گیلان

شرط بندی مسابقات مختلف ورزشی، قمار و جرائم مربوط به این حوزه، با توجه به اقبال جوانان به ورزش های گروهی به ویژه فوتبال، جایگاه خود را به عنوان کانالی تسهیلگر در تأمین درآمدی بادآورده مطرح کرده است. اهمیت بالای ورزش در کشورهای مختلف، گستردگی رشته های ورزشی و توجه گروه های مختلف به رویدادهای ورزشی، منجر به افزایش توجه به صنعت شرط بندی های ورزشی به مسابقات ورزشی شده است. هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر فشارهای اقتصادی بر درگیری افراد در شرط بندی های ورزشی غیرقانونی آنلاین است. بدین منظور از نمونه 447 نفری منتخب به روش نمونه گیریِ در دسترس از شهروندان مرد شهرهای بندر انزلی، رشت، لاهیجان، رودسر و لنگرود استفاده شد. یافته ها نشان داد که فشارهای اقتصادی عینی با میانجیگری فشار ذهنی، عواطف منفی و انگیزه های انحرافی بر شرط بندهای ورزشی غیرقانونی آنلاین تأثیرگذارند. همچنین پایگاه اقتصادی و اجتماعی پاسخگویان روابط علّی مدل فشار عمومی و شرط بندی های غیرقانونی را تعدیل می کند.

در توسعه اقتصادی روستاهای کشور ایران، آب نقش محوری و غیر قابل انکاری دارد. حجم قابل توجهی از منابع آبی کشور در بخش کشاورزی مورداستفاده قرار می گیرد و به همین جهت دسترسی به منابع آبی دارای اهمیت است. در واقع مدیریت منابع آب بر توسعه اقتصادی مناطق روستایی شمال کشور نقش بسیار مهمی دارد. به همین جهت در این پژوهش به تحلیل تاثیر مدیریت آب بر توسعه اقتصادی مناطق روستایی پرداخته شد. مقاله حاضر از نوع پژوهش های پیمایشی - تحلیلی به شمار می آید. بنابراین مانند اغلب پژوهش های پیمایشی بر روی نمونه محدودی از کل جامعه متمرکز شده و با استفاده از پرسشنامه اطلاعات مورد نیاز از جامعه نمونه (مسئولان روستایی و خانوارهای بهره بردار کشاورز روستاهای منطقه مورد مطالعه) گردآوری شده است. جامعه آماری تحقیق روستاهای جلگه مرکزی گیلان است که شامل مسئولان روستایی و خانوارهای بهره بردار کشاورز روستاهای منطقه مورد مطالعه بوده و تعداد 384 پرسشنامه بصورت تصادفی تکمیل شد. داده های فراهم شده، با استفاده از نرم افزار SPSS و با آزمون های آماری مربوطه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین مدیریت منابع آب کشاورزی بخش جلگه ای ناحیه مرکزی استان گیلان و توسعه اقتصادی روستاهای آن رابطه مستقیم وجود دارد. مدیریت منابع آب توانسته است تا موجب ارتقاء شاخص های اقتصادی در جوامع روستایی مورد مطالعه شده و در اشتغال و درآمد و سطح رفاه جامعه روستایی تاثیر گذار بوده است.

مقدمه و هدف پژوهش: هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر سیاست گذاری فرهنگی بر موسیقی محلی گیلان است. این پژوهش در پی طرح این پرسش در ذهن محقق مطرح شد که تأثیر سیاست گذاری فرهنگی بر موسیقی محلی گیلان چیست؟ که پاسخ به این پرسش هدف این تحقیق به شمار می آید. روش پژوهش: این پژوهش بر اساس دو روش تحلیل ثانویه و مصاحبه انجام شده است. جامعه آماری در این پژوهش، سازمان های مجری سیاست گذاری های فرهنگی در گیلان هستند که عملکرد آنها با موسیقی محلی گیلان مرتبط است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که عوامل متعددی در تضعیف وضعیت موسیقی محلی گیلان اثر گذار بوده است. این عوامل عبارتند از: مدرنیته، تغییر ساختار زندگی اجتماعی و فرهنگی، دیدگاه غالب در رادیو و تلویزیون، نقش مدیران فرهنگی. همچنین با توجه به نتایج بدست آمده، نقش سیاست گذاری فرهنگی در کاهش رونق موسیقی محلی گیلان مورد تأیید قرار گرفت که به ترتیب، عواملی مانند عدم اختصاص تسهیلات کافی به موسیقی محلی گیلان، عدم نیازسنجی موسیقیایی از جوانان، عدم تصویب قوانین اجرایی محکم در رعایت از حقوق معنوی هنرمندان و عدم اختصاص بودجه کافی برای فعالیت گروه های موسیقی محلی گیلان شناسایی شده اند. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده نشان می دهد می توان با سیاست گذاری و اقدام درست در جهت بهبود وضعیت موسیقی محلی و حفظ هویت بومی گیلان سهم بسزایی داشت.

