سازمان مجازی

توانایی سازمانها در واکنش به تغییرات سریع محیط و پاسخگویی به خواسته های مشتریان در شرایط رقابتی امروز، از مهمترین امتیازها بشمار می آید . این در حالی است که عوامل بسیاری امکان تطبیق سازمانها با تغییرات محیط را محدود و فرصتهای فراهم آمده برای سازمان را به تهدید تبدیل نموده،و ادامه رقابت را مشکل و پرهزینه می سازند. متناسب بودن عوامل ساختاری و فنی سازمانها با هم و سازگاری با تغییرات و تحولات داخلی و خارجی از موضوعات اساسی و مرتبط بهم است . واکنش متناسب و پاسخ آگاهانه به تحولات پیچیده،سازمانها را در زمره سیستمهای باز اجتماعی قرار میدهد،سیستمهایی که تغییر و توسعه دائمی جزء جدایی ناپذیر ماهیت آنهاست و بنابراین سازمانها به عنوان سیستمهای باز اجتماعی باید مکانیزمها و ساختارهای داخلی خود را با توجه به اصل تنوع ایجابی متناسب با پیچیدگی محیط،متنوع و پیچیده سازند ودر تعامل پیوسته با محیط،هم در عناصر اصلی تشکیل دهنده خود(ساختار،کارکردها،نقش ها،رفتارها و اهداف)وهم در بعضی از عناصر محیطی تغییراتی را به وجود آورند. حال اگر این تغییرات و پاسخ های آگاهانه به تحولات محیطی بر مبنای مدل و الگوی خاص و معینی صورت گیرد،باعث استقرار و استمرار یک یا چند عامل در داخل سازمان می گردد. در این تحقیق نقش ساختار،رهبری،فرهنگ سازمانی،وبکارگیری فناوری اطلاعات،کیفیت نیروی انسانی و داشتن نگرش تحقیقاتی در چابک سازی سازمان بررسی گردید و همچنین تعامل عوامل فوق الذکر با هم و میزان تأثیر هر یک بر دیگری مورد بررسی قرار گرفت.

روند رو به رشد مفاهیمی چون تولید چالاک، تولید انبوه سفارشی و جهانی شدن و نیز افزایش نیاز برای گسترش محصولات در دنیای رقابتی امروز باعث گرایش سازمان ها به رویکردهای نوین و الگوهای جدید سازمانی گردیده است. جهانی شدن تجارت و تولید، ایجاب می کند که فعالیت های اقتصادی را در محیط های پر سودتر به انجام رساند...

سازمانهای مجازی مصداق عینی پیشرفت در فناوری اطلاعات آند و بدین وسیله از آنها پشتیبانی می کنند. این سازمانها یا واگذاری فعالیتها به سازمانهای مستقل دیگر و تامین خدمات و کالاها با همکاری واحدهای خارجی از رهگذر اتحاد آنها به وجود آمده اند. در این قرن پیشرفتهای فناوری اطلاعات و حرکت بهسوی مجازی سازمانها آن چنان جدی است که لحظه ای غفلت از آن خسارت جبران ناپذیری را به جامعه سازمانی وارد خواهد کرد.....

با گسترش شبکه های همکاری و مشارکت میان بنگاهها، مسئله طراحی سازمانهای شبکه ای به موضوعی مورد توجه مدیران و سیاست گذاران بنگاه تبدیل شده است. انواع شبکه های همکاری را که با هدف کسب کارایی جمعی شکل می گیرند، می تواند در موقعیت هایی چون ارتباط درون یک زنجیره ارزش، تعامل با رقبا برای کاهش فشارهای رقابتی و برون سپاری فعالیتهای غیراصلی بنگاه ملاحظه کرد. توسعه سازمانهای شبکه ای معمولا با تولیت یک بنگاه مادر پی گرفته می شود. ....

