رژیم بین المللی

امنیت غذایی از جمله پدیده هایی است که سیاستگذاری جهانی را در سال های اخیر تحت تاثیر خود قرار داده است و به عنوان بحثی جدی در ادبیات روابط بین الملل وارد شده است . طی دو دهه گذشته از طریق نهادهای مربوط به سازمان ملل بحث امنیت غذایی در کانون توجه بازیگران بین المللی قرار گرفته و به مرور شاهد شکل گیری رژیم بین المللی امنیت غذایی هستیم . ماهیت رژیم بین المللی امنیت غذایی چیست؟ چه عناصری در شکل گیری این رژیم موثر هستند؟ چگونه رژیم بین المللی امنیت غذایی در مقایسه با سایر رژیم های بین المللی قابل ارزیابی است؟ در این پژوهش سه عنصر یک رژیم بین المللی یعنی «کارکردهای هنجار سازی» و «ایجاد مقررات بین المللی» و« سیسستم نظارتی» به مورد امنیت غذایی تعمیم داده خواهد شد و روشن خواهد گردید که رژیم بین المللی امنیت غذایی به عنوان یک رژیم مستقل قابل شناسایی است . رژیم بین المللی امنیت غذایی خود روشن کننده نیاز نظریه های امنیتی به ابعاد نرم و غیر نظامی در تحلیل مولفه های ناامنی می باشد . در این پژوهش در مقایسه با سایر رژیم های بین المللی مدلی برای رژیم بین المللی امنیت غذایی ارائه گردیده است.

با فروپاشی اتحاد شوروی، بویژه پس از واقعه11سپتامبر، ناتو با هدف تطبیق نقش و مأموریت های خود با شرایط بحرانی جهان ، دو موضوع اساسی تغییر مفاهیم و مفهوم سازی جدید و حقوق بین الملل و منشور ملل متحد را در دستورکار آن سازمان قرار گرفت. در این رهیافت جدید، تروریسم جایگزین کمونیسم و راهبرد آن از دفاع جمعی به امنیت جمعی تغییر یافت؛ که ناظر بر وظایف و اختیارات سازمان ملل، بویژه شورای امنیت است. تغییر اهداف و رویکردهای ناتو در شرایط نوین آثار و پیامدهای متعددی تاکنون بدنبال داشته که بازشناسی و کنکاش پیرموان آن بیش از پیش حائز اهمیت است. این پژوهش بر آن است با کاربست نظریه رژیم بین المللی و با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی فرصت ها ، چالش ها و همچنین تاثیر قدرت های بزرگ بویژه آمریکا بر ناتو را تبیین و با استفاده از روش تحلیلی نقش ناتو در صلح و امنیت بین المللی و سنایوهای احتمالی پیش روی آن را مورد بررسی قرار دهد. یافته های پژوهش نشان می دهد که ناتو در دوران پساجنگ سرد، ضمن همکاری با سازمان ملل و دیگر بازیگران بین المللی سرگرم تبیین نقش ها و حوزه های عملی فراتر از گذشته است که از نظر حقوقی با منشور سازمان ملل متحد در تناقض و تضاد است؛ در این زمینه آمریکا بعنوان قدرت هژمون با استفاده ابزاری از نهادهای بین المللی و افزایش اعضای ناتو و گسترش کمی و کیفی این سازمان در تلاش است که ناتو بتواند در آینده کارکرد سازمان ملل را برعهده گیرد.

