طرح غدیر

"طرح غدیر از جمله طرح‌های دسترسی مستقیم است و کاربران این طرح می‌توانند مانند اعضای معمولی با مراجعه‌ مستقیم به آن‌ها از منابعشان به صورت رایگان استفاده نمایند. پژوهش حاضر به ارزیابی این طرح از دیدگاه کاربران آن (در شهر تهران) پرداخته است.‌ به طور متوسط حدود 60 درصد از کاربران مستقر در تهران میزان اثرگذاری طرح غدیر را در حد «زیاد» ارزیابی کرده‌اند و در مجموع 2/71 درصد از کاربران از طرح غدیر در حد «زیاد» راضی بوده‌اند. عمده‌ترین محدودیت‌ها و مشکلات احتمالی طرح غدیر از دیدگاه کاربران نیز به ترتیب عبارت بودند از: نبود فهرست‌های مشترک و فهرستگان‌ها (اعم از چاپی و پیوسته)، عدم همکاری برخی از کتابخانه‌ها، عوامل فناورانه، تبعیض قائل شدن برخی از کتابخانه‌ها بین مراجعان خود و دیگر کتابخانه‌ها، کافی نبودن تعداد کتابخانه‌های عضو، نارضایتی برخی از کتابخانه‌های بزرگ به سبب افزایش تعداد مراجعان، قوانین دست و پا گیر اداری. در چند مورد اختلاف معناداری بین دیدگاه سه گروه کاربران (دانشجویان کارشناسی ارشد، دانشجویان دکترا و اعضای هیئت علمی) وجود داشت."

طرح غدیر"" با هدف ایجاد امکان دسترسی مستقیم افراد زیر پوشش به منابع کتابخانه های دانشگاهی طراحی شده و از سال 1378، پس از یک دوره آزمایشی با همکاری 240 کتابخانه، از سوی پژوهشگاه علوم و فنّاوری اطلاعات ایران به عنوان مرکز هماهنگ کننده در وزارت علوم، تحقیقات، و فنّاوری به اجرا درآمده است. با گذشت چندین سال از شروع این طرح، لازم بود کیفیت این خدمت ارزیابی شود تا در صورت نیاز، تغییراتی در آن صورت پذیرد. به همین دلیل، در این مقاله نتیجه ارزیابی کیفیت خدمات مرکز هماهنگ کننده این طرح از دیدگاه کتابخانه های همکار آن با استفاده از ""سروکوآل"" و روش پیمایش ارائه شده است. جامعه این پژوهش را تمامی کتابخانه های زیر پوشش طرح تشکیل می داد که عضویت در آن را پذیرفته اند. این کتابخانه ها که به عنوان کتابخانه های عضو یا همکار نامیده می شوند، شامل 240 کتابخانه وابسته به 66 دانشگاه و مؤسسه پژوهشی بودند. تمامی اعضاء جامعه آماری برای گردآوری داده ها درنظر گرفته شد و پرسشنامه ها در اختیار مدیران کتابخانه هایی که عضو طرح بودند، قرار گرفت و از آنان درخواست شد پرسشنامه ها را در اختیار نمایندگان طرح غدیر در کتابخانه (در صورت وجود) نیز قرار دهند. درنهایت، از میان پرسشنامه های برگردانده شده از طرف 131 کتابخانه، 178 پرسشنامه قابل تحلیل تشخیص داده شد. به این ترتیب، میزان رضایت و انتظار کتابخانه ها از خدمات و شکاف بین خدماتی که دریافت کرده اند و انتظارات و خواست های آنها از مرکز هماهنگ کننده بررسی گردید. بر این اساس، میزان رضایت کتابخانه ها از این پژوهشگاه و خدمات آن در چارچوب این طرح در حد بالاتر از متوسط و به نسبت زیاد (میانگین 5/3) قرار داشت. در ابعاد سروکوآل نیز، همدلی (150/1-) و پاسخ گویی (10/1-)، بیشترین میزان شکاف و اطمینان خاطر (53/-)، کمترین میزان شکاف را بین خدمات مورد انتظار و خدمات دریافت شده از مرکز هماهنگ کننده دارا بودند.