قابلیت ردیابی

قابلیت ردیابی به عنوان یک الزام از سوی دولت ها و مشتریان اکثر محصولات تولیدی مطرح است. این قابلیت رکن اساسی سیستم های کیفیت است و سیستم های اطلاعاتی مربوط به آن نقش عمده ای در تغذیه اطلاعاتی سیستم های زنجیرهی تأمین دارند. هدف این مقاله ارایه یک مدل مفهومی جامع و مرجع با رویکرد مدل سازی ساختیافته جهت توسعه و پیاده سیستم های ردیابی در سطح زنجیره تأمین است که فارغ از ابعاد زنجیرهی تأمین، دامنه تعریف آن، تنوع محصولات و فرآیندهای تولیدی مربوط بتواند پشتیبانی لازم را از برگزاری طرح های فراخوان محصولات تولیدی به عمل آورد، الزامات مربوط به تضمین کیفیت محصولات را در حوزه ردیابی پوشش دهد، امکان مدیریت پیشگیرانه و مؤثر مواد و فرآیندهای تولیدی را فراهم آورد، بهینه سازی مدیریت زنجیرهی تأمین و راهکارهای ارایه شده در این زمینه را پشتیبانی کند، پشتیبانی لازم را در تغذیه اطلاعاتی سایر سیستم های زنجیرهی تأمین به عمل آورد و تعاملات چند زنجیرهی تأمینی را پوشش دهد. روش پژوهش بهکار گرفته شده به طور اساسی بر تفکر عمیق استوار مبتنی بر مطالعات موردی منتشر شده، نظرات مدیران عملیاتی، و توسعه دهندگان سیستم های اطلاعاتی است و در پی ارایه تصویری کامل از موجودیت های سیستم ردیابی در سطح زنجیرهی تأمین به صورت مجتمع و یکپارچه میباشد.

ورود بلاکچین به صنایع غذایی، باعث بهبود ردیابی مواد غذایی و کسب مزیت رقابتی در این صنعت شده است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر شدت عوامل مهم بلاکچین در حوزه صنایع غذایی است. بر این اساس، شاخص های اساسی در صنایع غذایی براساس فنّاوری بلاکچین شناسایی، سپس با استفاده از روش دیمتل فازی، روابط ساختاری و علت و معلولی بین هشت شاخص شناسایی شده براساس نظرات خبرگان مشخص می شود. برای این منظور 950 پرسش نامه درباره بلاکچین به استادان دانشگاه و خبرگان در داخل و خارج کشور فرستاده شد. از بین پاسخنامه های دریافت شده، فقط تعداد 19 نفر به طور کامل به پرسش نامه ها پاسخ دادند. یافته های پژوهش نشان داد شاخص قابلیت ردیابی و جلوگیری از تقلب، مؤثرترین شاخص است. همچنین، شاخص جلوگیری از ضایعات غذایی، بیشترین تعامل را با دیگر شاخص ها دارد و شاخص قرارداد هوشمند، تأثیرپذیرترین شاخص است. این پژوهش برای اولین بار در کشور ایران انجام شده است و نشان می دهد وجود یک سیستم ردیابی مطمئن در صنایع غذایی، تا چه میزان بر بهبود کارایی دیگر شاخص های این حوزه مؤثر است. همچنین، بلاکچین، روشی برای حل مسائل قابلیت ردیابی و در عین حال، دستیابی به شفافیت است. این مطالعه، برای مدیران و تصمیم گیرندگان در سطح کلان انگیزه ایجاد می کند که برای داشتن یک سیستم ردیابی مطمئن از مزایای فنّاوری بلاکچین بهره ببرند.