صهیونیسم

در سوره اسراء اشاره به دو فساد بنی اسرائیل شده است. عده ای از مفسران وقوع این فسادها را در زمان های گذشته دانسته اند. از این میان بخش قابل توجهی از تفاسیر، وقوع این فساد و سرکوبی آن را در زمان بُختُ الن َصَّر می دانند. حال آنکه در هیچ یک از روایات مصداق «أُولِی بَأْسٍ شَدِیدٍ» به افرادی در گذشته اطلاق نشده است و به تبع آن فساد بنی اسرائیل و همچنین سرکوبی فساد بنی اسرائیل نیز توسط «أُولِی بَأْسٍ شَدِیدٍ» در آخرالزمان تحقق خواهد یافت. صاحب جامع البیان وقوع این فساد و سرکوبی آن را در زمان بُختُ ن َّصر می داند اما بقیه مفسران در این باره یا نظریه جدیدی را ارائه نکرده اند یا بدون هیچ گونه اظهارنظری در مورد آن، صرفاً به نقل نظر وی پرداخته اند. مقاله حاضر با بررسی و تحلیل متون تفسیری، به نقد و بررسی امکان وقوع فساد مطرح شده در آیه چهارم سوره اسراء در قبل از اسلام، می پردازد. وقوع فساد و سرکوبی آن در زمان قبل از اسلام به ویژه توسط بُختُ ن صر، را بر پایه شواهد تاریخی موجود و دلایل روایی و تحلیل منطقی ردّ نموده و امکان وقوع این وعده را اولاً به دوران پس از اسلام و سپس به طور دقیق تر به حوالی زمانی دوران آخرالزمان و قبل از ظهور موکول می نماید.

سخن از مرجعیت سیاسی در حیات یک جامعه انسانی، درواقع وارسی صاحبان حاکمیت و اقتدار در آن جامعه است. در جامعه یهودی، هرچند پیدایش صهیونیسم و جعل دولتی با نماد حاکمیت یهود، فصل جدیدی فراروی این جامعه، به ویژه در خصوص مرجعیت سیاسی البته با روبند سکولایزم گشود، اما پرسش مهم آن است که در متن سنتی یهود، حقیقت مرجعیت سیاسی از حیث منشأ حقانیت و حدود اقتدار آن چگونه است؟ و در این بین نقش مردم چیست؟ این نوشتار با جستاری اسنادی تحلیلی در پی پاسخ به این سؤال ها سامان یافته و این حقیقت را روشن ساخته است که دین یهود حاکمیت اصیل و ذاتی را از آن خداوند می داند، به گونه ای که بی اذن خداوند هیچ مرجعیتی دارای مشروعیت و حقانیت نیست. از این نگاه، خداوند انبیا و سپس اوصیای آنها را برای رهبری مذهبی و سیاسی برگزید تا اقتدار الهی را در میان مردم به ظهور رساند و سپس عالمان با اصناف گوناگون، سلسله مأذونان الهی در اعمال اقتدار در جامعه یهود را استمرار بخشیدند. از نظر اندیشه سیاسی یهود، نقش مردم، نه ایجاد مشروعیت، بلکه عینیت بخشیدن به حاکمیت مأذونان الهی بوده است.

مطالعه وعده قرآنی فساد و چگونگی بروز و ظهور آن در فضای تاریخی و تمدّنی قوم بنی اسرائیل، می تواند تصویر و تحلیل برجسته تری از ماهیّت، موقعیّت و فرجام دولت صهیونیست اسرائیل را تبیین و پشتوانه علمی جبهه مقاومت را تقویت نماید. (مسئله) این مقاله با بهره گیری از رهیافت تدبّری؛ با تاکید بر پیوستگی آیات و تحلیل دلالت های ظاهری موجود در متن سیاق، به چینش زمانی آیات و تبیین چگونگی وقوع سرکوبی فساد بنی اسرائیل در آخرالزمان، توسط «أُولِی بَأْسٍ شَدِیدٍ» می پردازد. (روش) مقاله احتمال وقوع یکی از دو فساد این قوم در زمان معاصر را قویتر از دیگر احتمالات می داند. طبق روایات و دلایل مطرح شده در این نوشتار، زنجیره متوالی ماجراهای فساد بنی اسرائیل و «علوّ کبیر» ایشان در آخرالزمان، در اواخر دوران غیبت کبری و منتهی به ظهور امام عصرعج خواهد بود. مصداق «أُولِی بَأْسٍ شَدِیدٍ»، یاوران امام زمان عج هستند که در فراگرد سرکوبی فساد بنی اسرائیل، به این وعده الهی تحقّق می بخشند. (یافته ها)

