همه گیری شناسی

تـوزیع اهمال کاری در دانشجویان دانشگاههای آزاد اسلامی و دولتی شهر تهران بررسی شد. نمونه ای شـامل 1202 زن و 770 مرد با میانگین سنی 22 سال بـه مقیاس اهمال کاری تاکمن (1991) پاسخ دادند. نتایج نشان دادند که اهمال کاری با میانگین 2/69 و انحـراف استاندارد 3/11 در 6/54 درصد دانشجویان بالاتر از متـوسط بود. چولگی منفی و معنادار توزیع اهمال کاری در دانشجویان زن (11/0-، 05/0>P) و دانشگاههای آزاد اسلامی (66/0-، 05/0>P) نشان دادند که این دو گـروه نسبت به دانشجویان مرد دانشگاههای دولتی سطوح بالاتری از رفتار اهمال کاری را گزارش کرده اند. یافته ها بـراساس تفاوتهای ساختاری و کیفی بین دانشگاههای خصوصی و دولتی در ایران بحث شد.

هدف پژوهش حاضر فرا تحلیل مطالعات همه گیری شناسی اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی در بزرگسالان ایرانی بود. 10 پژوهش انجام شده از 1380 تا سه ماهه اول 1390 با 5208 نفر آزمودنی، نمونه پژوهش را تشکیل داد. داده ها با استفاده از روش نمایش دو جمله ای اندازه اثر و روش واریانس معکوس (ولف، 1986؛ هومن، 1387) برای مدل اثرهای ثابت مورد فرا تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان دادند که اندازه اثر ترکیبی پژوهش های مورد بررسی 029/0 بود که با حذف دو مطالعه به 028/0 کاهش یافت. میزان شیوع کلی اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی با حذف دو پژوهش و استفاده از تحلیل حساسیت 76/6 به دست آمد. همچنین با حذف یک پژوهش و تحلیل حساسیت میزان شیوع اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی در مردان و زنان به ترتیب 94/3 درصد و 93/1 درصد و میزان شیوع ریخت های اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی شامل نارسایی توجه، فزون کنشی برانگیختگی و مرکب به ترتیب 72/4، 54/3 و 83/3 درصد به دست آمد. میزان شیوع کلی اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی، نسبت اختلال در زنان و مردان و همچنین شیوع ریخت های این اختلال در بزرگسالان ایرانی با بسیاری از پژوهش ها هماهنگ است.

پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان شیوع اختلال یادگیری ریاضی در دانش آموزان دوره ابتدایی استان قم در سال تحصیلی 1386–1385 انجام شد. بدین منظور 3282 دانش آموز پایه های سوم، چهارم و پنجم ابتدایی مناطق هفت گانه آموزشی استان به روش نمونه برداری سهمیه ای انتخاب شدند و به آزمون های تشخیصی اختلال ریاضی (ملک پور، 1373؛ فرامرزی، 1375) پاسخ دادند. وضعیت بینایی و شنوایی دانش آموزان بر مبنای پرونده سلامت آنها بررسی و ماتریس های پیشرونده ریون (ریون، 1956 نقل از ازخوش، 1379) در مورد دانش آموزانی که نمره پایین تر از نقطه برش گرفته بودند، اجرا شد و بر این اساس دانش آموزان با نمره هوش پایین تر از هنجار یا دارای مشکل بینایی یا شنوایی از نمونه حذف شدند. یافته های پژوهش نشان دادند که شیوع اختلال یادگیری ریاضی در نمونه پژوهش با میزان شیوع گزارش شده در DSM-IV-TR تفاوت معنادار داشت و میزان شیوع آن در استان قم بالاتر از ملاک مورد نظر بود. میزان شیوع اختلال برحسب جنس تفاوت معنادار نداشت اما شیوع آن در مناطق مختلف آموزشی متفاوت بود: منطقه 4 با نواحی 1، 2، 3 و 6 تفاوت معنادار نشان داد و منطقه 1 با 6 متفاوت بود. استلزام های حاصل از نتایج پژوهش در رابطه با پیشگیری، ارزیابی و تشخیص اختلال و مداخله گری مورد بحث قرار گرفتند.