مقدمه و هدف پژوهش: هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در سازمان های فرهنگی استان گیلان است. متغیر مستقل این تحقیق سرمایه اجتماعی است که بر اساس دیدگاه ناهاپیت و قوشال شامل ابعاد شناختی, ساختاری و ارتباطی می باشد. متغیر وابسته تحقیق, رفتار شهروندی سازمانی است که بر اساس مدل ارگان عبارتند از: وجدان کاری, نوع دوستی, آداب اجتماعی, جوانمردی و احترام و تکریم. روش پژوهش: روش تحقیق, پیمایش است و از پرسشنامه جهت جمع آوری داده ها استفاده شده است. حجم نمونه تحقیق حاضر 250 نفر از کارکنان سازمان های فرهنگی می باشد که به طور تصادفی انتخاب شده اند. یافته ها: نتایج بیانگر آن است که بین سرمایه اجتماعی سازمانی و ابعاد آن در سازمان های فرهنگی استان گیلان و رفتار شهروندی سازمانی, رابطه معنادار وجود دارد. همچنین تحلیل چندمتغیری نشان می دهد از بین ابعاد سرمایه اجتماعی سازمانی, بعد ارتباطی با رفتار شهروندی سازمانی, رابطه معناداری دارد. نتیجه گیری: سرمایه اجتماعی می تواند از طریق افزایش تمایل کارکنان برای فراتر رفتن از الزامات شغل رسمی شان, منافع فردی را در جهت منافع سازمان قرار دهد و علاقه وافر به فعالیت ها و فلسفه کلی سازمان, ایجاد کند. بنابراین, سرمایه اجتماعی سازمانی می تواند به ایجاد و تقویت رفتار شهروندی سازمانی, در سازمان ها کمک نماید.

مقدمه و هدف پژوهش: هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در سازمان های فرهنگی استان گیلان است. متغیر مستقل این تحقیق سرمایه اجتماعی است که بر اساس دیدگاه ناهاپیت و قوشال شامل ابعاد شناختی، ساختاری و ارتباطی می باشد. متغیر وابسته تحقیق، رفتار شهروندی سازمانی است که بر اساس مدل ارگان عبارتند از: وجدان کاری، نوع دوستی، آداب اجتماعی، جوانمردی و احترام و تکریم. روش پژوهش: روش تحقیق، پیمایش است و از پرسشنامه جهت جمع آوری داده ها استفاده شده است.حجم نمونه تحقیق حاضر 250 نفر از کارکنان سازمان های فرهنگی می باشد که به طور تصادفی انتخاب شده اند. یافته ها: نتایج بیانگر آن است که بین سرمایه اجتماعی سازمانی و ابعاد آن در سازمان های فرهنگی استان گیلان و رفتار شهروندی سازمانی، رابطه معنادار وجود دارد. همچنین تحلیل چندمتغیری نشان می دهد از بین ابعاد سرمایه اجتماعی سازمانی، بعد ارتباطی با رفتار شهروندی سازمانی، رابطه معناداری دارد. نتیجه گیری: سرمایه اجتماعی می تواند از طریق افزایش تمایل کارکنان برای فراتر رفتن از الزامات شغل رسمی شان، منافع فردی را در جهت منافع سازمان قرار دهد و علاقه وافر به فعالیت ها و فلسفه کلی سازمان، ایجاد کند. بنابراین، سرمایه اجتماعی سازمانی می تواند به ایجاد و تقویت رفتار شهروندی سازمانی، در سازمان ها کمک نماید.

