شاخص ماهانی

اقلیم معماری دانشی است که شیوه استفاده از عناصر اقلیمی در جهت طراحی اصولی ساختمان را امکان پذیر می سازد. برای دست یابی به اهداف تحقیق حاضر از دوره آماری 24 ساله (2009- 1985) ایستگاه سینوپتیک شهر لالی به روش تحلیلی - توصیفی بهره گرفته شده، مساکن آن بر پایه روش های تجربی، نظیر (روش زیست- اقلیمی اولگی، جدول بیوکلیماتیک ساختمانی گیونی، ماهانی) برای تعیین محدوده آسایش حرارتی در طول شبانه روز مورد توجه قرار گرفت. مهمترین عناصر اقلیمی موثر در لالی، تابش، ساعات آفتابی، دما و باد شناخته شد. آسایش حرارتی در لالی در طی بیشتر شب ها مناسب بوده، ولی در بیشتر ماه های سال آسایش حرارتی در روز مناسب نیست. بهترین جهت قرارگیری ساختمان ها جهت شمالی جنوبی با کشیدگی شرقی غربی است، به طوری که و معماری ساختمان به صورت فشرده همراه با حیاط باشد. فاصله گذاری بین ساختمان ها بافت فشرده و متراکم مناسب تر است. اندازه بازشوها در اندازه کوچک مناسب تر هستند و مساحت آنها بهتر است 5/1 الی 5/5 درصد مساحت نمای مربوطه باشد. موقعیت بازشوها چون ایجاد کوران در فضای داخلی ضرورتی ندارد، ساختمان ها می توانند یک طرفه باشند؛ یعنی تنها از یک طرف به فضای آزاد ارتباط داشته باشند. فضاهای خارجی چون در 5 ماه از سال، هوا در شب ها مناسب است، باید فضایی در خارج از ساختمان برای استفاده در شب ها یا در مواقعی که هوا مناسب است، پیش بینی شود. دیوارهای داخل و خارجی و بام ها، باید از مصالح سنگین ساخته شوند تا زمان تأخیر این مصالح بیشتر از 8 ساعت باشد

ایجاد محیطی سالم و مطبوع برا ی زندگی در فصول مختلف سال، از دیرزمان مساله ای حیاتی برای بشر بوده است. توجه به آسایش حرارتی در طراحی معماری برای ارتقا آسایش و ایجاد ساختمانی با کیفیت بالا و کم مصرف دارای اهمیت می باشد. با شروع مدرنیته ساخت مسکن با پیشرفت تکنولوژی متکی بر انرژی های فسیلی افزایش یافت به گونه ای که برخی با طرح معماری بین المللی و منشور آتن، تأمین رفاه و آسایش حرارتی کاربران را بدون تکیه بر اصول طراحی اقلیمی و بومی میسر دانستند. هدف از این مطالعه بررسی نقش عناصر اقلیمی بر پایداری مسکن در شهر ایلام بر اساس شاخص ماهانی است که به روش توصیفی – تحلیلی انجام گرفته است. گردآوری اطلاعات به دو روش کتابخانه ای و داده های تهیه شده از ایستگاه هواشناسی شهر ایلام و سایت سازمان هواشناسی کشور برای دوره 21 ساله می باشد. به این منظور تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارExcel و بر اساس شاخص ماهانی انجام گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که شهر ایلام از نظر شاخص های خشک و مرطوب بر اساس جدول کسمائی 6 ماه از سال بصورت مشترک دارای شاخص A_1 وA_2 و 4 ماه از سال A_1 و براساس جدول رازجویان 10 ماه از سال شاخص A_1 و 6 ماه A_2 و 5 ماه A_3 می-باشد. در پایان پژوهش پیشنهادها و راهکارهایی ارایه می گردد.

