صدارت

یورش روسها به ایران درسال1218ه ق ./1802م .نخستین عاملی بود که عباس میرزا وزیر فرزانه اش، میرزا عیسی قائم مقام را به واقعیت انحطاط دیرینه ایران زمین، واقف ساخت و باعث شد تا ولیعهد فتحعلی شاه که به تعلیم و هدایت میرزا بزرگ از سفاهت و رذالت درباریان فاصله گرفته و به ترقی و اعتلای کشورش می اندیشید،برای نجات ایران از انحطاط و هدایت آن به سوی ترقی، دست به اصلاحاتی زند که این اصلاحات ، از سوی مورخان همان دوران، به ایجاد بنای جدید، اشتهار یافته است.محورهای اساسی این اصلاحات یا مشخصات عمده این بنای جدید عبارت بودند از: 1- اصلاح و نوسازی قشون؛2- تنظیم قواعد تازه برای ملکداری و مالکیت و برانداختن سنت فروش ایالات؛3- تفکیک خالصه ها از موقوفات؛ 4- تعیین روز مظالم ، برای رعیت؛ 5- تاسیس چاپارخانه برای دفع اجحاف به رعایا؛6- اعزام محصل به فرنگ برای انتقال علوم جدید به کشور؛7- تشویق صنایع و تلاش برای استقلال اقتصادی؛8- ترویج اندیشه اتحاد اسلامیه میان ایران و عثمانی. اقدامات و اصلاحات عباس میرزا اگر چه به دلیل مرگ زودرس قائم مقام اول و خود ولیعهد،ناتمام ماند،اما همین اصلاحات بود که شالوه مکتب ترقی خواهی تبریز را پی ریزی کرد و چندی بعد توسط میرزاتقی خان امیرکبیر که پرورده همین مکتب بود،پی گرفته شد

حاجی میرزا آقاسی با رسیدن به صدارت بسیاری از اطرافیان و هم ایلی های خود در ایروان و ماکو را که به مانند خود او تجربه ای در کشورداری نداشتند به مناصب مهم اداری گماشت. همچنین مسئولیت های مهم نظامی به آنها واگذار کرد. هدف او از این کار حذف مخالفین و تشکیل یک گروه وابسته برای تحکیم جایگاه خویش بود. این پژوهش بر آن است تا با استفاده از منابع کتابخانه ای و به شیوه توصیفی- تحلیلی به بررسی نقش خاندان بیات ماکویی در طول صدارت حاجی میرزا آقاسی بپردازد. یافته ها نشان می دهد، در دوران صدارت وی خوانین بیات ماکویی به یکی از قدرتمندترین خاندان های کشور تبدیل شدند و بسیاری از مقامات نظامی و اداری را در دست گرفتند و از این موقعیت برای افزایش قدرت سیاسی، نظامی و اقتصادی خود استفاده کردند. اما چون جایگاه جدید آنها به خاطر رابطه ایلی با آقاسی بود، با بر افتادن صدراعظم، خوانین ماکویی نیز موقعیت خود را از دست دادند.