مقدمه و هدف پژوهش: مسائل زیست محیطی به عنوان یکی از تهدیدهای عمده برای بشر در قرن بیست و یکم شناخته شده اند. هدف از مطالعه حاضر ارائه راهکارهای فرهنگی برای حفظ محیط زیست گیلان از منظر صاحب نظران می باشد که در این راستا سئوال اصلی تحقیق عبارت است از: راهکارهای فرهنگی برای حفظ محیط زیست گیلان از منظر صاحب نظران چیست؟ روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش جمع آوری اطلاعات توصیفی- پیمایشی، و از لحاظ روش گردآوری اطلاعات میدانی است. جامعه آماری در این پژوهش سازمان های مجری سیاست گذاری های فرهنگی در گیلان هستند که عملکرد آنها با حفاظت محیط زیست گیلان مرتبط است. هم چنین روش نمونه گیری در این تحقیق، غیر احتمالی بوده و 17 کارشناسان و متولی حوزه محیط زیست استان گیلان، انتخاب و در راستای سئوال های تحقیق (در چارچوب پرسشنامه با سئوال باز) مورد مصاحبه قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها، از تکنیک تحلیل محتوا استفاده شد. یافته ها: براساس یافته ها، گسترش سطح آگاهی، دانش و بینش زیست محیطی جامعه و نیز الزام به رعایت استانداردها و شاخص های زیست محیطی در قوانین و مقررات، برنامه های توسعه و آمایش سرزمین از عمده ترین راهکارهای فرهنگی حفاظت از محیط زیست هستند. نتیجه گیری: نتایج بیان گر این مطلب است که وضعیت محیط زیست استان گیلان نسبت به سه دهه قبل، نامطلوب تر شده است.

در این پژوهش به برنامه ریزی توسعه خدمات روستایی از دیدگاه جغرافیا در بخش تولم شهرستان صومعه سرا پرداخته شده است به همین منظور برای پاسخ به سئوال اصلی این تحقیق، عوامل مؤثر در نظام توزیع خدمات برای رسیدن به الگوی بهینه، بررسی، ارزیابی و شناسایی شده است.کمبود خدمات در سطح ناحیه به ویژه در حوزه روستایی گوراب وجود دارد. توزیع خدمات و عملکرد آنها در سطح ناحیه مورد مطالعه همگن نبوده در روستاهای دور از مرکز منظومه روستایی و زیر منظومه روستایی بویژه در حوزه گوراب، گوشه شمال شرقی حوزه نوخاله اکبری و جنوب شرقی حوزه لیفشاگرد خلاء خدماتی به خصوص خدمات زیر بنایی وجود دارد. از طرفی الگوی توزیع فضایی خدمات در بخش تولم بهینه نیست. مسئولین محلی در تعیین مرکز دهستان بیشترین تاثیر را داشته اند و در نهایت ارتباط بین ارایه خدمات و تعداد جمعیت در ناحیه مورد مطالعه بسیار ضعیف است. الگوی پیشنهادی ارایه انواع خدمات بر اساس سلسله مراتب فضایی صورت گرفته تهیه شده است. درتقسیم- بندی کلان تر، منظومه روستایی با مرکزیت نقطه شهری تولم به عنوان بزرگترین واحد جغرافیایی مورد توجه بوده و زیر منظومه روستایی با مرکزیت هندخاله و تولم و حوزهای  روستایی با مرکزیت نوخاله اکبری، هندخاله، نرگستان در دهستان هندخاله ، لیفشاگرد ، تولم ، گوراب در دهستان لیفشاگرد بین این دو واحد واقع شده اند.

حوضه های رودخانه ای از گذشته های دور مکان و بستری برای شکل گیری وتوسعه تمدن های بشری ایفای نقش نموده اند و تمدن های بسیاری پس از یکجا نشینی و شروع فعالیت کشاورزی در میان حوضه های رودخانه ای شکل گرفته و توسعه پیدا کرده است . استان گیلان و بویژه حوضه های رودخانه ای غرب گیلان از جمله حوضه شفارود واقع در شهرستان رضوانشهر با طبیعت زیبا و سحرآمیز،آب و هوای معتدل، پوشش گیاهی رنگارنگ وهمچنین با وسعت 349 کیلومترمربع با قرارگیری در کنار جاده سراسری انزلی – آستارا و ارتفاع متوسط 1250 متر از سطح دریا و بارش سالیانه 956 میلیمتر و نیز ساز و کار فرآیندهای درونی و بیرونی به ویژه (در مسیر جاده ترانزیتی فومن – میانه(سنتو) که از داخل حوضه عبور کرده ،و از پتانسیل های زیادی برخوردار است. که در صورت حفظ منابع موجود از طریق اجرای طرح های مدیریتی آمایش سرزمین همراه با سرمایه گذاری در بخش اکوتوریسم،می توان انتظار داشت که این حوضه به عنوان محور برنامه های توسعه منطقه ای جهت اشتغال زائی ، و نیز منطقه تیپیک برای دیگر حوضه های غرب استان گیلان در اولویت و مدنظر قرار گیرد. مقاله فوق با هدف شناسایی و معرفی مکانها ،جاذبه ها و توانهای طبیعی حوضه مورد نظر جهت جذب اکوتوریست ،بمنظور اشتغال زایی و توسعه این ناحیه با استفاده ازروش توصیفی – تحلیلی و مطالعات کتابخانه ای (گردآوری اطلاعات اولیه، نقشه های توپوگرافی 50000 : 1 ، زمین شناسی 250000 : 1 ، عکسهای هوایی ، آمارهای هواشناسی) و روش میدانی(مشاهده مستقیم)انجام شده است ..

