حوادث شغلی

در شرکت ها/کارخانجات چنان چه منابع و امکانات مادی دچار حادثه شوند تجدیدپذیرند در حالی که اگر منابع انسانی دچار حادثه شوند تجدیدناپذیرند لذا توجه به سلامت سرمایه انسانی موجود در شرکت ها/کارخانجات به طور خاص و البته سایر منابع مادی به طور عام، به منظور حذف و یا کم کردن حوادث شغلی، موضوع مهمی است که باید بدان توجه ویژه شود. مستند به بررسی ها و مشاهدات انجام شده در قلمرو جامعه آماری تحقیق حاضر یعنی کارخانجات منطقه غرب استان مازندران مشخص شده است که علی رغم تاکید و توجه مسئولین، پرسنل، رغبت چندانی به رعایت توصیه های ایمنی به منظور جلوگیری از حوادث احتمالی مرتبط با شغل از خود نشان نمیدهند. لذا مساله تحقیق حاضر بررسی و تعیین وجود و یا عدم وجود رابطه بین رعایت توصیه های ایمنی و حوادث ناشی از کار در قلمرو جامعه آماری است. بر این اساس، در مقاله حاضر، با هدف دستیابی به راهکارهایی به منظور کاهش حوادث ناشی از کار، ضمن مروری مختصر بر ادبیات موضوعی مربوط به ایمنی و حفاظت صنعتی، از میان جامعه آماری 215 موردی تحقیق، تعداد 46 مورد به عنوان نمونه آماری انتخاب، سپس با جمع آوری داده ها و اطلاعات (با استفاده از ابزارهای مراجعه به اسناد و مدارک، مصاحبه و پرسشنامه) لازم در قالب روش تحقیق کتابخانه ای و میدانی، و استفاده از نرم افزار آماری SPSS، به بررسی رابطه بین رعایت توصیه های ایمنی و حوادث ناشی از کار در سطح جامعه آماری مذکور پرداخته شده است. نتیجه تحقیق نشان داده است که بین این دو متغیر رابطه ای وجود نداشته و همبستگی بین آن ها بسیار ضعیف است. لذا یکی از بحثها و چالش های جدی در مورد نتایج تحقیق حاضر احتمال عدم صحت و درستی مواد مربوط به توصیه های ایمنی با توجه به شرایط موجود در جامعه آماری مورد مطالعه بیان شده و دیگر این که ممکن است آموزش و تفهیم موارد ایمنی به کارکنان به درستی انجام نشده باشد. در پایان مقاله، ضمن بیان نتیجه مذکور و جمع بندی، پیشنهادات مرتبط با آن و نیز ادامه و پیگیری تحقیقات مشابه در آینده ارائه شده است.

 حوادث ناشی از کار عوامل متعددی دارد. هدف از این مطالعه تعیین و بررسی عوامل مؤثر برحوادث ناشی از کار ثبت شده در سازمان تأمین اجتماعی کل کشور و ارزیابی هزینه های اقتصادی آن در طول سال های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴ است. مطالعه حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است که حوادث ثبت شده در سازمان تأمین اجتماعی طی سال های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴ انجام شد. ابتدا داده های اولیه حوادث شامل داده هایی که در سیستم ثبت حوادث تأمین اجتماعی وجود داشت استخراج و پس از طبقه بندی، تحلیل و محاسبات آماری انجام شد. از آزمون چندمتغیره و محاسبات اقتصادی در تحلیل داده ها استفاده گردید. سال های از از دست رفته زندگی توسط جدول طول عمر محاسبه شد. امید به زندگی برای فوت شدگان و ازکار افتادگان کلی از جدول های طول عمر استخراج و مجموع آنها به مثابه سالهای از دست رفته زندگی به عنوان شاخص دالی محاسبه شده است. این شاخص با مدل (ANSI) نیز برآورد شد. بر حسب آمار تأمین اجتماعی، درصد افرا د حادثه دیده به نسبت بیمه شده ، طی این پنج سال؛ ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴، تقریباً ثابت بوده است. به طوری که ضریب شیوع حادثه در سال ۹۰، ۱٫۸۸ و در سال ۹۴ با سیر نزولی به ۱٫۴۷ کاهش پیدا کرده است. همچنین در بررسی حوادث بر حسب نوع حادثه حدود ۶۰ درصد موارد حوادث مربوط به بریدگی و قطع عضو، سقوط و لغزیدن و گیرکردن داخل یا بین اشیا است. سال ۹۲ بیشترین آمار از کار افتاده کلی و فوت را بین این پنج سال بر حسب شاخص دالی و ANSI (به ترتیب ۱۱۹۹۴ و ۵۲۲۴ سال) داشته است. مجموع ارزش فعلی تعهدات سازمان (سال ۱۳۹۶) تقریباً از سال ۱۳۹۰ تا سال ۱۳۹۲ حالت صعودی داشته است و در سال ۱۳۹۲ تقریباً با هزینه انسانی معادل ۸۹/۸۶ میلیارد تومان بیشترین هزینه در بین سال های ۱۳۹۰ تا ۹۴ را برای سازمان در بردارد. بر اساس نتایج حاصل، با وجود کاهش تدریجی شیوع بیماری ها در سال منتهی به ۹۵، توجه به کاهش شیوع آنها از جنبه علل حوادث و اثرات اقتصادی آن بسیار مهم است. به خصوص از دیدگاه حفظ حرمت وکرامت انسانی همچنین از جنبه بهره وری سازمان توجه به اقدامات پیشگیرانه حوادث شغلی مهم است.

