مطالب مرتبط با کلیدواژه

علوم تجربی


۴۱.

تحلیل محتوای کتاب های جدیدالتألیف «علوم تجربی» دوره ابتدایی ایران با توجه به مؤلفه های «کفایت اجتماعی» فلنر(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا کتاب های درسی علوم تجربی کفایت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۶ تعداد دانلود : ۲۲۶
تحقیق حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب های جدیدالتألیف «علوم تجربی» دوره ابتدایی با توجه به مؤلفه های کفایت اجتماعی انجام شده است. روش تحقیق ترکیبی از روش توصیفی پیمایشی و تحلیل محتوای کمّی و کیفی است. جامعه آماری تحقیق 150 تن از متخصصان علوم تربیتی و محتوای پژوهش شش کتاب درسی «علوم تجربی» دوره ابتدایی است. روش نمونه گیری در تحقیق حاضر، روش «تمام شماری» بوده است. ابزار جمع آوری داده ها در تحقیق حاضر را پرسش نامه و سیاهه ثبت داده ها تشکیل می دهد. روایی ابزارها از طریق مراجعه به خبرگان ارزیابی و تأیید شد و برای آزمون پایایی ابزارها، برای پرسش نامه، از آزمون «همبستگی» بهره گرفته شد و به منظور سنجش پایایی سیاهه ثبت داده ها، از ضریب توافق استفاده گردید. ضریب همبستگی 82/0 و ضریب توافق 78/0 محاسبه گردید که نشان از پایایی بالای ابزارهای تحقیق دارد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که 53/60 درصد کل محتوای کتاب های درسی علوم تجربی دروه ابتدایی ایران به مؤلفه های کفایت اجتماعی پرداخته اند که این نسبت خوبی است، اما نقطه ضعف موجود در عدم توازن بین میزان تأکید بر چهار مهارت کفایت اجتماعی است که البته این مسئله در تک تک کتاب های درسی نیز وجود دارد، بدین گونه که در کل محتوای کتاب ها، بیشترین تأکید بر مهارت های شناختی، و کمترین تأکید بر مهارت های هیجانی بوده است.
۴۲.

تحلیل محتوای کتاب علوم پایه دوم دبستان باتوجه به روش خوانایی گانینگ، ضریب درگیری ویلیام رومی و هدف های آموزشی بلوم

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا علوم تجربی گانینگ بلوم ویلیام رومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷۳ تعداد دانلود : ۲۰۵۰
هدف این پژوهش تحلیل محتوای کتاب علوم تجربی پایه دوم ابتدایی براساس تکنیک ویلیام رومی و روش خوانایی گانینگ و مقایسه محتوای کتاب بر اساس هدف ها و سطوح بلوم است. پژوهش شامل تمام محتوای کتاب علوم تجربی پایه دوم ابتدایی چاپ سال 98 می باشد.جمع اوری اطلاعات براساس انتخاب تصادفی صفحات این کتاب و مطالعه متون،تصاویر و پرسش ها صورت گرفت.تکنیک گانیگ در بخش متن ، تکنیک ویلیام رومی در سه محور متن،تصاویر و پرسش ها و تکینک بلوم براساس جملات تکنیک ویلیام رومی جهت تحلیل محتوای کتاب مورد استفاده قرار گرفت.در پایان، اطلاعات با روش های اماری ذکر شده در تکنیک های گانینگ ، رومی و بلوم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. تحلیل محتوای علوم تجربی دوم دبستان براساس تکنیک های ویلیام رومی،ضریب خوانایی گانینگ وطبقه بندی بلوم صورت گرفت.
۴۳.

تحلیل سؤال های آزمون علوم تجربی پایه ی نهم استان کرمانشاه و هم ترازی آن ها با ابعاد طبقه بندی اندرسون و کراتول(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: تحلیل سؤال شاخص های روان سنجی طبقه بندی شناختی اندرسون و کراتول علوم تجربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۹ تعداد دانلود : ۳۹۳
هدف پژوهش حاضر تحلیل شاخص های روان سنجی و سطوح حیطه شناختی سؤال های امتحان علوم تجربی پایه نهم استان کرمانشاه در خرداد 1395 بر اساس طبقه بندی اندرسون و کراتول بود. این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی، در گروه تحقیقات توصیفی و از نوع ارزشیابی بود. جامعه آماری شامل برگه های امتحانی درس علوم تجربی پایه نهم مدارس پسرانه ناحیه 1 کرمانشاه بوده که تعداد آن ها 2007 برگه بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایی نسبی تعداد 323 برگه از آن ها به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری عبارت بود از فرمول های ضریب دشواری، ضریب تمیز، ضریب روایی محتوایی لاشه، ضریب پایایی کودر-ریچاردسون، ضریب آلفای کرانباخ و چک لیست اهداف شناختی طبقه بندی اندرسون و کراتول. یافته های پژوهش نشان داد سؤالات از ضریب دشواری مناسب و ضریب تمیز بالایی برخوردار بوده اند. ضریب روایی سؤالات و ضریب پایایی سؤالات عینی، پایین، اما ضریب پایایی سؤالات غیر عینی بالا بود. در مطابقت سؤالات با ابعاد فرایند شناختی و دانش طبقه بندی شناختی اندرسون و کراتول، بیشتر سؤالات در سطح به یادآوردن و در بعد دانش امور واقعی بوده و هیچ سؤالی در حیطه فرایندهای شناختی ارزشیابی کردن و آفریدن و بعد دانش فراشناختی طرح نشده بود.
۴۴.