گردشگری نقش اساسی در اقتصاد کشورها ایفا می کند . شناسایی عمیق و دقیق ابعاد مختلف گردشگری به عنوان رمز توسعه بازار آن محسوب می شود. صنعت گردشگری در طی دهه اخیر با نرخ رشد شتابان گسترش یافته و منبع در آمدی قابل ملاحظه ای برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته بوده است تحقیق حاضر به روش پیمایشی انجام گردیده است . جامعه مورد تحقیق شامل مدیران و تصمیم گیران اجرایی بخش های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مرتبط با صنعت گردشگری در سطح استان گیلان می باشند که از طریق نمونه گیری خوشه ای حجم نمونه تعیین و با پرسشنامه به عنوان ابزار سنجش داده ها و اطلاعات لازم جمع آوری گردیده است برای سنجش اعتبار ظاهری (vality face) از نظرات ، صاحبنظران بخش گردشگری استفاده شده است و برای تعیین پایاییReliability ) ) ابزار سنجش ، از روش تعیین ضریب کروبناخ استفاده شده است . ضریب آلفای کرنباخ 871% به دست آمده است که نشاندهنده پایایی ابزار سنجش و قابلیت بالای آن می باشد . داده ها و اطلاعات جمع آوری شده، از طریق نرم افزار SPSS  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند . یکی از مهم ترین یافته های تحقیق حاضر نشان می دهند که بخش اکوتوریسم می تواند به یکی از راهکارهای اصلی برای توسعه و گسترش این صنعت با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی استان مفید و موثر واقع شود و از  میان عوامل جغرافیایی ، عامل جغرافیایی دریا و سواحل ، بالاترین تاثیر را در جذب گردشگر به استان گیلان را داشته است .

انسان همواره به منظور بهتر زیستن به دنبال شرایط آب و هوایی مناسب  اقلیمی است، زیرا بین انسان و شرایط آب و هوایی وابستگی پایداری وجود دارد. تغییر در عناصر اقلیمی مثلاً درجه حرارت و  رطوبت نسبی و .... می تواند آسایش بیوکلیمایی انسان را دچار مشکل نماید. یکی از  اهداف مهم اقلیم شناسان و برناهه ریزان محیطی ،  شناخت  نواحی دارای آسایش انسانی  است. هدف  این مقاله شناسایی نواحی دارای آسایش  زیست اقلیمی انسانی در گیلان است .  روش  تحقیق ، استفاده از کلیموگرام گیونی، کلیموگرام الگی،کلیموگرام لنکستر-کارستن و روش تجربی بیکر  و تهیه نقشه هم ارزش نواحی با استفاده از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی است.نتایج تحقیق نشان داد که روش لنکستر – کارستن و بیکر   برای نواحی ساحلی و روش گیونی و الگی برای نواحی کوهستانی بهتر می توانند نواحی دارای آسایشی را به صورت  مکتنی و زمانی نشان دهند.نواحی آسایشی در دو منطقه به صورت نقشه های هم ارزش آسایش بیوکلیماتیک ( زیست اقلیمی ) با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی ارائه شده است .  

