شاخص ترجونگ

شناخت توان آسایش زیست اقلیمی یا بیوکلیماتیک در مناطق مختلف جغرافیایی، می تواند به فرآیند برنامه ریزی و توسعه منطقه کمک نماید. راحتی و سلامت انسان در محیط طبیعی، رابطه مستقیمی با وضعیت اقلیمی از قبیل درجه حرارت، رطوبت، نور خورشیدی و ساعت آفتابی دارد. دمای ظاهری شاخصی برای بررسی تاثیر توام دما و رطوبت نسبی بر احساس راحتی انسان معرفی شده است. در این پژوهش، سعی شده است، آسایش یا عدم آسایش انسان بر اساس مدل ها و شاخص های زیست اقلیمی بیکر، ترجونگ، فشار عصبی و ترموهیگرومتریک با استفاده از اطلاعات آماری ایستگاه هواشناسی سینوپتیک شهر لار طی سال های 1340 تا 1387 ارزیابی شود. نتایج حاصل از این مقاله نشان می دهد که منطقه در طول سال از نظر بیوکلیمایی،از شرایط فوق العاده داغ تا بسیار خنک برخوردار است. در این مدل ها و شاخص ها، رهنمودها و ارزیابی های لازم از نظر آسایش یا عدم آسایش انسان در مواقع مختلف سال، مناسب با ویژگی ها و خصوصیات اقلیمی شهر لار ارایه می شود، که می تواند بسیاری از برنامه ریزی های عمرانی این شهر که مراحل رشد و شکوفایی خود را به سرعت طی می کند، تحت تاثیر قرار دهد.

شهرستان گرمسار به دلیل واقع شدن  در یک موقعیت خاص جغرافیایی ، شرایط توپوگرافی  و سامانه  ها ی جوی موثر بر منطقه شرایط زیست اقلیمی ویژه ای را به خود اختصاص داده است .به طوری که تغییرات فصلی  و روزانه  دما مشکلات  عدیده ای  را برای فعالیت های گردشگری  و به طور کلی ساکنین آن ایجاد نموده است .لذا ضرورت  بررسی شرایط بیوکلیمایی و تعیین مواقع آسایش اقلیمی  در طول روز  و ماههای مختلف سال و تهیه  یک تقویم گردشگری   احساس می گردد . در این رابطه با استفاده از داده های هواشناسی سینوپتیک  وضعیت بیوکلیمایی منطقه مورد بررسی قرار گرفت  و نتایج زیر حاصل شد .بهترین شرایط  بیوکلیمایی در منطقه  از نظر ضرایب راحتی  ترجونگ  برای حضور در فضای آزاد  دروضعیت  روزانه  ماههای فروردین  و مهر  با شرایط  بسیار مطلوب  و دلپذیر و در وضعیت شبانه نیز ماههای خرداد ،تیر  و مرداد همراه با احساس مطبوع و دلپذیر و آسایش بیوکلیمیایی تعیین شده است . بر اساس شاخص ماهانی وضعیت حرارتی روزانه در شش ماه از سال (از آبان ماه تا فروردین ماه) پائین تر از حد آسایش (سرد)، 2 ماه از سال ( ماه های اردیبهشت و مهر) در وضعیت آسایش مطلوب (راحت) و 4 ماه از سال ( از ماه خرداد تا ماه شهریور) بالاتر از حد آسایش (گرم) قرار دارد.

در مطالعه حاضر از شاخص ترجونگ برای تعیین زمان مطلوب گردشگری (از سال 1996تا 2021) در جنگل های مانگرو منطقه حفاظت شده حرا پرداخته شد. سپس با بهره گیری از مدل های ACCESS-CM2 و CNRM-CM6-1 به پیش بینی زمان های مناسب توسعه طبیعت گردی تحت سناریوهای SSP2-4.5 و SSP5-8.5 در آینده ای نزدیک (2070-2050) و دور (2100-2080) اقدام شد. نتایج شاخص ترجونگ نشان داد که بهترین زمان برای طبیعت گردی در این منطقه، در طی روز در ماه های دی، بهمن و اسفند و در طی شب در ماه های فروردین و آبان ماه می باشد. همچنین نتایج پیش بینی مدل های مورد مطالعه حاکی از آن است که مقادیر دمای کمینه تحت هر دو سناریوی SSP2-4.5 و SSP5-8.5 در مقایسه با دوره پایه (2014-1996) افزایش یافته است و این وضعیت در دمای بیشینه نیز قابل مشاهده است به طوری که روند دمای بیشینه از نیمه دوم دهه 2050 سرعت گرفته و میانگین آن تحت سناریوی SSP5-8.5 در بازه زمانی 2090-2099 افزایش یافته است.