گسترش روزافزون شکاف های اجتماعی در جامعه ناهمگون اسرائیل و نیز تردیدافکنی در نمادهای هویتی صهیونیسم، امنیت هستی شناختی این رژیم را با چالش هایی روبرو کرده است. اسرائیل با اعمال سیاست های تبعیض نژادی، عناصر اجتماعی را با انفکاک ساختاری مواجه ساخته و با شدت بخشیدن به تعارضات داخلی، تمایل نیروهای اجتماعی را در حمایت از این رژیم، کاهش داده است. مقاله حاضر با مفروض گرفتن وجود شکاف های متعدد در اسرائیل، با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، در چارچوب نظری سازه انگاری به این پرسش پاسخ می دهد که نقش و جایگاه بحران هویت در شکل گیری ناامنی هستی شناختی رژیم اسرائیل چیست؟ طبق یافته های حاصل از این پژوهش، عدم توانایی در رفع معضلات و شکاف های حاصل از اختلافات درونی، منجر به امنیتی کردن ساختار این رژیم شده است. شکل گیری این فضای امنیتی، با بکارگیری خشونت منبعث از ایدئولوژی صهیونیستی، موجب گرایش اسرائیل به جنگ طلبی شده، به گونه ای که تهدید و تنش به بخشی از امنیت وجودی این حکومت بدل یافته و تلاش در جهت حفظ امنیت، در راهبرد سیاست خارجی آن قرار گرفته است. از این رو، حل بحران ناامنی هستی شناختی، مستلزم تغییر در رویکرد متصلب صهیونیستی به رویکرد منعطف و نیز طی کردن فرآیند غیرامنیتی کردن و از میان برداشتن ساختاری است که صهیونیسم حول مولفه های خود ایجاد کرده است.

مطالعات تطبیقی و بررسی های مقایسه ای از جمله روش ها و عرصه های مطالعات تاریخی هستند که معرفت و دانش ما نسبت به ادوار مختلف و مسائل گوناگون تاریخی را افزایش می دهند. این مطالعات خاصه در تاریخ معاصر کاربرد ویژه ای دارد. مقاله حاضر در صدد است با بررسی، مقایسه و تطبیق دیدگاه و عملکرد آیت الله محمدحسین کاشف الغطاء و آیت الله سیدابوالقاسم کاشان در بحران فلسطین، بخشی از میراث علمای شیعه در حفظ و صیانت از اسلام و مسلمین را ایضاح کند. روش مقاله حاضر کیفی و روش جمع آوری اسنادی و کتابخانه ای است، به این معنا که متکی به کاوش در اسناد و منابع، آراء و عملکرد علمای مورد نظر در مسئله و بحران فلسطین را احصاء و با ارزیابی آن ها، مقایسه تطبیقی اندیشه و عملکرد ایشان در مسئله مذکور را انجام داده است. از جمله نتایج پژوهش حاضر از این قرار است: کاشف الغطاء بحران فلسطین را مسئله جهان اسلام و دنیای عرب می دید و برای حل آن بیشتر به مراودات نخبگانی اتکا داشت. در مقابل آیت الله کاشانی مسئله فلسطین را در کنار مسایل ملی عرصه ای برای مبارزه با استعمار می دید و به شدت به همدلی عموم مردم برای مقابله با استعمار و همراهی با فلسطینیان تأکید داشت. با وجود این وجه مشترک رویکرد علمای مورد نظر در بحران فلسطین آن است که آن ها قدس و فلسطین را امانت الهی و قلب جهان اسلامی می دیدند که حمایت از آن دربرابر صهیونیست ها نه تنها وظیفه ای شیعی و اسلامی بلکه امری انسانی و بشری است.

مسئله کردها یکی از مسائل مهم سیاسی خاورمیانه است که ابعاد منطقه ای و فرامنطقه ای گسترده ای پیدا کرده است و تحولات آن تأثیر زیادی بر مناطق پیرامونی دارد. نکت ه حایز اهمیت اینکه دخالت قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای نقش مهمی در تحولات این منطقه داشته و در طول چند دهه گذشته این دخال تها کاملاً آشکار بوده است. تحولات منطقه به ویژه پس از حمله آمر کیا به عراق در سال 2003 ، فرصت ها و چال شهایی برای جمهوری اسلامی ایران فراهم کرده است که بررسی آن ضروری می نماید. بر این اساس این تحقیق درصدد واکاوی استراتژی رژیم صهیونیستی در اقلیم کردستان عراق و پیامدهای امنیتی آن بر جمهوری اسلامی ایران است. در پاسخ به سؤال یادشده، این فرضیه مطرح است که هدف رژیم صهیونیستی از دخالت در مسئله کردها پیشبرد و تأمین منافع اقتصادی، سیاسی و استراتژیک خود در منطقه است. فرضیه تحقیق بن مایه نو واقع گرایانه یا به عبارتی واق عگرایی ساختاری دارد و ملاحظات امنیتیِ استراتژی و سیاست خارجی رژیم صهیونیستی در برابر کردهای عراق را براساس نظریه واق عگرایی ساختاری تب یین میک ند. تحلیل واق عگرایانه از استراتژی رژیم صهیونیستی در قبال موضوع کردهای عراق به شناخت این واقعیت رهنمون م یشود که سیاست این رژی مها به طور کلی از جه تگیری نخبگان حاکم در دفاع از امنیت ملی خود نشئت م یگیرد و معطوف توسعه نفوذ و مقابله با تهدیدهای خارجی است.

