اعتماد جهانی

در میان انواع دیپلماسی نوین اعم از دیپلماسی عمومی، دیپلماسی رسانه ای و دیپلماسی آموزش، دیپلماسی فرهنگی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. دیپلماسی فرهنگی به کشورها اجازه می دهد که با استناد به عناصر کلیدی و نفوذ دولتهای خود، به طور مستقیم با مخاطبان خارجی، به انضمام مردم معمولی و رهبران افکار، در ارتباط باشند. نفوذ بر روی توده های خارجی و آوردن آنها به صحنه بین المللی، به منظور فراهم آوردن فشار موثر به دولتهای آنها، در نظر گرفته می شود. در این راستا، سوال اساسی این پژوهش اینست که چرا دولتها اطلاعات و ارزشهای فرهنگی خود را در جامعه بین الملل منتشر می کنند و این که چرا آنها معتقدند که در صورت محقق شدن چنین امری، به منافع ملی خود دست خواهند یافت؟ مقاله پژوهشی حاضر ضمن بررسی جایگاه دیپلماسی فرهنگی در میان انواع دیپلماسی نوین، به بررسی مدیریت دیپلماسی فرهنگی در کشورهای مختلف به منظور تامین منافع ملی مورد هدف این کشورها می پردازد.

در دنیای معاصر و با توجه به تحولات هر روزه که در حوزه ارتباطات انسانی رخ داده، بویژه به واسطه توسعه ارتباطات از طرق فناوری های نوین و عملی شدن نظریه دهکده جهانی مک لوهان، روند فهم نوین از مسائل بین المللی موجب گردیده تا نقش دولت ها کم رنگ تر گردد. این وضعیت جدید موجب تغییر پارادایم از  دیپلماسی سنتی معمول در قرون گذشته به شکل جدیدی از دیپلماسی شده است. بدیهی است که به موازات تحول جوامع، سناریوهای جدیدی در عرصه دیپلماسی و روابط بین الملل محقق می شود که  تغییر  اولویت های نوین، همراه با اتخاذ شیوه ها و ابزارهای نوین همانند استفاده از ظرفیت بازیگران غیردولتی به ویژه  NGOs ها را در پی داشته است. در این میان، با توجه به نقش آفرینی  کلیدی و حساس جوانان در کشورهای مختلف دنیا به خصوص جوامع توسعه یافته به عنوان "نیروی فکر، کار، ارائه ایده و موتور محرک جوامع در نهادها و مراکز علمی و اداری" و روند توسعه  YNGOs  در نظام جهانی با برنامه های مختلف مورد نیاز عموم جوامع به دور از ایدئولوژی های رایج در دهه های گذشته، بویژه اقدامات عام المنفعه و بشردوستانه فراتر از مرزهای کشورها و ایجاد شبکه جهانی جوانان فعال و گسترش این شبکه در اغلب جوامع جوان همراه با برنامه های بشردوستانه و جهان شمول در صحنه بین الملل- که موجب تاثیر بر افکار توده های مختلف مردم و حتی دولت ها و سازمان های بین المللی می شود- گفتمان جدیدی با عنوان دیپلماسی جوانان  به عنوان دیپلماسی نوین پدید آورده است. در این پژوهش با روش اسنادی کتابخانه ای به بررسی این سئوال پرداخته ایم که دیپلماسی جوانان با استفاده از ابزار  NGOs چه نقشی در توسعه گفتمان بشردوستانه و ترویج اقدامات عام المنفعه در نظام بین الملل ایفا    می نماید. به نظر می رسد حرکت در مسیر توسعه فهم متقابل میان جوانان سایر کشورهای جهان که انگیزه  و دغدغه مقابله با تروریسم، گسترش جنگ، منازعات قومی، مهاجرت، گسترش ایدز، تخریب محیط زیست و سایر موارد مشابه به ویژه آرمان های سند توسعه هزاره و برنامه عمل جوانان مصوب سازمان ملل متحد را دارند موجب ایجاد شبکه جهانی جوانان موثر در کشورها در کنار دولت ها و با ابزار غیر رسمی  با رویکرد  دستیابی به  آینده ای بهتر با هدف دستیابی به  صلح  و فشار بر دولت های حامی تروریسم  که در ترویج خشونت و افراطی گرایی دارند می گردد. به عبارت دیگر، هدف نهایی این پژوهش، معرفی این ظرفیت و امکان استفاده از آن در جمهوری اسلامی ایران برای کسب منافع ملی و افزایش قدرت نرم با محوریت جوانان در برابر تبلیغات و اقدامات  سوء مخالفان نظام جمهوری اسلامی ایران که  در عرصه بین الملل صورت می دهند، می باشد.