تحلیل انتقادی خوانش هرمنوتیکی ماسیمو کامپانینی از آیات علمی قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تفسیر علمی قرآن ماسیمو کامپانینی هرمنوتیک فلسفی علوم تجربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۲۲۳
یکی از ثمرات جهش و پیشرفت علوم تجربی افزایش توجهات به رابطه علم و قرآن و تفسیر علمی قرآن بود، در معرض توجه قرار گرفتن تفسیر علمی هم موجب اتخاذ رویکردهای گوناگونی در این مسئله در میان مسلمانان شده، و هم به بحث‌های کلامی قلمرو قرآن دامن زده است. اما مستشرقان که در سده‌های اخیر وارد مطالعه جدّی در حوزه قرآن و علوم مرتبط با آن شد‌ه‌اند هم به تأمّلاتی در این زمینه پرداخته‌اند، از جمله آنان ماسیمو کامپانینی است که تفسیر علمی قرآن را براساس مبانی هرمنوتیک فلسفی تعریف کرده است. اندیشه‌های وی در این مسئله مواضع مشترکی با دیدگاه‌های روشن‌فکران مسلمان معاصر و متأثر از اندیشه‌های غربی دارد. پژوهش حاضر با روش تحلیلی-انتقادی به بررسی آرای وی پرداخته و درنهایت اثبات شده که مؤلفه‌ها و شاخصه‌های اندیشه وی نظیر مساوی دانستن کاربست هرمنوتیک فلسفی در فهم قرآن با تأویل آن، عبور بدون ضابطه از معانی لغوی و حجیت ظاهری الفاظ قرآن، تاریخمندی قرآن و نگاه پدیدارشناختی به آیات قرآن از شرایط و ضوابط عام تفسیر و نیز ضوابط خاص تفسیر علمی قرآن پیروی نکرده و یا حتی در تقابل با این اصول و ضوابط‌ قرار دارد، در انتها هم تحلیل او از دیدگاه‌های مسلمانان درباره رابطه قرآن و علم مورد بررسی قرار گرفته و به نقاط ضعف آن اشاره شده است.
۴۵.

شناسایی مؤلفه ها و تحلیل محتوای برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی بر مبنای سند تحول بنیادین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اسناد بالادستی برنامه درسی تحلیل محتوا علوم تجربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۳ تعداد دانلود : ۳۵۸
این پژوهش درصدد شناسایی مؤلفه ها و تحلیل محتوای برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی بر مبنای سند تحول بنیادین (مطالعه موردی برنامه درسی پایه پنجم) در سال تحصیلی 1398-1397 بوده است. روش پژوهش ترکیبی (آمیخته) بوده که در دو فاز کیفی از نوع تحلیل محتوا با نظام مقوله بندی استقرایی و در فاز کمی از نوع تحلیل محتوا با استفاده از مدل شانون انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش در سطح کیفی اسناد بالادستی نظام آموزش وپرورش ایران و در سطح کمی کتاب علوم تجربی پایه پنجم ابتدایی بود. ابزار جمع آوری اطلاعات، فیش ها و جداول محقق ساخته ای بودند که جهت ثبت و شناسایی مؤلفه های کتاب علوم تجربی پایه پنجم ابتدایی از آن ها استفاده شد. با استفاده از روش تحلیل محتوا در سطح کیفی 60 گویه و 24 مؤلفه از سند تحول بنیادین استخراج و با استفاده از مدل آنتروپی شانون در فاز کمی 47 گویه و 22 مؤلفه از کتاببرنامه درسی پایه پنجم ابتدایی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در کتاب علوم تجربی پنجم ابتدایی بیشترین ضریب اهمیت مربوط به گویه های نگاه علمی به مسائل و حوادث، مشارکت پذیری در فعالیت ها، آموزش اصول اولیه کارآفرینی و کمترین ضریب بهره گیری از محیط های مجازی و رسانه ها جهت ارتقای یادگیری، ایجادکننده فرصت های متنوع آموزشی برای دانش آموزان با نیاز ویژه، ایجاد فرصت برای راه اندازی و تشکیل نمایشگاه های علمی دست ساخته های فراگیران و توانایی کار کردن و استفاده از منابع دیجیتال بود.
۴۶.

