تصویر ادبی

غالب پژوهشهایی که به بررسی رابطه سینما و ادبیات پرداخته اند به تفاوتهای داستان ادبی و درام فیلمنامه توجه داشته اند. زمینه دیگری که می توان پیوندها و مناسبات ادبیات و سینما را در آن پی گرفت، «تصویرپردازی» است. صور خیال در مفهوم بلاغی آن شامل تصویرهای ذهنی ادبی، و غالبا به دلالت ضمنی نشانه های شمایلی ناظر است و ذیل علم بیان در انواع تشبیه، تمثیل، مجاز، استعاره، کنایه و نماد فهرست شده است. در این مقاله به بررسی ظرفیتهای «تمثیل ادبی» به طور عام و «تمثیلهای شعری مثنوی و غزلیات شمس» به طور خاص برای بازآفرینی در وسیله بیانی سینما پرداخته شده است. انتقال تمثیلهای ادبی به سینما براساس این ظرفیتها امکانپذیر است: 1- اشتمال بر عناصر بصری متعدد و متحرک 2- تناسب تصاویر و معانی همنشین با مونتاژ و میزانسن 3- فراوانی تصویرهای هم عرض در طول شعر 4- اشتمال بر تصاویر قابل توزیع در متن فیلم به سبب دلالت بر مضمون عرفانی «تکامل» و 5- اشتمال بر بافت روایی و ساختار دراماتیک.

از جمله جلوه های زیبایی کلام خداوند تصویرگری های آن است که دارای جذابیت، پویایی و خلاقیت فوق-العاده ای است. هدف از تصویرگری در قرآن، تحقق غرض دینی و انتقال پیام قرآنی و تثبیت معانی مورد نظر در ذهن خواننده و شنونده است. یکی از مهم ترین موضوعاتی که قرآن کریم در ابعاد گسترده ای به آن پرداخته مبحث جهاد است که در قالبی بسیار زیبا و هنرمندانه بیان شده است. خداوند متعال از دلالت های زبانی واژه ها برای نشان دادن معانی مورد نظر خود به زیبایی و دقت اعجاز آمیزی یاری گرفته است. پژوهش حاضر بر آن است که با روش توصیفی- تحلیلی تصویرهای ادبی آیات جهاد را مورد واکاوی و تحلیل زیبایی شناختی قرار دهد. برآیند پژوهش نشان می دهد که قرآن کریم در بیان مفاهیم آیات جهاد بیشتر از استعاره و کنایه بهره جسته و تصاویری پویا، خیره کننده و در عین حال متنوّع و سرشار از احساسات ارائه نموده است. کلیدواژه ها: قرآن کریم ، آیات جهاد، تصویر ادبی.

پای بندی به اصول نگارش مقالات پژوهشی در نگارش چکیده، مقدمه، روش طرح مسئله، اتخاذ روش تحقیق مناسب، تحلیل و ارزیابی محتوا، و نتیجه گیری به مهارت و دقت پژوهش گر بسته است. نگارندگان در پژوهش حاضر به نقد و بررسی ساختار شش مقاله چاپ شده در مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی در حوزه فن تصویر و میزان انطباق آن با استانداردهای مقاله های علمی پژوهشی پرداخته اند. بررسی استانداردهای مربوط به ساختار مقاله های علمی پژوهشی در مقالات نشان می دهد که برخی از مقالات نواقصی هم چون کلی بودن عنوان ، نگارش غیراصولی چکیده، ناقص بودن مقدمه، ارائه سطحی مبانی نظری پژوهش، فقدان رویکرد مسئله محور ی و تحلیل انتقادی، دربر نداشتن یافته های تازه در بخش نتیجه گیری، و کلیشه ای بودن نتیجه ها دارند. ازجمله نقاط مثبت تعدادی از مقاله ها نیز داشتن مبانی نظری دقیق، اتخاذ روش تحقیق روشن، رویکرد مسئله محور ، نوآوری در نتایج، و استناد به منابع معتبر است.

سفرنامه آیینه ای است که می توان انعکاس تصویر زندگی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، آداب و رسوم و باورها و اعتقادات، رفتار و کردار و فراز و نشیب های زندگی جوامع مختلف را در آن دید، تصویری گویا و روشن و تا حدود زیادی خالی از غرض ورزی و ملاحظه. از جمله این سفرنامه ها، سفرنامه «راه و رسم جهان» اثر نیکولا بوویه است. این جهانگرد سوئیسی ضمن سفر به سرزمین های مختلف، گزارشی جذاب، صادقانه و دقیق از چگونگی معیشت مردم، وضع شهرها، صنایع و تولیدات، مدارس، آداب و رسوم مذهبی مردم، عملکرد طبقات حاکم و ... به دست می دهد که از دیدگاه ادبیات تطبیقی بسیار ارزشمند و حایز اهمیت است؛ در این مقاله بر آنیم که با تکیه بر سفرنامه «راه و رسم جهان» اثر بوویه به مطالعه و بررسی مظاهر و فرهنگ ایران زمین از منظر ادبیات تطبیقی بپردازیم.