مسکن از جمله مهم ترین مسائلی است که انسان ها همواره با آن دست به گریبان بوده و در تلاش برای رفع این مسئله و یافتن پاسخی مناسب و معقول برای آن بوده اند. لزوم توجه به شاخص های مسکن برای درک بهتر مشکلات بخش مسکن بسیار ضروری به نظر می رسد، در این میان شهر کرمانشاه به دلایل گوناگون مشکل مسکن را به صورت مشکلی حاد درآورده است. این مشکلات خود را به صورت بدمسکنی، کیفیت پایین مسکن، نامناسب بودن بافت و مصالح ساختمانی در سکونتگاه ها نمایان کرده است؛ که بسیار نگران کننده به نظر می رسد. بنابراین تحقیق حاضر به بررسی وضعیت شهرستان های استان کرمانشاه در دوره های سرشماری 1395-1375 و تغییر جایگاه این شهرستان ها در برخورداری از شاخص های جمعیتی مسکن می پردازد. روش تحقیق، تحلیلی و مقایسه ای می باشد. در این مطالعه 21 شاخص کمی و کیفی مؤثر در بخش مسکن شناسایی شدند، سپس جهت اختصاص اوزان به هر یک از آن ها، از روش آنتروپی شانون استفاده شد. نتایج وزن دهی بر طبق این روش نشان داد که شاخص های ضریب کمبود مسکن و خانوارهای دارای حداقل برق به ترتیب در سال های 1375 و 1395 با اهمیت ترین شاخص ها هستند. سپس از مدل ویکور برای رتبه بندی شهرستان ها استفاده شد. نتیجه رتبه بندی بیانگر آن است که در سال 1375 شهرستان روانسر در رتبه نخست و شهرستان هرسین در رتبه آخر برخورداری قرار دارد. در سال 1395 نیز شهرستان اسلام آباد در رتبه نخست برخورداری و شهرستان دالاهو در رتبه آخر برخورداری قرار دارد. نتیجه آزمون همبستگی پیرسون در بررسی رابطه بین میزان برخورداری شهرستان ها با جمعیت آن ها، بیانگر عدم وجود همبستگی در سال 1375 و وجود همبستگی در سال 1395 در رابطه بین این دو عامل می باشد. نتیجه آزمون همبستگی پیرسون در بررسی رابطه بین میزان برخورداری شهرستان ها با فاصله آن ها از مرکز استان، بیانگر عدم وجود همبستگی در سال 1375 و وجود همبستگی در سال 1395 در رابطه بین این دو عامل می باشد.

تکوین شهرهاو تداوم حیات شهری به شمار می آید. در واقع شهرها، عناصر شهری و عملکرد آن ها همواره از عناصر و عوامل آب و هوایی متأثر بوده و هستند. شهر و اقلیم دو سیستم انسان ساخت و طبیعی هستند که تاثیر گذاری تنگاتنگی بر یک دیگر دارند. این پژوهش به بررسی میزان سازگاری بافت جدید و قدیم با شرایط اقلیمی شهر ماه شرایط آب و هوایی به موازات سایر عوامل محیطی از مهم ترین عوامل موثر در شکل گیری و شهر می پردازد. جهت شناسایی تیپ اقلیمی و بررسی پارامترهای اقلیمی محدوده مطالعاتی از آمار ایستگاه سینوپتیک شهر ماهشهر در دوره 30 ساله استفاده و مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله برای بررسی آسایش اقلیم شهر ماهشهر از شاخص ماهانی استفاده شده است. جهت بررسی و مقایسه بافت جدید و قدیم شهر ماهشهر بازدیدهای میدانی صورت گرفت و ده نمونه از بافت قدیم و ده نمونه از بافت جدید مطالعه شدند و از نظر سازگاری با شرایط اقلیمی بررسی انجام شد. بررسی ها در این پژوهش نشان داد که مهمترین پارامتر اقلیمی که در بررسی بافت جدید و قدیم شهر ماهشهر پارامتر اقلیمی دما است، همچنین مطالعات نشان داد که در بافت قدیم به دلیل اینکه به زوایای تابش خورشیدی کمتر اهمیت داده می شد، معمولا اتاق ها در اطراف حیاط پراکنده بودند به همین دلیل در تمام ساعات روز در یک قسمت از ساختمان تابش وجود دارد. در بافت جدید ماهشهر نیز به اصول معماری همساز با اقلیم، کمتر اهمیت داده می شود.

شهرستان گرمسار به دلیل واقع شدن  در یک موقعیت خاص جغرافیایی ، شرایط توپوگرافی  و سامانه  ها ی جوی موثر بر منطقه شرایط زیست اقلیمی ویژه ای را به خود اختصاص داده است .به طوری که تغییرات فصلی  و روزانه  دما مشکلات  عدیده ای  را برای فعالیت های گردشگری  و به طور کلی ساکنین آن ایجاد نموده است .لذا ضرورت  بررسی شرایط بیوکلیمایی و تعیین مواقع آسایش اقلیمی  در طول روز  و ماههای مختلف سال و تهیه  یک تقویم گردشگری   احساس می گردد . در این رابطه با استفاده از داده های هواشناسی سینوپتیک  وضعیت بیوکلیمایی منطقه مورد بررسی قرار گرفت  و نتایج زیر حاصل شد .بهترین شرایط  بیوکلیمایی در منطقه  از نظر ضرایب راحتی  ترجونگ  برای حضور در فضای آزاد  دروضعیت  روزانه  ماههای فروردین  و مهر  با شرایط  بسیار مطلوب  و دلپذیر و در وضعیت شبانه نیز ماههای خرداد ،تیر  و مرداد همراه با احساس مطبوع و دلپذیر و آسایش بیوکلیمیایی تعیین شده است . بر اساس شاخص ماهانی وضعیت حرارتی روزانه در شش ماه از سال (از آبان ماه تا فروردین ماه) پائین تر از حد آسایش (سرد)، 2 ماه از سال ( ماه های اردیبهشت و مهر) در وضعیت آسایش مطلوب (راحت) و 4 ماه از سال ( از ماه خرداد تا ماه شهریور) بالاتر از حد آسایش (گرم) قرار دارد.

