فرهنگ دانشی

فرایند تولید و تسهیم دانش در دانشگاهها از مهم ترین اهداف آنها به شمار می آید. تولید و تسهیم دانش، تصادفی نیست؛ بلکه معلول اقدامات مدیریتی و سیستم های سازمانی و فرهنگی است. هدف این مقاله، شناسایی عوامل مؤثر در این راستا و روش تحقیق، تحلیل عوامل و نظرخواهی از خبرگان و مطالعات کتابخانه ای است. یافته های کتابخانه ای نشان می دهد که فرهنگ سازمانی، فرهنگ اجتماعی، ساختار سازمانی در دانشگاه، فناوری اطلاعات، قابلیتهای رفتاری و سرمایه اجتماعی می توانند در تولید و تسهیم دانش مؤثر باشند. با بررسی نظر خبرگان، نتیجه نهایی منجر به شناسایی مهم ترین عوامل مؤثر شد که عبارتند از: ساختار سازمانی با درجه رسمیت پایین، فرهنگ سازمانی مطلوب، سرمایه اجتماعی مؤثر و وجود قابلیتهای فناوری اطلاعات.

هدف از تحقیق حاضر، شناسایی چالش های جامعه شناختی توسعه منابع انسانی در بعد فرهنگی در سازمان های دانش بنیان است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، توسعه ای و از لحاظ نوع روش، توصیفی – اکتشافی است. جهت گردآوری داده های کیفی از تکنیک تجزیه و تحلیل تم استفاده شده است. مشارکت کنندگان این پژوهش شامل مدیران و مسئولان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بوده اند، که  بر اساس روش نمونه گیری گلوله برفی و به تعداد 20 مصاحبه در سال 1401 انجام شده است. بر اساس نتایج کدگذاری تم های فرعی و مقوله بندی تم ها، چالش های جامعه شناختی توسعه منابع انسانی دانشی به چهار دسته کلی چالش های فردی، گروهی، سازمانی و محیطی طبقه بندی شده اند. در این راستا، چالش های فردی شامل ابعاد شخصیتی، رفتاری، ادراکی و ارزشی، چالش های گروهی شامل تعارضات تیمی، قوانین غیررسمی تیم ها، عدم تقارن ساختاری تیم های دانشی با سازمان و شکل گیری خرده فرهنگ ها، چالش های سازمانی شامل ارزیابی، ساختاری، فرآیندی و مالکیت حقوقی و چالش های محیطی شامل پویایی فناوری های نوین، تحولات در رویکردهای توسعه منابع انسانی، تغییر و تحولات محیطی، تغییرات سازمانی و ضعف در زیرساخت های فناوری های نوین می باشند.