبولی نبوده است. نوشتار حاضر بااستفاده از روش توصیفی – تحلیلی و براساس منابعکتابخانه‌ای و الکترونیکی گردآوری شده و نگارش یافته است.
۳۹.

ارمنیان روسیه و کارکردهای دیاسپورایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۶) 161 - 186

کلیدواژه‌ها: اتحادیه ارمنی های روسیه ارمنستان ارمنی ها دیاسپورا روسیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۵ تعداد دانلود : ۲۵۳
تأثیر دیاسپورا و سازمان های دیاسپورایی بر سیاست داخلی و روابط خارجی کشورهای میزبان و میهن، موضوعی است که در دهه های اخیر بیشتر در رویکردهای غیردولت محور روابط بین الملل مورد توجه قرار گرفته است. اجتماع های دیاسپورایی می توانند در توسعه اقتصادی میهن خود نقش مهمی بازی کنند. آن ها همچنین برای حفظ میراث فرهنگی جامعه خود به ویژه زبان، مذهب و ارزش های اجتماعی آن تلاش می کنند. دیاسپورای ارمنی همواره برای پژوهشگران مطالعات دیاسپورا موضوعی جذاب بوده است. روسیه میزبان پرجمعیت ترین جامعه ارمنی در خارج از جمهوری ارمنستان است. نوشتار پیش رو نتیجه پژوهشی کیفی در مورد ارمنی های روسیه است. در این نوشتار می کوشیم به این پرسش پاسخ دهیم که «جامعه ارمنی روسیه چه دغدغه هایی دارد و چگونه روابط روسیه و ارمنستان را در تأثیر قرار می دهد؟» در پاسخ به این پرسش این فرضیه را بیان می کنیم: «جامعه ارمنی روسیه بیشتر در پی تأمین منافع کسب وکارهای ارمنی در روسیه، حفظ فرهنگ و زبان ارمنی و حل مشکلات مهاجران ارمنی تازه وارد است و تأثیرگذاری آن بر روابط دو کشور نیز با تلاش برای حضور پررنگ تر در اقتصاد ارمنستان و تثبیت روابط راهبردی مسکو و ایروان به ویژه در حوزه اقتصاد انجام می شود.» ارمنی های روسیه دیر به جهان سیاست دیاسپورایی وارد شدند. با وجود این، ظرفیت های چشمگیر این گروه به تدریج در حال بسیج شدن در چارچوب های دیاسپورایی است. هرچند ارمنی های روسیه هنوز انسجام و سازماندهی ضعیف تری در مقایسه با ارمنی های اروپا، آمریکا و خاورمیانه دارند، اما دست کم بخش های قدرتمندتر و ثروتمندتر آن ها به بازیگران به نسبت مهمی در روابط روسیه و ارمنستان تبدیل شده اند.
۴۰.

Science Diplomacy of the Islamic Republic of Iran in the South Caucasus(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۵ بهار ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۶۰) 99 - 131

کلیدواژه‌ها: ایران دیپلماسی علم قفقاز جنوبی جمهوری آذربایجان ارمنستان گرجستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۲۰۵
Science diplomacy is a concept that has attracted much attention in twenty-first century more than ever before and the need for understanding it is growing. Because of many factors, the South Caucasus is an important region for Iran, including its geographical proximity and historical ties. The region is located between Iran, Russia and Turkey and Iran is the only bordering country with this region that has official political relations with all South Caucasus countries, including Republic of Azerbaijan, Armenia and Georgia, but this does not mean that relations between Iran and the above-mentioned countries are in a favorable position. Considering the capacities for using science diplomacy in relations between Iran and the South Caucasus countries, to achieve an assessment of Iran's performance in this field is essential. This paper mainly seeks to examine the opportunities and challenges of applying science diplomacy as a tool in Iran’s relations with the South Caucasus countries and also tries to examine the roles of other foreign players in the field of science diplomacy in the region.