هدف کلی از انجام این تحقیق، سنجش میزان مطلوبیت آسایش مدارس ابتدایی دولتی شهر کارون بر اساس شاخص زیست اقلیمی ماهانی و گیونی است. در این پژوهش از داده های هواشناسی دما و بارش، رطوبت و باد غالب در بازه زمانی 30 ساله (1397- 1367) استفاده گردید و برای ترسیم نمودارهای مربوطه از نرم افزار Climate Consultant استفاده شد که نتایج زیر حاصل گردید.بر اساس نتایج حاصل از بررسی جداول شاخص ماهانی نشان می دهد که ماه خرداد تا مرداد (3 ماه) دارای شرایط شاخص خشکی A1 که بیانگر وضعیت نوسان زیاد گرمای روز (بیش از 10 درجه سانتیگراد) و رطوبت نسبی کم است و باعث ایجاد ناراحتی می گردد، می باشند. همچنین، ماه های خرداد تا مرداد (3 ماه) شاخص هدف کلی از انجام این تحقیق، سنجش میزان مطلوبیت آسایش مدارس ابتدایی دولتی شهر کارون بر اساس شاخص زیست اقلیمی ماهانی و گیونی است. در این پژوهش از داده های هواشناسی دما و بارش، رطوبت و باد غالب در دوره زمانی 30 ساله (1397- 1367)  ،برای ترسیم نمودارهای مربوطه از نرم افزار Climate Consultant و Excel و نیز جهت ترسیم نقشه های مربوط از نرم افزار ArcGis استفاده شده است. نتایج حاصل از بررسی جداول شاخص ماهانی نشان می دهد که ماه خرداد تا مرداد (3 ماه) دارای شرایط شاخص خشکی  A1 که بیانگر وضعیت نوسان زیاد گرمای روز (بیش از 10 درجه سانتیگراد) و رطوبت نسبی کم است و باعث ایجاد ناراحتی می شود، می باشند. برای رفع این مشکل، پیشنهاد می گردد در طراحی ساختمان ها باید از مصالح با ظرفیت گرمایی متوسط به بالا استفاده شود.  از سوی دیگر، ماه های خرداد تا مرداد (3 ماه) شاخص خشکی  A2که بیانگر شب های گرم یا معتدل همراه با رطوبت نسبی کم در محیط است. برای ماه های آذر، دی و بهمن (3 ماه)  شاخص خشکی  A3  که نشانگر شرایط اقلیمی سرد در منطقه است. برای مقابله با این شرایط استفاده از انرژی در جهت گرمایش فضاهای داخلی ساختمان ها ضروری است. البته در منطقه مورد مطالعه هیچ یک از ماه های سال درشرایط شاخص وضعیتی مرطوب H1 ، H2 و H3 قرار نمی گیرند.همچنین، با توجه به نتایج حاصل از روش گیونی، در سه ماه از سال (خرداد، تیر و مرداد) حدود تغییرات شرایط حرارتی هوا کاملاً خارج از محدوده آسایش، در ماه شهریور نیز تنها در مدت کوتاهی از شبانه روز (نیمه شب تا قبل از طلوع آفتاب) هوا در محدوده آسایش قرار گرفته است. کنترل نهایی هوای ساختمان به ویژه در گرم ترین ساعات روز در ماه های اردیبهشت تا مرداد ماه تنها با استفاده از سیستم تهویه مطبوع و کولر گازی امکان پذیر است. با توجه به بررسی های انجام گرفته و انطباق آن ها با استانداردهای ساخت و ساز مدارس کشور و در نظر گرفتن شرایط اقلیمی منطقه، نتایج نشان می دهد که استانداردهای لازم برای ساخت مدارس در منطقه مورد مطالعه و توجه به شرایط اقلیمی منطقه در نظر گرفته نشده و تمامی مدارس مورد مطالعه، استاندادهای لازم را ندارند. خشکی A2که بیانگر شب های گرم یا معتدل همراه با رطوبت نسبی کم در محیط می باشد، را شامل می شوند. برای ماه های آذر، دی و بهمن (3 ماه) شاخص خشکی A3 که نشانگر شرایط اقلیمی سرد در منطقه است، تعیین گردید. در منطقه مورد مطالعه هیچ یک از ماههای سال درشرایط شاخص وضعیتی مرطوب H1 ، H2 و H3 قرار نمی گیرند.همچنین، با توجه به نتایج حاصل از روش گیونی، در سه ماه از سال (خرداد، تیر و مرداد) حدود تغییرات شرایط حرارتی هوا کاملاً خارج از محدوده آسایش، در ماه شهریور نیز تنها در مدت کوتاهی از شبانه روز (نیمه شب تا قبل از طلوع آفتاب) هوا در محدوده آسایش قرار گرفته است.