طراحی چارچوب برنامه درسی علوم تجربی مبتنی بر پرورش خلاقیت در دوره اول ابتدایی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلیدواژه‌ها: طراحی چارچوب برنامه درسی علوم تجربی خلاقیت ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۱ تعداد دانلود : ۲۷۷
خلاقیت و فرآیند روبه رشد آن در عصر حاضر، توجه پژوهشگران و برنامه ریزان آموزشی را به تحلیل و بررسی خلاقیت از دید آموزشی جلب کرده است. نظام های آموزشی، با توجه به برنامه ها، اهداف، محتوا و امکانات آموزشی خود، نقش موثری در فعال سازی یا تضعیف نوانایی خلاقیت در افراد دارند.با توجه به آنچه گفته شد، هدف از انجام پژوهش حاضر طراحی چارچوب برنامه درسی علوم تجربی مبتنی بر پرورش خلاقیت در دوره اول ابتدایی می باشد. روش ها: پژوهش حاضر با توجه به هدف در زمره پژوهش های کاربردی و از نظر رویکرد پژوهش؛ کیفی است و از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. جامعه این پژوهش در مرحله کیفی، شامل منابع و اسناد و مدارک چاپی و الکترونیکی موجود (اعم از داخلی و خارجی) و نیز شامل متخصصان برنامه درسی و کارشناسان آموزش و پرورش ابتدایی آشنا با موضوع خلاقیت و آموزش علوم تجربی دارای مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر بوده است. نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش حاضر بیانگر این مهم است که مسأله تربیت کودکان و پرورش استعدادهای فطری آنان از مسایل بسیار مهمی است که باید مورد توجه متولیان آموزش و پرورش قرار گیرد و برنامه ریزان درسی باید شرایط و بستر تجلی خلاقیت را در برنامه های درسی دوره ابتدایی و ازجمله در برنامه درسی علوم تجربی فراهم آورند تا دانش آموزان به تدریج مفاهیم اساسی علوم تجربی را که تعاملی انکار ناپذیر با فلسفه، باورها و ارزش های پذیرفته شده فرد و جامعه دارد. این مهم توجه به ابعاد گوناگونی از برنامه درسی خلاق (اهدف، محتوا، راهبردهای یاددهی-یادگیری، مواد و منابع، فعالیت های یادگیری فراگیران، روش های ارزشیابی، گروه بندی فراگیران، زمان و فضا) را یادآور می شود.
۴۷.

مقایسه اثربخشی نقشه مفهومی و روش سنتی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس علوم تجربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نقشه ی مفهومی پیشرفت تحصیلی علوم تجربی روش سنتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۵ تعداد دانلود : ۲۶۳
هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی استفاده از نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان کلاس ششم ابتدایی در درس علوم تجربی بود. این مطالعه با 23 دانش آموز ششم ابتدایی در شهرستان خوی در سال تحصیلی 98-1397 به صورت نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و با گروه آزمایش و کنترل صورت گرفت. دانش آموزان در دو گروه آزمایشی و کنترل به صورت تصادفی جایگزین شدند و محتوای درس برای گروه آزمایش با روش نقشه مفهومی و برای گروه کنترل به شیوه معمول تدریس گردید. دانش آموزان با آزمون های معلم ساخته(پیش-آزمون و پس-آزمون) شامل 20 سوال چند گزینه ای مورد ارزشیابی قرار گرفتند. در ابتدا پیش آزمون اخذ شد. سپس بعد از گذراندن دوره ی آموزشی، از دانش آموزان هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل از آزمون آماری کوواریانس برای مقایسه تفاوت گروهها استفاده گردید. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که نقشه مفهومی تاثیر قابل توجهی بر موفقیت و دستیابی دانش آموزان به پیشرفت تحصیلی مطلوب داشتند و اهداف مورد نظر در کلاس های علوم تجربی محقق شدند.
۴۸.

