تحلیلی بر نقش مکان های مذهبی در ایجاد حسّ مکان در ساکنین محلّات شهری (مطالعه ی موردی: مسجد و محلّه ی حسینیّه ی زنجان)
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۳ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۰
478 - 496
حوزه های تخصصی:
حسّ مکان به ادراک ذهنی و آگاهانه ی مردم از محیط پیرامونی خویش اطلاق می شود که موجب دست یابی به هویّت در ایشان و دلبستگی آن ها به محیط می گردد. لذا حسّ مثبت مردم به محیط پیرامونی خویش که با عنوان «حسّ مکان» شناخته می شود، فرصتی است که در صورت بهره برداری صحیح از آن، می تواند زمینه ساز خلق مشارکت های اجتماعی و در نتیجه تسهیل در اجرای طرح های شهری شود. بر این اساس، در این پژوهش به بررسی نقش و تأثیر حسینیّه ی اعظم در ایجاد و ارتقاء حسّ مکان در ساکنین محلّه ی حسینیّه و مشارکت اجتماعی آن ها اقدام شده است. روش پژوهش حاضر مبتنی بر مطالعات اسنادی و میدانی بوده و از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری اطّلاعات میدانی استفاده گردید. علی رغم آن که نرم افزار G-Power تعداد نمونه ی آماری را 191 نفر تعیین کرده بود، ولی به منظور اطمینان بیشتر در تعمیم داده ها به کل جامعه ، تعداد 200 پرسشنامه تنظیم و تکمیل گردید. همچنین برای تحلیل نتایج حاصل از پرسشنامه، از برنامه ی رایانه ای SPSS و Excel و برای تحلیل همبستگی شاخص ها از روش تحلیل واریانس تک فاکتوری و روش پیرسون استفاده گردید. نتایج حاصل از آزمون پرسشنامه مبیّن آن بود که بین «مدّت زمان سکونت در محلّه» و «میزان تحصیلات» پاسخ دهندگان با حسّ مکان آن ها رابطه ی معناداری وجود دارد. همچنین قاطبه ی پاسخ دهندگان، حسینیّه ی اعظم را عنصر اصلی هویّت بخش به محلّه ی خویش دانسته و از سکونت در آن ابراز رضایت نمودند (74 درصد). علاوه بر این، بیش از 85 درصد از پاسخ دهندگان مشارکت اجتماعی را امری مقدّس دانسته و شرکت در آن را وظیفه ای همگانی می دانند.