دانش کُرنوبیولوژی (گاه شناسی زیستی)، پدیده های زیستی و تغییرات آن ها به تناسب زمان را مورد مطالعه قرار می دهد. هدف تحقیق حاضر، بررسی تأثیر کرنوبیولوژی بر حوادث شغلی در شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران بود. روش تحقیق، توصیفی- همبستگی و جامعه آماری آن، کلیه کارکنان شرکت با سابقه کاری حداقل 5 سال با مدرک تحصیلی فوق دیپلم و رتبه سازمانی13 به بالا (700 نفر) بود و حجم نمونه 223 نفر محاسبه شد. ابزار اندازه گیری، پرسش نامه محقق ساخته شامل70 سؤال برای شناسایی تأثیر عوامل (ماهیت کار، تحصیلات، بهره وری، خستگی از کار و انعطاف پذیری) و حوادث شغلی بود که پس از توزیع مقدماتیِ30 نسخه پرسش نامه، آلفای کرونباخ آن0/81 محاسبه گردید. نتایج به دست آمده نشان می دهد که در شرکت مذکور از بین ابعاد مورد بررسی تحقیق ، بُعد "خستگی از کار" و "بهره وری یا راندمان ساعات کاری" به ترتیب دارای بیشترین میانگین از دید پاسخگویان بوده است.

رشد سریع فن آوریهای نوین موجب تغییرات اساسی در ماهیت کار گردیده و پیچیدگی سیستمها را در بسیاری از صنایع افزایش داده و موجب به وجود آمدن تهدیداتی جدی شده است و حوادث فاجعه باری را در صنایع ایجاد کرده است. پیشگیری از آسیب و بیماری های ناشی از کار از اهمیت حیاتی برای کارکنان، صنعت و به طورکلی در جامعه برخوردار است. فرهنگ ایمنی سازمان در حال حاضر به عنوان یک عامل تأثیرگذار قوی در وقوع حوادث محل کار پذیرفته شده است چراکه علیرغم اجرای مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی در سازمانها و بهبود مستمر ایمنی در محل کار، معرفی قوانین و مقررات سختگیرانه در مورد ایمنی و فراهم کردن تجهیزات مناسب برای کارکنان، هنوز هم وقوع حادثه در سازمانها گزارش می شود. بررسی و تجزیه وتحلیل بسیاری از حوادث ازجمله حوادث بزرگ نشان می دهد که وقوع این حوادث نمی تواند تنها با نقص اتفاقی تجهیزات توصیف و توجیه شوند بلکه نگرشها و رفتارهای انسانی و فاکتورهای سازمانی نیز به عنوان یک اولویت بسیار مهم در وقوع حوادث مطرح می باشند.

