روش آموزشی

اهداف: آموزگاران غالباً در مورد یادگیری مبتنی بر وب (WBL) به­عنوان ماهیتی منفرد یا گروهی از فعالیت­های مشابه با اثرات همگون صحبت می کنند. این مرور سیستماتیک، ناهمگونی بزرگی در میان نتایج مطالعات فردی نشان می دهد. 266 مطالعه در مورد مقایسه مداخله WBL با فعالیت های آموزشی دیگر شناسایی شدند. هدف این مطالعه، شرح گوناگونی در شکل­ها، روش های آموزشی و قالب­های ارایه مطلب در WBL بود. نتیجه­گیری: تقریباً در همه دوره­ها (89%) از متن نوشتاری و در 55%، از چندرسان­ها استفاده شده بود. در مجموع، 32% ارتباطات برخط توسط پست الکترونیک، مباحثه سلسله­وار یا کنفرانس ویدیویی و 9%، اجزای همزمان بود. 24% آمیزه­ای از آموزش­های مبتنی بر وب و غیرمبتنی بر رایانه بودند. 77% دوره­های مبتنی بر وب، روش های آموزشی را (به غیر از متن به­تنهایی) برای ارتقای فرآیند یادگیری به­کار گرفتند. روش های آموزشی رایج­تر (هرکدام تقریباً در 50% دوره­ها مورد استفاده قرار گرفتند)، نمونه­های بیمار، سئوالات خودارزیابی و بازخورد بودند. آموزگاران و محققان نمی­توانند با WBL به عنوان ماهیت منفرد برخورد کنند. روش های آموزشی و شکل­های بسیار متفاوتی برای آموزش­دهندگان­ِ WBL در دسترس است. محققان باید در مورد این­که چه موقع از طرح­های ویژه WBL استفاده کنند و چگونه آنها را به­طور موثر مورد استفاده قرار دهند، مطالعه کنند.

یکی از چالش های موجود در نظام های آموزش عالی، کم توجهی به پرورش تفکر و اندیشیدن در دانشجویان است که با بهره گیری از دلالت های تربیتی سیره امام رضا (ع) می توان در مواجهه با این چالش، گام های موثری ا برداشت. با توجه به اهمیت مراکز تربیت معلم و محوریت نقش مدرسان درآنها، ازاین رو هدف این مقاله، بررسی روش های تربیت عقلانی در سیره رضوی با تأکید بر نقش استادان و روش های تدریس ایشان در راستای پرورش تفکر در دانشجو- معلمان است. در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد؛ به نحوی که با مراجعه به منابع معتبر دینی درباره سیره رضوی، اطلاعاتی در زمینه تربیت عقلانی و روش های تدریس مناسب برای آن ها استخراج شد و سپس مورد توصیف و طبقه بندی قرار گرفت. یافته های پژوهش بیانگر پنج روش تدریس شامل: آموزش انفرادی، بحث گروهی، پرسش و پاسخ، مناظره و عبرت آموزی بر اساس سیره رضوی است. همچنین کاربرد هر یک از این روش ها توسط مدرسان نیازمند برخورداری آن ها از مهارت های ارتباطی و تدریس خاصی است. براساس نتایج پژوهش تأکید بر مهارت های دانشجو- معلمان و استادان به عنوان معیاری برای جذب، بررسی مستمر توامندی های فکری نیروهای جذب شده و نیز گنجاندن یک یا چند واحد درسی در زمینه آموزش تفکر، پیشنهاد می شود.

پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی سیر روبه رشد کاربرد تصویر در روش های آموزشی مستقیم، شنیداری-دیداری و دو گونه رویکرد ارتباطی به آموزش زبان، بپردازد تا به این وسیله بر اهمیت روز افزون این ابزار در آموزش زبان تأکید کند. هر چند تصویر، در ابتدا ابزاری برای جلوگیری از گفت وگو به زبان مادری بوده است و نقش «جایگزین معنایی» و آسان کننده تفسیر معانی را داشته است، اما به تدریج نقش های پیچیده تری یافته است مانند تصویر موقعیتی جایگزین تصویر معنایی شده  و پژوهشگران را در  خلق روش های مرتبط با موقعیت های زبانی یاری کرده است. بنابراین با استفاده از تصویرها، اطلاعات مرتبط به موقعیت ویژه و یا مفاهیم فرهنگی انتقال می یابد. بر این مبنا، تصویرها دیگر فقط نقش مرجعی ندارند و خود بخشی از محتوای درس به شمار می آیند. در گامی فراتر، تصویرها دیگر فقط در خدمت داده های زبانی و واسطه فهم فرهنگ نیستند، بلکه محرکی برای مشارکت بیشتر زبان آموزها در گفت وگوها بوده و نقش مؤثری در فعال تر کردن او دارند. در این پژوهش، به نقش تصویر در آموزش زبان  بر مبنای آخرین گونه رویکرد ارتباطی اشاره می کنیم. این رویکرد، با فاصله گرفتن از کاربرد آموزشی تصویر به بهره گیری واقعی آن در زندگی نزدیک می شود. این بهره وری که همسو با اصول رویکرد ارتباطی در کاربرد منبع های واقعی زبان  در آموزش، آن هم در قالب های واقعی است، به زبان آموز امکان تصور آن چه پیش از این تجربه نکرده، را می دهد. 

هدف پژوهش حاضر، تحلیل تجارب زیسته ی میرزاها در نظام آموزش ابتدایی قبل از انقلاب از منظر روش آموزشی، هدف آموزشی و محتوای آموزشی آن ها بود. جهت دست یابی به این هدف از رویکرد کیفی و روش های پژوهش اسنادی-کتابخانه ای، پدیدارشناسی و سرگذشت پژوهی بهره برده شد. جامعه پژوهش، شامل تمام فارغ التحصیلان نظام آموزش ابتدایی میرزاها در استان کردستان بود که با استفاده از نمونه گیری در دسترس، تعداد 10 نفر از آنان تا رسیدن به درجه اشباع انتخاب شدند. یافته ها در سه دسته روش، هدف و محتوای آموزشی تقسیم شدند. در حوزه ی روش آموزشی، هردو نظام در وجود موانع تحصیلی و بی عدالتی آموزشی مشترکاتی دارند و شناخت سبک های یادگیری فراگیران، دچار چالش می باشد. در حوزه ی هدف، «نظام آموزشی میرزاها»، هدفش باسوادکردن به معنی توانایی خواندن و نوشتن بود. در «نظام آموزش ابتدایی کنونی»، تنها حیطه دانشی کافی نیست و خواندن و نوشتن ابزار لازم برای رسیدن به ظرفیت و قابلیت های وجودی هر دانش آموز است. در حوزه ی محتوای آموزشی، در «نظام آموزشی میرزاها»، محتوا عمدتاً در حیطه دانشی و در سطح کتاب های تعیین شده بود. در «نظام آموزش ابتدایی کنونی»، علاوه بر محتواهای کتابی، نیازسنجی صورت می گیرد و به تشخیص معلّمان، مواد آموزشی، تولید محتوا و طرّاحی آموزشی صورت می گیرد. نتیجه گرفته شد که دانش آموخته های نظام آموزشی میرزاها از این آموزش و تربیت رضایت نداشته و طبق اصول تربیتی دارای نواقصی بوده و ایده پردازان حوزه تعلیم و تربیت برای تقویت نظام آموزش و پرورش کنونی باید از نقاط ضعف و قوت این نظام بهره ببرند.