در این پژوهش، سعی شده تا با استفاده از روش همبستگی لوند، رابطه الگوهای فشار روزانه تراز دریا با بارش استان گیلان، طی دوره 1976 تا 2005 در ماه سپتامبر مطالعه شود. در روش همبستگی لوند که روش ویژه ای برای شناسایی رابطه بین الگوهای گردشی و عناصر اقلیمی می باشد، رابطه بین الگوهای فشار تراز دریا و بارش های روزانه ماه سپتامبر در گیلان شناسایی و بررسی گردد. در این راستا فشار روزانه تراز دریا در محدوده ی طول جغرافیایی 0 تا 70 درجه ی شرقی  و عرض جغرافیایی 10 تا 60 درجه ی شمالی با تفکیک مکانی 5/2 × 5/2 از پایگاه داده های جوی NCEP/NCAR استخراج شد. داده های بارش روزانه 23 ایستگاه از سازمان هواشناسی و وزارت نیرو تهیه شد. با اعمال روش لوند بر روی داده های فشار، 6 الگو برای سپتامبر استخراج گردید. نتایج حاصله نشان می دهد که استقرار الگوی های فشار و تامین رطوبت آن ها از دریای خزر و دریای سیاه، تاثیر زیادی در تولید بارش دارد، به طوری که اگر هم فشار های گسیل شده به سمت گیلان از روی دریای خزر و یا دریای سیاه عبور کند، در سواحل گیلان بارش قابل ملاحظه ای ایجاد می کنند. بارش های حاصل از این الگوها، در امتداد ساحل خزر بیش تر از مناطق مرتفع استان می باشد. حضور پرفشار سیبری و کم فشار برروی اروپا و یا حضور پر فشار بروی اروپا موجب تولید بارش در استان گیلان می شود. اما با استقرار کم فشار روی سیبری و عبور زبانه های گرم این سامانه از روی دریای خزر، شرایط تولید بارش مهیا نمی شود و یا میزان بارش تولید شده ناچیز است.

گردشگری روستایی، پدیده های جدیدی را در قرن بیستم به محیط روستا معرفی می کند. از آن جمله می توان به احداث موزه های میراث روستایی اشاره کرد. همان گونه که می دانیم شرایط آب و هوایی و به طبع آن قومی و نژادی درکشور ما ازتنوع بسیار بالایی برخوردار است. از این رو خیلی دور از ذهن نیست، اگر نسل امروز ما اطلاعات کمی درمورد پیشینه فرهنگی - اجتماعی، قومی، قبیله ای، معماری، شهرسازی، نحوه زندگی پدران و نیاکان خود، داشته باشند. در نتیجه برای بهبود این وضعیت یکی از راهکارهایی که می تواند نه تنها برای معرفی سابقه تاریخی و جغرافیایی ایران به نس ل امروز که معرف ی آن به گردشگران خارجی و به صورت کلی تر جامعه جهانی مؤثرباش د، احداث موزه های میراث روس تایی است که به بهترین نحو می تواند معرف شخصیت فرهنگی کشور باشد. موزه میراث روستایی گیلان یک طرح ملی و نیز یک الگو در برپایی موزه های فضای باز در ایران است.  این موزه ها می توانندتلفیقی از جاذبه های معماری کهن روستایی، اشیاء و آثار هنری، غذاهای محلی، نمایش، بازی و موسیقی محلی روستایی باشندکه نقش بسیار مهمی در ایجاد تغییر نگرش نسبت به فرهنگ روستایی در میان بازدیدکنندگان روستایی و شهری ایجاد می نماید. تحقیق حاضر در پی کشف نقش و اثرات این موزه ها بر روی شاخص های اجتماعی - فرهنگی است. روش تحقیق در این مقاله از نوع توصیفی - تحلیلی است، اطلاعات و داده های بدست آمده از طریق نرم افزار SPSS طبقه بندی و با استفاده از آزمون ناپارامتری پیرسون - کای اسکوئر معنی داری شاخص های اجتماعی - فرهنگی تعیین شد و تحلیل های مورد نظر صورت گرفت. بررسی های صورت گرفته از طریق مطالعات میدانی و ارائه پرسش نامه نشان می دهد که احداث موزه های فضای باز مانند موزه میراث روستایی گیلان در نواحی مختلف می تواند از لحاظ فرهنگی - اجتماعی مفید واقع شود.