جایگاه سبک های یادگیری در عناصر برنامه درسی پایه ی ششم ابتدایی: علوم تجربی و مطالعات اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سبک های یادگیری عناصر برنامه درسی علوم تجربی مطالعات اجتماعی و پایه ی ششم ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۲۳۹
هدف: پژوهش با هدف تحلیل برنامه درسی علوم تجربی و مطالعات اجتماع پایه ششم ابتدایی بر اساس سبک های یادگیری وارک انجام پذیرفته است. روش: پژوهش توصیفی، از نوع تحلیل محتوا با بکارگیری روش آنتروپی شانون است. جامعه آماری شامل کلیه برنامه های درسی(هدف، محتوا، روش و ارزشیابی) پایه ششم ابتدایی است. نمونه آماری شامل برنامه های درسی علوم تجربی و مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی می-باشد. برای تحلیل برنامه های درسی موجود(قصد شده) با هر یک از سبک های یادگیری ابتدا اهداف مندرج در کتاب های درسی، سپس محتوا کتاب درسی و برای بررسی روش های پیشنهادی به تحلیل کتاب راهنمای تدریس پرداخته شد. در بخش ارزشیابی، سوالات مطرح شده در کتاب های درسی و راهنمای تدریس تحلیل گردید. ابزار پژوهش، چک لیست وارسی سبک های یادگیری وارک(1998) بود که براساس پیشینه و پرسشنامه وارک تدوین و روایی محتوایی آن توسط صاحبنظران رشته های برنامه درسی و روانشناسی تربیتی تأیید شد یافته ها: نتایج حاکی از آن دارد که سبک ارجح برنامه درسی علوم تجربی پایه ششم ابتدایی سبک دیداری اما سبک مطالعات اجتماعی خواندن/ نوشتن می باشد.
۴۹.

کاوشی در تجارب معلمان درس پژوه در درس علوم تجربی: جُستاری پدیدارشناسانه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: درس پژوهی علوم تجربی پدیدارشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۴۰۳
این پژوهش با هدف کاویدن تجارب معلمان درس پژوه در درس علوم تجربی انجام گرفت. مطالعه حاضر در زمره مطالعات کیفی و از نوع پدیدارشناسی بوده است. اطلاع رسانان از میان معلمان علوم تجربی دوره اول متوسطه استان چهارمحال و بختیاری که در سنوات گذشته درس پژوهی با محوریت درس علوم تجربی انجام دادند انتخاب شدند. برای موردگزینی از دو تکنیک هدفمند و گلوله برفی با رعایت اصل اشباع نظری استفاده شد و به این صورت، تعداد 24 نفر انتخاب گردیدند. گردآوری داده ها از طریق مصاحبه با رویکرد هدایت کلیات انجام شد. اعتبار پژوهش با استفاده از روش بررسی همکار، بررسی اعضا، ناظر بیرونی و چندسوسازی داده تاًمین شد. داده ها با روش تحلیل مضمون تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که تجارب معلمان معلمان درس پژوه در درس علوم تجربی پیرامون درس پژوهی را می توان در قالب سه مضمون سازمان دهنده فرصت ها، آسیب ها و بایست های درس پژوهی دسته بندی کرد.آسیب ها و بایست های درس پژوهی دسته بندی کرد.
۵۰.

بهره گیری از رویکرد تجربی – حسی در فرآیند یادگیری

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: یادگیری علوم تجربی سیستم حسی غالب WELA و UOT

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۹ تعداد دانلود : ۲۹۰
فرض ما بر اساس مطالعاتی است که نشان می دهند بهترین روش های اثرگذار تدریس توسط دخالت سیستم های اصلی حسی ارائه می شوند؛ بنابراین، یادگیری فرد بر اساس آنچه می بیند، آنچه می شنود و تمرین، شکل می گیرد و سیستم حسی دلخواه تعیین کننده سبک یادگیری است. به منظور اثربخشی، آموزش وپرورش باید تجربیات مربوط به حواس پنج گانه را مدنظر داشته باشد، زیرا آن چیزی که محرک یادگیری است احساسات خوبی است که ضمن یادگیری به فرد دست می دهد. مطالعه حاضر در دو دبیرستان شهرستان ملایر و با همکاری دبیر کامپیوتر و معاون فناوری مدرسه انجام شد. 60 دانش آموز کلاس نهم در مطالعه شرکت نمودند. آموزش مطالب طی 10 هفته در دو سطح؛ معلم ناشناخته آنلاین ( UOT)؛ و چهره به چهره با معلم و مربی (WELA ) انجام شد. سطوح مشارکت دانش آموزان به کمک نرم افزار Graphpad prism موردبررسی قرار گرفت. پرسشنامه ها و مشاهدات برای جمع آوری داده های کیفی استفاده شد. ابتدا سیستم های حسی غالب در دو گروه تعیین شدند. سپس، میزان یادگیری دانش آموزان از دو روش UOT و WELA بررسی شد. مطالعات نشان داد که حس بینایی و شنوایی نسبت به حواس دیگر غالب هستند. همچنین، یادگیری دانش آموزان زمانی که از WELA استفاده شود (درگیری هر دو حس بینایی و شنوایی) مؤثرتر است و باانگیزه بیشتری همراه است.
۵۱.

