پرتال

مهم ترین بستر برای توسعه دولت الکترونیکی، وب سایتهایند که نقش رابط بین دولت و شهروندان را ایفا می کنند. وب سایتها در مراحل مختلف تکوین دولت الکترونیکی کارکردهای گوناگونی دارند. این کارکرد در وهله اول، ارائه اطلاعات دولتی و تامین ارتباط میان دولت و مخاطبان آن است. با وجود این در صورت، ساخت پایگاههای وب مستقل و ناهماهنگ با یکدیگر برای سازمانهای دولتی، این خطر وجود دارد که در طول زمان با مجموعه ای نامتقارن و ناموزون از وب سایتهای دولتی روبه رو شویم که کاربرد آنها را کاهش دهد و بهره وری لازم را از سرمایه گذاری صورت گرفته فراهم نسازد. در گونه ای از پایگاههای وب که به نام پرتالهای استانی شناخته می شود، این هماهنگی از طریق ابلاغ «سرفصلها و عناوین اطلاعات پرتال استانی و حداقل ضوابط و ویژگیهای نرم افزاری آن» در سال 1383 از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور (سابق) صورت پذیرفته است. در این مقاله نتایج پژوهشی ارائه می شود که در آن به بررسی وضعیت پرتالهای استانی در مقایسه با سرفصلها و عنوانهای یاد شده پرداخته شده است. به این منظور پس از معرفی سرفصلها و عنوانها، نتایج بررسی وضع کنونی پرتالهای استانی ارائه و در ادامه نیز به چگونگی بازنگری در مجموعه اقلام محتوایی و اطلاعاتی پرتالهای استانی از طریق بررسی نوشتجات، استخراج اقلام پرتالهای مشابه در سه کشور پیشرفته در حوزه دولت الکترونیکی و کاربرد روش دلفی بیان می شود.

امروزه با فراگیری فناوری های نوین ارتباطی ازجمله اینترنت، بسیاری از افراد پاسخ برخی از نیازهای خود مانند نیازهای مذهبی را با استفاده از این ابزار رسانه ای پی جویی می کنند. از مواردی که در این بستر ارتباطی توسط کاربران مسلمان و به خصوص شیعه دنبال می شود، زیارت است. ارائة این خدمات، نیاز به شکل گیری فضایی تخصصی در اینترنت دارد. بر این اساس هدف از نوشتار پیش رو، مطالعة سایت های زیارتی مذهبی به منظور طراحی محتوایی و ساختاری پرتالی تخصصی با موضوع زیارت مجازی اماکن متبرکة شیعه است. برای این منظور 23 سایت زیارتی مذهبی به صورت گزینشی انتخاب و با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی مورد مطالعه قرار گرفتند، در نتیجه، 89 مؤلّفة محتوایی و ساختاری شناسایی شدند. این مؤلّفه ها شامل 21 مؤلّفة ساختاری و 69 مؤلّفة محتوایی هستند که در 12 طبقة کلی 1. زیارت؛ 2. تعامل با سایت؛ 3. خدمت به حرم؛ 4. آشنایی بیشتر؛ 5. رسانه ها؛ 6. اطلاع رسانی؛ 7. گروه های زیارتی؛ 8. مدیریت زمان و برنامه ها؛ 9. آموزش و پژوهش؛ 10. نرم افزارها؛ 11. تجارت؛ 12. شاخص های ساختاری دسته بندی شدند. با توجه به مؤلّفه های شناسایی شده، دو الگوی محتوایی و ساختاری معرفی و پس از مرور مکرر ساختارها و جانمایی خدمات در سایت های مورد مطالعه، الگوهای ساختاری سه گانه ای شامل صفحة پیش درآمد، صفحة خانگی و نقشة سایت برای پرتال زیارت مجازی اماکن متبرکة شیعه پیشنهاد شده است.