گیلان سرزمین آب و خاک و درخت و انسان است.سرزمینی که  اگر در درازنای تاریخ آن بکاویم  جای پای حضور این عناصر را بی انقطاع در عرصه آن می بینیم.این بخش از کشور عزیزمان ایران به واسطه موقعیت خاص جغرافیایی خود دارای الگوی خاصی در شکل گیری جوامع انسانی بوده و از این حیث در میان استان های دیگر بدیلی ندارد. از این رو شاهدیم که الگو های توسعه پیشنهاد شده و نیز برنامه ریزی های صورت گرفته و اقدامات انجام پذیرفته در زمینه توسعه شهری در این استان آسیب های فراوانی بر پیکره اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی گیلان وارد آورده است.این موضوع  باعث گردید که در جستجوی علل عدم توفیق نسبی برنامه های توسعه شهری در گیلان به کنکاشی در تاریخ گیلان وسیر شکل گیری سکونتگاه های شهری و دریافت علل نبود شهرهای بزرگ در سرتاسر ناحیه گیلان از دیرباز تا سده گذشته بپردازیم. مقاله حاضر سعی دارد به مفهوم شهر و روستا و نیز عوامل دخیل در شکل گیری  شهرها در گیلان بپردازد و با ارایه  تصویری روشن از علل و موانع تولد و توسعه شهرها در گیلان از دیرباز تا کنون توجه صاحب نظران و برنامه ریزان را به تجدید نظر در ترسیم الگو های توسعه برای ناحیه گیلان دعوت نماید.

یکی از فراسنج های اصلی تعیین کننده اقلیم هر ناحیه، دماست که برآورد نیاز آن توسط گاز طبیعی (شرکت گاز) در فصل سرد تأمین می شود که نیاز به گرمایش و سرمایش و تغییرات سالانه و ماهانه آن برای خانوار و از طرفی اقلیم بندی آن برای محاسبه میزان مصرف گاز طبیعی بسیار مهم است. در این پژوهش، میانگین مجموع درجه / روز گرمایش و سرمایش ماهانه، فصلی و سالانه استان گیلان با استفاده از روش مطالعاتی درجه/ روز با توجه به آستانه دمایی بین ۳ / ۱۸ الی ۹ / ۲۳ (طبق استاندارد مؤسسه استاندارد آمریکا) محاسبه، ترسیم و مورد واکاوی قرار گرفت. پایگاه داده ها شامل میانگین روزانه دما و رطوبت ایستگاه های منتخب استان طی دوره آماری موجود می باشد. ابتدا از مجموع میانگین فصلی، نقشه های جمع انرژی مورد نیاز فصلی، و از مجموع میانگین سالانه این فراسنج ها، نقشه جمع انرژی سالانه بدست آمد، سپس منطقه از دیدگاه گرمایش، سرمایش و عامل رطوبت طبقه بندی شد و در نهایت محاسبه هزینه ریالی اقلیم بندی گرمایش و سرمایش با توجه به نیاز واحد گاز طبیعی انجام شد.

کرانه های ساحلی گیلان با برخورداری از جاذبه های طبیعی و همچنین داشتن سواحل ماسه ای و مناظر زیبا می تواند یکی از بزرگترین کانون های گردشگری ساحلی باشد. با وجود اینکه بیش از یک دهه از ایجاد مقاصد گردشگری ساحلی در استان گیلان می گذرد ولی این مقاصد نتوانسته اند به سطح قابل قبولی از توسعه دست یابند. بدین سان، این پرسش مطرح می باشد که چه راهبردهایی برای توسعه گردشگری ساحلی روستایی نیاز می باشد؟ موفقیت در توسعه گردشگری ساحلی، نیازمند برنامه ریزی راهبردی است. لذا، هدف پژوهش، تدوین راهبردهای توسعه گردشگری ساحلی روستایی در استان گیلان می باشد. بدین منظور، پرسشنامه ای باز در اختیار جمعی از اساتید و متخصصین قرار گرفت و از این طریق فهرستی از مشترکات نقاط ضعف ها، قوت ها، فرصت ها و تهدیدات شناسایی شد. با استفاده از مدل swot راهبردها تدوین شدند که اولویت آنها بر اساس نمره نهایی جذابیت ها به شرح زیر می باشد: واگذاری امور گردشگری ساحلی (طرح های سالم سازی) به سازمان گردشگری در جهت برنامه ریزی، مدیریت و بازاریابی کارآمد و اثربخش (102/4)، برگزاری کارگاه ها و دوره های آموزشی در جهت ایجاد تخصص و توانمندی در منابع انسانی سازمان ها با نمره (079/4)، تخصیص تسهیلات مالی و تسهیل فرآیند اخذ مجوز جهت ایجاد مشاغل مرتبط با گردشگری ساحلی توسط جوامع محلی (989/3)، تشویق و حمایت از سرمایه گزاران بخش خصوصی برای ایجاد و توسعه امکانات مناسب در مقاصد گردشگری ساحلی (963/3)، تشویق و حمایت از ایجاد سازمان های مردم نهاد در جهت آموزش و ارتقاء فرهنگ زیست محیطی در راستای حفظ محیط-زیست روستا و ساحل (636/3).

