تاثیرات گردشگری

تجربه ثابت کرده است که گردشگری همواره دربردارنده تاثیرات اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی است. بدین دلیل، سیاست توسعه پایدار گردشگری (توریسم)، امروزه رویکردی عمومی است که دولت ها به آن توجه کرده اند تا گردشگری یا توریسم از لحاظ بوم شناختی در بلندمدت مقبول افتد و از لحاظ مالی خودکفا، و از دیدگاه های اجتماعی و اخلاقی نیز برای جوامع محلی مفید و نویدبخش باشد. بنابراین، گردشگری باید بخشی از محیط های طبیعی و فرهنگی و انسانی باشد تا تعادل بین آنها را حفظ کند. در این پژوهش تاثیرات گردشگری در شهرستان مشکین شهر بررسی می گردد و راهکارهایی برای توسعه پایدار گردشگری ارایه می شود تا ضمن افزایش منافع حاصل از آن، بتوان تاثیرات منفی آن را به حداقل کاهش داد.این پژوهش با توجه به نوع هدف، کاربردی است؛ و از نظر ماهیت و روش، از نوع تحقیقات توصیفی - تحلیلی و همبستگی به شمار می آید. جامعه آماری پژوهش شامل کارشناسان و متخصصان سازمان ها و ادارات شهرستان مشکین شهر، به تعداد 55 نفر است. بنابراین، به دلیل حجم اندک، تمام جامعه آماری به عنوان نمونه انتخاب شدند و نمونه گیری دیگری صورت نگرفت. روش گردآوری داده ها و اطلاعات در این پژوهش، روش کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) است. برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات پژوهش از تحلیل رگرسیون خطی ساده استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که توسعه گردشگری در شهرستان مشکین شهر آثار نامطلوبی را در محیط زیست به وجود آورده است. همچنین، توسعه گردشگری در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهرستان مشکین شهر تاثیر داشته است. نتایج این پژوهش می تواند در سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، سازمان حفاظت محیط زیست استان اردبیل و شهرستان مشکین شهر و همچنین شهرداری و فرمانداری این شهر (استانداری اردبیل) کاربرد داشته باشد.

هدف اصلی این مطالعه، بررسی نگرش ساکنان منطقه به گردشگری و عوامل تأثیرگذار بر این  نگرش بر مبنای نظریه تبادل اجتماعی می باشد. پژوهش حاضر به بررسی نگرش و حمایت ذی نفعان از گردشگری پرداخته است. از لحاظ روش تحقیق، این مطالعه از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی و کاربردی است که از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده و به روش علی ارتباطی و تحلیل ماتریس کواریانس- واریانس انجام شده است. از نظر شیوه جمع آوری و دریافت اطلاعات، این تحقیق در حوزه مطالعات میدانی قرار دارد. جامعه آماری پژوهش، سرپرست خانوارها (مردم محلی) در روستاهای استان آذربایجان شرقی در ایران بودند. با توجه به بررسی های به عمل آمده از سازمان های متولی گردشگری روستایی استان آذربایجان شرقی مانند سازمان گردشگری و میراث فرهنگی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و نیز مشاهده و بررسی میدانی، تعداد 20 روستا به عنوان روستای نمونه انتخاب شدند که تعداد کل خانوار این روستاها برابر با 4669 برآورد شد. با استفاده از رابطه کوکران، تعداد 355 نفر سرپرست خانوار به عنوان نمونه آماری مطالعه از مردم محلی انتخاب گردیدند. در این مطالعه از روش نمونه گیری چند مرحله ای استفاده شد. بر این اساس، ابتدا به انتخاب روستاهای مورد مطالعه از مناطق روستایی استان آذربایجان شرقی با در نظرگرفتن یکسری از ویژگی ها و شاخص های تعیین کننده از جمله دارا بودن آثار ثبت شده ملی و جهانی، دارا بودن بافت سنتی و یا سبک معماری خاص یا مراسم فرهنگی تعریف شده در زمان خاص و... پرداخته شد. تعداد 20 روستا به عنوان روستاهای نمونه انتخاب شدند و سپس از روش نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب استفاده گردید و در مرحله نهایی از طریق استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده به سرپرست خانوار به صورت حضوری مراجعه و اطلاعات لازم جمع آوری و پرسشنامه تکمیل گردید. جهت تعیین روایی ابزار اندازه گیری از میانگین واریانس استخراج شده[1] استفاده گردید و نتایج نشان دهنده روایی ابزار اندازه گیری بود (97/0-74/0). به منظور تعیین میزان پایایی ابزار تحقیق، از پایایی ترکیبی استفاده شد و نتایج  نشان دهنده پایایی ابزار اندازه گیری بود (99/0-93/0). نتایج نظرات ساکنان محلی در خصوص روابط علی بین متغیرهای توسعه گردشگری حاکی از این بود که رابطه علی مثبت و معنی داری بین منفعت شخصی و درک تأثیرات مثبت گردشگری، بین منفعت شخصی و رضایت، بین درک تأثیرات مثبت گردشگری و رضایت، بین درک تأثیرات مثبت گردشگری و حمایت از توسعه گردشگری، بین رضایت و حمایت از توسعه گردشگری وجود داشته است. رابطه علی منفی و معنی داری بین منفعت شخصی و درک تأثیرات منفی گردشگری، درک تأثیرات منفی گردشگری و رضایت، بین درک تأثیرات منفی و حمایت از توسعه گردشگری وجود داشته است. نتایج مطالعه، ضمن تأیید نظریه تبادل اجتماعی مشخص کرد که چه ساختارهایی در حمایت از توسعه گردشگری دخیل می باشند که می بایست در برنامه ریزی توسعه گردشگری در نظر گرفته شوند.

مطالعه ی حاضر با هدف بررسی نقش مشارکت جامعه و تأثیرات گردشگری در حمایت ساکنان از توسعه گردشگری رویدادهای ورزشی در شهر های ساحلی انجام گرفت. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی می باشد و بر اساس گردآوری داده ها توصیفی-تبیینی و از نوع همبستگی است که به شیوه پیمایشی انجام گرفته است. ابزار گرداوری داده ها در پژوهش حاضر پرسشنامه استاندارد می باشد. نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران384 نفر تعیین شد. تحقیق حاضر با استفاده از روش های کمی و با استفاده از نرم افزار های EXCEL و SPSS به منظور جمع آوری داده و PLS Smart جهت تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج بیانگر این است که ضریب مسیر بین مشارکت جامعه و حمایت ساکنین از توسعه ی گردشگری ورزشی در شهر های ساحلی276/0، ضریب مسیر بین مشارکت جامعه و تاثیرات اجتماعی-فرهنگی گردشگری شهر های ساحلی653/0، ضریب مسیر بین مشارکت جامعه و تاثیرات اقتصادی گردشگری شهر های ساحلی567/0، ضریب مسیر بین مشارکت جامعه و تاثیرات محیطی شهر های ساحلی646/0، ضریب مسیر بین تاثیرات اجتماع- فرهنگی و حمایت ساکنین از توسعه ی گردشگری ورزشی 203/0، ضریب مسیر بین تاثیرات اقتصادی و حمایت ساکنین از توسعه ی گردشگری ورزشی 227/0 و ضریب مسیر بین تاثیرات محیطی و حمایت ساکنین از توسعه ی گردشگری ورزشی 265/0 بوده است. نتایج این تحقیق نشان هنده این است که بین مشارکت جامعه و تاثیرات اجتماعی، اقتصادی و محیطی گردشگری در شهر های ساحلی رابطه معنا داری وجود دارد و با تقویت آنها می توان به این تاثیرات مطلوب دست یافت.