خالکوبی

این پژوهش با هدف شناسایی انگیزه و دلایل خالکوبی ورزشکاران انجام گرفت. پژوهش از نوع توصیفی و از حیث جمع آوری اطلاعات پیمایشی بود. جامعة آماری تحقیق را ورزشکاران دارای خالکوبی بالای 12 سال تشکیل می داد، به این ترتیب، 223 ورزشکار که از شرایط فوق برخوردار بودند به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری داده ها یک پرسش نامه 27 گویه ای محقق ساخته بود که روایی صوری و محتوایی آن توسط متخصصین مورد تأیید قرار گرفت و پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ 87/0 بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش متعامد استفاده شد. براساس تحلیل عاملی، 27 سوال پرسش نامه در 4 عامل ابراز هویت، زیبایی شناسی، همگنی گروهی، انتقال پیام قرار گرفتند. میزان اهمیت عامل ها از دیدگاه آزمودنی ها نشان داد، عامل ابراز هویت به عنوان با اهمیت ترین عامل (890/23= درصد واریانس) و عامل انتقال پیام به عنوان کم اهمیت ترین عامل (771/7= درصد واریانس) انگیزه و دلایل خالکوبی ورزشکاران را تبیین می کند.

هدف این مقاله بررسی عوامل جامعه شناختی مؤثر بر خالکوبی در شهر کرمانشاه است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایش و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری کلیه مردان 15 سال به بالای شهر کرمانشاه که حداقل یک بار اقدام به خالکوبی نموده اند، است. تعداد 350 نفر با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران انتخاب و داده ها از طریق روش نمونه گیری گلوله برفی جمع آوری شدند. برای محاسبه روایی از اعتبار صوری و برای برآورد پایایی از تکنیک آلفای کرونباخ استفاده به عمل آمد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و با استفاده از روش های آماری متناسب با سطح سنجش متغیرها تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان می دهد که بین میزان عزت نفس، محرومیت نسبی، تمایل به تغییر قیافه، گرایش های دینی و خالکوبی رابطه معناداری وجود دارد. هم چنین نتایج مقایسه میانگین ها نشان می دهد که وضعیت تأهل، الگوپذیری، طبقه اجتماعی و سطح تحصیلات بر خالکوبی تأثیر معناداری دارند.

خالکوبی ریشه در آیین های کهن دارد که در دوره های مختلف در معنای مناسک گذار، کنش زیباشناختی و هویتی استفاده شده است. نوشته ها و نقوش خالکوبی دال بر بازنمایی معانی مختلف از بدن است. پژوهش حاضر در جست و جوی دلایل و تفسیر زنان از اقدام به خالکوبی است. در این پژوهش از روش نظریه داده بنیاد برای اجرا و تحلیل داده ها استفاده شد. مشارکت کنندگان این پژوهش را 12 نفر از زنان 19 تا 36 سال شهر یزد هستند که با استفاده از نمونه گیری هدفمند به روش در دسترس انتخاب کردیم. متن مصاحبه ها را از طریق کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل و در قالب هفت مقوله اصلی سازماندهی کردیم. این مقولات شامل: معنابخشی، لذت جویی، بیان خویشتن، بدن هنجارمند، تأثیر همجواران، بخش های رؤیت پذیر و منع عرف و سنت است. در نهایت با یکپارچه سازی مقولات اصلی، مقوله نهایی رابا عنوان«خودتعیین گری هنجارشکنانه» ساختیم.

هدف:خال کوبی امری اجتماعی-فرهنگی است که در جوامع سنتی و مدرن با شیوه ها، اهداف و الگوهای متفاوتی از قدیم تا عصر مدرن رایج بوده است، در ایران خال کوبی در میان زنان و مردان به فروانی مشاهده می شود. هدف اصلی پژوهش مطالعه دلایل جامعه شناختی خال کوبی در جامعه ایرانی با استفاده از روش فراترکیب است.روش شناسی-روش پژوهش از نوع فراترکیب کیفی؛ بازه زمانی 1368-1401؛ واحد تحلیل مقاله، رساله، کتاب و طرح های پژوهشی بوده که تعداد 40 مقاله با موضوع "خال کوبی" گردآوری و بعد از غربالگری؛ 25 سند وارد مرحله تحلیل شدند.یافته ها-نتایج نشان داد به یک باره در سال  1399 تعداد بیشترین تحقیقات (20 درصد) در زمینه خال کوبی صورت گرفته است، همچنین بیش از یک چهارم تحقیقات؛ جامعه آماری خود را از میان شهروندان عمومی وزنان انتخاب کرده اند. در این میان عوامل اجتماعی (کج رفتاری، پیوند افتراقی، کسب جایگاه اجتماعی، آنومی اجتماعی)؛ فرهنگی (درمانی- پزشکی، انتقال معنا و پیام فرهنگی، تعلق فرهنگی، آنومی فرهنگی)؛ روانی (هراس روانی، آنومی روانی، لذت شخصی) و عوامل زمینه ای (وضعیت تأهل، طبقه اجتماعی، سطح تحصیلات، جنس، سن، شغل، محل زندگی، بیکاری، میزان درآمد) در گرایش خال کوبی مؤثر بوده است. به عبارت دیگر درگذشته وجه فرهنگی –هویتی و اجتماعی آن بیشتر برجسته بوده و امروزه وجوه روانی و زمینه ای. بر این اساس خال کوبی در ایران طبق نتایج فراترکیب پژوهش ها، امری چند ساختی بوده و دلایل متعدد فرهنگی، اجتماعی و روانی دارد.