در دنیای تجاری امروز، سازمان های مجازی با بهره گیری از کارکنان دانش محور و انعطاف-پذیری بالا، با اثربخشی و کارایی چشم گیری به نیازهای بازار پر تلاطم پاسخ داده و مزیت رقابتی قابل ملاحظه ای را ایجاد می کنند. به منظور برخورداری از مزایای چنین سازمان هایی باید مسایل مدیریتی مرتبط با آن ها به خوبی شناسایی و ساماندهی شود.کاهش ارتباطات رودررو، پراکندگی جغرافیایی، تغییرات سریع محیط کار و همکاران و ... مدیریت منابع انسانی سازمان-های مجازی را مبدل به مبحثی پیچیده و چالش برانگیز کرده است. تعهد شغلی پایین و نرخ بالای ترک شغل از جمله مشکلات حوزه ی منابع انسانی در سازمان های مجازی است. هدف این مقاله بررسی رابطه ی بین درجه مجازی بودن سازمان و تعهد کارکنانش است. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی و ابزار گردآوری پرسشنامه است. در این راستا برای مفهوم سازی تعهد از مدل آلن و میر و نیز برای سنجش درجه مجازی بودن از مدل بایر و کوزگی استفاده کردیم. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که بین درجه مجازیت سازمان و تعهد سازمانی رابطه ی منفی و معناداری وجود دارد.

با وجود جذابیت های خاص پروژه های فناوری اطلاعات از نظر قابلیت ایجاد تغییر و تحولات مثبت فراوان در سازمان ها، ترس از عدم موفقیت و شکست این پروژه ها همواره مانعی بر سر راه پیاده سازی آن ها بوده است. در دنیای کسب و کار امروز، سازمان ها به شکلی بنیادین تغییر کرده و هیچ شباهتی به سازمان های دیروز ندارند. سازمان ها باید با ساختارهای منعطف تر، هموارتر و یادگیرنده تر و مبتنی بر شبکه جایگزین میشدند. بنابراین، توجه ها به سمت روش های متفاوتی در سازماندهی کارها معطوف شده است که سازمان های مجازی قادر به انجام آن بودند. هدف از ارایه مقاله این است که عوامل حیاتی موفقیت در مدیریت ریسک پروژه های فناوری اطلاعات را در سازمان های مجازی بیابد تا با استفاده از این عوامل، ضریب موفقیت مدیریت ریسک پروژه های فناوری اطلاعات در سازمان های مجازی را بتوان افزایش داد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و شیوه گردآوری اطلاعات پژوهش توصیفی ـ تحلیلی از شاخهی مطالعه موردی از نوع مطالعه چند موردی. ابزار آن، مصاحبه و پرسشنامه و جامعهی آماری، مدیران و کارشناسان سه سازمان مجازی در حوزهی پروژه های فناوری اطلاعات است. در این پژوهش ابتدا ریسکهای موجود در پروژه های فناوری اطلاعات شناسایی و گروه بندی و سپس ارزیابی شده، در نهایت با تشکیل گروه کانونی، ریسکهای بنیادی استخراج و عوامل حیاتی موفقیت برای ریسکهای با اولویت بالا تعیین شده است.

برای کاهش زمان پاسخگویی و بهبود انعطاف پذیری، شکل های جدیدی از سازمان ها در عصر اطلاعات نیاز است که بوجود آیند. در پاسخ به این نیازها، سازمانهایی با سرعت بالایی در حال شکل گیری هستند که سازمانهای مجازی نام دارند بخشی از زندگی روزمره ما به دلیل حضور فناوری اطلاعات (IT) و رشد آنها در محیط های کاری، امروزه در سازمان های مجازی در حال شکل گیری است. در جهان امروزی، سازمانهای مجازی با بهره گیری از کارکنان دانش محور و دارای انعطاف پذیری بالا، با اثربخشی و کارایی چشمگیری به نیازهای بازار پر تلاطم پاسخ داده و مزیت رقابتی قابل ملاحظه ای را ایجاد می نمایند. به منظور بهرهمندی از مزایای چنین سازمان هایی بایستی مسایل مدیریتی مرتبط با این سازمانها به خوبی شناسایی و ساماندهی گردد. با توجه به اهمیت موضوع، در این مقاله ضمن بررسی مفهوم سازمان های مجازی و نحوه شکل گیری، انواع آن، معایب و مزایای این سازمان ها، چالش های مدیریت منابع انسانی در این سازمان ها پرداخته شده و به برخی راهکارهای مهم در زمینه حل این مشکلات اشاره شده است. احساس انزوا و جدا شدن از تیم، عدم اعتماد، هویت سازمانی پایین ، تعهد کاری پایین، نرخ ترک شغل بالا، تسهیم دانش، مسئولیت(پاسخگویی)، درک تفاوت های فرهنگی، انگیزه، هم افزایی یا به حداکثر رسیدن منافع فرایند، مهارت های فنی و بین فردی در میان اعضای تیم مجازی، ارزیابی عملکرد و غیره از چالش های منابع انسانی در سازمان های مجازی شناسایی شده است.