مقدمه: امروزه تروما بعنوان یک علت مهم مرگ و میر و ناتوانی در کشورهای مختلف مورد توجه قرار گرفته است. از آنجا که شناسایی وسعت مساله در هر منطقه به منظور ارایه راهکارهای در جهت پیشگیری و کاهش تروما از اهمیت خاصی برخوردار است، مطالعه حاضر به منظور بررسی اپیدمیولوژیک بیماران ترومایی مراجعه کننده به بیمارستان ولیعصر اراک در سال 1385 انجام شد. روش کار: در این مطالعه توصیفی مقطعی اطلاعات 813 بیمار ترومایی مراجعه کننده به بیمارستان ولیعصر اراک در سال 1385 استخراج شد. این اطلاعات شامل متغیرهای دموگرافیک، محل رخداد حادثه و نوع آن، نوع تروما (نافذ، بلانت)، مصرف سیگار یا مواد مخدر حین حوادث رانندگی، بستن کمربند ایمنی حین حادثه رانندگی، نحوه انتقال بیمار به بیمارستان و عامل ایجاد تصادف رانندگی بود. یافته ها: حوادث رانندگی با 351 مورد (43%) و پس از آن حوادث کاری با 171 مورد (21%) بیشترین علل تروما بودند. بیشتر بیماران مرد (74%)، در گروه سنی 44-20 (53%) و با تحصیلات کمتر از دیپلم (64%) بودند. بیشتر حوادث در بیرون از شهر رخ داده بود (704 مورد، 87%) و اکثر بیماران (690 نفر، 85%) توسط مردم به بیمارستان منتقل شده بودند. در 693 مورد (85%) تروما از نوع بلانت بود. حین حادثه رانندگی، 16 نفر (5%) مشغول مصرف سیگار بوده و 6 نفر (2%) هم نارکوتیک مصرف کرده بودند. همچنین تنها 64 نفر (18%) از کمربند ایمنی استفاده کرده بودند. عامل ایجاد تصادف در 200 مورد (57%) وسیله نقلیه، در 65 مورد (18%) انسان و در 86 مورد (25%) اشیا و موانع بود. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که همانند دیگر مطالعات شایعترین علت تروما حوادث رانندگی است و بیشترین افراد در معرض خطر مردان جوان هستند. همچنین دومین علت شایع تروما حوادث شغلی بود. از آنجا که صدمات ناشی از تروماها و حوادث یکی از چالش های بزرگ بهداشت عمومی است، از اینرو آموزش و فرهنگ سازی برای استفاده از کمربند ایمنی و کلاه ایمنی توسط رانندگان وسایل نقلیه و موتورسواران و نیز انجام اقدامات ایمنی حین انجام کار از مهمترین عوامل پیشگیری از اینگونه حوادث می باشد.

مقدمه: حوادث شغلی و مرگ و میر ناشی از آن بیشتر در میان سالی رخ می دهد. انسان در چرخه تولید نقش و جایگاه مهمی دارد و نمی توان او را مانند سایر مواد تولیدی مصرف شدنی دانست. از این رو کاهش حوادث در زنجیره تولید یکی از تلاش های مستمر بشر بوده است. هدف این پژوهش مطالعه هزینه انسانی در جامعه بیمه شدگان فوت شده استان تهران در اثر حوادث شغلی است. روش پژوهش: این مطالعه در سال 1382 با استفاده از اطلاعات سسالهای 1378 تا 1380 انجام گرفت. جامعه پژوهش تمام بیمه شدگان فوت شده در استان تهران بر اثر حادثه شغلی بوده است. داده های مورد نیاز براساس چک لیستی از واحدهای مختلف در سازمان تامین اجتماعی جمع آوری گردید. این داده ها با استفاد از بسته نرم افزاری ویژه ای که به همین منظور طراحی و تهیه شده بود و بسته نرم افزاری Excell به طور همزمان استفاده شد و مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در سه سال مورد بررسی 8/19 درصد (7464 مورد) از حوادث شغلی بیمه شدگان تامین اجتماعی در استان تهران رخ داده که 1/3 درصد آنها (231 مورد) منجر به فوت شده است. حوادث شغلی منجر به فوت در استان تهران بیشاز 7552 سال زندگی و 3656 سال مشارکت اقتصادی را از بین برده و هزینه انسانی آن بیش از 777 میلیارد ریال بوده است. سرانه هزینه انسانی برای هر فوت 3/3 میلیارد ریال برآورد گردید. براساس تحلیل داده ها مشخص گردید مجموع هزینه انسانی حوادث شغلی منجر به فوت (سالانه) حدود 03/0 درصد کل تولید ناخالص داخلی بوده است. بحث نتیجه گیری: باتوجه به این که حوادث شغلی هزینه های زیادی برای جامعه و شخص حادثه دیده دربردارد لازم است مسئولان و تصمیم گیرندگان نسبت به شناسایی عوامل موثر در کاهش حوادث شغلی و افزایش ضریب ایمنی محیط های کاری اهتمام بیشتری بورزند.