پایان جنگ سرد موجب همکاری های جدید بین کشورها شد. یکی از انواع همکاری، رژیم های بین المللی می باشد. وجود قدرت های نوظهور در منطقه مانند چین و هند و کشورهای افغانستان و ایران با یک گذشته تاریخی مشترک و ارزش های فرهنگی و پیوستگی اقتصادی، زمینه مناسب برای تشکیل یک رژیم بین المللی در منطقه را ایجاد می کند. بندر استراتژیک چابهار می تواند در مرکز این رژیم قرار گیرد. در این راستا این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش اساسی است که چابهار چه ظرفیت هایی برای تبدیل شدن به یک رژیم بین المللی دارد و عناصر مشترک برای همکاری در غرب آسیا چگونه تشکیل این رژیم را تسهیل می نماید؟ و فرضیه ای که در پاسخ به این پرسش مهم مطرح است مبتنی بر این واقعیت می باشد که چابهار به سبب موقعیت ژتواکونومیک و ژئواستراتژیک خود می تواند به یک رژیم بین المللی اقتصادی تبدیل شود و پیشینه روابط و ارزش های مشترک میان کشورهای منطقه، شکل گیری این رژیم را تسهیل می کند. این مقاله با روش تبیینی- تحلیلی و با استفاده از منابع ثانویه شامل کتب، مقالات و سایت های اینترنتی انجام می شود.

. مقابله با تامین مالی تروریسم اهمیت ویژه ای در سازوکارهای بین-المللی مقابله با تروریسم دارد. جمهوری اسلامی ایران هم در معرض تهدیدات جدی ناشی از تروریسم است و هم قربانی بزرگ اعمال تروریستی بوده است. از طرف دیگر اتهام به ایران در قالب حمایت از تروریسم صرفا در قالب روابط دوجانبه با معدودی قدرتهای بزرگ قرار داشته، از ماهیتی ابزاری-سیاسی برخوردار بوده و نمی تواند و نباید مانع دیپلماسی فعال ایران در زمینه مقابله با تروریسم باشد. ایران از ابتدای ظهور و فراگیر شدن تروریسم در منطقه ، نقش مهمی در مقابله با آنها و همکاری با رژیم بین المللی مقابله با تروریسم و تامین مالی آن داشته است. فعالیت های ایران در زمینه مقابله با تامین مالی تروریسم در یک دهه گذشته بویژه ذیل همکاری با گروه ویژه اقدام مالی (FATF) تعریف می گردد. رژیم مقابله ای FATF بخش مهمی از رژیم مقابله ای شورای امنیت ملل متحد است. تصویب قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم گام مهمی در جهت نهادینه ساختن مقابله با تامین مالی تروریسم از طریق سازوکارهای مبتنی بر قوانین داخلی بود. ارزیابی FATF از وضعیت ایران در ارتباط با تامین مالی تروریسم بیانگر جایگاه ایران در این خصوص چه از باب قوانین و مقررات و چه از باب فعالیت های عملیاتی میدانی می باشد. مدیریت شرایط و بهره گیری از وضعیت بسیار مناسب ایران در زمینه مقابله با تروریسم ایجاب می نماید که سازوکارهای بین المللی مقابله با تامین مالی تروریسم بر اساس قوانین داخلی اجرا شده و ظرفیت های آن در دیپلماسی و سیاست خارجی پویا برای کشور بدرستی مورد بهره برداری قرار گیرد.

از سال 2011 که شورای امنیت سازمان ملل متحد تصمیم به تفکیک فهرست واحد گروه های تروریستی و قرار دادن گروه طالبان در یک فهرست جداگانه گرفت، شاهد انعطاف رژیم بین المللی مقابله با تروریسم در برابر طالبان هستیم. با این اقدام طالبان به عنوان گروهی که در داخل قلمرو افغانستان فعالیت می کند از سایر گروه های تروریستی مانند داعش و القاعده متمایز شد. انعطاف رژیم بین المللی مقابله با تروریسم هم در بعد ساختاری و هم رویکردی وجود دارد. سؤال اصلی این پژوهش به چرایی انعطاف رژیم بین المللی مقابله با تروریسم در برابر طالبان اختصاص دارد. مطابق با فرضیه نویسندگان مقاله، مصلحت حفظ صلح و امنیت افغانستان و مسئولیت پذیر ساختن طالبان در عرصه های داخلی و خارجی به عنوان گروهی که کنترل دولت را در دست دارد، مهم ترین دلیل انعطاف رژیم بین المللی مقابله با تروریسم در برابر طالبان است. این پژوهش از روش اسنادی-کتابخانه ای برای گردآوری داده ها استفاده نموده و همچنین داده ها از طریق روش توصیفی- تحلیلی مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته اند.