به کارگیری و پیاده سازی ابتکارات دورکاری یک چالش فنی- اجتماعی است که بر سطوح استراتژیک و عملیاتی سازمان ها تاثیرگذار است. درحالی که، در بسیاری از این ابتکارات به دلیل فقدان نگرش همه جانبه به عوامل موثر بر پیاده سازی، چنین مجموعه های مجازی با شکست مواجه می شوند و کارمندان چنین ابتکارات شکست خورده ای، به محیط های اداری سنتی باز می گردند. بدین منظور، قبل از پیاده-سازی ابتکارات دورکاری، باید میزان آمادگی سازمان ها، ارزیابی شود و سازمان، قبل از به کارگیری دورکاری، وضعیت کنونی خود را برای پیاده سازی موفق مشخص نماید. بر این اساس، هدف این تحقیق بررسی آمادگی سازمانی در پیاده سازی محیط کاری مجازی و عوامل مرتبط با بکارگیری موفق ابتکارات دورکاری می باشد. شناسایی چنین عواملی کمک می کند تا مدیران قادر به شناسایی نقاط قوت و ضعف سازمان خود در رابطه با پیاده سازی ابتکارات دورکاری می باشند. رویکردمقالهحاضرآمیختهاست.برایاستخراج عواملاز15مصاحبهانجامگرفتهبا مدیران و کارکنان سازمان های دولتی و کارشناسان حوزه دورکاری، ازروشتحلیلتِماستفادهشد. نتایج روش کیفی بیانگر آن است که عوامل ویژگی های کارکنان، ویژگی های سرپرستان و مدیران، عوامل فن آورانه، ویژگی های شغلی، عوامل محیطی، همراستایی استراتژیک برنامه های دورکاری با ماموریت اساسی سازمان و فرهنگ سازمانی بر میزان آمادگی سازمان ها در پیاده-سازی ابتکارات دورکاری تاثیر گذار است. سپس با نظر سنجی از خبرگان حوزه دورکاری، وزن مربوطه به ابعاد چارچوب ارزیابی توسعه مورد محاسبه قرار گرفته است. در نهایت به با استفاده مطالعه موردی کمی، چارچوب توسعه یافته به اندازه گیری آمادگی دانشگاه علوم پزشکی قم پرداخته است.

امروزه ایده ی تشکیل سازمان های مجازی، به عنوان شیوه ی نوینی از مشارکت و مدیریت مشارکتی از سوی اندیشمندان طرح شده است. بر مبنای اظهار نظر آنان در خصوص قابلیت به کارگیری این ایده در صنعت بیمه، ایده ی مذکور در قالب یک سازمان بیمه گر مجازی مورد توجه قرار داده شده است و با توجه به معرفی معماری سازمانی، به عنوان روشی اثربخش و کارا در مدیریت کسب وکار سازمان های امروزی، تلاش شده تا چارچوب مناسب معماری سازمانی برای این سازمان مجازی شناسایی و پیشنهاد شود. در همین راستا، نخست با بهره گیری از نظرات خبرگان و به واسطه ی پیمایش دلفی، معیارهای ارزیابی و انتخاب چارچوب مذکور از بین معیارهای شناسایی شده، برگزیده و بر مبنای آنها، چارچوب های مورد توجه به عنوان گزینه های تصمیم گیری از طریق فرایند تحلیل سلسله مراتبی ارزیابی شده و پس از بررسی اعتبار تصمیمات اخذ شده در خلال این فرایند، چارچوب مناسب معماری سازمانی برای سازمان مجازی بیمه گر مورد توجه در پژوهش شناسایی و پیشنهاد شده است.