ارتقایابی

انجام طرح های تقسیمات سیاسی در کشور و اجرای برنامه های رشد و توسعه ی محلی (برنامه-ریزی شهری) و ناحیه ای موجب تحولات ساختاری بویژه در شهرها شده است. طرح تقسیم استان خراسان درسال1383 به سه استان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی موجب تحول و تغییراتی درفضای شهری و ناحیه ای شده است که انعکاس بخشی از آن را می توان در تغییرات قیمت زمین و مسکن در شهرها بویژه مرکز استان یا مرکز ناحیه ای یافت.این مقاله با روش تحقیق تحلیلی و میدانی با استفاده از فرمول ارزش اضافی، تغییرات قیمت زمین و مسکن را درشهربجنورد به عنوان مرکزاستان خراسان شمالی در نتیجه ی ارتقایابی از مرکزیت شهری به ناحیه ای و تغییرات ساختاری ناشی از رویکرد سیاسی دولت، شناخته است. همچنین دراین تحقیق میدانی جهت تعیین قیمت زمین و مسکن در سال های معین قبل (1379) و بعد از تقسیم خراسان (1386) داده ها از بنگاه های املاک و مسکن شهربجنورد به طورتصادفی با توجه به بافت،کالبد، حاشیه نشینی، مهاجر بودن و...در مناطق هفت گانه ی فرضی به دست آمده است. نتایج تحقیق که به کمک جداول، نمودار و نقشه با استفاده از GIS ارایه شده است، نشان می دهد تغییرات قیمت زمین و مسکن در مناطق شهری بجنورد چشمگیر است. در بررسی تطبیقی قبل از مرکز استان شدن و بعد از ارتقایابی در ارزش زمین 61 برابر و در خرید مسکن 5 برابر افزایش بوده است. نیز این روند به تحولات ساختاری رشد عمودی شهر و تغییر الگوی رشد منجرشده است.