تحلیل محتوای کتاب علوم تجربی پایه ششم ابتدایی براساس الگوی مریل در سال تحصیلی 1397 – 1398

کلیدواژه‌ها: کتاب درسی علوم تجربی اهداف آموزشی تحلیل محتوا الگوی مریل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲۶ تعداد دانلود : ۴۷۰
تحلیل محتوا یک علم و روش تحقیق است که در زمینه کتب درسی به دلیل اهمیت موضوع، طرفداران زیادی پیدا کرده است. «هدف از تحلیل محتوا، یافتن نسبت بین اهداف و محتوا به منظور بهبود محتوای موجود می باشد (سمیعی و افضل خانی، 1392).» با تحلیل محتوا می توانیم با فعال و پویا کردن کتاب و انتخاب مفاهیم خوب کیفیت کتاب درسی را بالا ببریم. این پژوهش با هدف تحلیل محت وای کت اب علوم تجربی پایه ششم ابتدایی بر اساس الگوی مریل انجام شده است. جامعه آماری، محتوای کتاب درسی علوم تجربی پایه ششم ابتدایی در سال تحصیلی 1398 – 1397 می باشد. نمونه آماری برابر با حجم جامعه آماری می باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش تحقیق آن، توصیفی و از نوع تحلیل محتوا می باشد، نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشتر دروس کتاب از نوع عملی بود همچنین انواع ارائه اولیه و ثانویه به میزان مناسبی به کار رفته بود همچنین اصل تفکیک در بیشتر درس های این کتاب رعایت شده، اصل تنوع مثال، اصل همتاسازی و سطح دشواری در این کتاب رعایت شده است.
۵۲.

تحلیل محتوای بخش های شیمی کتاب های علوم تجربی دوره ی ابتدایی بر اساس روش ویلیام رومی

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا شیمی علوم تجربی دوره ی ابتدایی ویلیام رومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۵ تعداد دانلود : ۴۱۷
هدف از تحقیق حاضر بررسی و تحلیل محتوای بخش های شیمی علوم تجربی دوره ی ابتدایی با تکنیک ویلیام رومی و ارائه ی مطالب و پیشنهادهایی به برنامه ریزان به منظور بهبود و اصلاح کتاب های درسی می باشد. بر این اساس متون، تصاویر و پرسش های بخش های شیمی کتاب های علوم تجربی مورد تحلیل قرارگرفت. روش تحقیق پژوهش حاضر از نوع تحقیق توصیفی و روش مطالعه ی آن تحلیل محتوای کمی بر اساس روش ویلیام رومی می باشد و جامعه ی آماری آن شامل تمام بخش های شیمی کتاب های علوم تجربی دوره ی ابتدایی می باشد که از 74 صفحه تشکیل شده است. به سبب محدود بودن حجم جامعه، نیازی به نمونه گیری نبوده و همه ی محتوا به عنوان جامعه ی آماری انتخاب شده و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. برای محاسبه ی ضریب درگیری از روش ویلیام رومی استفاده شده است و ضریب درگیری متن و تصاویر به ترتیب 7/0 و 75/0 می باشد که به صورت فعال ارائه شده اند و ضریب درگیری پرسش ها با مقدار 5/4 به صورت غیرفعال ارائه شده است.
۵۳.

تبیین و اولویت سنجی عناصر برنامه درسی علوم تجربی مبتنی بر پرورش خلاقیت در دوره ابتدایی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی علوم تجربی خلاقیت اولویت سنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۳۱۹
مقدمه: خلاقیت و نوآوری یکی از عالی ترین و پیچیده ترین فعالیت های ذهن آدمی است که در تعلیم و تربیت باید به آن توجه نمود. پژوهش حاضر با هدف تبیین و اولویت سنجی عناصر برنامه درسی علوم تجربی مبتنی بر پرورش خلاقیت در دوره اول ابتدایی انجام یافته است. روش ها: پژوهش حاضر، با رویکرد کمی و به شیوه توصیفی- پیمایشی به رتبه بندی و اولویت سنجی مولفه ها در هریک از عناصر برنامه درسی پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه متخصصان برنامه ریزی درسی و آموزش علوم تجربیِ دوره ابتدایی در شهر تهران تشکیل دادند که تعداد 100 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه 40 سوالی محقق ساخته بر اساس مقیاس لیکرت مربوط به برنامه درسی علوم تجربی مبتنی بر پرورش خلاقیت بود که روایی محتوایی آن توسط متخصصان تایید شد و پایایی براساس ضریب آلفای کرونباخ، 81/0 به دست آمد. یافته ها: تبیین و اولویت سنجی عناصر برنامه درسی علوم تجربی مبتنی بر پرورش خلاقیت در دوره ابتدایی انجام شد و میانگین واریانس بدست آمده در همه ابعاد بیشتر از 5/0 را نشان داد. بر اساس یافته ها، پایه و زیربنا بودن دوره ابتدایی در زمینه پرورش خلاقیت برای دوره های بعد به عنوان مهمترین اولویت در حیطه مفروضات، آموزش کاوشگری و حل مساله به عنوان مهمترین مولفه در حیطه اهداف، پرورش قوه تفکر خلاق به عنوان مولفه دارای اولویت در حیطه محتوا، اکتشافی بودن، به عنوان مهمترین مولفه در حیطه یاددهی-یادگیری، و در حیطه ارزشیابی مولفه استفاده از تشویق و تمجید به عنوان عامل دارای اولویت نخست شناخته شدند. نتیجه گیری : نتایج نشان داد که برنامه درسی مبتنی بر پرورش خلاقیت دانش آموز محور بوده که شاخص های دانش آموز محوری در دستور کار قرار گرفته است.
۵۴.