سازماندهی سیاسی فضا و تقسیمات کشوری از مسائل مهمی است که امروزه دولت ها و حکومت ها برای اداره سرزمین و تقسیم سیاسی- اداری کشور و در راستای دستیابی به توازن و تعادل فضایی در پی تحقق آن هستند. .سازماندهی سیاسی فضا بر اساس معیار و اصولی مشخص و اهداف از پیش تعیین شده در کشور برنامه ریزی و اجرایی می شود. نابرابری ناحیه ای و مکانی از مسائلی است که در امر سازماندهی سیاسی فضا باید مورد توجه قرار گیرد. استان گیلان درکرانه ی دریای خزر از دیرباز دارای اهمیت بسیار زیادی در ملاحظات سیاسی و اقتصادی برخوردار بوده و از استان هایی است که از منظر شاخص های سازماندهی سیاسی فضا مانند تراکم جمعیت، سکونتگاه های شهری و روستایی مناسب و.. دارای جایگاه ویژه ای می باشد. لذا با توجه به اهمیت موضوع، نگارنده در این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی، پس از جمع آوری داده ها از طریق مطالعات کتابخانه ای، با استفاده از روش تحلیل ماتریس درصدد تبیین تقسیمات سیاسی- اداری استان گیلان براساس سازماندهی سیاسی فضای کشور برآمده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است با توجه وسعت استان گیلان که برابر با 14711 کیلومتر مربع و کمتر از 1 % کل وسعت کشور را شامل می شود، درصد نسبی مولفه های تقسیمات سیاسی استان گیلان نشان دهنده کاهش تاثیر استان در سازمان دهی سیاسی فضای کشور و از سوی دیگر درصد نسبی مولفه های تقسیمات اداری استان گیلان نشان دهنده جایگاه ویژه استان گیلان در سازماندهی سیاسی فضای کشورمی باشد. واژگان کلیدی : تقسیمات سیاسی اداری،سازماندهی سیاسی فضا،گیلان

مؤلف در این مقاله با اشاره ای اجمالی به چگونگی سرآغاز ورود صنعت چاپ سنگی به ایران و در شهر تبریز ضمن بررسی منابع کتابخانه ای و آرشیوی به چگونگی شکل گیری باسمه خانه طهران به عنوان اولین چاپخانه سنگی واقع در طهران دوره پادشاهی محمدشاه قاجار پرداخته و ضمن معرفی حامیان و دست اندرکاران آن به معرفی آثار منتشره در این چاپخانه و همچنین چگونگی تأمین هزینه های راه اندازی این چاپخانه می پردازد. با ارائه این اسناد بخوبی مشخص می گردد که هزینه های تأسیس باسمه خانه طهران و انتشار روزنامه کاغذ به عنوان اولین روزنامه ایران از طریق مالیات مردم گیلان تأمین می گردیده است.    

هنر - صنعت کهن حصیربافی به دلیل دسترسی نامحدود به مواد اولیهِ آن در دو استان ساحلی گیلان و هرمزگان، بسیار مرسوم و متداول است؛ از سوی دیگر، شاخصه های طبیعی، انسانی و مردم شناختی، به عنوان بستر شکل گیری هنر - صنعت حصیربافی در استان های یادشده، زمینه مطالعه تطبیقی را فراهم آورده و انجام آن می تواند روشن کننده نگرش پایدار به طراحی و تولید این دسته از مصنوعات انسانی باشد. نگاه به این گونه از تولیدات به مثابه یکی از مولفه های بررسی و تفسیر اقلیم، اجتماع و فرهنگ هر جغرافیا، نیاز به افزایش نرخ ماندگاری آن ها را ایجاب می کند که این امر جز با تدقیق در آن ها میسر نمی شود؛ ازاین رو، هدف اصلی این پژوهش، شناخت و تحلیل هنر - صنعت یادشده در استان های هرمزگان و گیلان، با درنظرداشتن جغرافیای طبیعی و انسانی آن ها است که سبب شکل گیری تنوع در روش ساخت، فرم ها و عملکرد مصنوعات شده است؛ بر همین مبنا، پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و میدانی شامل مصاحبه با تولیدکنندگان بومی و بررسی تولیدات آن ها بوده و درصدد پاسخ گویی به این پرسش است که: صنایع مرتبط با گروه حصیربافی در استان های گیلان و هرمزگان و در مولفه هایی نظیر تهیه مواد اولیه، ابزار، شیوه تولید، نقوش متداول، انواع تولیدات و ابداعات در تولید، دارای چه کیفیاتی هستند؟ نتایج این مطالعه بر تاثیر مستقیم عوامل اقلیمی و فرهنگ بر تداوم، حذف، تغییرات شکلی و محتوایی، ابداعات و تنوع تولیدات صنایع هر دو ناحیه دلالت دارد. 