صهیونیسم یک تفکر خطرناک است که چند قرن پیش به وجود آمده و تاکنون ادامه داشته است و صهیونیست ها در زمان فعلی، در سطح جهانی در حال فعالیت هستند و بر مراکز و رسانه های مهم جهانی نیز تسلط دارند. خطر صهیونیسم برای اسلام و مسلمانان از امور قطعی است و آنان تلاش کرده اند تا بر امور مسلمانان تسلط پیدا کنند و در موارد مختلف، از جنگ و خشونت علیه مسلمان نیز ابایی نداشته اند. بعد از انقلاب اسلامی ایران، دشمنی صهیونیسم جهانی و رژیم صهیونیستی با انقلاب اسلامی آغاز شد و از هیچ تلاش و حرکتی در جهت ضربه زدن به این انقلاب کوتاهی نکردند؛ تهاجم فرهنگی، ایجاد مشکلات سیاسی، اعمال تحریم های اقتصادی، جلوگیری از پشرفت علمی و تهدید و اقدامات نظامی از بارزترین نمونه های این دشمنی ها بوده است. به نظر می رسد علت این دشمنی ها، علاوه بر لطمه های اقتصادی، فرهنگی و... که انقلاب اسلامی بر استکبار جهانی و صهیونیسم وارد کرده است، آن است که صهیونیست ها متوجه شده اند که این انقلاب در مسیر زمینه سازی برای ظهور منجی عالم بشریت و حکومت جهانی ایشان، قرار دارد و ادامه این مسیر موجودیت اسرائیل و صهیونیسم را با مخاطره جدی روبرو می کند.

باور به موعودگرایی از اصول مهم اعتقادی و ایدئولوژیکی یهودیت است و برای پیروان این دین ریشه تاریخی عمیق دارد. از نظر آنها، موعودگرایی یک واقعه آناکرونستیک است که معمولاً جنبش های حاشیه بر متن را برمی تاباند؛ به ویژه در منطقه خاورمیانه این اندیشه منشأ خیزش ها، جنبش ها و حرکات بزرگ اجتماعی و سیاسی برای یهودیان شده است. مسئله نوشتار حاضر این است که یهودیت چه روایت و خوانشی از موعودگرایی دارد و بازتاب آن در عرصه سیاست چگونه است؟ در اندیشه آنان، موعودگرایی، منجی باوری یا موعودگرایی یک باور الهیاتی است که ریشه در آموزه های دینی و قدسی دارد و امیدبخش و هشداردهنده است. این نوشتار با روش تحلیلی توصیفی و در چهارچوب نظریه آگامبن صورت پذیرفته است. دستاورد پژوهش بازتاب این روایت الهیاتی از عرصه سیاست را به صورت پدید آمدن جنبش های صهیونیستی و تلاش برای تشکیل دولت مستقل و مقتدر برای یهودیان در خاورمیانه نشان می دهد.

بحران غزه که از اکتبر 2023 اتفاق افتاد در نوع خود پیچیده ترین، طولانی ترین، و پرتلفات ترین بحران میان رژیم صهیونیستی و مقاومت فلسطین بوده است. به همین دلیل این بحران بازتاب گسترده ای در سطح جهان داشت. بعضی از کشورها بوِیژه امریکا و انگلیس در کنار اسراییل قرار گرفتند و بعضی از کشورها مثل افریقای جنوبی در کنار فلسطین ایستاد و تا کشاندن پرونده اسراییل به دادگاه لاهه به جرم نسل کشی هم پیش رفت. موضع دولت هند به نخست وزیری ناراندرا مودی در قبال بحران غزه نیز در نوع خود بی نظیر بود. دولت هند بر خلاف سنت رهبران استقلال این کشور که معمولا از آرمان فلسطین حمایت می کردند، در کنار اسراییل ایستاد. این موضع گیری بدنبال خود این پرسش را به همراه داشت که چرا دولت مودی چنین موضعی را اتخاذ کرده است؟ یکی از فرضیه های مهم در پاسخ به این سوال آن است که قرابت ایدیولوژی هندوتوآ بعنوان ایدیولوژی دولت راستگرای هند و صهیونیسم بعنوان ایدیولوژی دولت راستگرای اسراییل در موضع گیری مودی نقش برجسته ای داشته است. یافته های مقاله نیز نشان داد که همسویی دو جناح راستگرا در هند و اسراییل تازگی ندارد و قرابت ایدیولوژیک آنها، در مقاطع تاریخی مختلف، این دو را در کنار یکدیگر قرار داده است.