رفتارهای مدنی

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین تعارض کار- خانواده و رفتارهای مدنی- سازمانی است که متغیر عدالت رویه ای به عنوان متغیر تعدیل کننده در نظر گرفته شده است. نمونه این پژوهش را 267 نفر از کارکنان یک شرکت صنعتی تشکیل داده اند و برای سنجش میزان تعارض کار- خانواده، عدالت رویه ای در سازمان و رفتارهای مدنی- سازمانی به ترتیب از مقیاس های تعارض کار- خانواده کوپلمن، گرینهوس و کونولی (1983)، مقیاس عدالت رویه ای لونتال، کاروزا و فرای (1980) و مقیاس رفتار مدنی- سازمانی ویلیامز و اندرسون (1991) استفاده شده است. از رگرسیون سلسله مراتبی برای بررسی رابطه تعاملی بین متغیرها استفاده شد. متغیرهای جنسیت، وضعیت تاهل و تعداد کودکان به عنوان متغیرهای کنترل در رگرسیون سلسله مراتبی وارد شده و پس از آن اثر اصلی تعارض کار- خانواده و عدالت رویه ای به عنوان اثر اصلی و در پایان رابطه تعاملی تعارض و عدالت رویه ای بررسی شد. تحلیل رگرسیون برای دو زیرمقیاس رفتارهای مدنی ـ سازمانی یعنی معطوف به فرد و معطوف به سازمان جداگانه انجام شده است. نتایج نشان دادند هر چند تعارض کار- خانواده بر رفتارهای مدنی ـ سازمانی (فردی و سازمانی) پس از کنترل متغیرهای جنسیت، وضعیت تاهل و تعداد کودکان تاثیر ندارد اما با توجه به نقش تعدیل کننده عدالت رویه ای، رابطه معنا دار است. بر مبنای نتایج در صورتی که سازمان در جهت ارتقاء عدالت رویه ای عمل کند، حتی در صورتی که کارکنان دارای تعارض در محیط خانواده باشند، آن را به سازمان فرافکنی نخواهند کرد و رفتارهای مدنی- سازمانی آن ها حفظ خواهد شد. برعکس اگر عدالت رویه ای وجود نداشته باشد سازمان به دلیل سرریز تعارض های خانواده - کار و کاهش رفتارهای مدنی- سازمانی، متضرر خواهد شد.

این پژوهش با هدف بررسی رابطه میان رشد حرفه ای، حمایت سرپرست و توانمند سازی با نگرش های شغلی و رفتارهای مدنی- سازمانی به مرحله اجرا درآمد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی، به لحاظ داده ها کمی و از نظر ماهیت و روش جزء پژوهش های غیر آزمایشی و از نوع رابطه می باشد. جامعه آماری پژوهش را کارکنان ستاد سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور تشکیل داده اند که از میان آنها 225 نفر بر مبنای نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. داده های حاصل شده با بهره مندی از آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون همزمان مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که رشد حرفه ای، توانمندسازی و حمایت سرپرست با نگرش های شغلی (رضایت و تعهد) دارای رابطه مثبت و معناداری است. همچنین نتایج نشان داد که رشد حرفه ای و توانمندسازی حدود 32 و21 درصد، افزایش نگرش های شغلی و حمایت سرپرست 16 درصد از رفتار مدنی- سازمانی را در کارکنان ستاد سازمان پیش بینی می کند.