رویکرد اقتضایی

این مقاله رهیافت های نظری به تجزیه و تحلیل مدیریت در سازمان های رسانه ای را مورد بررسی قرا رمی دهد. با توجه به نقش منحصر به فرد این سازمانها در حیات سیاسی فرهنگی و اقتصادی توسعه مبانی نظری جهت مطالعه مدیریت و رهبری در آن ها منطقی و ضروری می نماید. سازمان های رسانه ای طیف وسیعی را شامل می شوند که در مقاله حاضر منظور از سازمان رسانه ای رسانههای جمعی اعم از رادیو – تلویزیون و مطبوعات می باشد. سازمان های رسانه ای با داشتن ویژگی ها منحصر به فرد خود در مقایسه با سایر سازمانهای بزرگ نیاز به مدیریتی متفاوت پیدا می کنند. این مقاله در سه بخش به بررسی بنیان های نظری مدیریت در سازمان های یاد شده می پردازد : در ابتدا نظریه های جهان شمول مدیریت بررسی شده که در این رابطه سه نظریه جهان شمل مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. یکی از این رهیافت های جهان شمول نظریه کارگزاری است که به تفصیل بدان پرداخته می شود. سپس رویکردهای اقتضایی مدیریت مورد مداقه قرار می گیرند که موضوع اصلی آن ها نیاز به تطبیق با محیط می باشد و سرانجام برخی رویکردهای نوین و سهم آن ها در شکل گیری نظریه سازمان های رسانه ای مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. در پایان چنین نتیجه گرفته می شود که سازمان های رسانه ای در اداره خود نیازمند بکارگیری چندین بخش ساختاری هستند برخی با مبانی نسبتا معروف در زمینه مدیریت و برخی با مبادی اخر در نظریه های سازمان . تحقیقات و مطالعات بیش تر در این زمینه ممکن است زوایای جدیدی را به توسعه نظریه سازمان های یاد شده بیفزاید.

در این مقاله با فرض قرار دادن رویکرد اقتضایی، سعی شده است، مدلی بر مبنای ریاضیات فازی جهت تعیین ساختار مناسب سازمانی ارایه گردد. مدل معرفی شده پنج مرحله دارد. در مرحله اول یک سیستم فازی طراحی می شود که ورودی های آن را چهار بعد مهم محتوایی سازمان و خروجی آن را شکل های مختلف سازمانی معرفی شده توسط مینتزبرگ، تشکیل می دهند. در مرحله دوم ورودی ها و خروجی ها پس از افرازبندی، به اعداد فازی تبدیل می شوند. قوانین استنتاج (موتور استنتاج) در مرحله سوم تبیین می گردند. در مرحله چهارم فازی زدایی انجام می گیرد. در نهایت مدل طراحی شده در مرحله پنجم آزمون می شود.

هدف اصلی این تحقیق کشف عوامل اقتضایی مدیریت استراتژیک منابع انسانی و شناخت اقدامات اثربخش منابع انسانی براساس آن و هم چنین اولویت بندی عوامل و اقدامات شناسایی شده می باشد. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی بوده و با اتخاذ رویکرد آمیخته اکتشافی و بهره گیری از استراتژی پدیدارشناسی صورت گرفته است. در بخش کیفی تحقیق تعداد 22 مصاحبه نیمه ساختاریافته با کارشناسان و خبرگان در جامعه مورد بررسی (سازمان امور مالیاتی کشور) انجام گردید، در بخش کمّی نیز سه پرسشنامه طراحی شده در بین تعداد 300 نفر از کارشناسان منابع انسانی سطح سازمان توزیع و داده های لازم جمع آوری گردیدند. تحلیل یافته ها در بخش کیفی با استفاده از روش تحلیل محتوا و بکارگیری نرم افزار تحلیل کیفی MAXQDA انجام شد. بخش کمّی تحقیق با هدف اولویت بندی عوامل اقتضایی احصاء شده و اقدامات اثربخش منابع انسانی شناسایی شده و بهره گیری از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و بکارگیری نرم افزار AHP SOLVER 2015 صورت گرفته است. یافته های تحقیق بیانگر وجود دو دسته از عوامل اقتضایی برون و درون سازمانی هستند. در مجموع تعداد 8 عامل اقتضایی برون سازمانی و تعداد 14 عامل اقتضایی درون سازمانی شناسایی شد. در بخش کمّی تحقیق عوامل اقتضایی و  اقدامات اثربخش منابع انسانی اولویت بندی گردیدند.

