دوره 2820 سالی

تاریخ اختراع ساعتهاى مکانیکى دقیق به حدود سیصد سال پیش باز مى گردد و لذأ وقت مورد استناد در اندازه گیرى طول متوسط و یا طول حقیقى سال شمسى، به یادگار مانده از قدما، بر اساس وقت أندازه گیرى شده توسط ساعتهاى خورشیدى است که طول شبانه روز خورشیدى حقیقى، خود در طول سال داراى تغییرات اندکى است. امروز دقت در اندازه گیرى زمان به مرزهاى اعجاب آورى رسیده است و لذا تغییرات طول حرکت دورانى زمین در شبانه روز و تغییرات طول مدت حرکت انتقالى آن به دور خورشید دقیقأ ثابت شده است.

دوره ها رکن رکین گاه شماریهاى ایرانى از آغاز تا به امروز بوده است. در دوران هخامنشیان گاه شمارى شمسى- قمرى با دورهء19ساله به کار مى رفته است. سلوکیان گاه شمارى شمسى- قمرى با دورهء25 ساله را به کار مى بردند. اشکانیان در آغاز همان شیوهء سلوکیان را ادامه دادند، ولى به زودى با مبدأ مستقلى که از شروع سلطنت سلسلهء خود تأسیس کردند گاه شمارى شمسى را رسمیت دادند. در دورهء ساسانیان گاه شمارى دورهء اشکانیان به دو صورت عرفى و وهیژکى (بهیزک) متداول گردید. دورهء برقرارى کبیسه در هر 120 سال در دورهء ساسانیان موضوع مطالعات بسیارى از محققان ایرانى، شرق شناسان شده است. کبیسهء مضاعفى که در سال 461 م در دوران سلطنت فیروز (459-484 م) پسر یزدگرد دوم در گاه شمارى وهیژکى برگزار شده است، نزدیک به 600 سال یعنى تا تأسیس مبدأ گاه شمارى جلالى نقطهء عطف محاسبات برقرارى کبیسه در گاه شماریهاى ایرانى در ایرأن وحتى سایر مناطق در قلمرو اسلامى بوده است. شیوهء برگزارى کبیسه در گاه شمارى جلالى یکى از افتخاراتی است که منجمان و ریاضى دانان ایرانى نزدیک به هزار سال پیش به آن دست یافته اند. متأسفانه هیح گاه و حتى در دوران معاصر براى کاربرد دوره هاى برقرارى کبیسه و بسیارى دیگر از ارکان اصلى گاه شمارى محمل قانونى لازم تدارک