ارائه مدل آموزش اثربخش در درس علوم تجربی بر اساس رویکرد حمایتی یاد دهنده – یادگیرنده برای دانش آموزان مدارس ابتدایی شهرستان ماکو در سال تحصیلی 97-98

کلیدواژه‌ها: آموزشی اثربخش علوم تجربی رویکرد حمایتی یاد دهنده - یادگیرنده مدارس ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۷ تعداد دانلود : ۳۱۱
هدف تحقیق حاضر ارائه مدل آموزش اثربخش در درس علوم تجربی بر اساس رویکرد حمایتی یاد دهنده – یادگیرنده برای دانش آموزان مدارس ابتدایی بود. روش پژوهش حاضر ترکیبی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل آموزگاران ابتدایی شهرستان ماکو که مشغول به تدریس علوم تجربی هستند، بود. نمونه گیری در بخش کیفی به شیوه در دسترس و در بخش کمی از نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد. در گردآوری اطلاعات از سه ابزار  فیش برداری و مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه از معلمان و  تکمیل پرسشنامه استفاده شد. تجارب معلمان دوره ابتدایی در مورد تدریس اثربخش علوم تجربی با رویکرد حمایتی یاد دهنده – یادگیرنده شامل تعیین هدف های اصلی، ایجاد انگیزه، موقعیت یادگیری، ارزشیابی دانش آموزان، ترغیب دانش آموزان، تدریس عملی، استفاده از فیلم های آموزشی، آموزش مفاهیم، استفاده از تدریس عملی، استفاده از فیلم های آموزشی، ربط دادن مفاهیم و مطالب یاد داده شده به زندگی روزمره استفاده از روش های فعال، مشارکت دانش آموزان، طراحی زمان و فضای آموزش، شناخت دنیای اطراف از طریق علوم، استفاده از روش های دانش آموز محور، توضیح مختصر درس توسط معلم، استفاده از فیلم های آموزشی می شود. مدل الگو از بخش های شرایط زمینه ای، شرایط علی، مقوله تدریس اثربخش، تدریس عملی، روش ها: ارزشیابی و شرایط مداخله گر تشکیل شد.
۵۵.

بررسی و مقایسه مولفه های اصلی آموزش محیط زیست در کتاب های درسی علوم تجربی دوره ی ابتدایی

کلیدواژه‌ها: علوم تجربی تحلیل محتوا آنتروپی شانون دوره ی ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۱۸۰
این پژوهش با هدف بررسی میزان توجه به مولفه های اصلی آموزش محیط زیست در محتوای کتب درسی علوم تجربی پایه های چهارم و پنجم مقطع ابتدایی صورت گرفت ، سپس نتایج حاصل با یکدیگر مقایسه شدند. پژوهش حاضر توصیفی – کاربردی است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش آنتروپی شانون استفاده شده است.  جامعه ی آماری در این تحقیق کل محتوای کتاب های علوم تجربی دو پایه چهارم و پنجم ابتدایی اعم از متن، تصاویر، فکر کنید، جمع آوری اطلاعات و... بود که براساس مولفه ها ی آب، هوا ، خاک ، گیاهان و جانوران ، آلودگی های صوتی و طبیعی و انرژی، مورد بررسی و کد گذاری قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان داد، کتاب علوم پنجم در مقایسه با کتاب علوم چهارم به نشانگرهای زیست محیطی توجه کمتری داشته است. در هر دو کتاب مولفه ی گیاهان و جانوران بیشترین ضریب اهمیت را نسبت به دیگر مولفه ها دارد و در مقابل مولفه ی آلودگی های طبیعی و صوت پایین ترین درجه اهمیت را نشان داد.
۵۶.