هدف:   هدف این پژوهش بررسی تأثیر ابزارهای مدیریت هزینه و بودجه بندی بر عملکرد سازمانی با تأکید بر رویکرد اقتضایی بوده است. طراحی/ روش شناسی/ رویکرد: با استفاده از فاکتورهای اقتضایی درون سازمانی و برون سازمانی، ابزارهای مدیریت هزینه و بودجه بندی، به ارزیابی عملکرد، پرداخته شده است. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسش نامه استاندارد با طیف لیکرت بوده است. جامعه آماری این پژوهش را مدیران شرکت های دولتی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال 1398 تشکیل داده است؛ که 360 پرسش نامه، برای تحلیل گردآوری شد. روابط بین متغیرها، با استفاده از نرم افزار اسمارت پی ال اس مورد آزمون قرار گرفت. یافته های پژوهش: نتایج نشان داد که فاکتورهای اقتضایی درون سازمانی و برون سازمانی، ابزارهای مدیریت هزینه و بودجه بندی، بر ارزیابی عملکرد سازمانی تأثیر معناداری دارند. فاکتورهای اقتضایی بیرونی، نسبت به فاکتورهای اقتضایی درونی، بر مدیریت هزینه و بودجه بندی، تأثیر بیشتری داشته است. همچنین، تأثیر فاکتورهای اقتضایی بیرونی، با درنظرگرفتن نقش میانجی مدیریت هزینه و بودجه بندی، بر عملکرد شرکت های دولتی، نسبت به فاکتورهای اقتضایی درونی، بیشتر بوده است. محدودیت ها و پیامدها: با توجه به اینکه پرسش نامه این پژوهش یک پرسش نامه استاندارد می باشد، بنابراین هیچ گونه محدودیتی در حین کار که تأثیری بر نتایج تحقیق گذاشته باشد مشاهده نشد. پیامدهای عملی :1.پیامد پژوهش نشان می دهد که مدیران دولتی در تصمیم گیری هایشان به فاکتورهای اقتضایی درون سازمانی بیشتر توجه می کنند.2.پیامد پژوهش نشان می دهد مدیران دولتی با استفاده از ابزارهای نوین مدیریت هزینه و بودجه بندی می توانند عملکرد شرکت را ارتقاء دهند. ابتکار یا ارزش مقاله: استفاده از ابزارهای نوین حسابداری مدیریت جهت ارزیابی عملکرد مدیران شرکت های دولتی.

رسانه ها با ایجاد تحول در ارزش ها، باورها و اعتقادات ، ادراک و تصاویر و ذهنیات جامعه زمینه را برای اقناع پذیرش فراهم می کنند و نقش مهمی در تمامی عرصه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی کشور ایفا می کنند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل اقتضایی تاثیرگذار بر مدیریت رسانه انجام شده است. پژوهش، یک مطالعه توصیفی و تحلیلی بوده و با استفاده از اسناد، کتب و پژوهش های انجام شده داخلی و خارجی مرتبط بررسی شده است. یافته های پژوهش نشان داد که رویکردهای مختلف همچون رویکرد سیستمی، رویکرد مدیریت عمومی، رویکرد مدیریت بر اساس مالکیت و رویکرد مدیریت استراتژی برای مدیریت رسانه ها ارائه و اجرا شده است که هر کدام دارای محدودیت های مختلفی است و نشانگر برداشت ناصحیح و محدود آنها از موضوع مدیریت رسانه است. محدود کردن مدیریت رسانه به مدیریت ارتباط با رسانه ها و تقلیل سطح آن به مدیریت روابط عمومی و حتی پایین تر از آن به مدیریت تبلیغات است. یکی از این محدودیت ها عدم توجه به شرایط و تغییرات مکرر در رسانه ها می باشد. از این رو در این پژوهش رویکرد اقتضایی نیز به عنوان یکی از رویکردهای خاص مدیریت استراتژیک بیان شد که با توجه به ویژگی رسانه ها و همچنین تغییرات گسترده در ساختار و سیستم انتقال پیام ها در رسانه ها یک رویکرد لازم و با اهمیت در زمینه مدیریت رسانه ها مطرح می شود و بر اساس آن لازم است مدیریت رسانه طرح های جامع و کاملی برای شرایط مختلف و تغییرات ناگهانی و سریع در زمینه رسانه ها و حتی شرایط سیاسی، اجتماعی تدوین و برنامه ریزی نموده باشند. برای دستیابی به یک رویکرد اقتضایی در رسانه باید عوامل اقتضایی تاثیر گذار بر مدیریت رسانه شناسایی شود. یافته ها نشان داد که این عوامل اقتضایی به دو دسته سازمانی و برون سازمانی قابل تقسیم است. همچنین نتایج نشان داد که راهبردها و استراتژی های سازمان، تغییر انتظارات کارکنان، پیشرفت فناوری اطلاعات یا تغییر تکنولوژی و حجم بالای کارها از مهمترین شرایط اقتضایی مدیریت رسانه می باشد. همچنین تغییر مقررات دولتی و مالیاتی، اقبال عمومی به رسانه و افزایش آگاهی اجتماعی از مهمترین عوامل برون سازمانی با رویکرد اقتضایی هستند.