اصالت گرایی

اصول گرایی به معنای برساختن هویتی برای یکسان سازی رفتار فردی و نهادهای جامعه با هنجار هایی است که برگرفته از احکام خداوند هستند. هدف اصلی گفتمان اصالت اسلامی بازگشت به ریشه ها و اصول اسلامی بر طبق سنت پیامبر اسلام می باشد. اصول گرایی به معنای پشت کردن به مدرنیته وجهان تجدد نیست. درواقع، گفتمان اصالت در صدد مقابله با دو جریان تحجرگرایی و تجددگرایی افراطی است. برخلاف سنت گرایان و روشنفکران مذهبی که با دغدغه خلوص و تقدس دین و با نگاه حداقلی وانفعالی، دین را به گونه ای تعبیر می کنند که در مواجهه با امورات معیشتی و دنیایی قرار نگیرد و اساسا حوزه دین را در امور آخرتی و معنوی محدود می کنند، گفتمان اصالت اسلامی دغدغه خلوص و توانمندی دین را با هم مد نظر خود قرار می دهد و درصدد پیوند میان سنت و تجدد ـ دنیا و آخرت ـ برمی آید.

مقاله حاضر بخش دوم مقاله ای است که بخش اول آن در شماره ششم در فصلنامه تخصصی علوم سیاسی در تابستان 1386 به چاپ رسید و در آن فهم روشنفکران نسل اول ایرانی را از مدرنیته سیاسی مورد بررسی قرار داده بود نوشته حاضر نسلی از روشنفکران را مورد توجه قرار می دهد که بعد از انقلاب مشروطه در چنبره پیچیدگی های گرفتار می آیند که بخشی از آن محصول اندیشه های نسل اول بوده اما از سوی دیگر خود همت لازم برای رفع پیچیدگی های آن به عمل نیاورده اند. آنان با بحران های خارجی و داخلی روبرو بودند، آنها در رویارویی با بحران های خارجی نیازمند هویت بودن و لذا هویت خویش را در ناسیونالیسمس فرهنگی جستجو می کنند که اصالت خود را از ایران باستان می گیرد. و در حوزه بحران های داخلی نیز نان و امنیت اولویت می یابد و مدرنیته سیاسی به محاق می رود و اراده آنان در شخصیت و استبداد نوساز رضا شاه تبلور پیدا می کند، پیوند این دو وجه ایدئولوژی روشنفکران این دوره را تشکیل می دهد. ولی از آنجایی که ثمرات این ایدئولوژی نمی تواند، پیچیدگی های عصر مدرن را پاسخ گوید، و مشکلات سیاسی و اجتماعی دوران گذرا را حل نماید. به بن بستی گرفتار شدند، که نتیجه آن اصالت گرایی و طرد مدرنیته در معنای عام بود.

در مقاله حاضر «کنش گفتاری ها» به عنوان یکی از هسته های اصلی «اصالت گرایی » در ارائه تصویری واقعی از زبان و فرهنگ روزمره و نیز هنجار های ایرانی در اثرهای آموزشی زبان فارسی به غیر فارسی زبانان مورد بحث قرار می گیرند. امروزه هدف بزرگ آموزش زبان انتقال و پرورش «مهارت های ارتباطی و بینافرهنگی» در میان زبان آموزان است. یکی از مهم ترین فاکتورها توجه خاص به «اصالت گرایی» به منظور ارائه تصویری واقعی از زبان و زندگی روزمره در جامعه مقصد است. نقش کنش گفتاری ها به ویژه در زمینه کسب مهارت های زبانی متناسب با هنجارهای حاکم در آن جامعه بسیار حائز اهمیت است، به گونه ای که تصور طراحی یک اثر آموزشی بدون در نظر گرفتن این مهم غیرممکن می نماید. کنش گفتاری ها را می توان به شکل فردی و جمعی نیز مورد پژوهش و بررسی قرار داد. مقاله حاضر سعی برآن دارد ضمن تبیین پاره ای مفاهیم همچون اصالت گرایی و کنش گفتاری به معرفی و بررسی دو نمونه از کنش گفتارهای اصلی مانند «سلام واحوالپرسی» و «معرفی کردن» بپردازد. در ادامه با استفاده از نتایج خلاصه شده در هر قسمت برای معرفی جدولی تدوین شده توسط پژوهشگر برای بررسی معیارهای اصالت گرایی و تحلیل «توالی های گفتاری» در اثر آموزشی «مینا ۱» استفاده می گردد و نشان می دهد این اثر تا چه اندازه در ارائه تصویری واقعی از زبان و فرهنگ روزمره ایرانی موثر بوده است. یافته های حاصل از این پژوهش می توانند در آینده در بهبود طراحی و تولید مواد و محتوای آموزشی به غیر فارسی زبانان مفید واقع شوند. واژگان کلیدی: کنش گفتاری ها، اصالت گرایی، کتاب آموزشی، مهارت های ارتباطی و بینافرهنگی، جدول معیارها، توالی های گفتاری