تأثیر آموزش ابراز وجود بر عزت نفس، اضطراب اجتماعی و قاطعیت دانش آموزان

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: نقشه مفهومی روش تدریس سخنرانی یادگیری علوم تجربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۱۶۱
هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش ابراز وجود بر عزت نفس، اضطراب اجتماعی و قاطعیت دانش آموزان دختر کلاش دهم دبیرستانی شهر اهواز است. نمونه شامل 42 دانش آموز است که  به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده و در دو گروه آزمایشی (21دانش آموز) و  کنترل  (21 دانش آموز) قرارگرفته اند. ابزار پژوهش شامل مقیاس خودابراز، مقیاس عزت نفس کوپر اسمیت و مقیاس اضطراب اجتماعی واستون و فرند بوده است. طرح پژوهش از نوع پیش آزمون –پس آزمون با گروه کنترل بوده که ابتدا برای هردو گروه پیش آزمون اجرا شده؛ سپس گروه آزمایشی به مدت 10 جلسه 90دقیقه ای، هرهفته یک جلسه در معرض متغیر مستقل قرارگرفته است. یک هفته پس از آموزش، مجدداً از هردو گروه پس آزمون گرفته شده است. داده ها با استفاده ازآزمون کوواریانس چندمتغیره و یک متغیره تجزیه و تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد که آموزش ابراز وجود بر افزایش عزت نفس، کاهش اضطراب اجتماعی و همچنین افزایش قاطعیت دانش آموزان مؤثر است.
۵۷.

ارزشیابی برنامه درسی علوم تجربی پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی مبتنی بر اسناد بالادستی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزشیابی برنامه درسی علوم تجربی ابتدایی اسناد بالادستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۱ تعداد دانلود : ۳۵۴
پژوهش حاضر با هدف ارزشیابی وضعیت موجود برنامه درسی علوم تجربی پایه های چهارم ، پنجم و ششم ابتدایی بر اساس اسناد بالادستی صورت پذیرفته است. روش تحقیق، ترکیبی و اکتشافی متوالی است. نمونه کیفی پژوهش در بخش اسناد شامل کلیه اسناد بالادستیِ آموزش و پرورش درباره درس علوم تجربی ابتدایی بود و در بخش افراد شامل کلیه متخصصان حوزه محتوا و آموزش علوم تجربی و کارشناسان خبره مطلع از اسناد بالادستی؛ نمونه کمی نیز شامل کلیه اعضای گروه های آموزشی معلمان علوم تجربی دوره ابتدایی در سطح مناطق شهر تهران بود. در بخش تحلیل اسناد، ملاک ها و مؤلفه هایی که برنامه و کتاب های درسی علوم تجربی ابتدایی بر اساس آن ها طراحی و تدوین شده است شناسایی و دسته بندی گردید و پنج مقوله توجه به الگوی هدف گذاری مبتنی بر شایستگی های پایه، توجه به سوادعلمی فناورانه، توجه به رویکرد زمینه محور، توجه به اصل نقش فعال یادگیرنده، توجه به اصل اعتبار و نقش مرجعیت معلم در برنامه درسی علوم تجربی به صورت هدف مند انتخاب شد و به منظور شناسایی زیر مقوله های مربوط به هریک از مقوله های به دست آمده از اسناد بالادستی، با گروه ها و کارشناسان عضو شورای برنامه ریزی درسی مربوط، متخصصان حوزه محتوایی در آموزش علوم تجربی دوره دوم، متخصصان و دست اندرکاران مرتبط با طراحی و تدوین سند برنامه درسی ملی مصاحبه های نیمه ساختاریافته به عمل آمد و فرم های تحلیل محتوا و پرسش نامه تدوین گردید. جهت تعیین روایی از روش های تعیین قابلیت اعتبار، قابلیت انتقال و قابلیت تأیید، و پایایی فرم های تحلیل محتوا به روش ویلیام اسکات[1] مورد بررسی قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان داد که کم ترین توجه برنامه درسی علوم تجربی به سواد فناورانه و بیش ترین توجه به اصل شایستگی های پایه می باشد و محتوای این برنامه درسی در برخی از زیرمقوله ها از جمله، توجه به تفکرانتقادی، کارآفرینی، نقش تولید دانش، خودارزشیابی و نقادی و تفکر منطقی نیاز به بازنگری و توجه بیش تری دارند
۵۸.