در شرق گیلان، دو بقعه منقوش منسوب به امام زاده سید محمد یمنی(ع) وجود دارد: یکی در روستای لیچای لشت نشاء و دیگری در روستای کیسُم آستانه اشرفیه. دیوارنگاره های این بقاع، شامل نقاشی های مذهبی عامیانه است. در بقعه لیچا، نام نقاش با امضای «مشهدی آقاجان لاهیجانی» مشخص است ولی در بقعه کیسُم، نام نقاش نامعلوم است. در هر دو بقعه، برخی خط نگاره ها و مجالس نقاشی شده از یک روایت، در نگاه اوّل شبیه هم به نظر می آیند و همین سبب شده است تا بعضی پژوهندگان، نقاش بقعه کیسُم را همان نقاش بقعه لیچا، یعنی «آقاجان لاهیجانی» معرفی کنند. هدف اصلی این پژوهش، مطالعه شناخت هویت نقاش هنرمند بقعه کیسُم است. از اهداف فرعی این مقاله، تعیین پیشینه و بازشناساندن دیوارنگاری های آسیب دیده براثر حریق در بقعه کیسُم است. سؤال های این تحقیق عبارت اند از: 1. بر اساس مطالعه مقایسه ای، چه شناختی از هویت نقاش بقعه کیسُم حاصل می شود؟ 2. کدام بقعه ازنظر پیشینه دیوارنگاره ها، متقدم بر دیگری است؟ این پژوهش با روش تحلیلی مقایسه ای انجام گرفته و شیوه جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی است و تجزیه وتحلیل داده ها نیز به روش کیفی است. نتایج این پژوهش نشان می دهد اگرچه کلیشه های استفاده شده در برخی کتیبه نگاری های دو بقعه، یکسان است، ولی برخلاف نظر پژوهندگان پیشین، نقاش گمنامِ بقعه کیسُم نمی تواند «آقاجان لاهیجانی» باشد؛ و دیوارنگاره های بقعه کیسُم را باید متأخر تر از دیوارنگاره های بقعه هم نام اش در لیچا دانست. همچنین استنتاج شد برای دیوارنگاری در بقعه کیسُم، از کلیش ه های ساخته شده از روی آثار «استاد رضا لاهیجانی» استفاده شده است.

در عصر قاجاریه، گیلان به عنوان تولیدکننده عمده ابریشم و مرکز اصلی تجارت خارجی ایران از طریق دریای خزر، جایگاه چشم گیری در اقتصاد کشوری و منابع درآمد دولت مرکزی داشت. با وجود این، فراگیری بیماری کرم ابریشم در گیلان در سال 1277ق/1860م. و همچنین بی توجهی حکومت قاجاریه به این مسئله، موجب کاهش زیاد تولید محصول ابریشم در گیلان شد. با اعتراض نوغان داران گیلانی و تجار تبعه دول بیگانه به این شرایط و مواجه شدن دولت با ضرر مالی هنگفت مالی ناشی از آن، اقداماتی برای بهبود اوضاع صنعت ابریشم و نوغان داران گیلانی صورت گرفت. در این پژوهش با رویکرد تاریخی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی، وضعیت صنعت ابریشم در دوره قاجاریه طی سال های 1300-1335ق/1882-1917م. مورد بررسی قرار گرفته و اقدامات دولت قاجاریه و تلاش های تجار برای احیای دوباره این صنعت ارزشمند گیلان تبیین شده است. بنا بر یافته های این پژوهش، اولین اقدام دولت در این زمینه، واردات تخم نوغان توسط تجار خارجی بود. شکل گیری ادارات دولتی مرتبط با صنعت ابریشم به منظور رسیدگی به امور تجار خارجی و همچنین تشویق و ترغیب نوغان داران گیلانی برای شروع مجدد به کار نوغان داری، از جمله اقداماتی بود که برای احیای صنعت ابریشم در گیلان انجام گرفت.