پدیدارشناسی تلفیق برنامه درسی تعلیمات دینی با درس علوم تجربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پدیدارشناسی تلفیق برنامه درسی تعلیمات دینی علوم تجربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۸ تعداد دانلود : ۵۴۲
پژوهش حاضر با هدف پدیدار شناسی تلفیق برنامه درسی تعلیمات دینی با درس علوم تجربی انجام گرفت. این پژوهش به شیوه کیفی و با رویکرد مبتنی بر پدیدار شناسی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش ، طراحان و متخصصان برنامه ریزی درسی و الهیات و همچنین معلمان دارای مدرک کارشناسی ارشد و دکتری بودند. مشارکت کنندگان در این پژوهش با روش نمونه گیری هدفمند به تعداد 15 نفر تا رسیدن به نقطه اشباع نظری انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختارمند جمع آوری گردید.هدف از انتخاب این افراد ، تجربه ی آن ها و قرار گرفتن در متن برنامه درسی تلفیقی بود. پس از جمع آوری داده ها و تحلیل داده ها ، نقشه مفهومی از تحلیل داده ها ارائه گردید. داده ها بر اساس تحلیل مضمون تجزیه و تحلیل شدند که نتایج حاصل از تحلیل داده ها در3 مضمون سازمان دهنده 1) تبیین حیطه های محتوایی تلفیق2) چگونگی تدوین اهداف تلفیقی3 ) چگونگی برگزاری ارزشیابی تلفیقی طبقه بندی گردید . کلمات کلیدی: پدیدارشناسی، تلفیق، برنامه درسی، تعلیمات دینی، علوم تجربی
۵۹.

طراحی برنامه درسی سازنده گرا و تأثیر آن بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی در درس علوم تجربی

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی سازنده گرایی عملکرد تحصیلی علوم تجربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۲۱۳
هدف از این پژوهش ترکیبی دو مرحله ای اکتشافی متوالی، طراحی برنامه درسی سازنده گرا و تأثیر آن بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی در درس علوم تجربی بود. در مرحله اول با رویکرد کیفی و با واکاوی متون مختلف، به روش تحلیل مضمون داده ها استخراج شد سپس جهت ساخت شبکه مضامین و مدل برنامه درسی سازنده گرا با خبرگان و اساتید حوزه برنامه درسی مصاحبه به عمل آمد. مضمون های احصایی از داده های کیفی به صورت یک مدل آموزشی ارائه گردید. در مرحله دوم به روش آزمایشی و با استفاده از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل عملکرد تحصیلی دانش آموزان مقایسه شد. جامعه آماری در بخش کمی تمامی دانش آموزان مقطع ابتدایی پایه ششم ابتدایی شهرستان صحنه بود که به صورت خوشه ای چند مرحله ای دو کلاس به عنوان نمونه انتخاب گردید. از آزمون محقق ساخته جهت سنجش عملکرد تحصیلی استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس چند متغیره(یا یک راهه) نشان داد که برنامه درسی سازنده گرا موجب بهبود عملکرد یادگیرندگان در ابعاد محتوایی، شناختی و تحقیق علمی می شود.
۶۰.

مقایسه تأثیر روش تدریس همیاری و آزمایشگاهی بر عملکرد علوم تجربی ششم ابتدایی

کلیدواژه‌ها: روش تدریس همیاری آزمایشگاهی پیشرفت تحصیلی علوم تجربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۱ تعداد دانلود : ۲۴۲
پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی روش تدریس همیاری با روش تدریس آزمایشگاهی بر پیشرفت تحصیلی علوم تجربی و شاخص های شناختی فراگیران اجرا شد.روش تحقیق این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با گروه های مقایسه است. جامعه آماری این تحقیق را 1560 نفر از دانش آموزان پسر پایه ششم ابتدایی شهرستان خوی که در سال تحصیلی1399-1398 مشغول به تحصیل بوده اند تشکیل می دهد.برای نمونه گیری از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شده است که 60 نفر از دانش آموزان پسر پایه ششم انتخاب شد. ابزارهای مورداستفاده در این پژوهش آزمون های پیشرفت تحصیلی محقق ساخته از تمام مطالب کتاب درسی علوم پایه پنجم (پیش آزمون) با پایایی 73/0 به روش کودر ریچاردسون 21 و مطالب تدریس شده از کتاب درسی علوم تجربی پایه ششم(پس آزمون) با پایایی 75/0 به روش کودر ریچاردسون21 است. یادداری، درک و کاربست مطالب آموخته شده به عنوان شاخص های شناختی در نظر گرفته شدند. نتایج تحلیل کوواریانس داده ها نشان داد که استفاده از روش تدریس همیاری در مقایسه با روش تدریس آزمایشگاهی تأثیر برتر معناداری بر پیشرفت تحصیلی علوم تجربی شاخص های درک(25/7=F و 05/0≥P) و کاربست(71/34=F و 05/0≥P) دارد ولی بر دانش(46/0=F و 05/0≤P) تفاوتی مشاهده نشد